Zwakke Onjegin van Herheim op dvd
Met de nodige controverse zette De Nederlandse Opera in de zomer van vorig jaar Jevgeni Onjegin van Tsjaikovski op het toneel. Opus Arte heeft de productie op dvd vereeuwigd. Tot spijt van Basia Jaworski. Ze vindt het een misselijkmakend samenraapsel.
Jevgeni Onjegin van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski gaat niet over de geschiedenis van Rusland. Net zo min als het gedicht van Poesjkin, waar het libretto op is gebaseerd. Het gaat over de kleine/grote drama’s: liefde, vriendschap en verraad.
Er zijn veel prachtige voorstellingen van de opera gemaakt, onder andere door Dmitri Tcherniakov, die onlangs voor een schitterende Kitesj bij De Nederlandse Opera (DNO) tekende. In dat rijtje hoort Stefan Herheims visie volgens mij niet thuis.
Het DNO-publiek was enthousiast en de meeste recensenten spraken er met lof over. Ik niet. Ik vond het een misselijkmakend samenraapsel van van alles: bruine beren, astronauten, geestelijken, KGB, circus, Siberië, tsaren en de nieuwe rijken (lees: de Russische maffia)…
Maar het allerergste wat Herheim deed, was het letterlijk verkrachten van één van de ontroerendste tenoraria’s uit de operageschiedenis (‘Kuda, kuda’). Terwijl de arme Lenski (prima Andrej Dunaev) afscheid neemt van zijn liefde en zijn leven, wordt het beeld verstoord door weggevoerde gevangenen.
Bo Skovhus, toch één van mijn lievelingszangers, is Onjegin inmiddels ontgroeid, maar Krassimira Stoyanova is een werkelijk fantastische Tatyana en Mikhail Petrenko een zeer imponerende Gremin, al oogt hij te jong voor zijn rol.
Bij de première vond ik het orkest niet optimaal klinken, ik miste de typische ‘Tsjaikovski-lyriek’ en de brede gebaren, maar blijkbaar was het een première-euvel, want op dvd heb ik er wel enorm van genoten.
De auteur
25Reacties
Beste Basia,
In mijn herinnering hadden juist veel recensenten kritiek op de overdadige en ondoorgrondelijke regie van Herheim destijds (zoals ik in mijn eigen bespreking ook weinig positief was), maar dat kan Freudiaans zijn…
Jij was een van de weinigen, Thea!
Weet je nog dat je bijna gestenigd werd door je kritiek?
Oh, jee, maar goed dat het geheugen negatieve ervaringen wegfiltert!
@Basia: was het niet beter geweest om de DVD door iemand anders te laten bespreken. We wisten al dat je het geen mooie voorstelling vond, sja dan kan je verwachten dat de DVD niet beter zal zijn.
Redactioneel geen goed idee om Basia weer haar gal te laten spuien over deze Eugene Onegin.
@Leen Roetman – ooit van de vrijheid van de meningsuiting gehoord?
Je hoeft heus niet mij eens te zijn, maar jij hoeft mij niet te beledigen.
De redactie was overigens zeer enthousiast over de productie. Mag Basia dan even iets anders over denken?
@Anton – alle recensies tot nu toe waren merendeels enthousiast.
Mocht niet eens een ander geluid?
Blijkbaar niet, want Basia had het niet mogen bespreken want Basia spuit haar gal uit.
Reassumerend: of ik ben het met jullie allemaal mee eens of ik ben een gal spuiende idioot die niet weet waar zij het over heeft…
Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan,
rijen ondenkbaar
ijle populieren
als hooge pluimen
aan den einder staan;
en in de geweldige
ruimte verzonken
de boerderijen
verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen,
geknotte torens,
kerken en olmen
in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige
dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Daar werd ik ooit verliefd op, maar dat bestaat niet meer.
