Sinds kort afficheert Theater de Speeldoos als enige niet-bioscoop in Nederland de Live in HD-serie van de Metropolitan Opera. Zaterdag 10 mei was de laatste Met-titel van het seizoen te zien: een overtuigende Cenerentola. Rudolf Hunnik nam een kijkje in het Baarnse theater.

In een woonwijk van Baarn, in het midden van ons land, ligt Theater de Speeldoos. Een middelgroot theater met rood pluche en een huiskamersfeer. Sinds april heeft dit theater een internationale uitstraling, of liever gezegd: verbinding. Via een rechtstreeks lijntje met de Metropolitan Opera in New York kun je er in HD-kwaliteit operavoorstellingen bijwonen.

Al enige tijd wordt deze Live in HD-serie op filmdoeken in diverse bioscopen in het land vertoond, maar nu gebeurt dat voor het eerst in Nederland in een echt theater. Afgelopen zaterdag vond daar de tweede voorstelling plaats: de komische opera La Cenerentola van Gioachino Rossini.

De bezoeker werd ontvangen met een glaasje prosecco, geserveerd door de feestelijk geklede bediening. Mezzosopraan Mylou Mazali (van Opera per tutti) gaf een korte inleiding. Ze legde iets uit over de zangstemmen en over het leven van Rossini. Mazali vertelde ook hoe bijzonder deze ‘operafilmvoorstellingen’ wel niet zijn, omdat je alle expressie van de zangers kunt waarnemen.

Verder kwam uitgebreid het verhaal van La Cenerentola (oftewel: Assepoester) ter sprake. Dat is gebaseerd op het sprookjesverhaal Cendrillon ou La petite pantoufle van Charles Perrault. Assepoester (mezzosopraan Joyce DiDonato) heeft in dit verhaal niet een vervelende stiefmoeder, maar een stiefvader, Don Magnifico (bariton Alessandro Corbelli). Wel zijn de twee stiefzusters van de partij: Clorinda (sopraan Rachelle Durkin) en Tisbe (sopraan Patricia Risley).

Prins Ramiro (tenor Juan Diego Flórez) geeft een bal en gaat rond om alle huwbare jonge vrouwen uit te nodigen. Daarbij vermomd hij zich als zijn eigen bediende, en laat hij zijn bediende Dandini (bariton Pietro Spagnoli) als prins door het leven gaan. Angelina wordt meteen verliefd op de prins in zijn vermomming van Dandini. Uiteindelijk belandt ze op het bal met de hulp van niet een fee maar Alidoro (bas-bariton Luca Pisaroni), de privéleraar van de prins.

Ik vond het een bruisende, komische en magische voorstelling. Het verval van de familie zag je prachtig gestileerd terug in het gescheurde behang en de bank met drie poten. De achterwanden werden volop gebruikt – bijvoorbeeld om de prins met zijn gevolg binnen te laten – en van boven werd een kist met daarin Angelina’s baljurk naar beneden getakeld. Een grappige, originele vondst was ook het kostuum van Alidoro, met vleugels op zijn rug, als ware hij Angelina’s goede fee.

Het klopt dat je door het filmen van de enscenering alles van dichtbij kunt zien. Met grote energie en expressie werden de rollen van stiefzusters en stiefvader vertolkt. Je zag hun lelijke make-up, hoe vreselijk vulgair ze waren en ook hoe uitvergroot gemeen ze konden doen. Ook viel op dat DiDonato klein acteerde en Flórez juist weer heel sterk, vooral in zijn woede.

Over de zangprestaties van de cast alleen maar hulde. DiDonato floreerde in haar naturel gezongen coloraturen en met verbijstering hing je aan de lippen van de donker gestaalde stem van Pisaroni. Flórez was ziek geweest en zijn rol was drie keer overgenomen door Javier Camarena. Je hoorde nog een klein beetje ruis op zijn stem, maar hij haalde de hoge c’s prima in de bekende aria ‘Si, ritrovarla io giurlo’.

Qua techniek en regie zijn er wel kritische noten te kraken. Regisseur Barbara Willis Sweete filmde de opera met veel dynamiek, met een vaak van onderaf genomen camera-instelling. Dat werkte niet altijd in het voordeel van de zangers. Er werd veel ingezoomd en gewisseld van camerastandpunten. Telkens werden de spelers in een middenkader gefilmd. Gingen ze iets te virtuoos zingen en werd er heen en weer geschakeld, dan zag het er heel onrustig uit. Ook miste je daardoor sommige acties.

Tussen de scènes door, toen alles klaar werd gezet voor de volgende scène, werd ook gefilmd. Mijns inziens onnodige input, die de betovering van ‘in-het-verhaal-zitten’ toch wel duidelijk verbrak. De live-interviews in de pauze met de cast waren leuk, maar eerder smalltalk. Voor de bezoekers in Theater de Speeldoos waren ze in ieder geval geen aanleiding om te blijven zitten.

In de pauze kregen we een drankje en een borrelhapje. Een bezoeker vond dat hij de 3D-ervaring wel miste, het live-gebeuren. Hij kende de Met weliswaar niet, maar vond het podium er op filmdoek klein uitzien. Hoewel dit theater geen surround geluid geeft, was de geluidsweergave uitstekend. Ook de Engelse ondertiteling was goed te volgen.

De hamvraag is of het een verrijking is: rechtstreekse opera-uitzendingen op het filmdoek. Bij het kijken besef je niet zo dat het live is; enkel op het einde, met wiebelende camera’s en shots van het publiek. Dus je zou ook kunnen denken: “Ik wacht wel tot het op televisiezender Brava komt, of op dvd. Dan zijn tenminste alle fouten eruit gehaald. En het is ook goedkoper.”

Aan de andere kant: als je thuis alles bekijkt, zit je niet in een echt theater met een hele prettige ambiance en allemaal gelijkgestemden.