Macbeth mislukt bij De Nationale Opera
De Nationale Opera bracht afgelopen (goede) vrijdag een nieuwe productie van Verdi’s Macbeth op de planken in Amsterdam. In vele opzichten een première die niet als topavond de boeken zal ingaan.
Giuseppe Verdi’s tiende opera, gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Shakespeare, is een belangrijke schakel in het oeuvre van de Italiaanse meester. Met Macbeth laat Verdi voor het eerst de belcantotraditie los.
De handeling van de opera loopt door, zonder onderbrekingen voor aria’s, waarmee de componist benadrukt dat het drama centraal staat. Ook vraagt Verdi andere kwaliteiten van zijn zangers. Met Macbeth introduceert hij in feite een nieuw type bariton: de Verdi-bariton. Een dramatische, lyrische stem met een groot bereik en een gemakkelijke hoogte.
Beroemd zijn ook de woorden van de componist over zijn ideaal voor de vrouwelijke hoofdrol: “Lady Macbeth moet donker en kil klinken, als een duivel. Iemand die te mooi zingt, is niet geschikt voor deze rol.”
Macbeth was in 1847 een groot succes in Italië en daarbuiten. In 1864 werd Verdi gevraagd het stuk aan te passen voor een voorstellingenreeks in Parijs. Het werd vertaald in het Frans en uiteraard werd er een ballet toegevoegd. De première in 1865 was echter geen succes en de opera raakte in de vergetelheid, totdat Glyndebourne in 1938 de echte zegetocht van dit prachtige dramatische werk inzette.
Welke van de twee versies De Nationale Opera (DNO) voor zijn nieuwe productie gebruikt, stond niet in het programmaboek aangegeven, maar het bleek gaandeweg de avond om een mengeling van beide te gaan.
Brief als voice-over
De regie kwam van de hand van Andrea Breth, een Duitse toneelregisseur die nu en dan haar tanden in een opera zet. Haar enscenering deed wat oubollig aan. Het toneelbeeld bestond ofwel uit een grijs decor met plexiglazen wanden, waardoor je uitkeek op een overwoekerde tuin met veel varens, ofwel uit een kamer met een zwartgrijze, geluidsisolerende wand (handig voor de zangers), ofwel uit een veld met varens (de tuin?).
De eerste scène speelde zich af in dat veld met varens, waarbij de heksen als een gek in boeken aan het bladeren waren, alsof ze op zoek waren naar hun voorspellingen. Voor mij zwakte dat de geheimzinnigheid van het gebeuren behoorlijk af.
Het einde van deze scène bracht de eerste onaangename verrassing: het afsluitende koor was gecoupeerd, waardoor het tafereel nogal abrupt eindigde. Een zwart doek daalde neer voor een changement, iets wat zich nog vele malen zou herhalen, soms op de meest vreemde momenten.
Gezien de techniek van vandaag de dag zou je toch denken dat de scènewisselingen slimmer en spannender te nemen zijn. En áls je dan de voorstelling onderbreekt, dan zijn zulke coupures ook niet nodig. Een coupure lijkt me alleen op z’n plek als het het tempo van de voorstelling bevordert.
De tweede scène had de volgende verrassingen voor ons in petto. Lady Macbeth stond in de kamer met de geluidsisolatie, met verder enkel een babybox en een grote speelgoedbeer. Geen idee wat de boodschap was, maar het zag er erg jaren tachtig uit.
Ook het voorlezen van de brief van Macbeth was ongewoon. Dat gebeurde hier door een voice-over van een man (Macbeth waarschijnlijk), terwijl normaliter Lady Macbeth de brief leest. Dat is voor mij zelfs één van de meest dramatische elementen in de partituur, vooral wanneer de sopraan na haar declamerende “addio” exalterend “ambizioso spirto” moet zingen. Wellicht ben ik te puristisch, maar aan zulke dingen stoor ik me wel.
De altijd zo spannende scène die daarop volgt, met de moord op Duncan, viel in het water door matige acteer- en zangprestaties en vooral door het ontbreken van het zo cruciale bloed. Een Macbeth zonder bloed op zijn handen?
Ik zal verder niet de hele voorstelling scène voor scène doornemen, maar mij moet nog van het hart dat ik de keuzes in de derde akte ook niet begreep. Na de voorspellingen van de heksen over zijn naderende einde viel Macbeth flauw. Het zwarte doek kwam weer naar beneden en de handeling stond stil. Ik dacht al even dat het daaropvolgende duet gecoupeerd was, maar dat werd vervolgens toch ingezet, maar dan in de kamer van Lady Macbeth, met ter afsluiting het verbranden van de knuffelbeer (jaja).
Breth moest het, niet geheel verrassend, bij het slotapplaus bekopen met een hoop boegeroep uit de zaal.
Verdi zonder pathos
Muzikaal gezien was er ook relatief weinig te beleven. Lady Macbeth werd gezongen door de Italiaanse Amarilli Nizza, die begin van de week op stel en sprong moest invallen voor de zieke Nadja Michael (waarschijnlijk te horen in een aantal van de laatste voorstellingen), die op haar beurt de vervangster was van de veelbelovend gecaste Tatiana Serjan.
Aan het zwakke slotapplaus (met enkele boe’s) te horen, viel Nizza niet in de smaak bij het premièrepubliek. Wat mij betreft terecht. Ze voldeed aan de eis van Verdi om de rol niet mooi te zingen, maar dat is nog geen vrijbrief om er een eigen compositie van te maken… Wellicht kwam het doordat ze op zo’n laat moment de rol overnam en onzeker was van haar partij, maar ze zong niet altijd de juiste noten en zat er qua zuiverheid ook regelmatig naast. Er schuilt zeker een goede sopraanstem in haar, maar mijn indruk is dat ze weg moet blijven van dramatische rollen als deze.
De Macbeth van Scott Hendricks was in mijn ogen geslaagder. Hij zong de rol voor een groot deel zoals hij geschreven is, al heeft hij niet dat echte Verdi-geluid dat een Macbeth nodig heeft. Ik had verder de indruk dat hij nog het meeste geloofde in de enscenering van Breth, aangezien zijn acteren het meest natuurlijk overkwam.
Banco werd gezongen door Vitalij Kowaljow. Hij heeft een prachtige stem, maar zong en acteerde een beetje onderkoeld. Zijn fraaie aria, vlak voordat hij vermoord wordt (hier uiteraard met een geluiddempend pistool), miste net dat extra stukje vervoering.
Wellicht dat dat ook kwam door de directie van Marc Albrecht, die voor het eerst Italiaans repertoire leidde bij DNO. De orkestkleur was mooi en treffend, maar hij dirigeerde snel en zonder enige clementie, waardoor het resultaat klinisch klonk. Een Verdi zonder pathos. In de laatste scène van de opera ging het zo snel dat het orkest bijna ontspoorde.
Naast het goed zingende koor (dat onder leiding van Ching-Lien Wu langzaam op haar oude niveau terugkomt) kwam de beste zangprestatie naar mijn idee van Wookyung Kim als Macduff. Hij zong zijn aria in de vierde akte op stralende wijze, waarop het publiek voor het eerst losbarstte, vol enthousiasme. Eindelijk iets om van te genieten.
Eervolle vermeldingen zijn er nog voor Letitia Singleton, die in de ensembles hoog boven de rest liet horen dat zij meer in haar mars heeft, en Vincenzo Constanzo, die met zijn 24 jaar de rol van Malcolm wist om te toveren tot een hoofdrol in de laatste scène.
Macbeth is nog tot en met 28 april te zien. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.
De auteur
104Reacties
Een uitermate teleurstellende avond was het, afgelopen (goede?) vrijdag in de “Nationale Opera & Ballet” met deze Macbeth, toch niet het minste werk van Verdi. Gelet op wat ik over de regisseuse Andrea Breth had gelezen waren mijn verwachtingen al niet hooggespannen maar het viel me toch nog zwaar tegen. Een sfeerloze, door veel changementen in stukjes geknipte, zwart-witenscenering met de mannen in vechtpakken of uitgaansuniformen, een uitgemergelde Duncano in de uit tegenwoordige opera-ensceneringen niet meer weg te denken rolstoel, Malcolm zwaaiend met de al even onontkoombare Kalashnikov, om maar een paar puntjes te noemen. Macbeth was een behoorlijk zingende en acterende maar te weinig dramatische Scott Hendricks die deed terugverlangen naar Jan Derksen, wat mij betreft één van de beste Macbeth’s ooit. De voor de invalster Nadja Michael ingevallen Amarilli Nizza was als Lady Macbeth een volstrekt ontoereikende lichtgewicht. Vitalij Kowaljow was een goede Banquo, maar alleen Wooyung Kim als Macduff was een echt lichtpunt in deze bezetting. De andere zangers, koor, orkest en dirigent Marc Albrecht voldeden m.i. zeer wel. Mijn eindoordeel: een vreselijke enscenering met een middelmatige cast; zonde van het geld en de moeite!
