De harde wereld achter de coulissen (1)
Wat doet een artiestenmanager? Een cynicus zou zeggen: over de rug van zangers geld verdienen. Maar de werkelijkheid is allesbehalve zo simpel. Een tweeluik over de gecompliceerde wereld achter de coulissen. In deel één het jonge agentschap TACT. ,,Het is onze taak om op tactvolle wijze met de keiharde werkelijkheid van dit beroep om te gaan.”
TACT International Art Management, zoals het agentschap voluit heet, werd in 2000 opgericht door Dari Dimova, de vrouw van tenor Alex Grigorev. Zo werd het bedrijf in het begin ook vaak gezien, als ‘de hobby van de vrouw van de tenor’.
Toen Alex in 2003 besloot zijn zangcarrière af te sluiten en zich fulltime voor het impresariaat van zijn vrouw in te zetten, was dat beeld niet meteen verdwenen. ,,Het is een etiket waar je moeilijk vanaf komt”, zegt Dari. ,,Toen Alex eens een bepaalde rol voor een zanger probeerde binnen te halen, zei de casting director tegen hem: wil jij de partij niet zingen?”
Inmiddels heeft het agentschap zich echter een gewaardeerde plaats in de operawereld verworven. TACT heeft vijf agenten, die elk in een ander land gestationeerd zijn en die samen de agenda’s van zo’n vijftig zangers en dirigenten vullen. Er worden contracten afgesloten over heel de wereld, tot aan Chili en Nieuw Zeeland toe.
TACT richt zich in het bijzonder op jonge zangers. ,,Pas als je zangers van jongs af aan begeleidt, kan je iets opbouwen”, zegt Dari. Als voorbeeld noemt ze Julia Novikova, die al vanaf haar 23e bij TACT zit en inmiddels contractverlenging heeft gekregen bij de Staatsoper in Wenen en met Plácido Domingo heeft opgetreden in de live-televisieproductie van Rigoletto.
De economische crisis en de bezuinigingen op cultuur hebben TACT gek genoeg goed gedaan. ,,Je denkt: hoe meer operageld er is, hoe meer kansen agenten hebben. Maar dat is niet waar”, zegt Alex. ,,Als iedereen veel geld heeft, wil iedereen topzangers en krijgen jonge zangers geen kans. Nu iedereen het met minder moet doen, nemen ze sneller het risico van een jonge zanger. Wij zijn nu veel beter af.”
Moeder Teresa
De taak van een agent is, in een notendop, de agenda van een artiest vullen. Dat klinkt echter eenvoudiger dan het is. ,,Het gaat om personal management”, zegt Dari. ,,De zangers leggen hun leven in jouw handen. Je hebt een grote verantwoordelijkheid.”
Alex geeft grif toe dat die verantwoordelijkheid niet altijd ‘verantwoord’ gebruikt wordt door agenten. Er zijn voorbeelden genoeg van zangers die als een pijl naar de top schieten en vervolgens breken, iets wat volgens Alex vaak aan agenten te wijten is. ,,Je kunt heel snel naar het hoogste niveau springen, maar dan kun je ook heel hard vallen. Met veel psychische schade als gevolg.”
Alex geeft zelf daarom de voorkeur aan een soort ‘spiraalsysteem’, waarbij de zanger met geleidelijke, ‘omtrekkende’ bewegingen naar een hoger niveau groeit. ,,Je moet zangers niet tegen hun wil in pushen”, zegt hij. ,,Laat ze zich op hun eigen tempo ontwikkelen. Willen ze trouwen? Een kind krijgen? Natuurlijk kan dat. Als agent is zoiets jammer, want het vertraagt hun carrière, maar je moet ook gewoon mens zijn, leven.”
,,Onze ‘producten’ zijn mensen, geen voorwerpen”
De andere kant van het verhaal is dat Alex en het hele TACT-team uiteraard niet van lucht kunnen leven. ,,Als je niet commercieel bent, overleef je het niet in dit vak”, zegt hij. ,,We zijn geen charitatieve instelling, geen moeder Teresa voor zangertjes die niet weten welke kant ze op willen. Ik ben niet altruïstisch: ik zeg eerlijk tegen zangers dat ik via hen geld wil verdienen.”
