Operarecensie

Operadagen Rotterdam 2012 – Dag 8

Onder het thema ‘Droom en Daad’ worden van 25 mei tot en met 3 juni de Operadagen Rotterdam gehouden. Iedere dag bericht Place de l’Opera over een selectie uit het programma. Op dag acht, vrijdag 1 juni, kreeg het publiek de buik aardig vol van opera. Maar dat was ook juist de bedoeling.

Scène uit Opera Buffa.

Het was me niet meteen duidelijk of het een leuke avond zou worden. Toneel-op-toneel in de Rotterdamse Schouwburg met in de ruimte lange tafels, plankieren om de zaal heen en achteraan een keuken. Drukke acteurs die met veel omhaal de voorstelling in beweging duwden. Te harde muziek en niet mooi versterkte zang. Dat werd later allemaal veel beter.

Muziektheater Laika, dat voor deze Opera Buffa samenwerkte met Muziektheater Transparant uit Antwerpen, had een echt restaurant gebouwd in de ruimte. Daar zou het zich allemaal afspelen. Ik vreesde even in een klassiek getinte dinnershow terecht gekomen te zijn. Zo’n massadiner met entertainment waar je met collega’s van de zaak heen moet voor het met veel drank overgieten van de onderlinge binding en waar je niet dood gevonden wil worden.

Maar langzaam, nadat de drank was doorgekomen en een inleidend soepje op de tafels kwam, ontstond er een verhaal, een voorstelling. De serveersters heetten Zerlina en Anna, een later met veel spektakel binnenlopende dame bleek Elvira. Eén van de obers was Massetto, en zijn collega heette Leporello.

‘Vergeet nu voor een uur of wat,
uw zorgen en verdriet,
sluit uw ogen, geniet,
geen grens, geen limiet
voor mijn culinair koloriet.’

Met die tekst opende de kok de avond. Zijn naam laat zich raden: Don Giovanni. In de speciaal voor deze voorstelling geschreven teksten, aanvullend aan de aria’s uit de originele Mozart/Da Ponte-opera, bezong hij de lusten van de liefde. Hij deed zijn best om zwoel en verleidelijk te zijn, maar Zerlina vatte haar opinie over de versierder kernachtig samen: ‘hitsige stier’.

Het libretto van de opera Don Giovanni werd door Jo Roets en Peter de Bie als basis gebruikt voor hun productie die, in lijn met het motto van het gezelschap, een ‘theater der zinnen’ was. Ze bewerkten het verhaal met voor ogen de tv-kok als de nieuwe held, en met de trend in gedachten dat de ‘nieuwe man’ niet stoer is, geen softie moet zijn maar moet koken als hij wil verleiden.

In deze Opera Buffa (het buffa verwijst naar eten) verdwijnt de Don regelmatig naar de keuken om het eten te bereiden, maar altijd in gezelschap van één van de dames. Hij overleeft ternauwernood een achtervolging met een mes door serveerster Zerlina, maar vindt zijn einde in een spectaculaire slotact, waaruit blijkt dat de moderne vrouw geen Commendatore meer nodig heeft om de geilaard tot de orde te roepen.

Het is zonde om het einde te verklappen, maar laat ik zeggen dat het publiek de kans krijgt een likje Don Giovanni te nemen. Dat zal zowel voor dames als heren een intens genoegen is.

Muziektheater Laika heeft geen vaste cast, en ook voor Opera Buffa werden de zangers en zangeressen speciaal uitgezocht. Regisseur Jo Roets vertelde na afloop dat de zangeressen bij de audities als ultieme test serieus de opdracht kregen een aria te zingen en onderwijl een ei te bakken.

De voorstelling ziet er makkelijk uit, maar de spelers zijn wel voortdurend bezig met opdienen en afruimen, en daar bovenop hun rol te spelen en te zingen. Acteur Bennie Ceuppens is geen zanger, maar wilde wel heel graag meedoen en kreeg een vocaal aangepaste spreekrol als Leporello. Zijn Vlaams is boterzacht. Donna Anna zingt voor de gelegenheid Leporello’s catalogus-aria met alle veroveringen, die ontbreekt niet.

Er is veel gedoe rond de tafels, waar de verschillende gangen in stevig tempo worden opgebracht. Een paar van de klassieke aria’s krijgen iets meer rust en aandacht en geven de ruimte aan de fraaie muziek van Mozart. ‘Là ci darem la mano’, het duet tussen Don Giovanni en Elvira, klinkt prachtig, dan blijkt ook dat muzikaal de voorstelling prima op orde is.

Dat wil zeggen, vocaal. Zoals ook in Orlando eerder deze week, koos muziekman Jan van Outryve voor een Hammondorgel. Voor deze Don Giovanni bezette hij het orkest naast dat orgel met een gruizige basgitaar en een krassende viool. Ik werd er heel chagrijnig van.

Laika wil met deze voorstelling opera ‘tot op de schoot van de mensen’ brengen en dat lukt ze met een concept dat zich langzamerhand tijdens de voorstelling ontvouwt van een obligaat restaurant met zingende bediening naar echt theater, zorgvuldig en met veel plezier gemaakt.

Deze productie lijkt me ideaal voor een voorstelling op één van de theaterboulevards of -parades komende zomer. Daar staat Opera Buffa dan ook een paar keer komende zomer. Van 5 tot 8 augustus is dat in Den Bosch en vanaf 30 augustus speelt Laika de voorstelling drie dagen op Cultura Nova in Heerlen.

Tips voor de komende dagen:

Zondag 3 juni om 15 uur op de koeweide van Crooswijk: Van Smartlap tot Opera, meezingen met onder andere sopraan Waldin Roes, bariton Ago Verdonschot en volkszanger Pierre van Duijl.

Zondag 3 juni om 17 uur in de Schouwburg: De Blinden, een voorstelling gebaseerd op de eenakter van Maeterlinck met onder andere Kevin Skelton.

Vorig artikel

Zomeropera Alden Biesen speelt Lehár

Volgend artikel

Matinee primeurt met fletse Farnace

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.