Kan me erg vinden in deze recensie. Muzikaal volstrekt ontoereikend en een enscenering die een aantal goede elementen had (consequent gebruik van de kroon, lady macbeth in een soort van postnatale depressie door verlies van een kind), maar die compleet onderuit gehaald werd door de veels te lange scenewisselingen die iedere spanning uit de voorstelling haalden. Groot verschil met De Speler vorig seizoen en vooral met de geweldige Jacob Lenz vorige maand in Brussel.
Maar snel vergeten deze productie en op naar de Benvenuto Cellini volgende maand!
Het grote voordeel van deze goede recensie van Lennaert van Anken is wel, dat ik er eigenlijk niks aan toe te voegen heb, dan alleen, dat Verdi bij DNO een soort persona non grata lijkt te zijn. Volkomen mislukte Ballo in Maschera (2x) Vreemde Traviatas ook 2 keer, Aida, geen olifanten hoor, maar wel een kledingmagazijn, Rigoletto, Luisa Miller met Lundiastellingen waren we al een beetje vergeten, Simon Boccanegra (spleetje open, spleetje dicht) de volkomen lachwekkende Vêpres Siciliennes, Otello met een onduidelijke leeuw en een sopraan die hem water geeft met een gietertje, een eerdere Macbeth en nu dus dit wanprodukt van mevrouw Breth. Hoe lang worden wij dikbetalende bezoekers nog opgezadeld met regiseurs die echt alleen maar willen choqueren. Doekje open doekje dicht. Dit heb ik in jaren niet meer meegemaakt. En dan ook nog zeer middelmatige zang. Verschrikkelijk!
Ik moet eerlijk toegeven, dat de Falstaff prachtig was, maar die was dan ook inclusief zangers in z’n geheel overgenomen uit de Scala, dus aan dat succes had DNO part noch deel.
Ja Pieter de Haan, dat was een juweel van een Macbeth met Jan Derksen en Pauline Tinsley in een spannende dramatische produktie in 1976. Gelukkig bewaard gebleven op CD en met enig zoeken nog wel te vinden.
Op naar de Trovatore. Ik hou mijn hart vast!
Dank voor de recensie. Ik ga komende week, en eerlijk gezegd ben ik wel wen beetje warm gemaakt door deze recensie, geen dertien in een dozijn. Zou de kinderkamer en teddybeer iets te maken kunnen hebben met het ongewild kinderloos gebleven huwelijk van Macbeth en zijn Lady. Just a lucky guess hoor
In Shakespeares Macbeth wordt een aantal malen gerefereerd aan de kinderloosheid van het huwelijk van de Macbeths. Macbeth vraagt zich af wat hij aan het doen is: hij heeft de kroon en de scepter, maar wat zijn die waard als hij kinderloos is? Er is nu immers geen dynastie. Elders laat de Lady doorschemeren dat ze ooit een kind gezoogd heeft. Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar deze achtergrond kan ook de reden zijn dat Lady Macduff en haar kinderen zo bruut worden vermoord. Macduff is in het stuk (en de opera) gefrustreerd door heet feit dat hij zich niet afdoende kan wreken: Macbeth heeft immers geen kinderen. Het nageslacht speelt tevens een rol als Fleance, de zoon van Banco/Banquo ontsnapt. En het is deel van de voorspelling van Macbeths dood: geen man die door een vrouw gebaard is, kan hem doden. Macduff blijkt zo’n man te zijn, die met de keizersnede is gehaald. Geboorte en nageslacht spelen een grote rol in het stuk.
In de enscenering van de opera is dat aspect door die kinderkamer sterk benadrukt. De teddybeer in de kinderkamer gaat in brand na de tweede voorspelling van de heksen, omdat de Macbeths dan beseffen dat ze kinderloos zullen blijven. De heksen hebben namelijk bevestigd dat Banco’s nageslacht de koningen zal leveren en dat wil zeggen dat de Macbeths geen kinderen zullen krijgen of dat die in elk geval niet zullen overleven.
Men hoort mij overigens zeker niet zeggen dat je daarom geen mening zou mogen hebben over het decor, over de wieg of over de teddybeer.
Onbegrijpelijk dat er niemand bij DNO (liefst tijdig) ingrijpt en dat men deze bagger aan het publiek durft voor te zetten. Kon men Konwitschny’s Salome met enige goede wil nog “controversieel” noemen, deze amateuristische parodie op Macbeth is van een dermate beledigende kwaliteit dat het DNO zou sieren om de voorstellingen af te breken en de bezoekers hun geld terug te geven. Zonder enige ironie: SCHANDE!
Ja, Hans van Verseveld, ik meen de “Macbeth” met Jan Derksen en Pauline Tinsley in het Circustheater in Scheveningen gezien te hebben; ook (nogal) zwart-wit, als ik me goed herinner, maar DRAMA. Een audio-opname van die productie is, denk ik, opgenomen in één van de vier aan Jan Derksen gewijde CD-boxen. Onlangs heb ik bij Premiere Opera een tweetal, om uiteenlopende redenen, interessante opnames op de kop getikt: een DVD van een, destijds door mij geziene, voorstelling uit 1987 in het Kon. Circus in Brussel met Franz Grundheber en de voor Sylvia Sass ingevallen Anja Silja (|), gedirigeerd door Michael Schönwandt en ge-ensceneerd door Philippe Sireuil, een enscenering waar ook wel wat op af te dingen valt, in slechte beeld- en matige geluidskwaliteit en op CD een opname van een concertante uitvoering met Sherrill Milnes en Cristina Deutekom uit Newark (1982).
Ik moet er nog heen, over een paar uurtjes. Ik lees rolstoelen en kalasjnikovs, dus ik vermoed dat mijn middag helemaal geweldig zal zijn. Ook ben ik nu op pyrotechnisch, teddyberologisch en gynecologisch gebied helemaal bijgepraat (een must voor Macbeth, en eigenlijk voor Verdi in het algemeen), dus een danige voorpret maakt zich allengs van mij meester!
Mijn voorpret, meneer Keegel, is niet meer zo groot als die waarmee ik het hele seizoen zo naar Macbeth uitzag, al blijf ik zeggen: ik moet het nog zien. Maar ik trek zondag wel een kogelvrij vest aan.
Ga gelukkig pas op 22 april. Hoop dat Nadja Michael dan kan zingen. Die kan de rol van Lady Macbeth in ieder geval aan. Verder verheug ik mij er na deze recensie niet zo op.
Opera’s in Amsterdam zijn meestal muzikaal en vocaal in orde. Goede dirigenten en orkesten en een enkele misser daargelafen ook goede casting. Niet te vergeten een uitstekend koor. Probleem is echter dat bij 75% van de voorstellingen de regisseur er in slaagt de boel te verpesten door modernisering (waardoor de tekst heel anders is dan wat je ziet) van de enscenering en de aankleding. Pas nog een traditoneel geensceneerde Rigoletto in Luik gezien (met topcast). Dan weet je weer hoe opera ook kan zijn en kan je weer even vooruit. Helaas moeten wij het in Nederland doen met de Nationale Opera en een enkele interessante voorstelling van de Reisopera, Opera Zuid of een kleiner gezelschap. Zo nu en dan een uitstapje naar een buitenlands theater dan maar.
De vervangen sopraan was waardeloos. De waanzin aria (een van de mooiste in de operageschiedenis) sloeg nergens op.
De 5 of 6 changementen waren belachelijk en haalden de vaart uit het verhaal. Het was een grote teleurstelling….
Marc Albrecht was trouwens fantastisch!!
Na deze recensie ben ik blij dat ik het besluit heb genomen om de voorstellingen van DNO nooit meer te bezoeken. Dit besluit nam ik naar aanleiding van de onzinnige ‘Il viaggio’ van een paar maanden geleden en heel, heel even raakte ik in dubio: ‘Macbeth’ vind ik een fascinerende opera. De voortekenen waren echter al niet gunstig: deze mevrouw Breth heeft wel eens eerder opera’s naar de barrebiesjes geholpen. En jawel: ze lapt ’t ‘m weer! Knap werk!
Overigens: ik ben oprecht benieuwd of een bezoeker ook een heel ander perspectief tegenover Van Ankens gedegen recensie kan zetten.
De heksen bladeren pas in de scene na de pauze als gekken in hun boeken. In de openingsscene hangen sommige en liggen andere a.h.w uitgeteld over de tafels met boeken beladen, of tussen de varens, waar zij allen in verdwijnen naarmate de scene zich verder ontwikkelt. e.v.d heksen 🙂
Ik ben net terug van de opera Macbeth en ik heb genoten!
