Een nieuw Live in HD-seizoen met een veelbelovende serie opera’s uit de Metropolitan Opera in New York startte dit weekend met Jevgeni Onjegin van Tsjaikovski. De sterrenbezetting zong sterk – over de beeld- en geluidstoringen en een wat onevenwichtige regie heen.

Naast de sponsoring door Bloomberg is het te danken aan het fortuin van Joseph en Jeanette Neubauer dat overal ter wereld in aangesloten bioscopen voorstellingen van de Metropolitan Opera te zien zijn. Neubauer, die na successen bij Pepsico in 1983 CEO werd bij Aramark, hielp de facilitair dienstverlener naar een jaaromzet van meer dan 12 miljard dollar. Sinds zijn pensionering in 2011 besteedt Joseph Neubauer zijn tijd aan de Family Foundation, sponsor van de bioscoopvertoningen. Jeannette Lerman-Neubauer zit in het bestuur van de Metropolitan Opera.

Mede dus dankzij het echtpaar Neubauer – hun naam valt altijd een paar keer tijdens een Met-uitzending – kon directeur Peter Gelb persoonlijk de openingsvoorstelling aankondigen, de herfstopera bij uitstek: Jevgeni Onjegin van Tsjaikovski. Herfstige melancholie naar het gedicht van Poesjkin over liefdes die er hadden kunnen zijn, maar die niet de kans kregen te bloeien.

Anna Netrebko was voor de derde keer op een rij de topper die het seizoen opende, zo meldde Peter Gelb met trots. Naast haar stonden nog enkele grote namen: Piotr Beczala en Mariusz Kwiecien. Met een Russin en twee Polen was het een Oost-Europese streekderby in New York. Van hoog niveau.

Netrebko zingend in haar eigen taal, in repertoire waar ze duidelijk van houdt: dat kan niet fout gaan. En dat ging het ook niet. Haar status is inmiddels zo groot dat ze vermoedelijk nog harder dan veel anderen moet werken om de verwachtingen waar te maken. Maar dat deed ze in deze opera, die niet heel grote vocale eisen stelt.

Voor complete geloofwaardigheid als een meisje van nog geen twintig kwamen de camera’s wat erg dichtbij. Je vergat geen seconde dat de vrouw die zong Anna en niet Tatjana heette. Maar vocaal zette ze haar karakter in alle fases prachtig neer. In de sleutelscène, als ze in een opwelling een brief schrijft aan buurman Onjegin, hield ze de spanning fantastisch vast.

Mariusz Kwiecien klonk als Onjegin krachtig en maakte vocaal samen met zijn tegenspeelster een theatraal hoogtepunt aan het slot, dat zich in een landschap van sneeuw en mist afspeelde.

Toch was wat mij betreft Piotr Beczala de held van de avond als Lenski. Hij zong geweldig, zette heel af en toe de Puccini-knop ten onrechte aan, maar nam in zijn bekende aria, net voor het duel tussen hem en Onjegin, alle ruimte, met grote kwaliteit. Hier stond het beeld even stil, en kreeg Beczala de close-up die hij verdiende.

Het duel tussen Lenski en Onjegin was de eerste confrontatie in de voorstelling die goed in beeld kwam en die impact had. Het nodeloze gevecht tussen de twee mannen, na een uit de hand gelopen ruzietje over de flirt van de één met de vrouw van de ander, was aangrijpend.

Dat was aan het begin van de voorstelling heel anders. Er waren storingen in het geluid en de verbinding. De flakkering in het beeld zou, in elk geval in de Pathé-zaal waar ik zat, de hele avond blijven.

Op het podium gebeurde van alles, zoals boeren die de oogst vierden en de spannende eerste ontmoeting tussen Onjegin en Tajana. De zeer ervaren videoregisseur Gary Halvorson (naast de tv-serie Friends regisseerde hij al een groot aantal Met-opera’s) schakelde in een razend tempo, liet shots soms minder dan twee seconden staan en maakte weinig van de scènes tussen Tatjana en Onjegin. Kwiecien had als Onjegin van regisseur Fiona Shaw kennelijk de opdracht voortdurend iets te doen, een appel of een glas te pakken, of heen en weer te lopen.

De drukte van het beeld werd pas gedurende de voorstelling aangepast naar een tempo dat meer paste bij het verhaal en de muziek. De sfeer van Tsjechov, die vaak wordt genoemd als het over deze opera gaat, zat bij deze productie vooral in het prachtige decor en het licht, en zeker niet in de regie.

Vrouwen, een omslagdoek om de schouders, die vertellen van vroeger toen ze nog vol verwachtingen naar het leven keken, dat was wel heel Tsjechov. Moeder Larina en de kinderjuffrouw Filippyevna waren van die vrouwen, wier motto in deze opera was dat de hemel gewenning schenkt als vervanging van geluk. Prachtige rollen van Elena Zaremba en Larissa Diadkova, die al in de jaren zeventig bij het Kirov met Valery Gergiev samenwerkten.

Gergiev liet het Met-orkest heel fraai klinken. Tsjaikovski componeerde zulke mooie muziek voor deze opera, dat hij zonder zang vermoedelijk ook heel goed het aanhoren waard zou zijn. De orkestpartituur houdt een bijzondere lichtheid in de zwaarte van het verhaal, alsof de componist het drama niet wilde verdubbelen in de vocale en orkestrale lijnen.

Meestal zit je als bioscoopkijker eersterang-plus. Deze keer had ik de voorstelling heel graag in de zaal in het Lincoln Center willen bekijken.

De volgende Live in HD-vertoning is The Nose van Dmitri Sjostakovitsj op zaterdag 26 oktober. Zie voor meer informatie de website van de Metropolitan Opera.