Een agent kan niet altijd puur het belang van een zanger dienen, vervolgt Alex. ,,Als een agent dat zegt, denk ik dat die liegt. Je hebt bijvoorbeeld ook hele lastige zangers, zoals een mezzo die Riccardo Muti ging uitleggen hoe je Aida moet dirigeren. Door haar zet je jezelf te kijk als agentschap, wat ook weer slecht is voor je andere zangers. Want alles draait om persoonlijke relaties. Als jij het vertrouwen hebt van operahuizen, krijgen jouw zangers dat ook. Als je een fout maakt, kunnen ze je heel snel de mond snoeren.”
Alex meent daarom dat een agent zich niet als een loopjongen moet gedragen, maar als een intermediair tussen artiest en operahuis. En belangrijker nog: als iemand die artiesten bewustmaakt van de harde werkelijkheid van hun vak. ,,Je moet de waarheid proberen te vinden. Ook over zangers. Als iemand niet verder kan komen dan middenrollen, moet je dat inzien en hem dat duidelijk maken.”
Dikke zangers
TACT is vanwege deze visie erg zorgvuldig in het selecteren van zangers. Zo krijgt iedere nieuwe zanger een proeftijd van een jaar, om een realistisch beeld te krijgen van diens potentieel. ,,Onze ‘producten’ zijn mensen, geen voorwerpen waar je vijf maanden garantie op hebt. Je kunt ze niet terugbrengen als ze je niet bevallen”, zegt Alex. ,,Je moet mensen daarom in een vroeg stadium ervoor behoeden dat ze zichzelf wat aandoen.”
Hij heeft één keer gemerkt hoe hard de praktijk op dat punt is, toen hij een Portugese tenor onder zijn hoede had genomen om hem te laten voorzingen voor diverse casting directors. ,,Hij had werkelijk de stem van de jonge Domingo. Maar hij was ook dik. Ik had gehoopt dat een Duits operahuis hem wel wilde hebben, maar nee: niemand. Ik heb me twee maanden lang schuldig gevoeld.”
En zo kent Alex wel meer voorbeelden van zangers met grandioze stemmen, die echter door geen agent omarmd worden, omdat iedereen bij voorbaat weet dat alle operahuizen nee zullen zeggen tegen hun uiterlijk. ,,Het klinkt oneerlijk, maar dit is onze taak: de keiharde werkelijkheid van dit beroep op tactvolle wijze uitleggen”, zegt hij.
,,Het is een harde wereld. Maar als je het met je hart doet, heb je er heel veel plezier aan.”
Lees ook deel twee van ‘De harde wereld achter de coulissen’.
De auteur
25Reacties
QUOTE: “Artiesten bij wie dit pijnlijk duidelijk wordt, zijn dikke zangers. Alex kan het zich niet permitteren om hen te contracteren, omdat zangers vanuit commercieel oogpunt tegenwoordig ook fysiek moeten ‘kloppen’”.
Eerste reaktie op bovenstaande quote:
Wat ga ik hier toch altijd weer van over mijn nek!
IK “KLOP” DUS NIET……belachelijk!
Als we zo doorgaan hebben we binnenkort een bühne (of wereld) met allemaal “kloppende” mensen……
Waardom doet me dit nou denken aan Mengele???
Als er eentje weet hoe waar dit is ben ik het wel…
Ik verwijt niet de agenten dat zij hier de schuld van zijn, ik verwijt wel de agenten dat zij hieraan toegeven en dat ze tegenwoordig zich niet meer ‘hard’ durven maken (ruggengraat tonen) voor mensen waarin zij zelf geloven, maar zich teveel alleen maar richten op de commercie!
Overigens wordt er in dit opzicht altijd alleen maar gesproken over de dikke zangers, nooit over de té lange, té korte, té dunne zangers….die “kloppen” toch ook niet met de gewenste ‘doorsnee’…
Groet,
Wiebke Göetjes
Graag wil ik even reageren op het artikel “Dikke zangers” .
Ik ben het volkomen eens dat een zanger(es) niet te dik kan zijn.
Vorig jaar ging ik in Luik naar een uitvoering van Verdi’s “Requiem”.