Aanvankelijk ergerde ik me wel aan de kleding van Lady Macbeth en aan nog zo hier en daar reeds genoemde zaken, maar het koor vond ik prachtig, evenals de muziek. Ook de zangers vond ik heel goed!
Maartje
Dit gaat wel heel ver heer Keegel! Ik begrijp hieruit dat u zich heeft geërgerd, dat is jammer. Ik lees de reactie van Hein van Eekert en daar kan ik mij goed in vinden voor wat betreft de kinderkamer en de teddybeer.
Hoe had u de regie willen doen of zien?
Ik zou wensen dat er ook zoveel ophef werd gemaakt van een in de ogen van de bezoeker goede voorstelling, dat zou een mooie promotie zijn van opera en muziektheater, want dat is opera toch ook?
Het was toch eigenlijk best leuk, dat bos? Het beeld met de heksen van na de pauze vond ik voortreffelijk gedaan bv.
Ik hoop dat bezoekers zich niet laten afschrikken en zelf een oordeel willen vormen.
[2e plaatsing, omdat bij de eerste iets mis ging]
MACBETH – POPPENKAST VOOR VISUEEL GEHANDICAPTEN
Zojuist teruggekeerd van Macbeth, DNO. Regie: Andrea Breth. Ter determinatie: Opera of Eigentijds Muziektheater? Even checken. Roken op toneel? Check! Rolstoel? Check! Kalashnikovs? Check! Eigentijds Muziektheater dus.
Carré had vroeger zogenaamde blindenplaatsen, uiterst rechts en links op het balkon, met 0,0 zicht op het toneel. Daar mocht de visueel uitgedaagde medemens – men sprak indertijd van “blinden”- voor een prikkie plaatsnemen. Ter gelegenheid van de Macbeth van Andrea Berth (muziek: G. Verdi) was het Muziektheater omgetoverd tot een zaal met 1600 van zulke blindenplaatsen. Niet zozeer vanwege slecht zich op het podium, maar wel omdat er op datzelfde podium eenvoudigweg niets te zien was. De meest nietserige regie van Macbeth ooit. Of het moest het 321 keer sluiten en openen van het doek geweest zijn, wat mij weer sterk deed denken aan een ander beroemd Amsterdams theaterinstituut: de poppenkast op de Dam. Jan Klaassen had al snel door dat het frequent openen en sluiten van het doek een enorme dramatische impact heeft. Zo ook mevrouw Berth, die voor Macbeth een knollentuin, een teddybeer, een rolstoel (twee optredens!) en diverse kalasjnikovs tevoorschijn had gehaald: dat ging dus van knollentuin-doek-teddybeer-doek-knollentuin-doek-teddybeer-knollentuin etc.
Volgens DNO is mevrouw Berth een van de “belangrijkste” Duitse regisseurs. Als operaregisseur is zij mijns inziens het beste argument tegen menselijk klonen en vóór het opnieuw invoeren van Berufsverbote. Ja, mevrouw Breth houdt óók van verbale poppenkast. Dat kwam duidelijk naar voren in een interview met Het Parool. Waar het op neerkwam, in haar eigen woorden: “Ik geef er dus een andere draai aan”. En dat hoor je niet vaak in het huidige Regiethater! Die eigen draai bestond er onder meer uit dat Macbeth geen moordenaar, maar een krijgsheer is. (“Hij is een krijgsheer! Maar hij is geen moordenaar.” ) Ik zou dan toch voor een nieuwe opera over Willem Holleeder hebben gekozen: Hij is geen crimineel, hij is een ondernemer!
Terug naar de voorstelling. Er werk ook nog gemusiceerd, met matige solisten die gerekruteerd leken uit het koor van de Opera- en Operettevereniging “Rigoleto” uit Winterswijk. Het orkest klonk niet Italiaans, maar stroperig. Één lichtpuntje. De ferm wapperende vlag op deze Macbeth-modderschuit was Macduff, vertolkt door Wookyung Kim. Prachtige stem, die wil ik een keer in Luisa Miller horen.
Terug naar mevrouw Berth, toch een beetje de ster van de productie. In het genoemde interview verklaarde zij verder “En ook zie ik het als mijn taak de mensen te laten nadenken (…)”. De mensen laten nadenken, welk een te koesteren tijdsbeeld. We kijken er over 10, 20 jaar mild glimlachend, maar waarschijnlijker met een bulderende schaterlach, op terug. Hoewel, in mijn geval is dat nadenken zeker gelukt. Ik heb tijdens de voorstelling vooral veel over mevrouw Berth nagedacht, en over de ontwapenende openheid waarmee wij over haar onzekerheid en angsten praat. Zo had zij het in Het Parool ook nog over “De angst dat je met iets komt dat onder de maat is. Dat is toen ik jong was weleens gebeurd.”
Toen zij jong was…..
wel eens gebeurd……
Zo’n verrassing zijn de coupures niet als je het dubbelinterview met Breth en Albrecht in Odeon hebt gelezen: “‘We zullen dus de Parijse versie van 1865 spelen, maar enkele passages weglaten die de handeling vertragen, zoals het ballet en het afsluitende heksenkoor van de eerste scène. (…)”
Men pretendeert dus meer vaart in de voorstelling te hebben gebracht!
Ook zegt Andrea Breth: “Het publiek moet mentaal en emotioneel iets beleven. Waar mag je nog gemeenschappelijk huilen, samen lachen, samen bang zijn?” Ik zou daar aan willen toevoegen: Waar mogen we nog gemeenschappelijk boos worden?
De eerste recensies (van de Duitse pers) zijn ook niet best (Die Welt, Deutschlandradio Kultur).
vanmiddag naar Macbeth geweest, een van mijn favoriete opera’s, het verhaal op zich trouwens ook, dankzij mijn Engels juf. Ik mis in de reacties het koor, we zijn eraan gewend geraakt dat ze altijd goed zijn, maar toch nog even boj deze. Het orkest vond ik , zeker voor de pauze, minder. Albrecht ? Weet ik niet, maar het was veel te hard. Macduff was prachtig, Banquo goed, de rest … De Lady was een vervanging, ik vond haar niet zo’n ramp als in sommige reacties staat, maar inderdaad indien Michael terugkomt zal het wellicht beter worden
Over de regie kunnen we kort zojn. Eigenlijk quite boring, de kinderbox begrijp ik wel, maar waarom Lady daarin doodgaan? Slaat nergens op. Rolstoelen moeten worden verboden, in operas bedoel ik.
Blijft fantastische muziek, viva Verdi
Vanmiddag naar Macbeth geweest. Genoten van de prachtige muziek.
Wat een misselijke, denigrerende recensie van meneer Keegel!
Inderdaad is de enscenering nogal minimalistisch, maar dat zijn we wel gewend de laatste jaren bij de Ned. Opera. De varens vond ik toch wel leuk.Ik heb me wel ge-ergerd aan de kleding van Lady Macbeth, een broekpak zonder mouwen, en aan het roken van een sigaret, en een moderne rolstoel in de middeleeuwen.
De scenewisselingen achter het zwarte doek duurden veel te lang, vooral ook omdat er geen muziek te horen was.
Ik zag Macbeth voor het eerst en heb dus geen vergelijkingsmateriaal. Maar vooral de stemmen van Banco, Macduff en Malcolm vond ik prachtig! En het koor ,dat een groot aandeel heeft in deze opera was heel mooi.
Als u van de mooie romantische muziek van Verdi houdt, en niet te zwaar tolt aan een tegenvallende enscenering. laat u dan niet ervan weerhouden deze voorstelling ye bezoeken.
Rita, ik ben blij dat je genoten hebt. Verdi wint altijd, de muziek is prachtig, je bent een avond (of middag) uit en wilt genieten.
En sommige reacties zijn inderdaad onder de maat.
Eerlijk gezegd, mevrouw Andriesen, hoop ik -uit solidariteit!- wél dat potentiële bezoekers zich door de hier verstrekte informatie laten afschrikken. Wat is er mis met het kiezen van eieren voor zijn geld? Waarom zou men 200 euro weggooien voor het bezoeken van een voorstelling waar men later spijt van heeft? Goede raad is weliswaar duur, maar niet zo duur als de gebakken Macbeth-lucht in het Muziektheater.
Dus bent u nog niet in het rampzalige bezit van een toegangsbewijs, verheug u, en besteed de uitgespaarde 200 euro aan een dagje naar de opera in Luik.
