OPERA2DAY herneemt uitstekende Médée
Afgelopen dinsdag opende het jonge Haagse operagezelschap OPERA2DAY in Vlaardingen de tweede speelreeks van Cherubini’s Médée in Vlaardingen. Eén jaar na de eerste speelreeks bleek de voorstelling nog steeds meeslepend, met een glansrol voor de Argentijnse sopraan Sabrina Cirera als Médée.
Wegens groot succes besloot OPERA2DAY haar productie van Médée snel te hernemen. Terecht, vind ik. Deze unieke en dramatische opera van Cherubini, die vooral naamsbekendheid kreeg door de ttitelrolvertolking van Maria Callas, wordt tegenwoordig veel te weinig op de (internationale) planken gebracht. En dat terwijl werkelijk elke aria, elk duet en iedere koorscène barstensvol muzikale en dramatische spanning zit.
Die spanning wordt in de productie van Serge van Veggel op uitermate geslaagde wijze visueel vertaald. Gedurende de hele voorstelling is zijn personenregie veelzeggend, op een subtiele manier: tot in de fijnste gezichtsuitdrukkingen kun je meevoelen met wat er in de personages omgaat.
Hieraan dragen ook decor en kostuums bij. Zo is er een mooie spanning tussen enerzijds het maagdelijk wit waarin de perfect gekapte Dircé over het warm belichte podium schrijdt en anderzijds het kille zwart waarin Médée, die in de opera constant als barbaarse vreemdelinge weggezet wordt en zich vervolgens ook als zodanig gaat gedragen, gehuld is.
Médée wordt (net als Carmen) op grond van de aanwezigheid van gesproken dialogen gerekend tot het genre van de ‘opéra comique’. De dialogen zijn in de productie van OPERA2DAY behoorlijk omgewerkt en voorzien van sfeervolle achtergrondgeluiden, zogenoemde ‘soundscapes’. De teksten zijn daarbij kort, waardoor, met hulp van het achtergrondgeluid, de ‘flow’ van de voorstelling zo min mogelijk onderbroken wordt en er een organisch geheel ontstaat.
De show wordt gedragen en gestolen door de Médée van de Argentijnse sopraan Sabrina Cirera, een nieuwkomer in de productie. Haar stem is vol van klank en in alle registers indrukwekkend en trefzeker. Ook haar acteren heeft een uitermate hoog kaliber. Vanaf het eerste moment dat ze het podium betreedt, weet ze zowel sympathie als afgrijzen op te wekken. De toenemende machteloosheid van de gedemoniseerde Médée en haar daaruit voortvloeiende moorddadige handelingen zijn in de vertolking van Cirera uitermate invoelbaar en zelfs begrijpelijk.
Jason werd gezongen door de Nederlandse tenor Erik Slik, die aan het begin van de voorstelling nog wat onzeker klonk, maar zich naarmate de avond vorderde herpakte. Jason is doorgaans een nogal onsympathiek karakter, een ‘bad guy’. Hij heeft Médée immers gebruikt en vervolgens keihard laten vallen. De Jason van Slik is zich daarvan bewust en worstelt er ook zichtbaar mee.
De Amerikaanse sopraan Alexandra Schoeny wist een prachtige Dircé (de vrouw voor wie Jason Médée laat zitten) neer te zetten. Haar stemgeluid klonk warm en ook haar acteerwerk was sterk.
Huub Claessens vertolkte een indrukwekkend autoritaire, maar soms wat rauw klinkende Créon. Marine Fribourg zong de rol van Néris (de au pair van Médée) mooi helder en vol overtuiging (zij stond alleen de eerste uitvoering op het podium, bij de andere voorstellingen wordt de rol gezongen door Marjolein Niels – red.). De kleine bijdragen van Laura Pisani en Carolina Luppers als hofdames van Dircé waren tevens uitstekend.
Zwakke schakel in de voorstelling was naar mijn idee het OPERA2DAY-orkest op authentiek instrumentarium onder leiding van Hernán Schvartzman. Het leek maar geen muzikale eenheid te willen vormen. Met name de ouverture van de opera werd erg rommelig gespeeld. Gelukkig werd het spel gaandeweg beter. Het is te hopen dat die stijgende lijn zich in volgende voorstellingen voortzet.
