Deze zomer is Fort Rijnauwen bij Utrecht voor de derde keer het toneel van een opera. Op 24 juni gaat The Tempest in première, een productie van Holland Opera. Regisseur Joke Hoolboom: ,,Purcell past perfect bij deze natuur.”

Vanaf komende zaterdag wordt het decor in Rijnauwen opgebouwd. Intussen zijn de repetities al druk gaande, maar dan op de lege vloer in het operahuis van Holland Opera. Iris de Koomen, die de luchtgeest Ariel vertolkt, zingt naast de vleugel haast fluisterend het vrouwenkoor ‘Softly, softly’ uit ‘Hush no more’. Hoolboom vertelt na afloop van de repetitie dat dat een belangrijk moment van bezinning is.

Naast een geheimzinnig afgeplakte driehoek op de vloer neemt Sinan Vural plaats. Hij zingt de hoofdrol Prospero, die met zijn dochter Miranda wordt verbannen door zijn broer. Samen stranden ze op een mythisch eiland. Na een jarenlange studie in alchemie verneemt hij dat zijn broer op een schip in de buurt is. Hij ontketent een storm en laat ook zijn broer stranden. Joke Hoolboom legt uit hoe ze dit drama heeft vormgegeven in de opera.

Opera? The Tempest is toch geen opera?
,,De oorspronkelijke versie van Henry Purcell is inderdaad een toneelstuk met muziek. Het heeft zo’n dramatische lading dat we ervoor kozen om muziek bij te voegen, zoals delen uit The Fairy Queen. Ook hebben we Chiel Meijering gevraagd om tussenstukken te componeren. Het totaal is zo’n anderhalf uur muziek.

Het is nu de derde keer dat we Purcell doen in Rijnauwen. Zijn muziek is sprankelend, maar ook lieflijk – deze plek nodigt uit tot die muziek. Je waant je bijna in Engeland. Maar de onaangetaste natuur bezit ook een schurend karakter. Daar past de moderne component van Chiel dan weer perfect bij.”

Heb je ook de plot aangepast?
,,Ik heb een bewerking gemaakt van het libretto van John Dryden, dat weer een bewerking is van William Shakespeare. Ik wil dat je alles kunt zien of horen, zonder te moeten luisteren naar een vertelling. In de proloog verbeelden we wat aan het drama voorafgaat, de uitwisseling van de macht tussen de twee broers Prospero en Alonso. Dan begint de eerste akte met Prospero en de nog kleine Miranda op het eiland. Tussen de overgebleven karkas van het schip.

Aan de rand van het bos woont een tiental luchtgeesten, jonge meisjes die zich voegen naar de wensen van Prospero. Maar er wonen ook drie aardmonsters, de Calibaan. Miranda wordt door hen aangerand als ze verandert van meisje in vrouw. Ze heeft nog nooit een man gezien buiten haar vader. Prospero en de luchtgeesten bieden haar dan troost met de aria ‘Hush no more’.

Prospero ziet in dat hij zijn dochter een echt leven moet aanbieden; dat is het moment waarop hij de storm oproept. Alonso spoelt dan niet alleen aan, maar ook zijn zoon Ferdinand. Miranda is natuurlijk op slag verliefd.

Het centrale thema is vergeving. Prospero vermoordt Ferdinand. Alonso vraagt dan aan zijn broer of dat uit rancune is. Prospero is onverzoenlijk: ‘ja, omdat het jouw zoon is’. Alonso meent dat het aan de goden is om te beslissen over leven en dood. Maar Prospero is bang dat de goden vergeving schenken, dus hij neemt het recht in eigen hand. Alonso zegt dan getergd dat er altíjd wel een reden is voor oog om oog, tand om tand. Waar is het einde van de ellende? Dát is wat ik met deze opera wil tonen.”

Wordt het een visueel spektakel of een geluidsspektakel?
“Ja, allebéí natuurlijk! We hebben wat mooie visuele verrassingen, maar daarvoor moet je vooral komen… In het geluidsconcept steken we veel geld en energie. Het is dit jaar weer gedaan door Paul Jeukendrup. Hij is de beste in Nederland als het gaat om het versterken van klassieke muziek op een buitenlocatie.

Sinan staat bijvoorbeeld een keer 45 meter verderop op een toren. Dat moet natuurlijk klinken, alsof hij ook daadwerkelijk dáár staat. Dus we werken met een groot aantal monitoren. De zangers hebben een ‘in-ear’ zodat ze kunnen zingen op het orkest. Als je dat niet hebt, krijg je een hele rare vertraging. Intussen zijn ze eraan gewend om te zingen zonder akoestisch afgesloten ruimte.”

Het is te hopen dat er geen echte storm opsteekt, anders wordt een voorstelling afgelast. ,,Nou, niet fluiten dan”, bezweert Hoolboom. Fluiten was vroeger voor scheepslui verboden, het zou een storm opwekken. ,,Maar hoe moet het dan met mijn aria?”, vraagt Sinan Vural met pretogen en lachrimpels. Hij wrijft zich alvast in de handen, omdat hij zich vreselijk mag laten gaan in zijn rol van toornige vader die een storm opwekt.

Zie voor meer informatie www.operaoplocatie.nl.