En twijfelt u nog, lees dan vooral ook de recensie van Frits van der Waa in de Volkskrant: “Fantasieloze Macbeth geestdriftig uitgejouwd”.
http://www.volkskrant.nl/recensies/fantasieloze-macbeth-geestdriftig-uitgejouwd~a3945599/
Ja was er ook op 3april terechte boegeroep, ziets slechts zelden gezien bi jde opera. Vond de macbeth vaqn Scott Hendricks echt wel goed mooi gezongen zal niet direct zeggen een echte Verdi bariton maar wel een echte bariton zoals een bariton moet zijn mannelijk en mooie warme stem. Ook de bas jammer zo een korte rol. De openbaring was de tenor Wookyung Kim prachtige stem ,maar ook de andere tenor de zeer jonge net 24 jarige Vincenzo Costano. Snap niet dat dirigent overigens zeer goed gedirigeerd, de briefscene door de voice-over heeft laten doen i.p,v de Lady dat hij daarmee accoord is gegaan, het kor was weer geweldig zoals altijd.laat ons daar trots op zijn het Patria Opressa zal zelden zo mooi gezongen worden als hier..
In ieder geval ben ik blij, dat ik mij niet heb laten afschrikken door de recensies/meningen van wie dan ook. Gisterenmiddag waren wij met zeven muziekliefhebbers bij Macbeth en wij hebben in ieder geval allemaal zeer genoten van orkest, koor en solisten. Wij hadden een geweldige middag en dat voor slechts 175 euro voor 7 personen (!). Slechts 1 van ons had moeite met de regie.
Mooi zo, Lieneke. Ik heb je nog gemist gisteren. Je gaat om te genieten en je schrijft dingen die ik soms niet durf, want ‘geen kennis van zeken’.
En 200 voor bezoek hoeft inderdaad niet.
Ook in Trouw een slechte recensie
Ik gun iedereen zijn of haar prettige middag bij de opera, hoe meer hoe beter. Ik zou echter graag horen WAAROM men heeft genoten, of, specifieker nog, wat bijvoorbeeld Lieneke Effern en vijf van haar metgezellen wel beviel aan de regie van Breth. De recensie was zeer uitgebreid in het becommentariëren van zaken die niet direct als positief te kenschetsen zijn en de heer Keegel doet nog een duit in het zakje (op de inmiddels bekende Keegeliaanse wijze: vilein, maar uiterst komisch in de overdrijving). Ook in de Volkskrant lees ik niet direct juichende berichten. Ik zou graag argumenten horen waarom ik me niet door de regie zou moeten laten weerhouden om naar de Stopera af te reizen.
In het Parool een genuanceerde recensie die zeker niet onverdeeld positief is:
http://www.parool.nl/parool/nl/24/THEATER/article/detail/3945944/2015/04/07/Macbeth-is-een-statisch-poppenspel-zonder-heftigheid-en-seks.dhtml.
Het laten voorlezen van de brief door een mannenstem is overigens geen nieuw idee. Het gebeurde decennia geleden in de Scala al: https://youtu.be/SsvqSDg4als
Ook de teddybeer in Macbeth is gepikt, namelijk uit de Scala-productie van 2013, onder Gergiev.
DNO moet oppassen dat hun marketing/reclame niet teveel uit de pas loopt met de uiteindelijke regiebeelden. Dat hun foto’s voor de brochure en poster lang van tevoren klaar moeten zijn kan ik begrijpen, maar de heerlijk bloederige trailer en poster van Macbeth steken wel heel erg af bij de zeer bloedeloze regie van deze productie.(Ik heb voor het eerst Boe geroepen.)
Leo Bogers
PS Maar wel zeer genoten van de muzikale vertolking.
Inderdaad meneer Bogers, De praktijken van een louche reisbureau: de riante hotelkamer aan zee uit de folder blijkt een beschimmeld hok met uitzicht op een blinde muur. Ik heb ook voor het eerst BOE geroepen, voelde me bestolen. Dit kan toch niet!
Voor sommigen geldt dat hun commentaar meer over hen zelf zegt dan over de opera.
DNO wil zich graag afficheren als toonaangevend operahuis met naast ‘het ijzeren repertoire’ ook bijzondere producties. Deze uitvoering van Macbeth is geen reclame voor DNO. Kan mij dan ook vinden in de recensies van Leo Bogers en Olivier Keegel. De kleur rood komt in het hele stuk niet voor en het vermoorden van tegenstanders is te kinderachtig voor woorden uitgebeeld. Hier heeft Klaus Bertisch zitten snurken of is hij over-ruled door mevrouw Breth. De box en de witte teddybeer zijn onbegrijpelijk en het grote aantal coupures is storend. Zo breng je niet een opera tot leven mevrouw Breth! Nee, Andrea Breth heeft geen kaas gegeten van opera regie.
Ben benieuwd of DNO, die meestal na een première recensies gebruikt om producties aan te prijzen en te bevestigen hoe geweldig de DNO is, de moed heeft om nu ook te zeggen dat ze de plank met deze productie volledig heeft misgeslagen.
@Gustaaf: zoiets als: “De internationale pers en het publiek heeft vernietigend gereageerd op de voorstelling Macbeth in de regie van Andrea Breth. Niettemin nodigt de Nationale Opera u uit om met eigen ogen en oren kennis te komen nemen van deze spraakmakende voorstelling. Wij overwegen een niet goed geld terug garantie.”
correctie: ‘hebben gereageerd’ (wanneer krijgt dit forum een edit-functie?)
@Leen Roetman: laten ze dan tegoedbonnen uitdelen. Is er toch nog sprake van enige ‘klantenbinding’:)
Geachte heer Bogers, men mag toch aannemen, dat het regieCONCEPT van mevrouw Breth bij DNO al enige tijd bekend is geweest.
Nergens heb ik gelezen of gehoord waarom Tatiana Serjan is vervangen door Nadja Michael. Zou ze uitgestapt zijn bv. vanwege de regie?
Ik heb nooit gemerkt, dat men zich bij DNO veel aantrekt van slechte kritieken van pers en/of publiek. Ik verwacht dan ook niet, dat men aan deze “Macbeth”-zeperd enige consequentie zal verbinden.
@Pieter K. de Haan: maar wat voor consequentie kan DNO daaraan dan verbinden?
U bent geenszins puristisch, meneer Van Anken, wanneer de door een voice-over uitgesproken brief u stoort: onvoorstelbaar dat de uitdrukkelijke wens van Verdi in de wind wordt geslagen. Zou mevrouw Bredt de Callas-declamatie wel eens gehoord hebben?
@Maarten-Jan Dongelmans: er zijn in de commentaren, dacht ik, al enkele suggesties gedaan (tegoedbonnen, niet goed-geld terug). Men zou de voorstellingenreeks kunnen afbreken, zoals bv. enkele jaren geleden is gedaan in, naar ik meen, Düsseldorf met “Tannhäuser” n.a.v. protesten van pers en publiek tegen Nazi-symboliek, of tenminste de prijzen verlagen.
Tsja, de reeks stopzetten: dan moet je wel lef hebben …
De reeks stopzetten? wat een onzin. Dat riekt naar (zelf)censuur. Ik heb kaarten voor Macbeth en verwacht dat ik die voorstelling te zien krijk. En nu wil ik meer dan ooit deze opera zien, na wat ik erover gelezen heb. Als ik de critici moet geloven kan het alleen maar meevallen….
Blijkbaar vinden veel critici de productie niet geslaagd en misschien zal ik dat ook wel vinden. Opera ensceneren is heel veel artistieke keuzes maken en bijzonder ingewikkeld. Dat kan ook een keer minder goed gaan. Dat waren we in Nederland al weer een beetje vergeten, zo verwend als we zijn met de meeste topproducties van De Nationale Opera.
Ik kijk uit naar de voorstelling!
Leen, ik heb Pierre Audi een beleefde brief geschreven waarin ik met redenen omkleed mijn geld heb teruggevraagd. Kort samengevat: dit is geen kwestie van een regie “die je niet aanstaat” of van een “controversiële productie”, maar dit is puur een kwestie van lamentabele kwaliteit, die ons inderdaad nooit had voorgezet mogen worden. De voorstellingenreeks afbreken zou van moed getuigen. Gebeurt dus niet.
Overigens heb ik de heer Audi gesuggereerd om het geld dat ik van hem tegoed heb, te schenken aan de fantastische accordeonist die zich regelmatig voor het Muziektheater posteert. Hij was het hoogtepunt van mijn operamiddag.
De Rheinoper in Düsseldorf heeft Tannhäuser concertant voorgezet. Er was sprake van een gezondheidsrisico. Circa een dozijn toeschouwers hadden zich direct na de premiere van de “Nazi-Tannhäuser” naar een arts begeven. Opernintendant Meyer zei toen: “Ich muss die menschliche Gesundheit über die künstlerische Freiheit stellen.”
Inderdaad mijnheer de Haan ben ook wel benieuwd waarom tatiana Serdan heeft afgezegd?
De opera zou iedereen een gratis voorstelling kunnen geven ter compensatie b.v straks een mooie concertante Ernani met de tenor die straks de trovatore komt doen en b.v Barbara Haverman wat missen we die toch hier
Krijg net een mail van DNO binnen, met als inhoud:
‘Mij beviel Breths enscenering zeer, deze Macbeth kan ik iedereen van harte aanbevelen.’
