DNO’s Viaggio a Reims is als Kir Royal
Muziek als champagne, zo typeert De Nationale Opera de muziek van Il viaggio a Reims. Maar het bleek bij de première dinsdagavond Kir Royal te zijn: zoete, bubbelende champagne met een flinke scheut van nog wat stevigers. Het glas laat zich in dik drie uur met veel smaak leegdrinken. Santé aan de makers voor zoveel leuks en moois!
Wat je verder ook van Il viaggio a Reims van regisseur Damiano Michieletto kan zeggen, in elk geval brengt hij de feestgangers uit het verhaal, die zo graag naar de kroning van Karel X willen, dichter bij hun doel dan ooit. Sterker nog: aan het eind van Il viaggio staan ze rond de koning tijdens de plechtigheid. Is het echt? Of is het slechts een droom, verbeeld op een schilderij van François Gérard? In dat geval zijn ze in Versailles beland, want daar hangt het kunstwerk.
Vergeleken met het origineel van Rossini en zijn librettist Balocchi hebben de deftige gasten van de kroning flink wat te doen in deze productie. Naast elkaar de liefde verklaren in fraaie, lange duetten zijn ze druk met kleding en poses. Voor hun herkenbaarheid moeten ze tegen het einde van de voorstelling vervelend lang een bordje met hun eigen naam ophouden. Wellicht een gebaar van Michieletto naar het publiek, dat wat moeite kan hebben om in die bisschop op het podium de Duitse Barone di Trombonok te herkennen.
Damiano Michieletto permitteerde zich veel vrijheid in de situering van het verhaal. Het speelt zich niet af in een hotel of kuuroord, maar in een museum dat op het punt staat geopend te worden. Het heet The Golden Lilium Gallery en er is van alles aan de hand.
Kunstwerken komen er tot leven en dat geeft hele bijzondere plaatjes op het podium. Want niet alleen de figuren op schilderijen van de oude meesters blijken te kunnen bewegen, ook die op het werk van bijvoorbeeld Keith Haring (inclusief de karakteristieke streepjes die actie aanduiden) en Botero. Diens schilderij hangt in de galerie, maar de dikke man in jurk is er ook in levenden lijve.
Deze vrijheden maken Il viaggio tot een levendige, buitengewoon grappige voorstelling die geen seconde verveelt. Integendeel. Perfecte muziek, in soli of in de legendarische opstelling met wel veertien stemmen, gaat samen met fantastische decors en toneelbeelden, belicht met de mogelijkheden van de mooiste toverdozen van de theatertechniek.
Van alle duetten en ensembles blijft vooral het duet tussen de Conte di Libenskopf en Marchesa Melibea hangen. Dat vindt plaats binnen een schilderijlijst, waarbij twee museumbezoekers afwisselend meebewegen of een dramatisch contrapunt maken.
Tenor Michael Spyres was al vaak in de buurt van Nederland en staat nu eindelijk echt op een podium in ons land. Hij beheerst de rol van Conte tot in alle details en zingt met een verleidelijke losheid. Dat er applaus klonk voor een coloratuurtje tijdens zijn aria zegt wat. De markiezin, gezongen door Anna Goryachova, kleurt perfect bij Spyres’ tenor.
Glanzend klinkt Nino Machaidze als Folleville en Carmen Giannattasio zingt een fraaie, donkere Cortese. In deze voorstelling is ze een strenge, moderne museumdirecteur, gewapend met een volle tas, die zomaar een echte Birkin Bag zou kunnen zijn. Alleen al op haar uiterlijk zou ze zo worden aangenomen in elke willekeurige galerie in de grachtengordel.
Eleonora Buratto klinkt puur en edel in haar zang als Corinna en krijgt tegen het einde van de avond alle kans om haar vocale kwaliteiten te laten horen. Rossini wilde met Il viaggio een ‘showcase’ maken voor grote zangers en dat idee werkt na al die jaren nog steeds.
Tussen het geluid van al die Italianen zijn ook wat Nederlandse stemmen te horen. Florieke Beelen verzilvert de waardering die ze tijdens het laatste Internationaal Vocalisten Concours kreeg met een – zeker voor wat betreft spel – grote rol. Maria Fiselier en Jeroen de Vaal hebben ook een plaats in de cast.
En dan is er de Italiaan in de orkestbak: dirigent Stefano Montanari. Een moderne man, dat valt te lezen in een interview in Odeon. Wanneer hij opkomt, lijkt hij tot het publiek niet ‘goedenavond’ te zeggen maar ‘yo!’. Hij drijft de slanke machinerie van het Nederlands Kamerorkest geheel parallel met de zangers in een licht en aangenaam tempo door de partituur. Het moet haast wel dat de zangkwaliteit gebaseerd is op het vertrouwen dat de vocalisten vanuit de orkestbak ervaren.
