Barbara Hannigan is inmiddels niet alleen de prima donna van de moderne muziek, maar ook de muze van veel hedendaagse toondichters. Zo ook George Benjamin. Met haar stem in zijn hoofd heeft hij Written on Skin geschreven. Hannigan zingt de rol van Agnes helaas niet in de Nederlandse première van de opera bij De Nederlandse Opera, maar kan er wel uitvoerig over vertellen.

,,George Benjamin en ik hebben elkaar drie jaar geleden in zijn huis ontmoet. Het was de bedoeling dat ik hem de mogelijkheden van mijn instrument zou laten horen. We speelden een klein componist-zangerspelletje zonder woorden, waarbij we samen ‘componeerden’. Het gaf mij gelegenheid om hem te laten zien hoe mijn stem zich het prettigst beweegt.

De eerste repetities waren in Londen en daarna zijn we naar Aix-en-Provence verhuisd, waar de wereldpremière zou plaatsvinden. Het proces van het ‘maken van’ was zeer intensief. Mijn partij is zeer veeleisend. Kijkend naar de partituur zou je kunnen denken: eindelijk een componist die de hoge noten van Barbara Hannigan niet uitbuit of van haar een stratosferische trapezeartiest maakt. Maar de muziek stelt aan mij zeer hoge eisen.

De vocale lijnen liggen nog steeds zeer hoog en zijn lang, uitgestreken en luid. Best moeilijk voor het snel bewegende wezen van mijn stem. Ik moest ze zeer voorzichtig benaderen, zeker als de spanning in de opera wordt opgevoerd, scène voor scène, tot de finale climax, wanneer ik mijn grote aria zing.

Een paar maanden voordat ik mijn partituur ontving heeft George een paar noten voor mij veranderd – en dat terwijl hij gezworen heeft dat nooit en te nimmer te doen! Een paar passages heeft hij met de hand in mijn partituur herschreven. Dat heeft mij enorm geholpen.”

Ontroerend

,,Ik vind mijn rol werkelijk ongelofelijk goed. Het voelt als een fantastische aanloop en de beste voorbereiding voor Lulu, die ik in oktober voor het eerst ga zingen. Agnes eindigt daar waar Lulu begint. Een seksueel vrijgevochten vrouw die geen problemen met zichzelf heeft. Een geschenk van een rol!

Eén van de hoogtepunten was voor mij de ‘sitzprobe’ met het orkest. Het was de eerste keer dat George zijn hele stuk, met het orkest en de zangers samen, heeft gehoord. Het was twee weken voor de première en wij waren allemaal zeer zenuwachtig. Maar de hele cast stond achter hem en zijn fantastische partituur. Het was een zeer ontroerende en emotionele dag.

Al mijn collega’s (niet alleen de zangers, maar ook de figuranten) waren fantastisch en we konden het geweldig goed met elkaar vinden. George heeft de muziek speciaal voor elk van ons gecomponeerd. Er werd van ons heel erg veel geëist – niet alleen vocaal, maar ook dramatisch – maar allemaal hebben we elkaar ondersteund.”

Vechtregisseur

,,Ik vind de productie weergaloos en ik adoreer regisseur Katie Mitchell. Het was de eerste keer dat ik met haar werkte. Ze werkt zeer gedetailleerd, met veel achtergrondinformatie voor ons op de bühne. Het publiek merkt daar niets van, maar voor ons was het van groot belang en het heeft een enorme invloed op ons optreden gehad. Werken met Katie was een sensatie en ik hoop dat ze mij ooit in Lulu zou willen regisseren.

Ik hield van de sensuele scènes die gecombineerd werden met de gewelddadige. We hadden een speciale ‘vechtregisseur’, die ons leerde om zo realistisch mogelijk te acteren zonder elkaar pijn te doen. Ik denk dat zoiets zeer uniek is voor de meeste operaproducties. Je moet ook veel vertrouwen hebben.

Ik moet zeggen: Agnes is een droomrol en ik vond het fantastisch om haar te mogen spelen. De recensies waren allemaal zeer lovend en ook het publiek was zeer enthousiast. Echt een droom.”

Stempel

,,Ik was in 2008 al eens in Aix-en-Provence voor de eerste versie van Passion van Pascal Dusapin. Het werd toen geregisseerd door Giuseppe Frigeni. In 2010 werd de opera onder handen genomen door Sasha Waltz. Daarmee openden we het seizoen in het Théâtre des Champs Elysées en in september komen we ermee naar De Munt in Brussel.

In 2008 traden wij op in het Théâtre du Jeu de Paume – klein en zeer intiem. Heel erg mooi ook, maar door zijn afmetingen zeer begrensd in zijn mogelijkheden. Voor Written on Skin werden wij in het grootste theater van het Festival, het Grand Théâtre de Provence, geprogrammeerd. Zeer bijzonder voor een moderne, ‘vers van de pen’-opera. De première was, zoals je al weet, een enorm succes en alle voorstellingen daarna waren uitverkocht.

Ik houd van de plaats. Aix is fantastisch en gemoedelijk. Het moedigt je aan om te relaxen, terwijl je toch hard aan het werk bent. Het festival is echt speciaal. Geen snobistisch gedoe zoals bij sommige andere festivals. En er is een echte mix van verschillende niveaus en voorstellingen. Grote orkesten naast kamermuziek.

Er is een fantastisch programma voor jonge artiesten en ik waardeer het bijzonder dat ze de kunst, en voornamelijk de opera, van hun elitaire stempel willen ontdoen. Het kan echt echt zijn en het kan iedereen aanspreken.

Ik denk dat Katie Mitchell en haar team met Written on Skin hebben geprobeerd om niet alleen de gebruikelijke operagebaren te vermijden, maar ook iets dat echt is gebeurd en dat je raakt te creëren. Iets wat veel van ons ooit aan den lijve hebben ondervonden. Zeker de vrouwen.”

Written on Skin gaat op 6 oktober in première bij De Nederlandse Opera. Ik heb de wereldpremière live op Medici.tv gezien en vond het zeer spannend. Het gaat er inderdaad zeer heftig aan toe, waardoor je je midden in een thriller waant.

De prestaties van de zangers zijn zonder meer fenomenaal, zeker wat de rol van Agnes betreft. Jammer dat Hannigan niet van de partij is in Amsterdam. Zij zit dan in Brussel voor repetities voor haar eerste Lulu.

Hieronder een videoclip van de wereldpremière van Written on Skin in Aix-en-Provence:

Zie voor meer informatie de website van De Nederlandse Opera.