Afgelopen zaterdag (28/3) begon de Nationale Reisopera aan een herneming van Fidelio, een productie die in 2002 positief ontvangen werd. Het is de enige opera van Ludwig van Beethoven. Eentje die hem veel zweetwerk kostte.

Omdat Fidelio in 2002 op lof kon rekenen, besloot de Nationale Reisopera nogmaals met de productie rond te gaan reizen. Afgelopen zaterdag werd afgetrapt in het Nationaal Muziekkwartier in Enschede. Er zijn nog voorstellingen tot en met 28 april.

De Reisopera heeft voor een andere cast gekozen bij deze reprise. Er treden nu namen op als Roland Wood, Almas Svilpa, Peter Wedd, Lisa Livingston, Machteld Baumans en André Post. Patrick Davin dirigeert, de regie is (weer) in handen van Monique Wagemakers.

Fidelio is de enige opera die Beethoven schreef. De opdracht – die hij kreeg van Emanuel Schikaneder, de directeur van het Theater an der Wien – ging hem bepaald niet gemakkelijk af. De première in 1805 – met als titel Leonore – flopte. Een half jaar later bewerkte hij daarom het stuk. Die werd beter ontvangen, maar nu was Beethoven zelf niet tevreden. De uitvoering zou onacceptabel zijn, waardoor hij zijn partituur terugtrok.

Het duurde vervolgens tot 1814 voordat Leonore weer uit de kast werd gehaald. De Wiener Hofoper zocht een opera voor een benefietvoorstelling en koos de bijna in de vergetelheid geraakte opera van Beethoven. Weer zette de componist zich aan het schaven en schrappen, met als resultaat de derde versie van het werk, dat Fidelio was gaan heten.

Ook aan de ouverture had Beethoven een hele klus. Hij componeerde er maar liefst vier, omdat hij telkens niet tevreden was. Bij de allereerste première in 1805 werd al de tweede versie van de ouverture gespeeld. Daarna volgde nog eentje die meer een miniatuurversie van de hele opera, totdat Beethoven besloot dat het eenvoudig moest blijven, en de huidige muziek op papier zette.

Voluit heet de opera Fidelio oder Die eheliche Liebe (Fidelio of de echtelijke liefde). Het verhaal gaat over Leonore, die zich als man heeft verkleed (Fidelio) om haar echtgenoot Florestan uit de gevangenis te bevrijden. Gouverneur Don Pizarro heeft Florestan namelijk ten onrechte in een onderaardse kerker gestopt. Het thema is de echtelijke liefde, die aan het einde van de opera bezongen wordt.

De eerste recensie van de productie is niet bepaald positief. Oswin Schneeweisz schrijft in het Algemeen Dagblad dat het resultaat ondermaats blijft. De regie is volgens hem ‘oubollig’ en het orkest levert een ‘massieve, slordige en weinig kernachtige klank’. Bovendien ‘maakt geen enkele solist indruk’.

Of hij gelijk heeft, is tot en met 28 april in diverse theaters in Nederland te zien. Zie voor details over de productie en de speeldata de agenda of www.reisopera.nl.

De recensie van Place de l’Opera volgt aanstaande zaterdag (4/2).