Quirijn de Lang: veelgevraagd in Engeland
Hij groeide op in Japan, studeerde in Philadelphia en Milaan en werkt tegenwoordig voornamelijk in Engeland. Af en toe is Quirijn de Lang thuis in Haarlem. François van den Anker sprak de bariton over zingen op Britse festivals en zijn rollen in opera en musical.
De laatste jaren was Quirijn de Lang af en toe in Nederland te horen, in de geënsceneerde Johannes Passion van de Nederlandse Reisopera bijvoorbeeld, en als Pantalon in L’amour des trois oranges bij De Nationale Opera.
Sinds hij in 2007 debuteerde bij Garsington Opera in Engeland werd hij daar, net als op het Grange Park Festival, een vaak terugkerende gast. Hij vertelt: “In Engeland noemen ze die twee festivals, samen met Glyndebourne, de Three G’s. Ze vinden alle drie in de zomer plaats en hebben opera in hun hoofdprogramma.”
De traditie en de cultuur van zo’n zomerfestival is typisch Brits, waarbij Garsington en Grange Park volgens de zanger nog het meest authentiek zijn. “Ze zijn kleinschaliger dan het grote Glyndebourne. Men zegt wel dat die twee kleine nog echt de sfeer van het oude Glyndebourne hebben.”
“Een rijke liefhebber wilde opera in een tent in zijn achtertuin”
Beide festivals liggen op anderhalf uur rijden van Londen. Grange Park Opera heeft sinds 2002 een theater in de voormalige orangerie van het landhuis, de Grange Mansion. In 1989 begon Garsington Opera nabij Oxford in Garsington Manor. De locatie verhuisde vijf jaar geleden naar het landgoed van de familie Getty (Mark, zoon van oliemiljardair Paul Getty, woont er sinds 1986) in Wormsley. Daar vinden de voorstellingen plaats in een speciaal gebouwd paviljoen.
Toen Quirijn de Lang in 2007 debuteerde was het oude Garsington bij Oxford er nog. “Het is ooit opgezet als een zomerfestival door een rijke liefhebber. Die wilde opera in een tent in zijn achtertuin. Sinds vijf jaar is er het Pavilion op het Getty-landgoed in Buckinghamshire. Dat was in het begin ten dele afgeschermd voor het weer, waarbij het publiek uit de wind achter glas zat. Het podium was toen nog open, vanwege het oude ‘Garsingtongevoel’. Het tochtte er nogal. In je avondkleding en met je picknickmand door de modder schuifelen, dat vind men echt ‘quaint’. Heel Brits dus. De kaarten zijn duur en de dresscode is dwingend: avondkleding. Niemand haalt het in zijn hoofd om daarvan af te wijken.”
Zijn de faciliteiten voor de zangers op het niveau van die voor de bezoekers?
“Oh ja, Garsington is daar heel goed in. Er zijn kleedkamers in één van de gebouwen; alleen de kap- en grime-afdeling huist tijdens de zomer in een caravan. Voor de artiesten is er een green room met lekker eten in de pauze van de opera. Die onderbreking duurt anderhalf uur; in die tijd picknicken de gasten op de grasvelden rond het paviljoen. De tweede helft van een voorstelling is het publiek een stuk levendiger, na het drinken van de champagne.”
“Voor ons als zangers is het zaak je concentratie te bewaren. Je moet na de pauze opnieuw inzingen en je aandacht richten. Door de vallende avond verandert ook de akoestiek enigszins. Het Pavilion is half open en daardoor voel je de ijlere avondlucht. Het is speciaal gebouwd voor opera, aan het ontwerp is meegedacht door akoestiekexperts.”
“Overigens mag ik in zo’n pauze niet in kostuum naar buiten, ook leden van de cast dienen dan in avondkleding te zijn. Het draait allemaal om een ‘day out in the country’, genieten van de prachtige muziek in een mooie omgeving, in sjieke kleding. Ik kan me met plezier verbazen over het feit dat de Engelsen zich daar zo graag aan overgeven.”
Reageert het publiek anders dan in Nederland?
“Men is vaak erg enthousiast. Het applaus is dan uitbundig, al komt een staande ovatie niet veel voor. Na afloop is er soms een ontvangst voor sponsoren en dan worden wij van de cast ook gevraagd aanwezig te zijn. Dat doe ik graag, je treft er soms hele bijzondere mensen. Ik heb er prins Golitsyn weleens ontmoet, dat is oude Russische adel. En daarna maak je een praatje met de mensen van de crew. Dat vind ik leuk aan dit vak, al die verschillende mensen.”
Je hebt kennelijk een ‘klik’ met de Engelsen en hun cultuur?
“Engels in mijn tweede moedertaal, ik spreek het al sinds ik op de internationale school in Japan zat. Door de taal heb ik ook een gevoel voor de cultuur. Engelsen zijn niet zo direct, vaak te ‘polite’. Die onderlagen in de communicatie, die voel ik aan. Ik begrijp de Engelsen en dat maakt de omgang prettig. Iets anders is de sterke theaterachtergrond die iedereen hier heeft. Ik heb hier de laatste jaren steeds in sterke teams gewerkt waar de houding was: ‘alles voor de productie’. Ik voel me thuis in Engeland.”