Net zo min als (sorry, heb geen Russische lettertekens op mijn toetsenboord, maar ik neem aan dat zowel Leen as Anton het in origineel kunnen lezen):
Het begint zo:
“Onegin, dobryij moj prijatjel, radilsta ma brjegach Njevy, gdje mozjet byt rodolilis vy, ili glujali, moj cjitatjel”
@Basia: volgens mij beetje een ietwat misplaatste opwinding. Het gaat hier om een DVD bespreking van een voorstelling die je niet mooi vond, dat mag natuurlijk, maar dan boor je de voorstelling zoals te verwachten is nog ’s op een andere manier door de grond omdat je bevooroordeeld gaat kijken. Wat dat betreft kan je dan gewoon verwijzen naar de recensie van de voorstelling zelf en jouw reactie. Het is volgens mij beter daarom een DVD van zo’n voorstelling door een ander te laten bespreken die de voorstelling niet heeft gezien en alleen van de DVD kent. Ik moest in dit geval toch echt een beetje denken aan het spreekwoord: In het land der blinden…
@Basia: en ik zal de laatste zijn die je beticht van onwetendheid op dit gebied, want uit alles op deze site blijkt dat je hart warm klopt voor alles wat met opera te maken heeft, en dat je daar dikwijls een ongezouten mening over hebt en die ook geeft! Prima, ga daar vooral mee door!
Wat een opwinding weer, niet in de laatste plaats bij mevrouw Jaworski. Van “belediging” lijkt mij in het geheel geen sprake, eerder van lange tenen. Aangezien haar negatieve beoordeling van de voorstelling van “Jevgeni Onjegin” de bezoekers van deze site al bekend was, was het – ik ben dat met Anton en Leen Roetman eens – beter geweest de DVD/BD daarvan door iemand anders te laten recenseren. Dat heeft met “vrijheid van meningsuiting” niets te maken.
@Pieter K. de Haan – dus de recensie had geschreven moeten worden door iemand die het prachtig vond?
Geen probleem, was al gebeurd, ook op de site:
http://www.operamagazine.nl/featured/12562/verwondering-en-bewondering-in-onjegin/
Ik heb _mijn_ mening geuit, maar dat mag blijkbaar niet.
Ik vond het niet leuk dus dan had iemand anders het moeten recenseren?
Denkend aan Holland…
Toen ik hier kwam, was het een mooi land. Iedereen kon zeggen wat hij wou. Ik werd er verliefd op en deed er alles aan om zo snel mogelijk ook een Nederlandse te worden.
En nu een vraagje – heeft u die productie gezien?
En – hoe goed kent u de opera?
En – heeft u ooit het het poeme van Poesjkin gelezen?
Het zijn maar vragen, hoor!
@Anton,
Ik weet niks van opera behalve dat ik ervan houd. Kunt u mij vertellen wanneer deze opera is gecomponeerd? Het moet toch zo’n beetje 1880 zijn geweest als ik naar de componist kijk.
“beren, astronauten, geestelijken, KGB, circus, Siberië, tsaren en de nieuwe rijken (lees: de Russische maffia”.
ASTRONAUTEN? KGB?
Wat heeft dat met Tsjaikovski te maken? Tja, daar word ik inderdaad ook akelig van.
ja wat een toestand zeg allemaal.
Maar het meest vreemde van alles vind ik dat mijnheer Janssons de voorstelling niet uitgebracht wilde hebben omdat hij het niet eens was met de regie dacht ik.
Dus waarom dan nu wel zo plotseling?
Ben er erg blij mee hoor want ik vond de voorstelling schitterend van zang en ach ja de regie er zijn gekkere dingen gebeurd.
Kijk nu maar naar Fevronja waarom staat daar plots een geheel naakte vent op het toneel,begijp daar ook niets van,vind een naakte man niet erg hoor zelfs fijn maar doe dan een lekkere vent dit is niet om aan te zien zo dunn als een plank.
Ga genieten van de ONEGIN.
@Chris – het gaat er niet om of je (en de anderen) het mooi of niet mooi vond, want het is _altijd_ persoonlijk. Ook een recensent heeft een eigen mening. Tenminste – hoort er een te hebben.
De hele commotie is ontstaan omdat je blijkbaar geen recensie mag schrijven als je iets niet mooi vindt. Dan heet dat “gal spuien” of (wat onze hoofdredacteur ook al een paar keer is overkomen) “azijn pissen”.
Het gaat _niet_ om gelijk hebben, want in de persoonlijke beleving bestaat het niet. Het gaat om het opgegeven vingertje.
Ben ik nu duidelijk?
De naakte man was er om de gekheid, de waanzin te beandrukken. Dat begreep ik na afloop van een koorlid in de metro. Kan veel erger.