De voorstelling liep, zoals wel vaker, flink uit. Jammer dat daarop niet beter wordt gestuurd in Nationale Opera & Ballet. Het kostte me de laatste minuten van de voorstelling, maar zelfs zonder die minuten was het een avond waarop een whiskydrinker zomaar champagnefan kon worden.
Il viaggio a Reims is nog tot en met 8 februari te zien in Nationale Opera & Ballet in Amsterdam. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.
De auteur
23Reacties
Francois wat een grandioze weergave in woorden, van wat wel de voorstelling van het jaar moet worden.
Zelden een opera gezien, waarbij zo van begin tot eind fantastisch gespeeld en gezongen wordt.
Deze voorstelling overtreft de Viaggio van Antwerpen en die was toch ook heel spectaculair in dat vliegtuig.
Iedereen die bang is voor het onbekende moet al z’n twijfels overboord gooien en direkt een kaartje halen voor het grandioze Rossini feest.
Met Verdi opera’s wil het bij DNO nogal eens minder succesvol aflopen, maar met Rossini, Barbiere di Siviglia, l’Italiana in Algeri, Turco in Italia, Guillaume Tel en nu deze Viaggio a Reims is het altijd een feest.
Weet iemand of er een video van gemaakt wordt voor tv/dvd?
Hoewel de uitvoerenden veel uit de kast haalden om er wat van te maken, kon de voorstelling niet verhullen dat er weinig reden is om deze opera scenisch uit te voeren. Het stuk ontbreekt compleet aan samenhang. Het gaat nergens over. Voor de muziek volstaat een concertante uitvoering.
Hopelijk kan DNO het stuk nog kwijt aan een Frans operahuis. Die zouden deze enscenering wel kunnen overnemen, als een vorm van opera-archeologie.
Ik ben het met François van den Akker eens dat DNO ervoor moet zorgen dat opera’s vroeg genoeg beginnen. Vooral zodat ook mensen van buiten Amsterdam er met het OV naartoe kunnen. Wij moesten weer eens rennen voor de laatste trein.
De Nationale Opera wordt ook betaald door mensen van buiten Amsterdam!!! Maar als voorstellingen na 11 uur eindigen (gisteren bijna half twaalf), is het vaak niet meer mogelijk om nog thuis te komen.
@Jan de Jong: Amsterdamse arrogantie! Ik heb mijn kaart doorverkocht.
Met het muzikale deel van Francois’verhaal ben ik het geheel eens. Ik heb genoten van schitterende Rossini-zang, bruisend en virtuoos. En die aria van Eleonora Buratto/Corinna: zo moet legato worden gezongen, dat is het ware belcanto!
Alleen de regie kon mij niet bekoren. Zelden een voorstelling gezien waarbij de gezongen tekst zo weinig overeen kwam met wat er op toneel gebeurde. Het leidde af en wekte ergernis, althans bij mij. We moeten het denk ik maar houden bij een concertante uitvoering van deze echte Rossini-partituur.!
Wat betreft het onwerkbare tijdstip waarop de voorstelling eindigt: ontroerend om te lezen dat sommigen nog steeds denken dat het publiek een factor is waar DNO rekening mee houdt. @Leen: “Amsterdamse” arrogantie? In het Muziektheater komt alleen de vestiairejuffrouw uit Amsterdam!
De radio bracht mij, als kind, in contact met operazang. Diep in de provincie, in het pre-Opera Forumtijdperk, snakte ik ernaar over operazangers te lezen. Ik was daarbij overgeleverd aan Leo Hanekroot, die het bestond in zijn operarecensies in dagblad De Tijd niet of nauwelijks over zangprestaties te reppen. Ik moest hieraan terugdenken na het lezen van de Volkskrantrecensie van Il viaggio, waarin niet de naam van ook maar één van de zeventien zangsolisten viel te bespeuren. Ik sluit me dan ook graag aan bij Hans van Versevelds enthousiasme over Francois van den Ankers weergave.
“Er waren tijden waarin een kwaliteitskrant als de Volkskrant er eer in stelde bijdragen in de culturele sector te laten schrijven door medewerkers met een zekere deskundigheid op dat terrein. Ook dat lijkt prehistorisch te worden…” (Paul Korenhof, Opusklassiek
SCHITTERND DEZE IL viaggio zelden zoiets gezien engehoord.Ga toch al heel wat jaren mee zeg maar vanaf 56.
Dez14 stemmen zo mooi samen , maar ook in de dutten en aria s.Deregie was geweldig wat een vondsten zoals het slot in schilderij.Heb het meest genoten van de tenor NEE niet Michel Spykes viel mij tikkeltje tegen maar van JUAN Francisco Gatelli stem en naam om te onthouden als deze goed begeleidt wordt dan zeker de opvolger van Juan Diego Florez.
ook de bas Roberto Tagliavini wat een sonore stem zo ,moet nu een echte bas klinken zo mooi zwaar en donker .
