Goed nieuws uit Chicago: op de valreep van het Verdi-jaar komt daar een nieuwe Otello-opname vandaan, al in 2011 opgenomen, maar nu pas uitgebracht. Het is een geweldige registratie, waarin Aleksandrs Antonenko zich ontpopt als dé Otello van vandaag.

In het Verdi-jaar 2013 hebben we voornamelijk de andere jarige herdacht. C Major deed als enige iets echt bijzonders: het bracht dvd- en Blu Ray-opnames van alle opera’s van Verdi uit in een prachtige doos voor een schappelijke prijs. Maar verder?

Decca haalde wat oude cd-opnamen uit het archief en stopte ze voor de gelegenheid in een verzameldoos, verder zonder enige reclame. En ook wat de nieuwe opnamen betreft was het droevig gesteld; die waren namelijk op de vingers van één hand te tellen. Gelukkig kwam er uit Chicago tegen het einde van het jaar nog een aangename verrassing: een Otello onder Riccardo Muti.

Nu moet u mij eerlijk vertellen: hoeveel goede Otello’s kent u, zeker als u zich tot de laatste 40 jaar beperkt (na Vickers en zeker Domingo, die zich de rol eigen heeft gemaakt)?

Het is niet dat er geen pogingen werden ondernomen. De meest geslaagde vond ik nog die van José Cura, maar ook zijn invulling van de rol vond ik niet meer dan goed. De rol vereist namelijk een kanon van een stem, een enorm uithoudingsvermogen, een solide laagte en een buitengewoon ontwikkeld middenregister. En dan heb ik het niet eens over de terecht beruchte ‘Esultate’, met de op volle sterkte gezongen hoge noten, die je paraat moet hebben zonder enige opwarming vooraf. En je moet kunnen acteren, echt goed acteren, al is het alleen maar met je stem.

Aleksandrs Antonenko heeft dat allemaal. Voor mij is hij de eerste na Domingo die de rol geloofwaardig neerzet. Zijn krachtige tenor is gezegend met een zeer aangenaam vleugje metaal, zonder dat er aan warmte wordt ingeboet. In alle registers, die ook nog eens soepel overlopen, klinkt hij zuiver en nergens forceert hij. Daarbij verliest hij de humane kant van zijn held niet uit het oog: de opkomst en de ondergang van de ‘Leeuw uit Cyprus’ weet hij zeer overtuigend over te brengen.

Krassimira Stoyanova is, naar mijn mening, de beste Desdemona van vandaag. Haar interpretatie stijgt boven het gemiddelde uit. Ze is meer dan een onschuldig meisje, ze is een liefhebbende vrouw, die ook begaan is met het lot van anderen en die niet tegen onrecht kan. Haar verdriet om een ander in ‘Salce’ gaat perfect over in het verdriet om haar eigen lot in ‘Ave Maria’. Angstig? Ja, maar nergens berustend. Daar ben ik stil van geworden.

Een beetje moeite heb ik met Carlo Guelfi. Voor mij klinkt hij niet gemeen genoeg, wellicht omdat zijn Jago niet slim genoeg is? Hij is een schurk, maar dan één van een laag allooi. Meer een doener dan een denker. Een gewone schurk, geen ‘brein erachter’. Het ligt een beetje aan zijn stem. Zijn op zich prachtige bariton mist verleidelijke noten – een eigenschap die een Milnes of Diaz juist zo afstotend en gevaarlijk maakte.

Juan Francisco Gatell is een goede Cassio met een (voor mij) iets te feminine klank – iets meer machismo zou de rol wat meer sieren. Wellicht had Michael Spyres (Roderigo) die rol moeten zingen?

Het orkest onder de voortreffelijke leiding van Riccardo Muti speelt alsof hun leven ervan afhangt en de spanning is werkelijk om te snijden.

Hieronder Antonenko in ‘Dio mi potevi’, opgenomen in Salzburg 2008. Sindsdien is zijn stem groter, steviger en stabieler geworden. Met nog meer body. Voor mij is hij de Otello van nu: