‘Confrontations’. Het thema voor de Operadagen Rotterdam 2009 klinkt vrij heftig. Maar artistiek leider Guy Coolen ziet confrontaties als opstap naar iets nieuws. „Een kunstwerk kan de aparte werelden oost en west doen wegvallen en zo ontstaat een nieuwe wereld.”

‘Confrontations’: dat doet denken aan botsingen. Zo hard zal het toch niet zijn?
Nee, het is juist positief. In Rotterdam zijn verschillende leefgemeenschappen ooit de confrontatie met elkaar aangegaan en vormen nu samen een nieuwe maatschappij. Dat gebeurt in het festival ook. Om met dichter Ramsey Nasr te spreken: een kunstwerk kan de aparte werelden oost en west doen wegvallen en zo ontstaat een nieuwe wereld. ‘Confrontations’ zoomt in op de oost-westrelatie, maar slaat ook op de confrontatie tussen muziekstijlen en gevoelswerelden.

Het is een breed thema.
Operadagen Rotterdam is een uniek festival, omdat het gedragen wordt door vele culturele partners in de stad. Als artistiek leider heb ik eindbeslissingsrecht over de inhoud, maar ik probeer zoveel mogelijk Rotterdamse partners artistiek erbij te betrekken. Dan moet een thema aanzetten tot nadenken en de coherentie in het programma versterken. Ik vertrek dus niet vanuit een te specifiek thema.

Heeft ‘Confrontations’ ook te maken met beïnvloeding?
In het westen heeft men een visie op het oosten en veel kunstenaars worden beïnvloed door het oosterse denken, maar in het oosten filosofeert men ook over het westen. Dat inspireert vaak tot mooie resultaten die de tweedeling oost-west relativeren. De openingsvoorstelling The Tears of Barren Hill, het verhaal over een Chinese operazanger/componist die in de jaren dertig naar Berlijn reisde en zich daar liet beïnvloeden, is wat ik zou noemen een westers getinte oosterse opera, gemaakt door een regisseur uit Hong Kong. Dat zien we in meerdere producties.

Hoe ontstaat een thema als ‘Confrontations’?
Een aantal artiesten met wie ik wilde werken, was al met dit onderwerp bezig, onafhankelijk van elkaar. Ik vertrek het liefst vanuit de makers en zoek dan verbanden. Het festival maakt ook een koerswijziging door. We proberen niet meer zozeer te programmeren wat al voorhanden is, maar bieden ruimte voor voorstellingen die voor de operadagen worden gecreëerd. Daarvoor zijn veel gesprekken met kunstenaars nodig, en zo ontstaat zo’n thema.

Komt de blik van en op het oosten op andere fronten ook terug?
Zeker. We hebben de Chinese gemeenschap in Rotterdam benaderd en we zijn blij dat ze willen meewerken aan twee projecten. Omdat we ons oor te luisteren leggen bij hun interesses, doen ze graag mee. Dat levert ook verrassingen op. Er zijn bijvoorbeeld drie Chinese operagezelschappen in Rotterdam! We betrekken de Chinese gemeenschap graag bij kleine voorstellingen en workshops rond het thema.

De eerste openingsavond vindt op vrijdag plaats rond het Deliplein in Katendrecht, de oude Chinese wijk, met onder meer een wandelparcours met als rode draad een Chinese operazangeres die het publiek de geschiedenis van de Chinezen in Rotterdam laat meemaken. Dat leidt tot een kleine voorstelling in Theater Walhalla.

Het festival ontstaat vanuit de stad, maar haalt ook internationale kwaliteit naar die stad. Er zijn topvoorstellingen naast kleinere dingen in de wijk: Madama Butterfly door de Stanislavsky Opera Company uit Moskou in het nieuwe Luxor Theater naast een workshop in het Chinees Trefcentrum Wah Fook Wui.

De vierde editie van de Operadag Rotterdam wordt gehouden van vrijdag 22 mei tot en met zondag 31 mei op diverse locaties in Rotterdam. Een uitgebreide voorschouwing op het programma volgt later op deze website.