Toen de solisten opkwamen schrok ik van de figuur van de tenor. Dit had ik niet eerder meegemaakt. Een drievoudige kleerkast! Ongelooflijk!
Pavarotti heb ik enkele keren live gezien. Hij is ook dik, maar niet zoals deze tenor. Zijn stem was mooi, maar niet uitzonderlijk. Een paar maanden later zag ik hem op de TV in de rol van Carlo in Verdi’s “Don Carlo” . Ik kon mijn ogen niet geloven. Toen zijn vriend Rodrigo opkwam en hem hartelijk begroette kon ik mijn lach niet meer houden. Dit was echt geen gezicht. Een theaterdirecteur moet toch ook zien dat dit echt niet kan. Het publiek moet er een hele avond tegenaan kijken. Een zanger heeft ook de plicht dat hij er behoorlijk uitziet.
Dit seizoen kwam de bewuste tenor in Luik de rol van Riccardo zingen in Verdi’s “Un Ballo in Maschera”. Ik ben er niet naar toe gegaan. Gelukkig had ik een alternatief in Essen. Een geweldige uitvoering!
Een zanger hoeft niet slank te zijn zoals Franco Corelli. Maar er zijn ook hier grenzen.
Roberto Antoniani
Tja……………….
Héééééééééééél toevallig was ik ook bij dat Verdi Requiem in Luik.
Ik heb ook gezien dat de tenor dik was.
Mij stoorde het absoluut niet.
Ik ben – niet in de laatste plaats vanwege mijn eigen habitus (ja, mevrouw Göetjes, dat speelt doorgaans mee in de beoordeling) – niet zo’n fanatieke slankheidsapostel, maar ik moet zeggen, dat ik bij de opkomst van de zeer corpulente tenor Stuart Neill voor Verdi’s Requiem in Luik toch even schrok. Gestoord heeft het mij ook niet, maar dan eerst en vooral omdat het hier een concert betrof. In “Don Carlo” in Milaan moest hij op het allerlaatste moment inspringen voor Giuseppe Filianoti, die – waarschijnlijk op initiatief van de dirigent Daniele Gatti – uit de productie was gezet en dat was echt geen gezicht. In “Un ballo in maschera” in Luik heeft de oorspronkelijk gecaste Stuart Neill om mij onbekende redenen niet gezongen maar heeft Aquiles Machado de rol van Riccardo gedaan. OPERAzangers en -zangeressen hoeven er voor mij niet uit te zien als Franco Corelli of Natalie Dessay maar dat houdt niet in dat hun lichaamsomvang er helemaal niet toe doet.
Wat mij betreft staat er een Caballe in het kwadraat. Waarom zouden operapersonages niet dik kunnen zijn? In veel opera’s komen toch ”gewone” mensen voor? Zo gek is het dan niet als er een dikke zanger staat, vind ik dan. Verschil in postuur is toch ook veel leuker dan dat iedereen hetzelfde is.
Wat ik er nog aan toe wil voegen is dat charisma veel belangrijk is dan je postuur. Als ik de foto’s van Wiebke kijk zie ik geen ”dikke” zangeres maar een vrouw met een leuke uitstraling.
Thanx Spen1992!
Helemaal mee eens!
Dikke mensen kunnen nl. net als dunne liefde,haat,verdriet etc.etc. voelen én uitdrukken!
Een ‘doorsnee’ van de mensheid op het toneel vind ik ook veel interessanter dan allemaal van die zgn.’perfekte, kloppende’ barbie&ken mensen……(over wat perfekt en kloppend dan wel is, is zo wie zo een persoonlijke discussie)…
Ik zie ook veel liever een super lange zanger én een hele kleine én een dikke én een “normale” op de bühne….heeft dus niets mee te maken dat ik zelf dik ben…
een portugeze tenor met de stem van de jonge Domingo? Dat gelooft niemand toch?!?
Indien dit waar zou zijn had ie a lang een platencontract dik of niet en had ie al lang Cardiff of zo gewonnen;
Gewicht interesseert me geen reet: de stemkwaliteit wel….