Ook tegenvallend vond ik de Franse dictie van de zangers, zowel in de zang als in de spreekteksten. Het is aan zoiets te merken dat OPERA2DAY over aanzienlijk minder financiële middelen beschikt dan andere Nederlandse operagezelschappen en zich de luxe van uitgebreide taalcoaching niet lijkt te kunnen veroorloven.
Niettemin is het bewonderenswaardig wat OPERA2DAY met die beperkte middelen wél weet neer te zetten: een uitermate indrukwekkende en overtuigende Médée, die me nog lang bij zal blijven.
Médée is nog tot en met 29 november te zien. Zie voor meer informatie de website van OPERA2DAY.
De auteur
6Reacties
Jammer dat recensente Laura Roling niet door had de rol van Néris (”mooi helder en vol overtuiging”) werd vervuld door Marine Fribourg. Marjolijn Niels zong vanavond tijdens de première in Zwolle en maakte op haar beurt eveneens veel indruk met een overtuigend optreden.
Medea is een bastaard, wordt wel eens gezegd, waaraan in de loop der tijden aardig wat gesleuteld is. Kan het zijn dat in de zgn. ‘Lachner’-versie de oorspronkelijke recitatieven op muziek zijn gezet?
Jammer genoeg zijn er niet zoveel uitgaven van de oorspronkelijke Franse versie van Médée, al zal dat ongetwijfeld liggen aan de enorme bewondering voor de Italiaanse vertaling die Maria Callas in 1953 onder leiding van Vittorio Gui en Leonrad Bernstein de zaal in vuurde. Van de Franse versie bezit ik een Columbia box uit 1961 onder leiding van Georges Prêtre, met Rita Gorr als Médée. Persoonlijk vind ik die heel verdienstelijk.
En wat die slechte Franse dictie betreft: voer het Frans net als het Duits gewoon weer in als verplichte talen naast dat pseudo-Amerikaanse Nederengels dat wij nu collectief uitstoten, en het zal allicht in de practijk van alledag wat schelen.
Potentiële liefhebbers van Cherubini mogen op de site http://www.operadis-opera-discography.org.uk/CLORCHER.HTM eens lezen wat hij nog meer tijdens zijn leven aan opera’s heeft gecomponeerd.
Behalve Medea zullen misschien ook ‘Les deux journées’ en ‘Les Abencérages’ (met Cerquetti, jawel!) bij de liefhebbers bekend zijn. Maar ook van ‘Anacreon’, ‘Lodoiska’ en ‘Ostelleria portoghese’ zijn er op het piratenlabel MRF heel mooie live-opnamen overgeleverd. Een bij het grote publiek ten onrechte onbekende componist!
Gisteravond genoten van de premiere in Zwolle. Médée werd nu gezongen door Maribeth Diggle en zij exceleerde zowel qua zang als qua spel. Laura Pisani zong (prima) de rol van Dircé. Het was een indrukwekkende voorstelling mede door de inschakeling van vele scholieren in het kader van een educatief project rond deze opera. Had niet verwacht dat zo’n klein gezelschap zo’n prestatie zou kunnen leveren. Hulde! En wat de Franse dictie betreft. Dat viel volgens mij alleszins mee maar ik ben dan zelf ook niet zo’n ster in die taal. De cast was met 2 Amerikaanse en 1 Argentijnse sopraan ook behoorlijk internationaal en de dames sloegen zich behoorlijk door de spreekteksten, die ik toch erg hinderlijk blijf vinden (ook bij Carmen), heen.
Beste Pierre Olivier, dank voor de correctie. Ik ben op de castlijst in de programmafolder afgegaan, en daarin stond Marjolein Niels als Néris vermeld. De wijziging in de bezetting van deze rol is bij mijn weten niet gecommuniceerd op de avond zelf. Maar in ieder geval: alle lof voor Marine Fribourg!
Beste Laura, hartelijk dank voor de toelichting. Het artikel is inmiddels aangepast zie ik, fijn want: ere wie ere toekomt!