AchtergrondBinnenkort

De agenda van: Henk Neven

De vakantie is nog maar net voorbij, het seizoen 2014/2015 is begonnen. Deze weken duiken we geregeld in de agenda van bekende namen, om u een blik te gunnen op hun plannen en projecten. Deze keer: bariton Henk Neven.

Zelfportret Henk Neven.
Zelfportret Henk Neven.

Net voor het interview heeft Henk Neven nog even de agendapagina op zijn eigen website bekeken. Er komt een gevarieerd seizoen aan, vol recitals in binnen- en buitenland, oratoria en, in de komende maanden, drie operarollen. “Dit is exact wat ik voor ogen heb”, constateert de zanger tevreden. “Het zijn mooie rollen met goeie mensen op leuke plekken”, zo typeert hij zijn komende engagementen als Pollux, Don Giovanni en Aeneas.

Opera

Bij de Opéra de Dijon zingt Henk Neven deze maand in een productie van Castor et Pollux van Rameau. Begin volgend jaar zal hij in het Noorse Bergen de titelrol in Don Giovanni zingen en de mannelijke hoofdrol in Dido and Aeneas brengt hem naar enkele Canadese steden en naar Carnegie Hall in New York.

De eerste halte is Dijon, waar Neven na jaren terug is voor een operarol. Toen in La bohème, nu in Castor et Pollux. Heeft hij vaste rituelen om zich in een stad voor enkele weken thuis te voelen? “Vorige keer woonde ik niet prettig, ditmaal heb ik het appartement wat zorgvuldiger uitgezocht. Eén met een goede keuken, dan kan ik voor mezelf koken.” Hij verkent graag de stad waar hij een aantal weken werkt, “maar ik zoek ook snel een supermarkt”.

De rol van Pollux in de opera van Rameau zong Neven eerder bij De Nationale Opera. Nu, ruim zes jaar later, merkt hij verschil met toen. “Je komt verder met een rol en gaat dieper. Sommige aspecten van een rol begrijp je beter en je gaat hem ook anders zien door wat anderen erover zeggen. Het is ook fijn om te merken dat sommige dingen vocaal makkelijker zijn geworden.” Lachend: “Maar soms is dat ook andersom.”

De ensceneringen van Pierre Audi in Amsterdam en die van Barrie Kosky, die nu in Dijon wordt voorbereid, verschillen sterk. Neven ontving ter voorbereiding uit Dijon een dvd van een Berlijnse opvoering van dezelfde productie. “Toen ik het zag dacht ik: oh nee! Maar nu we aan het werk zijn, kan ik de dingen beter plaatsen. Hoewel ik Pollux al eerder gedaan heb, sta ik er toch weer blanco tegenover. Ik kom niet met ‘ja maars’ op de eerste repetitie. En hoe een rol wordt, hangt ook af van hoe je samenwerkt met je medespelers.”

“Ik wil de rol met open vizier tegemoet treden. Dat is zeker nu echt nodig, want de enscenering van Audi was heel gestyleerd en sereen, terwijl dit er één is met veel geren en gesplash tegen muren. Ik vind die verandering wel uitdagend.”

Neven heeft een eigen manier om zijn rol in te kleuren. “Ik blijf, ook als ik niet zingend op het podium sta, denken als het personage. Dat bepaalt hoe ik beweeg en wat ik doe en uiteindelijk heeft de regisseur daar niet zo heel veel vat op, dat is een eigen proces. Als het niet werkt, hoor je dat en probeer je iets anders.”

Henk Neven tijdens een eerdere productie van Don Giovanni, bij de Opéra de Rouen.
Henk Neven tijdens een eerdere productie van Don Giovanni, bij de Opéra de Rouen.

“Bij opera wordt heel veel van het karakter door de muziek ingevuld. Dat is zeker bij Mozart zo, van wie ik later in het seizoen Don Giovanni ga doen.” De zanger kijkt ernaar uit weer in de titelrol van de bekendste Mozart-opera te kunnen stappen. In maart 2015 staan er bij het Bergen Philharmonic Orchestra in Noorwegen drie uitvoeringen gepland. “Als ik die partituur opensla, zit ik er weer helemaal in. Dat personage is zo rijk gekleurd en je kunt er zo veel kanten mee op. Daar ben je nooit mee klaar.”

De datum 12 april 2015 is een bijzondere. Dan maakt Henk Neven zijn Noord-Amerikaanse debuut in Dido and Aeneas. De website van het ensemble Les Violons du Roi, dat de bariton vroeg voor de rol van Aeneas, spreekt van een “all star cast”, met naast Henk Neven onder anderen sopraan Dorothea Röschmann.

Dido and Aeneas is een soort mini-opera, maar het zit zó goed in elkaar. En nu brengt die rol me voor het eerst naar New York en zelfs naar Carnegie Hall. Volgens Amerikaanse vrienden van me is je Carnegie Hall-debuut een ding dat groot gevierd moet worden. Ik zing voor het eerst bij Les Violons du Roy, waar Richard Egarr, die we ook in Nederland goed kennen, de productie dirigeert.”

Liedrecitals

In de agenda staan dit seizoen ook verschillende liedrecitals. Twee ervan zijn in Londen, de andere in Nederland. Op initiatief van de Doelen in Rotterdam – en alleen daar te zien – zingt hij op 12 oktober met onder anderen Robert Holl en Ellen van Lier liederen van Schubert onder de titel De vrolijke Franz.

Het optreden vindt plaats in de Jurriaanse Zaal, waar hij ooit zijn eerste liedrecital bijwoonde, met Robert Holl. “Van hem heb ik heel veel geleerd en hij is nog altijd erg aanwezig in wat ik doe. Als ik dingen voorbereid, heb ik altijd het gevoel dat hij over mijn schouder meekijkt.”