Laat deze 2 snel weer terug komen bij de opera!!!!!!.Alleen het enige min punt de tijd waarom niet half uurtje eerder beginnen hou nrekening met o.vg alstublieft nu heb ik de bus gemist in haarlem kost wel extra taxi 30.00 euro U dankend opera.
Ik ben het volledig eens met Theo. Het eerste deel van de opera wekte bij mij ontzettend veel ergernis: zo ongeveer niets in Balocchi’s libretto spoort met de beelden die deze regisseur het publiek voorschotelde. Ik noem u enkele dieptepunten: de parade van levende schilderijen die zonder enige aanleiding onder het spetterende sextet de aandacht afleidden, het duet van Belfiore en Corinna dat grappig moest worden omdat er een argeloze museumbezoeker zijn kleren uit moest trekken en in zijn oranje onderbroek (haha) het museum moest verlaten, de veiling van objecten onder de aria van Don Profondo, waarbij het gezwaai met bordjes vanuit de zaal gelukkig de aandacht van de boventiteling afleidde – hoe hadden de bezoekers anders in Rossininaam enige chocola van kunnen maken van tekst + beeld?
Na de pauze werd het beter en tegen het eind werd het zelfs fraai en toen leek er warempel ook nog een soort logica in te ontdekken. Dat kon echter niet verhullen dat hier een regisseur aan het werk is geweest die vast heel inventief is, heel knap en ook heel doorgestudeerd (‘Kijk eens, ik heb heus ook wel eens een museum van binnen gezien’), maar met Rossini + Balocchi had dit allemaal nog minder dan niets te maken. Dat bleek ook wel door het wegsnijden van halve en hele recitatieven. Rossini en Balocchi hebben dat natuurlijk ook helemaal verkeerd gezien: in een opera die ‘Il viaggio a Reims’ heet, moet je niet van die vervelende teksten zetten die verwijzen naar het feit dat je op reis wilt naar Reims! Dus húp, weg ermee! Dat de dirigent dat ook best vindt, is trouwens misschien nog wel veel treuriger. Over die dirigent ben ik sowieso maar matig te spreken, maar vooruit maar.
En wie heeft het dan nog over de zang? De recensent van Place de l’opera, gelukkig. Ik ben het niet altijd 100% met hem eens, maar wat een genoegen om de namen van de belangrijkste zangers te zien, inclusief een kleine bespreking van hun prestaties.
Wat een armoe, ik kan het niet anders zeggen. In de pauze heb ik mijn vriendin bezworen: ik ga nooit meer naar DNO. Misschien dat ik nog kalmeer, maar ik heb al veel te veel flauwekul op het toneel van de Stopera gezien.
Excuses… Gedreven door mijn frustratie heb ik een aantal zinnen wat kreupel geformuleerd. Ik hoop dat de lezers mij het niet euvel zullen duiden.
Wat zullen ze je missen Freek bij DNO.
Tja… Dat is ook een manier om op inhoudelijke kritiek te reageren: met een flauwiteit.
(terugkomend op mijn reactie en die van Leen Roetman gisteren:)
uiteraard is het niet aan mij, slechts liefhebber zijnde, te oordelen over de deskundigheid van operarecensenten, maar ik durf te wedden dat van de dagblad-operarecensenten Peter van der Lint ook bij mijn medeliefhebbers tot de favorieten behoort.
Verder (@ theo laceulle en Freek) : ik vind het erg knap hoe de producenten zo`n wachtkamerstuk, dat deze gelegenheidsopera toch is, in zo`n spannende vorm hebben weten te gieten.
@ Kersten: Spanning levert deze voorstelling zeker op, maar bij mij dus op de verkeerde manier. Ik vraag me af waarom deze regisseur niet uit de voeten kon met de oorspronkelijke locatie en personages. Dit mag dan een gelegenheidswerk zijn (Oswin Schneeweisz noemde in zijn recensie in de theaterkrant de opera een draak en zelfs een misbaksel), maar betekent dat dan dat een regisseur zich helemaal niets gelegen hoeft te laten liggen aan de tekst?
Er zijn nogal wat recensenten die opmerken dat het er allemaal zo prachtig uitziet en dat dat maar goed is ook: er gebeurt namelijk bijna niets in de opera zelf. Dat laatste is niet overdreven, maar rechtvaardigt dat dan een enscenering waarin alleen in het slot nog iets overblijft van het oorspronkelijke verhaal? Ik kan dat nog steeds niet logisch vinden. Uiteindelijk is ook dit een productie geworden waarin de regisseur zichzelf boven het werk stelt.