Arnon Grunberg, De Volkskrant (8 april 2015)
Is dit nu op hilarische wijze onbeschrijfelijk komisch of op meelijwekkende wijze dieptreurig?
Ik heb de afgelopen dagen met stijgende verbazing en licht geamuseerd kennis genomen van de reacties op Macbeth op dit forum. Naar typisch Nederlandse gewoonte gaan sommigen zelfs zover om hun geld terug te vragen. Hoe erg moet het dan wel niet wezen? Ik heb de productie nog niet bijgewoond en had oorspronkelijk ook geen plannen in die richting, maar mijn nieuwsgierigheid is onderhand wel gewekt. Afgaand op de recensies in de diverse landelijke bladen lijkt het erop dat men gemiddeld wel tevreden (soms zelfs zeer tevreden) is over het gebodene in muzikaal opzicht en men aanmerkelijk minder te spreken is over de regie. Maar geld terugvragen? Afgaand op de gretigheid waarmee een zeker iemand producties /programmering van DNO pleegt neer te sabelen en de omvang en frequentie van zijn reacties op Macbeth lijkt het mij dat DNO hem geen groter genoegen kan verschaffen dan producties als de onderhavige voor te schotelen. Echt waar voor je geld, dus! Anders valt het ook niet te begrijpen dat de desbetreffende persoon naar de voorstelling is geweest. Hij had dan toch beter kunnen weten? Of eerst even wachten voordat je een kaartje koopt. Doe ik ook.
Olivier: ik houd het op dieptreurig.
De pers is verdeeld, luidt de kop van genoemde mail. En dan volgt een aantal fragmenten uit recensies die met grote zorg zijn geselecteerd. Arnon Grünberg neemt het voor DNO op, with friends like these….
Inderdaad Loesje, hoe DNO die fragmenten heeft geselecteerd: heel knap! En dan de grote troef: Arnon Grünberg Zag Dat Het Goed Was… 🙂 🙂 Dat doet een willekeurig Ministerie van Propaganda ze niet zo 1-2-3 na. Ook helemaal in dezelfde stijl: op de facebookpagina van DNO worden mijn bijdragen weggecensureerd. Das Kulturpräsidium am Amstel.
@W. van Essenbeek: ik wens u een genoeglijke avond! Via de ruilservice heb ik mijn kaart inmiddels weten te verkopen. Typische Nederlandse zuinigheid.
Mevrouw Maartje, zou uw commentaar wellicht ook van toepassing kunnen zijn op uzelf en op meneer Grünberg?
Meneer De Jong: ik weet niet waar meer moed voor nodig is, het publiek zo’n voorstelling voorschotelen of de serie afbreken. Wat is er trouwens mis met zelfcensuur?
Meneer Dongelmans: concertante voortzetting van de serie, liefst zonder de coupures, zou ook nog een optie zijn.
Meneer Horsmeijer: ik weet niet of mevrouw Serjan heeft of is afgezegd en wat de reden daarvoor is geweest.
Ja, meneer Keegel, héél knap hoe DNO de op de website gepubliceerde citaten uit recensies heeft weten te selecteren: pure publieksverlakkerij natuurlijk!
In Buenos Aires heeft men kort geleden de moed gehad mevrouw Katherina Wagner af te zeggen omdat de nieuwe intendant een betere regisseur wilde. Mocht mevrouw Breth al met een contract van DNO op zak lopen voor nog een misbaksel dan moet meneer Audi daar maar een voorbeeld aan nemen.
Meneer De Haan,u bent ongetwijfeld een heel wijs mens.
Kan iemand van DNO overigens vertellen waarom men die coupures heeft toegepast? Ik dacht dat die barbarij sinds begin jaren zestig tot het verleden behoorde. Toch?
Het zou wel erg interessant zijn, als de Nationale Opera de reuring rond deze productie zou aangrijpen voor een openbaar debat over de enscenering.
Dat lijkt me veel beter dan de rare suggestie om de reeks af te breken.
Ik weet niet of dat zo’n vreemde suggestie is, Jan, dat afbreken. Ik wil ook graag dat de slager bedorven leverworst uit de verkoop haalt.
DNO en debat met haar publiek, dat is een goed punt maar zal voorlopig wel een vrome wens blijven. DNO is een regenteske organisatie die zich niet zozeer om haar publiek als wel om haar internationale imago bekommert. Zie ook de door meneer De Haan genoemde volksverlakkerij met de citaten uit de pers en de censuur die de heer Keegel ondervond. DNO heeft zich nooit verwaardigd om te reageren op bijdragen aan het belangrijkste operapodium dat Nederland heeft, Place de l’Opera. Qua communicatie en openheid loopt men 60 jaar achter. Die subsidie komt toch wel…
Tja, mevrouw Maartje, mijn commentaren zeggen wellicht ook iets over mij.
Helaas, meneer Dongelmans, het aanbrengen van coupures, maar ook het veranderen van de volgorde van onderdelen van opera’s, zoals enkele jaren geleden bij de Amsterdamse “Les vêpres Siciliennes”, waarbij de ouverture voor één van laatste actes werd gespeeld – ook een barbarij – zijn helaas allesbehalve van de baan.
Waarom het afbreken van een reeks voorstellingen zo’n “rare suggestie” is begrijp ook ik niet. Bij musicals is zoiets meer dan eens vertoond, maar de producenten daarvan zijn uiteraard meer afhankelijk van de publieksgunst en de daaruit voortvloeiende entreegelden dan DNO.
Bij mijn weten heeft DNO nog nooit gereageerd op kritiek die haar producties hebben opgeroepen – ik denk daarbij aan bv. de vreselijke Konwitschny-Salome – en ik verwacht dan ook, evenmin als de heer Reneman, dat dat nu wél zal gebeuren. Enkele jaren geleden heeft Paul Korenhof een zeer houtsnijdende open brief aan Pierre Audi gestuurd, waarop deze nooit heeft gereageerd. Een openbaar debat, meneer de Jong, zit er dus al helemaal niet in.
Heet dat niet de arrogantie van de macht of is het gewoon de policy: ‘stil blijven zitten als de klappen vallen’?
Beste Place de l’Opera-lezers,
Het overnemen van volledige recensies uit andere media is een schending van het auteursrecht van de betreffende recensenten. De reacties waarin dit gebeurd is, zijn verwijderd.
Citeren of linken is natuurlijk wel toegestaan.
Hartelijke groet,
de redactie
Ik ben gisteren (9 april) na het lezen van de recenties met angst in het hart naar het muziektheater gegaan, maar heb toch genoten van de opera. Ik vond de enscenering wel mooi en theatraal en denk bij “mislukte opera’s” meer aan producties waarin de regisseur heel nodig eigentijdse problematiek en heel veel symbolen er in meent te moeten mengen om het toch nog interessant te maken (afgelopen jaren: Salomé, Jevgeni Onegin, Romeo et Julliette, Ercole Amante). Zoiets was hier absoluut niet het geval. Ik vind het niet schokkend modernististisch om een soldaat een mitrailleur in de hand te geven.
Ik ben het met de recentie helemaal eens over de kwaliteit van de muziek, maar de zang trok wel bij aan het eind van de opera en was toen ook te genieten.
Dus, als u al kaartjes heeft gekocht, wanhoop niet door de recensies, want misschien geniet u toch ook wel van de avond zoals wij gedaan hebben.
Gisteren zelf wezen kijken. Het is nou niet echt een voorstelling om over naar huis te schrijven. Hoewel er bij vlagen best te genieten valt, is het totale resultaat niet erg bijzonder. De onderbrekingen tussen de scenes zijn vooral in het tweede deel hinderlijk en dat wordt versterkt doordat telkens de zaallichtjes aan gaan. Dat laatste kan men beter vermijden.
Nu ik de productie heb gezien, komt alle ophef mij licht bevreemdend over. De productie blijft over het algemeen zeer dicht bij tekst en handeling. Voorbeeld: Wie niet snapt dat de verschijning van Banco aan Macbeth een waanvoorstelling is die door anderen niet gezien wordt, let niet op. In regie, tekst, zang en – heel duidelijk – onderstreept door een totaal andere belichting blijkt duidelijk wat er gebeurt. De toegevoegde elementen en attributen zijn functioneel in de enscenering. Ik vind ze soms wat eendimensionaal.
Wat ik ondertussen veel interessanter vindt, is waarom er juist over deze productie zo’n ophef ontstaat. Want het is echt geen extreme vorm van regietheater die we hier voorgeschoteld kregen. Integendeel.
