De buitengewone stem van Jussi Björling
In februari was het honderd jaar geleden dat Jussi Björling geboren werd. Aanleiding voor het label alto om een cd uit te brengen met ‘het allerbeste’ van de tenor. Nieuw of origineel is het niet. Wel buitengewoon mooi.
Jussi Björling was één van de grote tenoren van de twintigste eeuw. Hij werd geboren in 1911 in Zweden en werd wel de ‘Zweedse Caruso’ genoemd. In 1960 overleed hij, slechts 49 jaar oud.
Het label alto heeft een compilatie van enkele van zijn populairste opera-opnames gemaakt, aangevuld met fragmenten van zijn solo-lp’s. Zo bevat de cd aria’s van Puccini en Verdi en Franse componisten als Massenet, Gounod en Bizet. De meeste opnamen stammen uit de jaren veertig en vijftig.
Het is een afwisselende verzameling, waarin de rijkdom van Björlings stem schitterend uit de verf komt. In aria’s als ‘Nessun dorma’ en verismo-aria’s als ‘Mamma, quel vino e generoso’ en ‘Vesti la giubba’ is zijn geluid doortrokken van emotie. Enorme krachtig en penetrant. Het drama scheurt door je oren.
Tegelijkertijd behoudt hij altijd iets elegants, iets poëtisch. Erg fraai vind ik bijvoorbeeld zijn interpretatie van ‘E lucevan le stelle’ uit Puccini’s Tosca, opgenomen in 1957. Hij begint zeer ingetogen, zelfs in de hoogte, en bouwt zo heel geleidelijk naar de dramatische climax van de aria.
Geweldig is ook ‘O paradiso’ uit Meyerbeers L’Africana. De lyriek en de grootse, eindeloos lange noten zijn een lust voor je oor. Hetzelfde geldt voor Björlings verrukkelijke vertolking van ‘Che gelida manina’ uit Puccini’s La bohème.
En wat te denken van de verschillende duetten met Robert Merrill. Het warme ‘Au fond du temple saint’ uit Les Pêcheurs de Perles, het krachtige ‘Si, pel ciel’ uit Otello, het ontroerende ‘Solenne in quest’ora’ uit La Forza del Destino, het intieme ‘O Mimi, tu più non torni’ uit La bohème: stuk voor stuk kunststukjes.
Zo kan ik nog wel even doorgaan met het opsommen van muzikale hoogstandjes. Het is kortweg zeer de moeite waard de stem van deze legendarisch zanger eens uit je boxen te laten klinken. Zeker als je bedenkt wat de bekende operazangeres Victoria de los Angeles ooit zei: ,,Ondanks de technische vooruitgang laat geen enkele opname van Jussi Björling de echte klank van zijn stem horen. Die was veel, veel mooier dan je kunt horen op de opnames die hij ons naliet.”