Matinee viert nieuwe triomf met Faust
Uitmuntendheid is eerder regel dan uitzondering bij de ZaterdagMatinee. Toch zat ik vandaag weer aan mijn stoel genageld van ontzag, tijdens de concertante uitvoering van La damnation de Faust. Koor en orkest bewezen zich opnieuw als parels in operaland en de rollen waren ronduit subliem bezet.
La damnation de Faust van Hector Berlioz (1803-1869) is één van de bekendere composities die gemaakt zijn op basis van Goethe’s Faust. Het geldt bovendien als één van de beste werken van de Franse componist.
Hoewel het officieel geen opera is, maar een ‘légende dramatique’, heeft de ZaterdagMatinee het stuk in haar Operaserie opgenomen. Gek is dat niet, want het bevat vele typische opera-ingrediënten. Liefde, passie en andere intense emoties. Aria’s, duetten en koorscènes. Een protagonist, een antagonist en – onvermijdelijk bij Faust – een bloedstollend einde.
De donkere, heftige taal van Berlioz spreekt mij erg aan. Hij gaat volledig op in de emoties van de personages en sleurt je als luisteraar in zijn passie mee. In zijn muziek klopt een hart. En aangezien de mens nu, anderhalve eeuw later, nog steeds een hart heeft en nog steeds dezelfde gevoelens kent, is de impact van het werk groot.
Zeker in dit concert, kan ik daar vol bewondering aan toevoegen. Want de ZaterdagMatinee presteerde het weer om werkelijk alle aspecten van de uitvoering uitmuntend in te vullen.
Het Groot Omroepkoor was in topvorm. Het toonde op verbluffende wijze haar rijke palet aan koorkleuren. Van een scherpe, sarcastische fuga tot een fluwelen slaaplied (‘Choeur de gnomes et de sylphes’), van overweldigende klanktapijten tot ontroerend pianissimo. Prijs uzelf gelukkig: we hebben hier één van de beste koren ter wereld.
Samen met dit koor vormt het Radio Filharmonisch Orkest een tandem waar de Matinee mijns inziens veel van haar triomfen aan te danken heeft. Het begaafde orkest stond dit keer onder leiding van de 74-jarige maestro Charles Dutoit, een specialist in het Franse repertoire.
In de balletten vond ik de spanning enigszins verslappen (daarin is de afwezigheid van theater volgens mij het meest voelbaar), maar op die mug na gaf het orkest een wervelende interpretatie van Berlioz’ muziek. Dutoit haalde een enorme kracht en emotie uit de partituur.
Het hoogtepunt: de hellevaart van Faust, gevolgd door de hemelse slotscène waarin Marguerite vergiffenis wordt geschonken. Een contrast dat mij enorm roerde: eerst de bloedstollende climax in het onderaardse, die je tot in alle vezels deed sidderen, en dan een scène waarin het lichtende orkest en de zuiverschone zang van het Nationaal Kinderkoor JUNIOR en Nationaal Jongenskoor de Grote Zaal met engelen vulden.
Ook voor de solisten heb ik niets dan lof. Gregory Kunde zong met glorieuze stem de rol van Faust. Zijn ruwe, doordringende geluid diepte de worsteling van zijn personage indrukwekkend uit.
Nog zo’n bewonderenswaardig geluid kwam uit de keel van Sir Willard White. Zijn Méphistophélès was levendig, hier en daar humoristisch en aldoor voorzien van grootse zang. Samen met Kunde maakte hij er bovendien ook non-vocaal een voorstelling van.
Ruxandra Donose (Marguerite) maakte minder in mij los dan de twee heren, maar zong niet minder knap. Een stem uit de buitencategorie. Verder zong Henk van Heijnsbergen verdienstelijk het lied van Brander.
Om mijn loftirade in een paar gevoelens samen te vatten: stokkende adem, tranen in de ogen en kippenvel tot op m’n schedel. Het was me weer een Matinee.
Zie voor meer informatie de website van de ZaterdagMatinee.
De auteur
13Reacties
Helemaal mee eens!
Ik kan me helemaal vinden in de woorden van Jordi. En vooral de laatste alinea!
Vanmiddag was ik weer aanwezig bij de matinee met een heel mooie uitvoering van La Damnation de Faust. Waar ik me wel vaker aan erger tijdens de matinee is dat een vaste bezoeker het niet kan laten om nog voor de laatste noot moet klinken BRAVA te roepen. Dit gebeurde vanmiddag weer op een onmogelijk moment. Wat bezielt die man eigenlijk? Gaat het hem erom dat zijn stem hoorbaar is op de geluidsband ? Een en ander komt nogal dikdoenerig bij me over. Ik wil hopen dat hij in het vervolg het fatsoen kan opbrengen om ons een korte stilte als onderdeel van de muziek te gunnen.