Overigens valt die ophef ook wel mee, want het zijn enkele vooral vaste bezoekers van dit forum die voorstander zijn van historiserende ensceneringen zonder moderne interpretatie die de vrij kritische recensies over de uitvoering in de pers aangrijpen om hun kritiek te spuien. Dat mag. Daarbij gaan net zo selectief te werk als DNO in het kiezen van citaten. Of zijn critici waar men het meestal hardgrondig mee oneens is, opeens autoriteiten van aanzien als het om de mening over een productie gaat.
Voor de heren en dames critici was deze Macbeth een welkome aanleiding om eindelijk ook eens een negatieve recensie over DNO te kunnen schrijven. Met de vele topproducties van de afgelopen jaren leek een wat eenzijdige recensiecultuur te ontstaan. Maar goed, we kunnen de recensenten niet verwijten dat Amsterdam een van de beste operahuizen ter wereld heeft. Dat blijkt ook wel uit het grote aantal internationale recensies dat deze (en andere) producties behandelt. DNO wordt internationaal veel gevolgd. Gezien de statuur van Bredt waren de verwachtingen voor deze Macbeth zeer hoog gespannen en de teleurstelling dat deze niet uit zijn gekomen, klinkt in veel recensies door.
Ten slotte: als je niet het risico wil lopen om verrast te worden (teleurgesteld of aangenaam verrast), kun je beter niet naar het theater gaan. Gelukkig zijn er niet zoveel mensen die daar last van hebben. Macbeth was gisteren zo goed als uitverkocht en ook de resterende voorstellingen zijn al goed tot zeer goed gevuld. Er is dus geen enkele reden om de reeks te stoppen. En ook als de zaalbezetting mager zou zijn, is dat nog geen reden. Het is voor de ontwikkeling van de kunsten essentieel dat er geen noodzaak is om behaagzieke producties te creëren.
De komende bezoekers staat een meesterwerk van Verdi te wachten in een muzikaal over het algemeen acceptabele uitvoering en in een wat saaie regie. Er valt meer uit Macbeth te halen. Maar om deze productie als mislukt te omschrijven, gaat mij veel te ver.
Ik lees in de recensie van Roeland Hazeldonk in Het Parool: “De geestverschijning van de vermoorde Banco was vol in het licht, zichtbaar voor iedereen op het toneel en dus niet alleen voor de hallucinerende Macbeth. Verdi waarschuwde in een brief dat het juist zó niet moest.”
Dit is dus geen kwestie van de oprispingen van regisseuse Breth “niet snappen”. Er is namelijk veel te zeggen om concrete regieaanwijzingen van Verdi serieus te nemen. Met alle respect voor het genie en de knollentuin van Andrea Breth.
Natuurlijk was Banco voor iedereen zichtbaar. Maar het licht waarin hij verscheen was zeer nadrukkelijk een ander licht en de personenregie maakte overduidelijk dat alleen Macbeth de vermoorde Banco zag. Op het moment dat Banco uit beeld verdween, keerde het “normale” licht weer terug. Dit gebeurde consequent bij elke verschijning.
Concrete regieaanwijzingen van Verdi zijn waardevol, maar mogen ook geïnterpreteerd worden. Verdi beschikte niet over de theatrale middelen die er tegenwoordig zijn met betrekking tot belichting en er was geen boventiteling.
Geachte heer de Jong,
Of ik mij tot de “enkele vooral vaste bezoekers van dit forum die voorstander zijn van historiserende ensceneringen zonder moderne interpretatie die de vrij kritische recensies over de uitvoering in de pers aangrijpen om hun kritiek te spuien” moet rekenen, betwijfel ik, maar u voegt er gelukkig aan toe, dat dat mag.
In mijn bijdrage aan “Libretto” heb ik geschreven, dat opera voor mij geen hobby maar een passie is. Dat is al tientallen jaren het geval. Ik ben vriend of lid van een vijftal operagezelschappen, -genootschappen, -festivals e.d. en ik heb al vele jaren abonnementen in o.a. Amsterdam. U wilt wel van mij aannemen, dat ik zowel in binnen- als buitenland een groot santal voorstellingen heb bijgewoond. Ik ben dus allerminst een vreemde in Jeruzalem.
I.v.m. een ruiling heb ik, anders dan gebruikelijk, van “Macbeth” de première bezocht. Mijn negatieve oordeel over die voorstelling kon ik op dit forum niet eerder kwijt dan nadat daarop een recensie van de productie was verschenen. Mijn commentaar was het eerste! Pas daarna heb ik nog enkele andere, ook vrij kritische krantenrecensies gelezen.
Ik ben geen voorstander van wat u “historisrende” – m.i. niet helemaal de juiste term voor wat u, denk ik, bedoelt – ensceneringen noemt. Ik vind wél, dat uitvoerenden recht behoren te doen aan libretto en partituur van de werken, die zij publiek en pers voorzetten en dan maakt het mij in principe niet uit of dat een tijdgebonden of een gemoderniseerd karakter heeft, als het maar goed en overtuigend gebeurt en noch het een noch het ander was m.b.t. deze “Macbeth” het geval.
Dat de door u bezochte voorstelling zo goed als uitverkocht was vindt wellicht zijn oorzaak in wat ik op een andere operasite las, nl. dat de kaarten inmiddels op de dag van de voorstelling voor de halve prjs worden verkocht en dat medewerkenden van DNO kaarten kunnen kopen voor € 15.
U mag natuurlijk met mij van mening verschillen over de kwaliteit van deze productie, maar sta mij toe, dat ik daar dan weer het mijne van denk.
Mede in reactie op heer De Haan
Of historiserend het juiste woord is, dat weet ik ook niet zeker, maar ik heb het woord gebruikt om onderscheid te maken met wat meestal (ten onrechte) als authentiek wordt betiteld. Misschien had ik ’traditioneel’ moeten gebruiken, maar dat is een lastig woord en tegenwoordig zou je er eerder van kunnen spreken dat het zogenaamde regietheater traditioneel is (en eigenlijk is dat precies wat bij deze Macbeth het geval is).
Ik houd geen lijstjes bij van wie wat op Place de l’Opera bijdraagt, maar ik constateer dat er regelmatig reacties zijn die negatief staan ten opzichte van interpretaties die zich enige vrijheid veroorloven ten opzichte van de letterlijke aanwijzingen van de componist in handeling, attributen en/of decor. Het lijkt overigens vaak te gaan om liefhebbers van Belcanto en later 19de-eeuws en vroeg 20ste-eeuws Italiaans repertoire. Het is jammer als men dan binnen het beperkt aantal producties in Nederland en directe omgeving niet aan bod komt. Wat dat betreft zou het interessant zijn als een dirigent en producent eens bij een Nederlands gezelschap de gelegenheid zouden krijgen om zich te werpen op een op de historische uitvoeringspraktijk gebaseerde productie van een Verdi-opera (inclusief instrumenten, zangtechnieken, decor, et cetera).
Ikzelf vindt opera fascinerend als levende kunstvorm en als historisch fenomeen. Bij de muziek zit het levende in de zangers en musici, bij het theater in de interpretatie, de dramaturgie, de decors, kostuums en belichting. Maar dat levende, interpretatieve brengt ook risico’s met zich mee. Een nieuwe interpretatie kan niet goed uitpakken of dat symboliek en metaforen niet helder zijn of onbegrepen blijven. Zoals in dit geval, in deze letterlijk nogal bloedeloze interpretatie.
Ik vind het betitelen van “mislukt” echter een te sterke kwalificatie voor deze uitvoering van Macbeth, al wordt er – zeker theatraal – niet het niveau gehaald dat we van DNO mogen verwachten.
Over de beschikbaarheid van kaarten voor lage prijzen heb ik geen informatie, maar dat zou best kunnen en is niet ongewoon – er zijn wel vaker last-minute-acties op de dag zelf. Behalve dat het gisteren zo goed als uitverkocht was, constateer ik wel dat al voor de première een zeer groot deel van de kaarten was verkocht. Maar ongetwijfeld zullen de negatieve recensies geen boost voor kaartverkoop hebben betekend, om het met understatement te zeggen. Sommige plaatsen in het muziektheater zijn overigens ook zwaar overpriced.
Voor de laatste voorstellingen is nog wel een redelijk aantal kaarten te krijgen en voor iedereen die van Verdi houdt, raad ik aan om alsnog te gaan kijken – let dus op last minute-acties. Tegen de theaterervaring kan geen opname op. Want, o, o, o, wat bleek gisteren maar weer eens wat voor geniale ingevingen Verdi bij het schrijven van dit werk heeft gehad.
TJONGE WAT VEEL REACTIES HIER.
De regie van Mac Beth maakt veel los bij mensen. Super dat opera zo emotioneert, mensen die zich ergeren, vinden dat iets zo en zo moet of juist niet.
Super… opera leeft.
Leuk forum dit en fijn om te lezen.
Ook ik vond de regie van Mac Beth bijzonder zoals alle mensen hierboven.