“Ik voel echt expansie”
Veel werk in Engeland betekent onvermijdelijk niet veel thuis in Haarlem. Eén van zijn docenten in het verleden, Rhoda Levine, hield hem voor: zorg dat je nooit langer dan vier weken van huis bent in dit vak. Met veel heen en weer vliegen tussen Engeland en Nederland (“Ik ken inmiddels de dienstregelingen van de airlines uit mijn hoofd”) lukt het om tijd door te brengen met zijn gezin in Haarlem. “Maar zo gaat het al mijn hele leven. We zijn er met zijn allen aan gewend.”
Voorlopig is De Lang nog veel van huis. Hij zingt tot 10 juli op Garsington in L’Italiana in Algeri van Rossini. De rol van Mustafa lag niet meteen voor de hand. “Het is een schoolvoorbeeld van een basso-buffo-rol voor een dikke, oudere man. Ik ben geen van beiden. Toch ligt de rol me vocaal goed. Ik ben zeker een bariton, maar die laagte zat altijd wel in mijn stem. Het is fijn dat ik de laatste tijd veel Rossini doe, dat kwam zo op mijn pad. Ik ben opgeleid voor belcanto en de laatste anderhalf jaar zit ik daar weer middenin. Dat bouw ik verder uit: mijn coloraturen gaan vloeiender en mijn diepte en hoogte zijn beter geworden. Ik voel echt expansie.”
“Exceptionally smart on stage and really collaborative”
Regisseur Will Tuckett kende Quirijn de Lang van diens rol in Kiss me, Kate bij Opera North in het afgelopen seizoen, waarvoor Tuckett de choreografieën deed. In een interview over de voorbereiding van L’Italiana in Algeri zei hij: “Quirijn is very good at being quite broad, but he’s exceptionally smart on stage and really collaborative. ”
Het plezier in de samenwerking is wederzijds. De Lang: “Will is iemand die veel met beweging werkt. Dit is zijn eerste grote operaregie. Er zit veel choreografie in, die schudt hij als voormalig danser zo uit zijn mouw. Ik heb hem gevraagd of ik in het tweede deel van mijn aria als Mustafa ook nog wat kon dansen en dat hebben we samen ontwikkeld. Ik vind dat Rossini vraagt om zulke elementen.”
Meewerken en -denken met de regie is voor Quirijn de Lang onderdeel van zijn taakopvatting als operazanger. De acteerkant van het vak heeft altijd zijn grote aandacht. Hij heeft inmiddels bij de Britse gezelschappen waar hij werkt de naam dat hij graag actief meedenkt met de regie over de invulling van zijn rol. “Ik zoek binnen de toneeltaal van de regisseur naar een duidelijke boog in het personage, zoals nu voor Mustafa. Juist in zo’n stuk als dit vind ik dat belangrijk; het is behoorlijk racistisch en seksistisch. Hoe kan iemand zich zo gedragen en denken dat het geoorloofd is? Dat wil ik geloofwaardig maken in mijn spel.”
“Regisseur Jo Davies werkt heel intensief”
Na L’Italiana in Algeri staan aan het eind van de zomer de repetities voor de herneming van de musical Kiss me, Kate op de agenda. Afgelopen seizoen was de productie onder regie van Jo Davies (die volgend seizoen bij de Nederlandse Reisopera Don Giovanni zal regisseren) bij Opera North te zien. Coproducent Welsh National Opera maakt vanaf 29 september een tournee met de voorstelling door het westen van Groot-Brittannië. De reacties op de eerste serie waren erg positief.
Het geheim van het succes is volgens Quirijn de Lang de aanpak van regisseur Jo Davies. “Ze werkt heel intensief. Ik stond ervan te kijken hoe ze als een generaal verschillende groepen bij elkaar kreeg. De cast wordt gevormd door klassieke operazangers, naast echte West End-musicalsterren en acteurs van de gerenommeerde Engelse toneelgezelschappen. Ik moest wel vijf keer auditeren. Die audities waren werksessies met de regie en er kwamen steeds meer mensen bij. Voor de originele Shakespeareteksten had ik een coach van de Royal Shakespeare Company. Het was een enorme leerervaring en heerlijk om te doen. Die rol in Kiss me, Kate was de realisering van een paar wensen die ik al lang koesterde: Shakespeare spelen, in het Engels, op een Brits podium en zingen in een klassieke musical.”
Zou je zoiets in Nederland ook willen doen?
“Jazeker. Ik heb tien jaar geleden in Rembrandt de Musical gestaan in Rotterdam en Amsterdam, dat was een mooie productie. Als ik het helemaal voor het zeggen heb: graag een klassieke musical, in het Engels en dan als het even kan met onversterkte zang. Ik denk aan titels als Oklahoma, Guys and Dolls of Showboat. Maar zoiets is niet makkelijk te produceren in ons land.”
Deze zomer Rossini, daarna Cole Porters Kiss me, Kate, kun je al iets zeggen over wat daarna komt?
“Er komen nog wat andere Rossini-producties aan, maar daar kan ik nog niets over zeggen. Het kan zijn dat de tournee van Kiss me, Kate nog verder wordt uitgebreid. Ik kijk met plezier vooruit met de rollen die er op de planning staan.”
Die wens van Shakespeare op een Brits podium is al gerealiseerd, nog iets te wensen over?
“Een filmrol, dat zou leuk zijn.”
De opera L’Italiana in Algeri is nog tot 10 juli te zien in Garsington. Informatie over de tournee van Kiss me, Kate in het najaar vindt u op de website van de Welsh National Opera.
Komend weekend is één van de zeldzame gelegenheden dat u Quirijn de Lang in Nederland kunt horen. Hij treedt op tijdens het Dolhuys Concert in Haarlem op zaterdag 18 juni.