Het wordt een lichte avond, met een concert in combinatie met een wijnproeverij. “Wijn is naast muziek en literatuur een grote liefde van Robert. En ik moet zeggen: de wijnen uit de streek waar hij in woont in Oostenrijk zijn voortreffelijk.”

Schubert is ook het onderwerp van een masterclass die Henk Neven eind mei 2015 in Rotterdam geeft. “Dat wordt de eerste keer. Ik heb wel eerder openbare lessen gegeven, maar nu doe ik zoiets voor het eerst buiten een conservatorium.” Hij relativeert: “Ik houd niet van de term masterclass, het zet de ‘master’ in het midden en dat is juist wat het niet moet zijn. Na het winnen van de Nederlandse Muziekprijs in 2011 mocht ik werken met Simon Keenlyside en die zei: ‘We are all facing the same problems. I am just a few years ahead.’ Dat vind ik een mooi uitgangspunt: je komt links of rechts allemaal dezelfde dingen tegen.”

De Schubert Stichting organiseert het meerdaagse evenement, met onder meer een educatief concert voor kinderen en een afsluitende uitvoering van Winterreise door Henk Neven en pianist Hans Eijsackers. “Voor die uitvoering maakt de kunstenares Renée Wolters 24 tableaus die geprojecteerd worden tijdens het concert. Het is een bescheiden experiment. Geen ‘plaatjes bij praatjes’, maar een interpretatie van de liederen, en die kan ook abstract zijn. Ik heb al een paar schilderijen gezien en die zijn veelbelovend.”

Wigmore Hall

Niet veel Nederlandse zangers worden een paar keer per seizoen uitgenodigd in de Londense Wigmore Hall. Neven heeft er al verschillende malen gestaan. “Hoe lang het duurt, weet je nooit, maar tot nu toe vraagt directeur John Gilhooly me geregeld terug. Hij bepaalt de programmering, maar wordt bijgestaan door een bestuur, dat met hem meedenkt. Na afloop van één van mijn eerste optredens daar kwam een deftige dame uit het bestuur op me af en zei nadrukkelijk: ‘Welcome in the Wigmore Hall.’ Dat klonk echt als: ‘Wij van Wigmore Hall hebben je nu geaccepteerd.’”

“De akoestiek is prachtig en zo’n zaal is heel inspirerend. Ik ervaar daar, net zoals in het Concertgebouw, een bepaalde historie en traditie die als het ware in het hout zit. Je voelt dat er mooie dingen zijn gedaan en dat inspireert om die ook te doen.”

Neven: "Ik kom niet met 'ja maars' op de eerste repetitie" (foto: Marco Borggreve).
Neven: “Ik kom niet met ‘ja maars’ op de eerste repetitie” (foto: Marco Borggreve).

Begin oktober geeft Neven er een recital met zijn vaste pianist Hans Eijsackers en eind mei is hij te gast bij pianiste Imogen Cooper. En er volgt meer, want in de komende seizoenen gaat Wigmore Hall alle liederen van Schubert brengen en ook daarvoor is hij uitgenodigd.

Bach

De tevredenheid over de opbouw van zijn agenda betreft zeker ook het vooruitzicht van zes uitvoeringen van Bachs Matthäus-Passion in het voorjaar van 2015. De tournee gaat van Kampen tot Breda en eindigt in het Poolse Gdansk.

Zoals voor veel luisteraars geldt, is ook voor een zanger als Henk Neven een jaar niet compleet zonder de passies van Bach. “Vanwege buitenlandse verplichtingen of een rol in een opera kwam ik er de laatste jaren niet altijd aan toe. Als ik het nu zie staan in de agenda op mijn site denk ik: fijn, de Matthäus! En dan is dat ook nog bij het Orkest van de Achttiende Eeuw en dirigent Daniel Reuss.”

De agenda van Henk Neven staat vol fraaie projecten en reizen in binnen- en buitenland, maar er is een partner – die ook op het podium staat – en er zijn kinderen. En dan hebben we het over de lastige kanten van het bestaan als succesvol zanger. “Het is heel hard puzzelen op de agenda’s van mijn vrouw Marjolein Niels en mij. Drie operaproducties per seizoen, dat gaat, maar veel vaker wil ik niet op reis zijn. Marjolein en de kinderen waren hier in Dijon de laatste weken bij me, maar moesten terug naar Nederland vanwege de school en het werk van Marjolein. Altijd lastig, om ze uit te zwaaien en bijvoorbeeld hun eerste schooldag te missen. Binnenkort heb ik een lang weekend vrij tijdens de repetitieperiode. Dan kan ik ze weer zien.”

Zie voor de complete agenda van Henk Neven www.henkneven.com.

Vorig artikel

Unieke Gurre-Lieder opent DNO-seizoen

Volgend artikel

Sasha Waltz choreografeert intense Orfeo

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.

1 Reactie

  1. 4 september 2014 at 17:18

    Het liedrecital van Robert Holl “de vrolijke Franz” is een initiatief van de Doelen en de Vrienden van het Lied.
    Als voorzitter van de VvhL bezoek ik al vele jaren de Schubertiade van Robert in Dürnstein waar oa. de meerstemmige liederen van Franz Schubert op het programma staan. Het was een grote wens om deze liederen éénmalig naar Nederland te halen. Door de goede samenwerking met de Doelen is het gelukt. Het leek ons leuk om naast de Weense vrienden van Ellen van Lier en Robert Holl er een Nederlands tintje aan te geven door Henk Neven, bariton en Roger Braun, piano er aan toe te voegen.
    De twee “Weense tenoren” zijn Daniel Johannsen en Jan Petryka.