Onder het thema ‘Droom en Daad’ worden van 25 mei tot en met 3 juni de Operadagen Rotterdam gehouden. Iedere dag bericht Place de l’Opera over een selectie uit het programma. Op dag 4 , maandag 28 mei, was er lichte opera in de felle zon buiten en muziektheater in het donker van de Schouwburg.

Glitter and gay
Bezorgt Operadagen eigenlijk ook thuis? Jazeker, op elke festivaldag is er ergens aan huis of kantoor een miniconcert. En voor wie in Rotterdam Alexander woont, werd afgelopen maandag de muziek bijna tot voor de deur geleverd. Operadagen en Opera Studio Nederland organiseerden een optreden in een klein parkje midden in de deelgemeente Alexander, die ook meewerkte. Dat wil zeggen, op de afdeling ‘Groen’ na, want die was kennelijk vergeten de fontein in de Semiramistuin uit te schakelen voor het optreden.

Voormalig Opera Studio-directeur Hans Nieuwenhuis presenteerde twee van de leden van het studioensemble van dit seizoen. Sopraan Dilay Girgin en bas-bariton Javier Ortiz zongen solo en in duet. Het programma stond in het teken van het achttiende-eeuwse repertoire, van Mozart en Rossini.

Er waren goed gelukte duetten uit Le nozze di Figaro en Il barbiere di Siviglia en het Papa-duet uit Die Zauberflöte. En uit dezelfde opera zong Girgin een perfecte ‘Hölle Rache’.

Aan het optreden mankeerde muziekaal helemaal niks, maar wat me vooral aansprak waren de acteervaardigheden van beide solisten. Er moest vocaal/tekstueel veel geschakeld worden, maar daar bovenop waren voordracht en expressie prima, ondanks dat een muziektent in de zon daarvoor niet de ideale locatie is.

Het optreden eindigde met een duik in het twintigste-eeuwse repertoire. Ortiz verstilde met een gedragen ‘Send in the clowns’ van Sondheim en Dilay Girgin deed een zeer levendige ‘Glitter and be gay’ uit Candide van Bernstein.

Een tweede hart
Hoe en op wiens initiatief een productie tot stand komt, is vaak niet relevant voor het resultaat, maar in het geval van Je sens un deuxième coeur van Roswitha Bergmann is het bijzonder dat de zangeres zelf het idee ontwikkelde, musici uitzocht, een regisseur vroeg en zo de voorstelling mogelijk maakte.

Bergmann werkte al eerder met muziek van de Finse componiste Kaija Saariaho, onder meer op het vorig jaar in Den Haag gehouden Saariaho-festival. Ze monteerde twee werken van de Finse tot een voorstelling voor zangeres en drie musici.

Ze wilde nadrukkelijk een theatervoorstelling maken en geen recital en vroeg daartoe Pierre Audi voor de regie. Hij bracht nieuwe invalshoeken mee voor de voorstelling, en dat – zo vertelde Bergmann na de voorstelling – was niet bedreigend maar verrijkend.

Voor de musici bedacht Audi bewegingen die het lezen van de partituur af en toe onmogelijk maakte. Interessant is het moment als de sopraan de confrontatie met altvioliste Ester Apituley aangaat en de partituur voor haar gezicht houdt terwijl de violiste lopend speelt. Dat doet cellist Eduard Regteren van Altena ook af en toe. Pianiste Tomoko Mukaiyama wordt op enig moment door de zangeres van haar klavier gestuurd. Zo spelen en bewegen de drie begeleiders mee in de voorstelling.

Je sens un deuxième coeur gaat over een vrouw die liefde voelt voor haar man én haar minnaar en die daar over zingt. Korte, poëtische zinnen als ‘de wroeging schuurt van binnen’ worden in het Nederlands in de decor geprojecteerd, de gezongen tekst is in het Frans.

De muziek van Saariaho, die vroeger met name met elektronica werkte, pakt nergens groot uit, vocaal en dramatisch is er geen groot zelfbeklag. Toch is de emotie, ondanks de stilering van de beweging en de omgeving (decor- en lichtontwerper Jean Kalman koos voor een zwarte achterwand en wit licht) heel voelbaar. Dit is zo’n voorstelling die een donkere, stille zaal verdient zonder gsm-gepingel en andere geluiden die afleiden.

De vrouw heeft geen naam, ze is ‘zij’, althans dat bleek in het nagesprek van Willem Bruls met sopraan Roswhitha Bergmann. Hij vroeg hoe het was om na een optreden meteen te moeten schakelen naar een interview voor publiek. ,,Het gaat, maar de muziek is er nog, ‘zij’ is er nog”, antwoordde de zangeres.

De voorstelling Je sens un deuxième coeur is eind augustus te zien op het Noorderzonfestival in Groningen en in november in ’s Hertogenbosch en Zwolle.

Tips voor de komende dagen

Donderdag 31 mei (21 uur) en vrijdag 1 juni (22 uur): Lilith met Claron McFadden
Vrijdag 1 en zaterdag 2 juni (19.00 uur) in kantine Walhalla: Puccini’s La Bohème door Opera Studio Nederland.