Ik ga nu 65 jaar naar de opera in heel wat steden en landen. NOOIT heb ik mij gestoord aan het uiterlijk van een artiest. Zingen, luisteren en de inspanningen van de studie en de carrière appreciëren. Dat is wat telt. Een pin-up zangeres bejubelen omdat ze mooi is, is een onrecht tegenover anderen en tegenover jezelf. Werken jullie allemaal met mensen die er piekfijn uitzien? en indien dan juist die persoon eens je directeur (trice) is ? Kan dat dan niet? De stem en de persoonlijkheid tellen. De emotie, de uitstraling, de interpretatie, dat is wat telt, de rest is larie. Ik onthoud mij namen te noemen maar met mensen die van opera houden is het gemakkelijk die in te vullen. Waar zit die gouden Domingo stem ?
Laten we maar die gekke regisseurs (directors) bij de kraag nemen, da’s veel beter.
Met lieve operagroeten.
Thanx Jacques!
Het uitsluiten van personen is regelrechte discriminatie.
Dat is bij artikel van 1 van onze grondwet verboden.
“Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”
Ik bezin me op manieren waarop ik dit kan aankaarten.
Tot nu toe werden dikke mensen al wel gediscrimineerd, maar meer stiekem. Nu is het moment dus aangebroken dat de schaamteloosheid zo is toegenomen dat men denkt dat het openlijk kan.
Dat moet worden gestopt.
Dit is waarachtig geen gemakkelijk onderwerp. Waar ligt de grens? Maria Stader, een schitterende sopraan, zag af van een operacarrière omdat zij erg klein was. Thomas Quasthoff trekt zich nergens wat van aan. Wie heeft gelijk?
Wat mij betreft, als iemand zijn rol werkelijk goed zingt, geloof ik alles. Mirella Freni met een rare pruik op haar kop en een vette Pavarotti, en alletwee minstens 40? mij een zorg, ik geloof meteen dat ze Mimì en Rodolfo zijn.
Een sopraan met een prachtig uiterlijk die haar rol nauwelijks aan kan? Ik geloof er niets meer van. En helaas, dat gebeurt steeds vaker.
Maar soms… neem nu Daniela Dessì. Een prachtige Tosca, Aïda…En dan wordt ze door een regisseur afgewezen als Violetta. Schandalig aangezien ze al door de dirigent was goedgekeurd en al volop repeteerde. Maar nu juist bij Violetta gaat het toch wel erg om het uiterlijk. Een goed doorvoede Violetta op middelbare leeftijd….die moet het vocaal wel HEEL erg goed waarmaken. Goed zingen is dan niet meer genoeg…of wel?
Dank je Mieke van Spanje! Als ik je helpen kan, weet je met te vinden!
@Anna Minis. Zo’n verhaal als Dessie/Violetta kan ik je ook vertellen.
Ik was in dienst bij een operahuis in DLD, ze gingen “Die Entführung aus dem Serail” doen en de dirigent wilde mij als
Konstanze. De regisseur wilde een dunne zangeres. Dus werden
er aparte audities gehouden om die dunne zangeres te vinden, helaas
vonden ze er geen die het beter zong als ik. Dus móest de regisseur het toch met mij doen. Voor straf heeft hij mij toen in de enscenering 75% van tijd van de voorstelling in een diepe kuil in de grond gezet en mij 6 weken lang (de repetitie periode) in mijn oor gesist dat dit was omdat hij mijn wanstaltige voorkomen niet op de bühne wenste te zien….. Na deze repetitieperiode + premiere was ik geestelijk en emotioneel stuk en heb 3 weken depressief in bed gelegen…Maar hij heeft me er niet ónder gekregen, ondanks dat het me meer kostte dan me lief was..
Welkom in operaland….
Beste Wiebke, ik denk dat je een prachtige Konstanze was. In alle opzichten. Je verhaal verwondert me trouwens niet, in Operaland is hert niet prettig toeven.
Mijn vraag ging over een speciaal geval, i.c. Violetta.
Daar gaat-ie weer. Na bijna 2 jaar is er weer iemand, die de discussie over “(te) dikke zangers” – overigens zonder manifeste aanleiding – nieuw leven meent te moeten inblazen en natuurlijk is mevrouw Göetjes er weer als de kippen bij. Veel plezier ermee! Ik heb er destijds onder het hoofd “Het is gedaan met dikke zangers” het mijne van gezegd en op hernieuwde beledigingen van genoemde mevrouw zit ik niet te wachten.