Ik was op 3 april verrast over boe geroep, tijd niet meegemaakt! Zat 3 april achter Arnaud Grunberg die zelfs op voorpagina Volkskrant reageerde op de recensent van diezelfde krant. Arnaud had wel genoten.
Tweede paasdag was ik er weer en het koor was super en de cast best fijn op dreef, al hoop ik wel dat mijn volgende 2 voorstellingen van deze opera nadja wel zingt, ook om het verschil te zien/ horen.
Ben heel blij dat ik er niet aanwezig was.
Hoe nou Macbeth verkleed als Arnold Schwarzenegger uit zijn commando-dagen met de karakter van deze muziek overeen komt weet alleen mevr. Breth: https://www.youtube.com/watch?v=kKyUEM-R14o
En wat de oude man zelf van de interactie tussen de tekst, muziek en enscenering vond kan men hier (in het Engels) lezen:
http://www.cengage.com/music/book_content/049557273X_wrightSimms/assets/ITOW/Ch56_ITOW_Staging_Otello_fn.pdf
Bij de collega’s van Opera Nederland staat een handige, puntsgewijze analyse die deze productie messcherp ontleedt.
http://operanederland.nl/2015/04/10/recensie-verdi-macbeth/
Uit een recensie van de ene Shirley Apthorp in The Financial Times: “Andrea Breth’s new production of Verdi’s Macbeth for the Dutch National Opera drives home two points with a sledgehammer. One: this is a childless marriage. Two: this is a disjunct opera. … Breth emphasises the work’s fragmentary nature by bringing down the curtain between scenes; abrupt breaks to the flow of the score that have their own stuttering logic”.
Dus wat de lezers hier als buitengewoon storend hebben ervaren was eigenlijk een geniale vondst van Andrea Breth. OMG OMG OMG.
P.S. Wel geeft Apthorp toe dat “In her quest for originality, Breth inadvertently falls back on cliché”.
Ik wilde na bijdragen als “Gezien de statuur van Bredt [sic!] waren de verwachtingen voor deze Macbeth zeer hoog gespannen” en “Mac Beth” [sic!] eigenlijk met enige weemoed afscheid nemen van deze boeiende uitwisseling der gedachten (en mij vol overgave storten op een Big Mac), maar tot slot nog even mijn compliment voor de bijdrage van Loggionosta. Ik zou zeggen: op naar het volgende Verdi-debacle proudly presened by DNO. Of het moet zijn dat Grote Baas Pierre A., na zijn mislukte sollicitaties in Salzburg, Parijs, Madrid en Milaan, alsnog ergens onderdak vindt en het roer bij DNO radicaal omgaat.
Na alles wat te berde gebracht is over deze “Macbeth” wil ik voor alle duidelijkheid nog maar eens één ding kwijt en dat is, dat ik van uitvoerenden van opera’s eerst en vooral “Werktreue” verwacht. Vanwege een a.s. buitenlandse orgelreis laat ik het hierbij.
Wat ik wel jammer vind dat er zo weinig over de solisten wordt gesproken.
Ik had al eerder gevraagd weet iemand waarom Tatiana Serjan heeft afgezegd?.
Is het de regie of andere redenen? Lees dat ze in Oktober wel de Lady zingt aan der Weense Staatsopera.
C. Horsmeier vroeg naar nieuws over de solisten. Op 24 februari 2015 las ik onderstaand bericht op Parterrebox.com (heb natuurlijk geen idee hoe betrouwbaar dit bericht is) mbt Tatjana Serjan.
Krunoslav says:
Alas, a Dutch pal confirms that Serjan has been fired (by the director, not the conductor) and that la Michael is going to be Lady M. Yuck!!!!!!!!!
on February 24, 2015 at 10:02 AM
En de dag ervoor:
According to Nadja Michael’s Facebook page she is landing in Amsterdam shortly, to start rehearsals there immediately.
That can only mean Tatjana Serjan is out of the Andrea Breth Macbeth, and we get Nadja instead. Less likely is that she starts rehearsals for the Isolde she will sing at the Concertgebouw in fall. She and Breth are a great team (Wozzeck!), so I really hope we’ll get their Lady Macbeth.
on February 23, 2015 at 3:43 PM
@Dick Reneman
Ach, het anonieme OperaNederland staat erom bekend nauwelijks enige welwillendheid te hebben ten opzichte van de makers van opera.
Wat nog veel storender is, is dat die site anoniem is. Dat vind ik niet bepaald chique.
Hoezo is de site anoniem? Iedereen weet toch wie degene is die deze site bezit?
Ik heb geen idee.
Kunt u me aangeven, waar dit op de site staat?
Artikelen en recensies op de site zijn niet ondertekend.
Sorry, even er tussendoor, t.a.v. @Stefan Caprasse:
na het regiedrama dat ik gisteren heb moeten meemaken, kan ik u zeggen dat ik begin te geloven dat ook uw Noodlotsmotief om niet naar Amsterdam af te reizen valide was.
Schijnbaar wel nietwaar? (ik had me nochtans voorgenomen, mij niet in deze commentaren te mengen “In solchem Strausse streit ich nicht (mehr) gern”- Brünnhilde dixit- maar goed, vermits ik vermeld wordt …)
Ik spreek mij er wel niet over uit – ik heb het zelf niet gezien…
En -wie weet!- misschien zou het mij WEL aangestaan hebben – of dus helemaal niet, want zelfs ik heb mijn grenzen. En waar ik ABSOLUUT tegen ben is het couperen in de opera, omwille van de regie. Bij ons heeft oa Guy Joosten ook vaak de trieste gewoonte alles te couperen wat niet in zijn concept past (overigens staan zijn regies me soms WEL aan – non sempre…). En de brief als voice-over is voor mij ook totaal uit den bose! – die maakt dus inderdaad deel uit van de scene, wat inderdaad een mooi contrasterende overgang geeft tussen expressief parlando en dramatisch recitatief. Men ziet: op sommige vlakken ben ik nog wel degelijk behoudsgezind!
Ik ga overigens later op het seizoen nog Macbeth zien in Parijs (Theâtre des Champs Elysées) (en in dezelfde week Die Zauberflöte en Le Roi Arthus in de Bastille…) en hopelijk valt die Macbeth dan tenminste mee.
Wat ik aan deze eindeloze stroom reacties op de Macbeth ook een beetje frustrerend vind (het mag een beetje (veel) ijdel klinken, maar ik heb ook mijn gebreken) is dat daardoor een aantal van mijn (uitgebreide) commentaren op Le Pre aux Clercs, Le Cid en (kort) Alvis Hermanis, misschien totaal onopgemerkt voorbij zijn gegaan. Het is dus nog niet te laat om ze te lezen… 🙂
Jan de Jong, om moeilijkheden te voorkomen doe ik het even zo. Kijk op mijn website de recensie over Macbeth en U ziet de persoon achter de genoemde site.
http://www.wiebkegoetjes.com/press-macbeth.html
@WiebkeGoëtjes
Dank u wel. Leuke recensie om te lezen.
Jan de Jong
🙂
Weer een vernietigende recensie:
http://www.concertonet.com/scripts/review.php?ID_review=10586
Zo langzamerhand lijkt de conclusie gerechtvaardigd te spreken van een succesvol verlopen moordaanslag op Macbeth.
Ga vanavond (22 april). Pas vanochtend duidelijkheid op de website over wie Lady Macbeth zingt: Amarilli Nizza die verder ook alle voorstellingen zingt. KOrtom heeft schijn van dat Nadja Michael zich heeft teruggetrokken en helemaal niet ziek was. Verder vanavond geen
Scott Hendricks maar Tommi Hakala als Macbeth. Was volgens mij niet eerder zo aangekondigd. Wel bekend was dat Yosep Kang ipv Wookyung Kim de rol van Macduff zingt. Met dat laatste ben ik gezien de reacties niet zo blij. Hakala kreeg goede recensies op zijn Macbeth in Essen in 2013 dus dat lijkt mij geen slechte invaller. Wij gaan het zien!
Even los van de artistieke kant, is hier niet sprake van geld weggooien? Serjan wordt gecontracteerd en ontslagen vooraleer ze feitelijk is begonnen met repeteren. Michael repeteert een maand in Amsterdam en vertrekt vlak voor de generale, zonder verder nog in beeld te komen om de reeks op te pakken. Beviel zij bij nader inzien ook niet? De twee dames zullen toch in behoorlijke mate schadeloos gesteld moeten zijn voor gederfde inkomsten, lijkt mij.
Dan Nizza: zij zou in Nabucco zingen in Leipzig en In Andrea Chenier in Beijing. Daar is ze kennelijk uitgekocht. Kortom, een enorme verliespost, deze Macbeth, en waarom? Incompatibilité des humeurs? Kom nou toch, als professional zal je toch moeten kunnen omgaan met wrijving hier en daar?
