FeaturedOperarecensie

Joelen voor prinses Anna

Het Amsterdamse publiek moest bijna tien jaar wachten, maar donderdagavond 8 november kon het dan eindelijk weer genieten van Anna Netrebko. De Russische diva werd met veel joelen en juichen onthaald. En ze stelde haar aanbidders niet teleur. Met haar bekorende Iolanta droeg ze de hele avond.

Anna Netrebko (foto: Dario Acosta).

Prinsessen zijn betoverend. Dankzij onze aloude sprookjesverhalen (en Walter Disney natuurlijk) zijn zij in onze beleving iconen van alles wat goed, lief, zacht, innemend, onschuldig en bekoorlijk is. Ze hebben een aura dat een ieder benevelt en jong en oud laat geloven in roze weiden en groene wolkjes.

Anna Netrebko is een prinses. Niet alleen wanneer ze als Tsjaikovski’s blinde prinsesje Iolanta op het toneel staat, maar in al haar optredens. Waar zij verschijnt, wordt de ruimte gehuld in een feelgoodsfeer. Ze heeft zo’n aantrekkingskracht en charme dat ze jonge mannen naar concerten en opera’s weet te lokken en oude mannen op hun stoelen laat roffelen.

In de concertante Iolanta gisteravond was dat nog eens dubbel het geval. Ze maakte een perfecte entree door te verschijnen in een weelderige sprookjesjurk, met een sleep van hier tot bovenaan de trap. En zodra ze begon te zingen, won ze vele harten voor zich door de tedere manier waarop ze de onwetendheid van Iolanta over haar eigen blindheid neerzette. Zo raak als maar kon.

Netrebko had de dirigent helaas niet mee. Emmanuel Villaume dirigeerde het Sloveens Filharmonisch Orkest met soms bijna machinale starheid. Regelmatig leken de zangers meer tijd te willen nemen voor hun melodielijnen, maar kregen ze daar de ruimte niet voor van Villaume. Zang en orkest stonden een groot deel van de avond daarom niet lekker boven elkaar. Althans, naar mijn gevoel.

Pas in de scène waarin de Bourgondische ridder Vaudémont de hermetisch afgesloten tuin waarin de koning Iolanta verborgen houdt ontdekt, begon het bloed in alle aderen van Tsjaikovski’s (wondermooie!) partituur te stromen en verenigden zang en instrument zich tot een meeslepende eenheid.

Tenor Sergei Shorokhodov had daar geen gering aandeel in. Zijn met ferme, gefocuste noten gezongen Vaudémont had direct een klik met Iolanta. De twee sponnen een prachtige, romantische scène uit, zo goed geacteerd dat je even vergat dat het geen scenische voorstelling was. En ook daar blonk Netrebko uit. Je kon je ogen geen moment afhouden van haar subtiele gebaren en blikken.

Vitalij Kowaljow imponeerde als koning René.

Koning René, Iolanta’s vader, voegde daar in de volgende scène de nodige opwinding aan toe door het liefdesspel ruw te onderbreken. Vitalij Kowaljow deed dat schitterend, met zowel een enorme kracht in zijn diepe Slavische bas als een warme compassie voor het lot van zijn dochter. Een prachtrol, imponerend vertolkt door een prachtbas.

Uiteindelijk stevende alles uiteraard af op een happy end, nadat de (helaas zwak gezongen) Moorse geneesheer Ibn-Hakia de prinses van haar blindheid genas en Robert (een levendige Lucas Maechem met bijna tenorale hoogte) afzag van zijn gearrangeerde huwelijk met Iolanta, om zo vrij baan te geven aan zijn vriend Vaudémont.

Dat happy end werd bekrachtigd met een glorieuze finale waarin Iolanta in grote verwondering de wereld aanschouwt. Netrebko vergrootte in die toenemende opwinding haar heerlijke, klankrijke tonen tot enorme proporties, verrukkelijk resonerend tot in de uiterste hoeken van de Grote Zaal. En verder.

De solisten werden allen met enthousiast handgekletter beloond, maar het applaus en gejuich voor Netrebko overtrof alles.

Waar een veeleisende diva als Angela Gheorghiu goed als koningin van de opera door zou kunnen gaan, daar is Netrebko de prinses van de opera. Iedereen houdt van haar.