Correctie: voor alle duidelijkheid had ik in mijn laatste zin beter kunnen schrijven “DOOR genoemde mevrouw”.
Het zit U kennelijk hoog meneer de Haan.
Als er mensen uit zichzelf op dit item reageren staat het mij vrij hier als ‘ervaringsdeskundige’ op te antwoorden. Het onderwerp blijft actueel en is niet zomaar weg omdat deze discussie van 2011 is. Het is zelfs nog veel erger geworden. Gelukkig ben ik al 54 en hoef niet meer door die molen, maar ik zou niet graag in de schoenen staan van menig dikke(re) zangeres die dat hele circuit nog moet afleggen…
Om je vraag te beantwoorden Anna.
Ik denk inderdaad dat het voor sommige rollen niet reëel is om een dikke zangeres neer te zetten. Als het personage ziek, zoals Violetta of Mimi, is en doodgaat aan de tbc waardoor ze uitmergelt, tja…dan is het niet zo geloofwaardig.
Voor veel andere rollen is het echter helemaal geen probleem, dikke(re) vrouwen kunnen ook mooi zijn, liefhebben, boos zijn, verdrietig etc.
Overigens zien we bij mannen vaak nog wel dikke tenoren die bv.
Florestan (zit al 3 jaar op water en brood) in Fidelio zingen, dat vindt men minder ‘erg’ kennelijk.
De kwestie is: moet de zanger(es) overeenkomen met het uit te beelden personage, in uiterlijk en in leeftijd? Of kan men de eventueel ontbrekende schoonheid of jeugd door kunst compenseren?
Mijn vraag was: wie heeft gelijk, Maria Stader of Thomas Quasthoff?
De vraag of een zanger(es) dun of dik moet zijn heeft er slechts zijdelings mee te maken.
Het is begrijpelijk dat Wiebke dit aan de orde stelt, omdat zij er op een buitengewoon onzachte manier mee in aanraking is gekomen. Maar de kern van de vraag is: hoever moet men gaan met ”typecasting”?
Mijn persoonlijke mening: onderschat niet de macht van de suggestie. Ik geloof alles, als een kunstenaar die in huis heeft. Als een Mirella Freni met een oubollig kostuum, een goed doorvoed postuur en duidelijk minstens 35 jaar ,een naaister van ± 20, doodziek wegterende, moet verbeelden, dan geloof ik dat meteen, geen enkel probleem. En als een mooie jonge zangeres dat minder goed kan, geloof ik er niets van.
Bovendien loert er het gevaar dat mooie jonge zangeressen hun stem beschadigen door op jonge leeftijd te zware rollen te zingen.
Overigens ben ik het helemaal met Wiebke eens dat een dikke vrouw mooi kan zijn, en alle vereiste emoties kan doormaken.
Ja, mevrouw Göetjes, belediging neem ik altijd hoog op.
Hoi allen,
In 2011 had ik nog geen computer. Ik heb die dikke zangers discussie eens op mijn scherm gehaald. Ach ja, alles is inderdaad al eens gezegd, van typecasting in het algemeen tot dikke zangers.
Misschien kan Pieter K. de Haan na al die jaren ophouden met zich te ergeren aan Wiebke Göetjes, of misschien moeten ze maar eens samen op de vuist gaan. Even een lekker robbertje vechten om de lucht op te klaren.
Is het misschien een goed idee om deze discussie te sluiten?
Mevrouw Minis, het gaat niet om ergeren aan maar om belediging door mevrouw Göetjes. Van “op de vuist gaan”, anders dan figuurlijk, houd ik niet zo, al helemaal niet met vrouwen. Wat mij betreft – maar wie ben ik – was de discussie over (te) dikke zangers en zangeressen al lang gesloten.
Ja ja mijnheer de Haan, u ergert zich aan een belediging. Maar na zoveel jaar…u bent toch niet van marsepein?
Ik ben het met u eens dat alles al is gezegd indertijd.
Slaap lekker allemaal.
Ik ben niet boos meer.
“Het is niet meer mogelijk op dit artikel te reageren” (Redactie)
Je kunt toch meestal gewoon afvallen?