Tja, en wat dacht je van een riedelende telefoon?
Mr. Schellevis,
Inderdaad, u hebt gelijk.
Alleen, dat “Brava ” geroep vind ik uiterst vervelend.Eerst dacht ik nog dat het een impressario was voor een van de zangers, maar hij is er wel heel vaak.
Het is ook de timing, vindt u niet? Als je de zangeres nauwelijks de kans geeft om de laatste noot uit te zingen en vervolgens dwars door zo’n intiem moment gaat roepen, heb je weinig gevoel voor de muziek en de atmosfeer in de zaal.
Jordi,jouw loftirade vertolkte alles voor mij.Het was inderdaad schitterend.
Onvergetelijke middag.
Zelf heb ik het werk meerdere malen mogen zingen in het koor en dan ontgaat je schoonheid wel eens, omdat de concentratie op je eigen inspanningen rust. Deze middag kon ik de wonderschone muziek weer ten volle tot mij nemen. Een uitvoering op het allerhoogste niveau, met dank aan de grandioze solisten die Mauricio Fernández (die man is onbetaalbaar!)weer had gevonden.
Zo’n koor en zo’n orkest onder de perfecte leiding van Charles Dutoit, daar zou je toch eigenlijk nooit en te nimmer op mogen bezuinigen. Ik moet er niet aan denken…….Hebben ze in Hilversum ook niet één of ander groot plein, waar we met alle liefhebbers op kunnen demonstreren?
Ik heb het via de radio gehoord. Dutoit wist het akkoord na de Marche Hongroise mooi naar een pianissimo te leiden zodat er geen applaus onderbreking kwam (behalve 1 of 2 mensen die het echt niet kunnen laten) Idd die telefoon die afging, hopelijk ervaarde de eigenaar er van wat Faust aan het slot zou ervaren (door de grond zakken dus). En niets is triester dan een eenzame Brava roeper, daar zit je dan tussen 2000 mensen die je eigenlijk op dat moment willen vermoorden (misschien is er na afloop alsnog wraak genomen?);-) . Maar het was een mooi concert, soms had ik het net iets puntiger, dus meer op het scherpst van de snede willen horen, het is muziek die ragfijn georkestreerd is, als kwikzilver, en dat miste ik een beetje (net als op de onlangs uitgegeven live opname onder Haitink, die het iets te breed laat spelen), maar dat is zoals het op mij als radioluisteraar overkwam, in een zaal is de ervaring vaak anders. En het zoals Jordi schrijft, Berlioz weet de emoties nog steeds flink te beroeren, dat zit zo in elk werk van hem, die gaan over universele emoties, die diep verborgen liggen vaak, hij blijft toch de romanticus pur sang en wat verklankt drama betreft kan Berlioz zich meten met de door hem verafgoodde Shakespeare (Berlioz is voor mijeen combinatie van het verhevene , van Gluck, als gepolijst marmer, en het universele drama van van Shakespeare). De erkenning die hem tijdens zijn leven niet ten deel viel, krijgt hij gelukkig nu volledig (ook dankzij het werk van mensen als Colin Davis). Het is muziek die je nu eenmaal niet half kunt doen, daar moet je je met hart en ziel aan geven.
Ook ik heb genoten van deze uitvoering. Maar ja, het is jammer dat de ZaterdagMatinee ook al last heeft van hooligans, die gebruik maken van mobieltjes en luid “Brava” roepen. Weg met die lui!
Aan de andere kant…het is wel heel ”levend” op die manier…ik heb live opnamen gehoord van italiaanse operahuizen, nou wat het publiek daar soms uithaalt als t hun niet bevalt..brrrr
Erg genoten! Pas thuis realiseerde ik me dat ik recent ook zo genoten heb van Willard Whith, als Mephisto in een arthause opname met Kasarova en Paul Groves. Een werkelijk geweldige moderne uitvoering wat mij betreft.
Om even over ‘Brava’ en mobiel mee te praten… ach ja die dingen gebeuren … als het er maar niet teveel worden.
@ Monique: het ‘Brava’ roepen en mobieltjes die afgaan zijn dingen die te vaak gebeuren. Ik maak het regelmatig mee.