Het lijkt erop dat men veel geld tussen de stoeptegels heeft laten wegvloeien, zonder dat men kan bogen op een enigszins aanvaardbaar artistiek resultaat. Dat is dubbel min. Je zou van een instituut dat financieel moet roeien met de riemen die men heeft een prudenter beleid verwachten.
Overigens kan onze Nationale Opera nog wel wat leren van andere theaters die keurig een mailtje sturen en je informeren over een castwijziging. Kreeg ik bijvoorbeeld van het Royal Opera House toen dat aan de orde kwam.
Amsterdam volstaat op de website (sinds vandaag) met het noemen van namen bij de cast en is volstrekt (informatief) afwezig op de sociale media twitter en facebook (daar zitten ze wel op maar gebruiken ze niet voor adequate informatie).
Een mailtje over degenen die in een opera zingen is mij echt liever dan een mailtje met de vraag of ik voor de voorstelling niet wil komen eten!
@ Loesje: heel terechte en goed onderbouwde vragen die je daar opwerpt. Antwoord zul je niet krijgen. Wij moeten applaudisseren en het fabeltje van het internationale prestige uitdragen, maar geen vragen stellen!
@ Ben: je hebt volkomen gelijk. Maar zie de bijdrage van D. Reneman: “Qua communicatie en openheid loopt men 60 jaar achter.” Public Relations is bij DNO niet voorlichting aan of interactie met het betalende publiek, maar de aansporing “om te komen eten”. Wat ik iedereen trouwens afraad. In de opera van Luik (heb je mij weer) is OOK het eten beter!
Ik constateer dat deze productie in de top 3 van meest besproken items is beland! DNO mag dan weinig mensen met deze voorstelling een genoeglijke avond hebben bezorgd, veelbesproken is zij wel!
Ondertussen kijk ik uit naar een nieuwe Macbeth verfilming die binnenkort in premiere gaat in Cannes. “The new film is sure to generate renewed excitement and interest in one of Scotland’s most intriguing figures.”
En uiteindelijk zou men kunnen stellen dat het -hoe dan ook- toch interessanter is dat een voorstelling stof tot -beschaafde- discussie geeft dan dat iedereen ze goed vind en er verder niet meer over gesproken wordt, nietwaar?
Heb gisteravond de voorstelling bezocht en inderdaad zitten er veel nare elementen in de regie (plantsoen ipv bos, geen bloed, kalasjnikovs, rolstoel, beer die ook nog verbrand wordt etc). Grootste probleem, en het was nog erger dan ik op basis van de reacties vermoedde, waren de vele onderbrekingen waardoor er geen vaart in de voorstelling zat.
Muzikaal vond ik het wel een goede voorstelling. Orkest en koor waren goed op dreef en ook de solisten vielen mij niet tegen. De hoofdrol werd trouwens gezongen door Tommi Hakala en dat deed hij prima. Nizza is wellicht vooruit gegaan in deze rol tijdens de serie want ze viel mij mee. Wel een wat irritante vibratie in haar zang maar gaandeweg viel mij die minder op. De wel positief gewaaardeerde Kim zong niet. Nu was er een andere Koreaanse tenor namelijk Yosep Kang en die zong uitstekend.
Was mijn kater momenteel nog steeds niet zo groot, ik zou dat volledig kunnen beamen, Stefan!
Ik heb de voorstelling gezien/gehoord op 25 april. Ik kan mij goed vinden in de reactie van de heer Siebers. Muzikaal was er echt niet veel op af te dingen. Jammer dat al dat muzikale moois was verpakt in het fröbelwerk van mevrouw Breth. En dat constante doekje open, doekje dicht… Storend. Ook storend dat zelfs vanaf de derde rang (eerste balkon, links) een deel van de handeling helemaal niet te volgen was door het ongelukkige decor. Dat vind ik toch niet kunnen.
En ziezo, nu staat Macbeth op de 2e plaats van aantal reacties! 😉
Na terugkomst uit Turijn voor een prachtige “I puritani” met Olga Peretyatko, Dmitri Korchak, Nicola Alaimo en Nicola Ulivieri o.l.v. Michele Mariotti las ik over de geschrapte radio-uitzending van de Amsterdamse “Macbeth” op deze site de volgende argumentatie: “Op de Facebook-pagina van het programma legt programmamaker Hein van Eekert uit dat een live-uitzending door de lang uitgevallen scènewisselingen niet passend is en dat de vele castwisselingen ertoe hebben geleid dat DNO een opname niet wenselijk vond.”: dat laatste mag toch wel een gotspe heten.
@Pieter K. de Haan: U kunt nog iets toevoegen over “Les pêcheurs de perles” (achter: “Seizoen Opera Royal de Wallonie, waar al een aantal mensen, waaronder ikzelf, erover geschreven hebben…)
@Stefan Caprasse: ik moet bekennen, dat de bedoeling van uw opmerking mij ontgaat. Voor alle zekerheid: ik heb aan het reeds geschrevene over de Luikse “Les pêcheurs de perles” niets wezenlijks toe te voegen.
@Pieter K. de Haan: De bedoeling was gewoon van U mee te delen waar U (eventueel) commentaar kon toevoegen over “les pëcheurs de perles” (het was toch U die ik daar ontmoet heb, of verwar ik U met iemand anders?).
Het was echt waar volledig goed bedoeld…
@Stefan Caprasse: wij hebben elkaar inderdaad in de pauze in Luik kort gesproken. Ik heb even gedacht, dat u van mening was, dat ik op alles en dus ook op “Les pêcheurs de perles” in Luik commentaar zou willen leveren. Dat is dus niet het geval. Ware dat wél zo, dan had ik de daarvoor bestemde plek zeker weten te vinden.
Wel
Op de eerste plaats: met dergelijke idiote ensceneringen ? Wil degene die het doet zich in de belangstelling plaatsen of heeft hij/zij zo weinig succes dat ze naar dergelijek idiote opvoeringen grijpen.
Laat toch gewoon het verhaal zien.Niks moderniseren!!!!!! De toeschouwer wil
gewoon verplaatst worden ind e tijd van het verhaal en wat er verteld)gezongen wordt) Dat wil de toeschouwer en neits anders.
De componist componeerde het werk in zijn tijd en opvatting en laat dat zo.
GEEN MODERNISERING.Weg met de idioten die dat willen.
Dat kunst zich ontwikkeld: bravo Maar geef dat aan met een envoudig zinnetje:moderne hedendaagse enscenering .Dan kan ik als toeschouwer kiezen: gaan of niet gaan.Geld uitgeven voor iets wat ik niet wil zien en gedwongen worden iets te bekijken wat ik niet wil .Ho maar!
Nee ,gewoon uitbeelden wat het verhal zegt en vooral GEEN PSYCHOLOGISCHE ACHTERGRONDEN EN FIGUREN.
Geef ons operaliefhebbers maar gewoon een mooie betoverende voorstelling.
Deze productie gauw vergeten als waardeloos!!!!!
Wat betreft de Pecheurs de Perles in Luik.Ik heb al reeds 30 jaar een abonnement
in de Opera Royal de Wallonie in Luik.Daar zijn ze nog -tot nu toe-enigzins behoudend en laten vaak pareltjes van opera zien.Bv de onlangs serie van Rigoletto met Leo Nucci in de titelrol,Bravo voor alles: zang decor costumes orkest.Fantastisch.De Parelvisers daarna was prachtig op een uitzondering na: het decor!!! We waanden ons ergens op een of ander onbewoonde vlakte maar niet op een tropisch eiland o.d. Zeer jammer Deed ontzettend afbreuk.Ook de moderne tijd doet soms intrede in de Opera van Luik maar dan merk je direct dat na de pauze veel mensen naar huis zijn Jammer is dat
Maar we prijzen ons gelukkig dat we een dergelijke mooie opera vlak in de buurt hebben.Luik ga zo door!!
Nog wat smakelijke mosterd na de maaltijd. Ik lees in de NRC: “De laatste productie [Macbeth] kreeg bij de première boegeroep, al ging het daar volgens Breth om „een paar mensen die waren omgekocht, en ik weet door wie”.”
Een gefinancierde anticlaque, dat we dat nog mogen meemaken! Maar nu, mevrouw Breth: namen! NAMEN!
Whoaaa! Bedankt voor de quote Olivier! Ik lig in een deuk van het lachen. Het is een complot!
Na de première van Manon Lescaut deden de beroepsboe’ers wederom hun abjecte, verraderlijke arbeid!
De beste herinnering aanVerdi’s Macbeth versie 1865 heb ik aan de uitvoering olv Claudio Abbado in La Scala milaan in 1977-’78 met shirly Verrett, pierro Capucilli en most of all, de Bulgaarse bas Nicolai Ghiaurov….
Met weemoed constateer ik met de Macbeth in DNO goede Vrijdag 2017 gezien de reactie en recensie
‘Sei fuggir , e non torno più………