Vorig artikel

Jacobs brengt Die Zauberflöte in Matinee

Volgend artikel

Wat komt er na de cd? (3)

De auteur

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman is journalist en muziekliefhebber. Hij richtte in januari 2009 Place de l'Opera op en leidt sindsdien het magazine.

16Reacties

  1. Gert-Jan
    9 november 2012 at 14:33

    Terecht een lovende recensie, hoewel mij de directie van Villaume allerminst stoorde. Vooraf leek de prijs bespottelijk hoog voor anderhalf uur opera totdat bleek dat een volledig operagezelschap inclusief solisten met Sloveense bussen was komen aangereden! Alleen de decors ontbraken maar er werd heel handig met de trappen en het podium gespeeld. Ik vond het een topavond op alle fronten, heb van alles genoten. Zelden hoor je zo een fantastisch stel solisten. Er werd echt Russisch gepassioneerd gezongen. Netrebko ziet er niet alleen beeldschoon uit maar imponeert en ontroert met haar stemschakeringen en gebaren. In het Russische repertoire is zij duidelijk helemaal thuis – in het Italiaanse repertoire boeit zij mij niet zo. En nu de vergelijking met Gheorghiu is gemaakt: Netrebko lijkt wel wat op haar zowel wat uiterlijk als stem betreft. Maar waar Gheorghiu steeds lijkt te willen tonen hoe geweldig zij is en haar toevlucht neemt tot ingestudeerde nepgebaren, heeft Netrebko in mijn ogen veel meer gratie en naturel.

  2. kersten
    9 november 2012 at 15:22

    Mag zo zijn, @Gert-Jan, maar Gheorghiu bezit morbidezza à la Callas,
    in mijn oren.

  3. Spen
    9 november 2012 at 16:45

    Wat een geweldige avond! Netrebko heeft me nooit echt kunnen boeien, behalve in Anna Bolena. Maar vanaf het eerste moment dat ze gisteren zong had ze al mijn aandacht. Wat een prachtige donkere, warme stem dat inderdaad prachtig resoneert. En ze ziet er zoals gezegd uit als een prinses.
    Een paar van de andere solisten waren ook erg goed! Van mij mogen er meer van dit soort avondjes komen.

  4. lalala
    9 november 2012 at 20:53

    gheorghiu en netrebko zijn echt zoooooooo verschillend, like north south

  5. moniquetb
    10 november 2012 at 13:29

    Erg genoten van Iolante, een geweldige opera en wat mij betreft was orkest heel adequaat (voor een dergelijk orkest). Waar ik wel last van had was Anna Netrebco die na een aanvankelijke goede start met mooie ingetogen passages na een kwart echt te hard zong. Helemaal niet afgestemd op het concertgebouw en niet met de professionaliteit die grotere diva’s als Fleming en Gheorghiu wel hebben om een zaal perfect in te schatten en de noten te laten resoneren. Niet te min een geweldige avond en een heerlijke opera maar ik had meer gehoopt.

  6. operaliefhebber
    10 november 2012 at 17:50

    Het was een avond met een kwaliteit van wereldformaat. Formidabel om bij de openingsnoten te horen dat de stem van Anna Netrebko de volle zaal van het Concertgebouw moeiteloos vult. Bij de finale heb ik in de grote zaal nog nooit zoveel geluid tegelijk gehoord: het grote koor (dat prachtig zong), het volledige grote orkest (Slovenie hoeft blijkbaar niet te geen bezuinigingen op cultuur)en de sopranen en baritons. Geweldig, en schijnbaar moeiteloos prachtig klinkend. Ik vond de volumes perfect, ook goed in balans gehouden door de dirigent. Toen Rene Fleming in de grote zaal zong, werd haar stem volledig weggespeeld door die bullebak Thieleman. Vrijdagavond was voor mij de topavond tot dusver in het Concertgebouw. Wat een fantastische waar voor mijn geld. Ik ben benieuwd hoe Cecilia Bartoli en Angela Georghiu het gaan doen.

  7. Fred
    11 november 2012 at 14:49

    1. joelen = in mijn woordenboek toch eerder negatief
    2. Cecilia Bartoli, wel als je Fleming al niet kon horen…vrees ik het ergste voor Cecilia, je horen passen zich wel aan MAAr het is wel erg klein, a voice kissed by the mikes

  8. Laura
    11 november 2012 at 17:54

    Prachtig! Geweldig! Hemels! Woorden schieten tekort om dit optreden van Netrebko recht te doen.

