De Volksoper Wien zette zaterdag 17 december voor het eerst Die spinnen, die Römer! van Stephen Sondheim op het toneel. Een musical vol onzinnigheden. Heerlijke onzinnigheden, op hoog niveau uitgevoerd. De cast is top, de regie erg sterk.

Het functioneert: een werk waarvan de inhoud te verwaarlozen is, maar dat leeft van woordgrappen, opzwepende melodieën en snel spel. Maar al klinkt dat makkelijk, het is veel lastiger dan een groot drama op de bühne zetten. De spanning mag geen moment verslappen en de gein moet wel doel treffen.

Geen probleem voor de Volksoper Wien, die voor het eerst Sondheims musical Die spinnen, die Römer! op zijn bühne brengt. Stephen Sondheim is in Wenen maar zelden te horen. Eindelijk dus, dat zijn zowat beste werk te zien is. En dat ook nog in een enscenering die het heerlijke geneuzel eer bewijst.

De regie van Werner Sobotka zet in op tempo, groteske overdrijving en stripachtige scènes, inclusief tekstballonnen, glimmende hartjes en bonte wolken. Het decor van Friedrich Despalmes is de perfecte setting voor deze kleurrijke wereld van clichés, met een ideale combinatie van scheve huizen en wolken die de bühnekleuren veranderen. De perfecte lichtregie van Michael Grundner moet daarbij ook met lof vermeld worden, net als de kostuums van Elisabeth Gressel. Vooral de mantels van de soldaten zijn zeer geslaagd.

De solisten snellen met veel vaart over het toneel. Bijvoorbeeld in de tweede akte, in een choreografie die uit een stomme film lijkt te komen en ook door typische pianomuziek uit het ‘stomme film-tijdperk’ begeleid wordt.

Die choreografie (Ramesh Nair) correspondeert volledig met het totaalplaatje: grotesk en overdreven, maar nooit gênant. De verschillende karakters van de courtisanes worden eendimensioneel neergezet en perfect gedanst en hun treurscène is een groots moment van groteskheid. En dat alles in burleske traditie.

Robert Meyer heeft als slaaf Pseudolus de teugels in handen: hij werkt niet graag, maar steekt in plaats daarvan al zijn energie in een grote zwendelarij, om eindelijk zijn vrijheid te krijgen. Wat Meyer aan mimiek, danskunst en theatrale presence laat zien, is groot theater.

Aan zijn teugels heeft hij zijn meester Hero, een roerend naïeve jongeman (Paul Schweinester), die verliefd is op de onschuldige courtisane Philia (prachtig blond en ongelofelijk authentiek: Bettina Mönch). Deze twee bij elkaar brengen is Pseudolus’ grootste opgave. Ondersteund – en verhinderd – door een kleurrijke groep originele personen.

Zo zijn er de ouders van Hero: Herbert Steinböck als de heerlijke seniele Senex en Dagmar Hellberg als Domina, die haar naam alle eer aandoet en haar stemmingswisseling na het drinken van een liefdesdrank muzikaal glanzend verklankt.

Boris Pfeifer schittert als opperslaaf Hysterium. De scène waarin hij zich verkleedt als Philia is briljant. Sigrid Hausers slavenhandelaar Lycus verhuurd courtisanes en speelt graag mee in het verwarringsspel van Pseudolus.

De hoofdman die alle problemen veroorzaakt, wordt neergezet als een platte Herkules en een narcist: Florian Spiess geeft hem de nodige uitstraling. En als verwarde buurman Erronius draait Gernot Kranner ronde na ronde om de zeven heuvels van Rome, om aan het einde zijn kinderen terug te vinden.

David Levi, in Nederland bekend van Opera Spanga en beproefd dirigent bij de Volksoper, is de lastige partituur samen met het orkest goed de baas, temporijk en met schwung. De muziek klinkt heerlijk licht; de hoge moeilijkheidsgraad die het eigenlijk heeft, hoor je niet terug. Een groot compliment voor het orkest, dat de spanning tot het einde toe vasthoudt.

,,Vandaag wordt er gelachen”, klinkt het in de proloog. Dat motto geldt in deze productie van begin tot eind.

Die spinnen, die Römer! wordt nog diverse malen in december, januari, mei en juni opgevoerd. Zie voor meer informatie de website van de Volksoper Wien.

Marie-Theres Arnbom is correspondent van Place de l’Opera in Wenen. Ze is historicus, auteur, curator en cultuurmanager en heeft diverse boeken op cultuur- en muziekgebied geschreven. Zie www.arnbom.com.