@ Hans van Verseveld: Gelukkig zit jij nog in de zaal! Daar zullen ze blij mee zijn bij DNO.
Jazeker Leen Roetman en ik ga morgen voor de derde keer. Zo’n groot muzikaal meesterwerk moet je toch een extra kans geven. Rossini verdient het gewoon. Zo vaak zullen we niet meer de kans krijgen.
En als het nou toch nog een keer over de productie moet gaan, dan waren die badkuipen in Pesaro en het zwembad in Barcelona, waarbij in het laatste huis ook nog miserabel gezongen werd, absoluut afschuwelijk en dat kunnen we van de Amsterdamse Viaggio in een museum met logische afloop niet zeggen.
Het blijven 18 mensen zonder verhaal, dus begin daar maar aan als regiseur. Ik vind het knap gedacht.
ik ook alle HULDE aan iedereen die hier aan mee werkt,
de regisseur voorop dan de zangers en zeker de dirigent.
Heb een vraagje kan iemand mij zeggen of de bas Roberto Tagliavini, zoon kleinzoon familie neef of (nicht hahahah )van de grote tenor
Ferruccio Tagliavini is? De tenor der tenoren een voorbeeld voor alle tenoren zo moet er gezongen worden.
Eerlijkheidshalve moet ik toegeven, dat ik de formidabele produktie van de Viaggio in Antwerpen ben vergeten te vermelden. De regiseur had de 18 zangers in een vliegtuig gestopt en dat was echt hilarisch. Ook daar klopte de handeling niet met de tekst, maar de prima zang ondersteunde wel de dolkomische verwikkelingen. Kortom, je kunt alle kanten op met deze éénakter en de Amsterdamse benadering was echt zo gek nog niet.
@ Hans van Verseveld: over één ding zijn we het eens: Rossini’s muziek is geweldig en verdient het om gespeeld te worden, zonder enige twijfel. Het is altijd één van de werken geweest die ik mee zou willen nemen naar het befaamde onbewoonde eiland. In mijn studententijd ben ik daarom ook afgereisd naar Gent om daar de ‘vliegtuigproductie’ te zien. Die heb ik met redelijk veel genoegen bekeken, weet ik nog.
Dat je alle kanten op kunt met een opera, mag duidelijk zijn. Ik heb geprobeerd om met argumenten aan te geven waarom ik vind dat deze Reimsreis voor mij – op het slot na – een onprettige is geweest. Waarom de benadering nog echt zo gek niet was, heeft niemand mij nog duidelijk kunnen maken met andere argumenten dan het visuele spektakel. Dat is voor mij (en ik zeg met nadruk: voor mij) te mager. Als het er mooi uitziet, is dus alles geoorloofd? Het werk is wat mij betreft geen recht gedaan.
Was er gisteren. De opera heeft een zwakke verhaallijn, maar kreeg inderdaad een duidelijk concept van Michielotto. Helaas ten koste van de libretto en de muziek (de enscenering heeft niks met het oorspronkelijke verhaal te maken, maar goed; een aardige aria van Madama Cortese werd op een onsympathieke manier gezongen, er waren veel irrelevante acties en “grappen” (?) door zangers of acteurs tijdens ensembles terwijl hun collega aan het zingen was enz.). Die twee zijn blijkbaar niet belangrijk voor de regisseur. Schitterende decoraties. Goede cast, hoewel er ook wat mindere momenten waren. Goede koorwerk. Montanari matig als dirigent (tempi, weinig contrasten, waar waren leuke crescendo’s?)
Conclusie: misschien oké als ervaring, maar geen aanrader.
Grappig. wij waren er gisteren ook. We hebben een heerlijke avond gehad. Mooie muziek, fijne zangers. Misschien alleen wat lang voor een opera waarin eigenlijk niks gebeurt? Voor de pauze vloog te tijd om, na de pauze was het wat veel van het goede. En die regie, ach je moet wat als er geen verhaal te vertellen is, en zo kan het ook: geestig gedaan (veel gegniffel in ‘ons’ deel van de zaal) en mooi om naar te kijken.
Ik heb me meer gestoord aan het feit dat de opera pas om 20.00 begon en om 23.30 afgelopen was. Dan houd je toch geen rekening met wie nog met de trein moet en/of de volgende dag weer werken.
Desalniettemin: ik had dit toch niet graag willen missen.
Ik begrijp niet hoe de regie die tegenstrijdig is met de tekst en de muziek met het vertellen van het verhaal (dat er sowieso min of meer afwezig is) helpt. Bovendien werd er aan aantal zangers slachtoffer van het regieconcept (Giannattasio is een duidelijk voorbeeld).
Er staat op Youtube een complete video van “Il viaggio” onder Abbado. Als het moet, dan moet het waarschijnlijk zo.