    Ik hoop dat het concertgebouw haar meteen opnieuw geboekt heeft: het zou zonde zijn als we wéér 10 jaar zouden moeten wachten voordat ze weer in Amsterdam optreedt.

  9. Spen
    11 november 2012 at 18:53

    @Fred: Cecilia zong twee jaar geleden in het concertgebouw en dat ging hartstikke goed! het voordeel van haar kleine stem is dat ze zo mooi zachtjes kan zingen, wat ik bij veel zangers mis. En ze heeft ook momenten dat ze even heel hard gaat. Ze heeft een kleine stem, maar resoneert wel prachtig waardoor ze toch de zaal weet te vullen.

  10. Laura
    11 november 2012 at 22:18

    Fleming werd inderdaad verzopen door Thielemann met een voltallig orkest. Bartoli heeft een kleine stem, maar weet die uitstekend te benutten – in de concertzalen, begeleid door kleine barokorkesten, in ieder geval. Ze zal wel niet voor niets niet meer in de grote operahuizen optreden.

    Voor Gheorghiu vrees ik een beetje – die heeft ook een erg kleine stem, maar weet die – i.t.t. Bartoli – niet altijd optimaal uit te laten komen…

  11. helan
    13 november 2012 at 11:19

    Schitterend. Viva Netrebko!
    Was ook leuk om haar nog even bij de artiesteningang te zien.

    Komt er eens een mega-ster langs – de meest gevraagde opera-zangeres van dit moment, seizoenen lang al de sensatie van the MET – en ik hoor daar vrijwel niets over in de media. Er waren dan ook nog veel lege stoelen. Onbegrijpelijk, genant.

    Nederland staart naar zijn eigen kleine naveltje en schrijft en praat enkel over Bartoli of andere solisten die regelmatig optreden in ons kikkerlandje. Niets te klagen over Bartoli, prima zangeres, maar er gebeurt meer in de grote wijde wereld.

  12. .erda
    13 november 2012 at 13:15

    Dit heb ik moeten missen. Eeuwig jammer! Ik had er naar uitgekeken maar KON gewoon niet aanwezig zijn. Netrebko is al lang een van mijn favoriete zangeressen. Mooi dat zij zo’n bijna vergeten opera opnieuw op de kaart zet. De eerste (en enige) keer dat ik Iolanta zag was ergens eind jaren 60, een film met acteurs op het doek en zangers op de klankband. Geen idee meer wie dat waren, of waar die film gemaakt werd, maar ik herinner me wel, als de dag van gisteren de sprookjessfeer en de vervoering bij het einde. Zou best leuk zijn die film nog eens ergens te zien. (Mocht iemand weten of dat kan hou ik me aanbevolen) Zou hij me nu ook nog in vervoering brengen?

    @fred: je hebt helemaal gelijk:” joelen” is echt niet positief uit te leggen..zit in dezelfde categorie als “jouwen”. Maar het kwam misschien wel overeen met het geluid dat de zaal maakte?

  13. gerben
    13 november 2012 at 20:54

    Waarom wordt er zo gezanikt over joelen? Volgens het woordenboek kan dat zowel een positieve als negatieve betekenis hebben, dus ik zie het probleem niet.
    Kijk op http://www.woorden.org/woord/joelen

    En sowieso: kunnen we dit forum niet beter gebruiken door gewoon over opera te praten??

  14. joseph
    14 november 2012 at 11:55

    ’t Ja … Gelukkige Nederlanders die een Anna Netrebko kunnen betalen voor een concert. Wij Belgen hebben daar geen geld voor, moeten betalen voor prinsen en andere prinsessen …hm…
    Ik herinner me niet dat Netrebko ooit in Belgie was.
    Echte klasse is onbetaalbaar.

  15. joseph
    14 november 2012 at 12:02

    Ja Helan, wat die lege stoelen aangaat, is overal hetzelfde. Plaatsen worden opgekocht door banken of andere firma’s, geven dan kaarten cadeau aan klanten die dan weer geen interesse hebben voor dit genre.
    Jammer van de echte liefhebbers en fans wegens ‘uitverkocht’.

  16. Gert-Jan
    15 november 2012 at 17:36

    @Helan. Veel lege stoelen? Alsof de zaal maar half gevuld was. Wat een onzin. De zaal was gewoonweg vol. Voor zover ik kon zien was er slechts hier en daar een plaats leeg.