M.b.t. Onegin : ieder heeft zijn stijl (behalve ‘geen stijl’, maar die heten ook zo). Zo langzamerhand weten we hoe Basia schrijft – of je daar wel of niet mee eens bent is een tweede. Het feit dat je nagatief was betekent niet dat je niet nog een keer over de productie mag schrijven, tenslotte is een dvd anders. En trouwens ik zie in de recensie een hoop positieve opmerkingen – orkest en zangers.
Er is niks mis met ‘moderniseren’ van opera’s (of toneel). Ik weet zeker dat Basia dit ook niet bedoelt. Het moet wel ergens op slaan. En ik praat al helemaal niet over wegknippen van stukjes muziek of verplaatsen van ouvertures.
Voor de duidelijkheid – ik genoot van Onegin, soms werd het op het podium verdwalen van Skovhus te veel en ik begreep eerlijk gezegd niet alles, so what ? laat duizend bloemen bloeien zou ik zeggen.
Beste Basia,
Het gaat er (mij) niet om of jij je mening wel of niet mag geven.
Het gaat er om dat het de readctie gesierd zou hebben, als ze een ander de DVD hadden laten recenseren. Jouw mening over deze productie is nu genoegzaam bekend.
En overigens zou ik zelf iets genuanceerder bewoordingen kiezen als je je presenteert als gids in operaland om anderen niet onnodig voor het hoofd te stoten.
Als jij je bedient van de kwalificatie “”misselijkmakend samenraapsel” , waarom mag ik jouw commentaar dan niet kwalificeren als “gal spuien” ?
Geachte mevrouw Jaworski,
Het is u kennelijk ontgaan, dat ik geen kritiek heb geleverd op uw mening over de productie van “Jevgeni Onjegin”, al geuit – en dat mag – in de discussie n.a.v. de positieve recensie van één uwer collega’s, maar op het feit, dat u – van wie de negatieve mening over de productie dus al bekend was – die n.a.v. het uitbrengen daarvan op DVD/BD – opnieuw uitgebreid ten beste hebt mogen/moeten geven. Dat de recensie had moeten worden geschreven door iemand, die de voorstelling prachtig heeft gevonden, heb ik niet beweerd. Gesteld heb ik het eens te zijn met diegenen, die vinden dat dat beter door “iemand anders” gedaan had kunnen worden. De “vrijheid van meningsuiting” is hierbij, zoals ik al stelde, helemaal niet in het geding.
Uw vragen, hoewel in dit verband irrelevant, beantwoord ik als volgt: zoals ik al in mijn bijdrage aan de discussie van destijds heb vermeld, heb ik de productie gezien, zowel in het Muziektheater als op TV (de DVD/BD nog niet), ik denk de opera vrij goed te kennen maar heb Poesjkin niet gelezen. Omdat ik me met dit laatste waarschijnlijk in uw ogen zelfs in deze discussie, die wat mij betreft NIET gaat over (uw en mijn mening over) de productie, als gesprekspartner diskwalificeer, wil ik u tot slot graag confronteren met uw eigen woorden: “En een libretto hoeft niet per se met de oorspronkelijke roman of het toneelstuk te kloppen, het is maar een uitgangspunt. Natuurlijk is Onjegin van Tsjaikowski geen Onjegin van Poesjkin”.
Heel vaak ben ik het met u eens, deze keer niet. Mag dat ook?
Met vriendelijke groet. Pieter K. de Haan.
Beste mede operaliefhebbers, “wees aardig voor elkaar” staat op deze site. Laten we dat ook doen. Er worden al genoeg fora ontsierd door opgewondenheid.
Ik lees de stukken van mevrouw Jaworski altijd met plezier en interesse. Interesse dit keer wel, plezier toch minder. Het was mij wat te veel. Ik ben persoonlijk geen voorstander van opmerkingen als “misselijkmakend samenraapsel” en “verkrachten”. Ja, het toneel in Onegin was inderdaad overbevolkt door de hele Russisiche geschiedenis te willen tonen. Waarom ontgaat mij nog steeds, maar goed. Er zijn wel ergere dingen gebeurd in het Muziektheater. Die nieuwe rijke Russen doken overigens ook op in Kitesj. Een productie waar ik zelf meer vraagtekens bij had, dan bij deze Onjegin. Ik heb bij Onjegin een geweldige avond gehad en ik zet de dvd op mijn verlanglijstje.
