Opera Zuid sluit in mei en juni haar seizoen af met Falstaff, één van de spaarzame Verdi-opera’s waar om te lachen valt. De dikke opschepper Falstaff is een heerlijk type, door vele baritons vertolkt. In een youtube-overzichtje voorbeelden van hoe enkele topzangers hem typeerden.

Sir John Falstaff is een karakter dat vele kunstenaars heeft geïnspireerd. Shakespeare gebruikte de fatsige ridder in meerdere toneelstukken, Adolphe Adam schreef er een eenakter over en ook Atonio Salieri en Giuseppe Verdi componeerden een opera over het figuur.

Falstaff is zelfs een zodanig inspirerend karakter dat het Verdi ertoe aanzette om aan het einde van zijn carrière (het is zijn laatste opera) nog een komische werk te schrijven, iets dat hij ooit wel eens gedaan had, maar toen zonder succes. Het bleek geen verkeerde keuze, want Falstaff was bij de première meteen een hit, en is dat eigenlijk nog steeds.

Het verhaal van Verdi’s opera is eenvoudig: John Falstaff komt geld tekort en probeert daarom (tegelijkertijd) Alice Ford en Meg Page te versieren. De dames komen er echter achter dat hij hen allebei een liefdesbrief heeft gestuurd en besluiten hem een hak te zetten. Ondertussen ontdekt de echtgenoot van Alice, kortweg Ford, dat Falstaff het op zijn vrouw gemunt heeft, waarna ook hij zich in de ‘wraakactie’ mengt. Maar gelukkig, aan het einde van het liedje kan iedereen erom lachen.

In de productie van Opera Zuid, geregisseerd door Nicola Glück, wordt het verhaal in de jaren vijftig van de twintigste eeuw geplaatst, waardoor Alice en Meg een sterker geëmancipeerd karakter krijgen. Het operagezelschap wil door deze ‘update’ nostalgische gevoelens bij mensen oproepen.

Vier Falstaffs

Om alvast een beetje warm te draaien voor deze productie, volgen hieronder vier youtube-filmpjes van vertolkingen van Falstaff.

Allereerst een wel heel bonte productie met Bryn Terfel als Falstaff (en Barbara Frittoli als Alice Ford). Het was in 1999 de openingsvoorstelling van het gerenoveerde Royal Opera House. Door de talrijke felle kleuren lijkt het op een levend stripverhaal. De overdreven manier van acteren versterkt dat. Terfel zet Falstaff echt als een naïeve kluns neer, die het ondertussen wel hoog op heeft van zichzelf.

Giuseppe Taddei maakt een even grote mafkees van Falstaff in de befaamde aria waarin de ridder het begrip ‘eer’ uitlegt aan zijn twee knechten. Maar Taddei is realistischer. Niet alleen in zijn kledij, maar ook in zijn uitstraling en spel. Hij is niet komisch door grotesk te acteren, maar door helemaal in de huid van zijn personage te kruipen. Ja, denk je, dit ís Falstaff.

Dan een mooie ‘zwartwitte’ van Tito Gobbi, een verrassend goede opname van een voorstelling uit 1958 onder leiding van Charles Mackerras. Gobbi ontbreekt het in elk geval niet aan fatsigheid. Zijn stem is ook mooi ‘des Falstaffs’.

Tot slot een bijzonder audiofragment van de eerste Falstaff-vertolker, Victor Maurel. De Franse bariton zong de rol bij de première in het Scala op 9 februari 1893. Op deze opname (uit 1907) zingt hij driemaal hetzelfde fragment uit de opera, waarvan één keer in het Frans.

In de Falstaff van Opera Zuid zal de bas Noé Colín de rol op zich nemen. Colín werd opgeleid in Mexico en bij de operastudio van het operahuis van Zürich. Hij trad in vele landen op en zong onder andere met Plácido Domingo, Rolando Villazon en Anna Netrebko. Zijn repertoire bestaat uit meer dan vijftig rollen, waaronder zowel Falstaff als Pistola uit Falstaff.

De muzikale begeleiding bij de Opera Zuid-productie wordt geleverd door Het Brabants Orkest onder leiding van Ivan Anguélov. Falstaff gaat op zondag 17 mei in première in het Parktheater in Eindhoven. Daarna volgen nog twaalf voorstellingen in diverse theaters in Nederland. Er wordt afgesloten met een semiscenische opvoering in het Concertgebouw in Amsterdam. Meer informatie: www.operazuid.nl.