Helemaalmee eens Maria,vond de onegin ook minder erg dan de Kitesj
maar toch hoop ik dat deze ook op dvd komt.
Beste Basia.
Ten dele met je eens maar ook ten dele met de andere.
Kijk een ieder heeft zijn mening en dat mag ,dat is juist zo fijnmet opera ja kan er uren over discusieren.
Maar laat het verder zo jullie zijn toch geenkleine kinderen.
Ieder zijn gelijk.
Wat vinden jullie van de Matinee,niet s bijzonders.Geen belcanto Donizetti Bellini.
Geen Adraiana Lecouvreur of zo .
Kom op zeg het is wel beter dan afgelopen seizoen maar toch wiem zit er nu te wachten op een boheme,ja leuk weer wat Frans maar is er niet mee dan de Parelvissers,niets mis mee prachtige muziek maar er is zoveel meer en dan een lachertje Die Zauberflote de 3de in 1 jaar,nu bij Opera/°Zuid dan in [December bij de Ned.Opera wordt dit niet overlegd of zo dit is toch van de gekke zeker in het kader bezuinigen doe dan eens een La clemenza di Tito!!!!!
Wat nog erger is in het Verdi jaar ontbreekt deze totaal net als Wagner.
Ben diep, teleurgesteld in degeen die dit samensteld.
Kom op hou eens een enquette over welke opera s wij het meest
willen horen.We mogen duur betalen maar hebben geen enkele zeggenschap.Kom op zeg allemaal !!!!!!!!
DNOnjegin DVD van het Jaar.
Wat ik je brom.
Maar in het kader van: zoveel oren en ogen, zoveel verschillende meningen:” Met De legende van de onzichtbare stad Kitesj en het meisje Fevronja heeft De Nederlandse Opera (DNO) een weergaloze productie neergezet.”
http://www.8weekly.nl/artikel/9798/nikolaj-rimski-korsakov-de-legende-van-de-onzichtbare-stad-kitesj-en-het-meisje-fevronja-een-religieuze-opera-van-een-atheist.html
(excuus..dit moet bij de bespreking van Kitesj staan)
@Anton – ik vond de productie werkelijk prachtig. WERKELIJK. De eerste helft van de derde akte (en in de laatste) was ik in tranen.
En natuurlijk: zo veel mensen, zo veel meningen. Niets mis mee. Integendeel.
Het probleem begint als je je mening niet mag geven.
Bijna iedereen, op een paar recensenten na (Eddie Vetter, Bela Lutmer, Thea Derks en de ondertekende) vond Onjegin prachtig. Het is ook als de beste opera van het jaar verkozen. Zowel door de redactie als door de lezers. Ook de Vrienden van de Nederlandse Opera vonden het de mooiste productie van het jaar.
Dus – mag een “enkeling” haar gal spuien?
Ik vind het echt niet erg als jullie het niet met mij eens zijn, integendeel!
Maar ik vind het wel erg als er gezegd wordt dat ik de recensie niet had mogen schrijven
@lieve Basia: je mag natuurlijk die recensie schrijven, die vrijheid moet er zijn, maar het had gewoon misschien beter geweest als iemand die de voorstelling niet had gezien dat had gedaan Als ik een opera zou hebben gezien die me niet bevalt, en ik zou de DVD er van moeten recenseren, sja..dan zou ik al sowieso geen zin hebben om het allemaal weer te zien, laat staan er dan nog iets over te schrijven. Ook al is een DVD anders, het blijft dezelfde voorstelling. Dan is het denk ik beter als iemand er met een wat onbevangen blik naar kijkt en over schrijft. Maar goed, blijf het vooral doen zoals je het doet, het brengt hoe dan ook leven in de brouwerij!
@Anton – _ik_ wilde het per se doen.
Juist omdat iedereen er zo ontzettend enthousiast over was.
Ik vond dat er ook een ander geluid over mocht komen, vandaar.
En nu maar eens naar iets anders.
“Palestrina” van Pfitzner. Uit Frankfurt. Met Frank van Aken.
“Die Stumme Serenade” van Korngold uit Wiesbaden.
Binnenkort op de site…
Goed weekend, allemaal!