Waarschijnlijk de moeilijkste muziek die ik ooit opgenomen heb.” Zo betitelt Cecilia Bartoli haar nieuwe album Sacrificium, dat in oktober uitkomt. De diva wijdde het album aan de duizenden jongetjes die in vroegere tijden gecastreerd werden in de hoop op een succes als zanger.

Toen de castraat op het toppunt van zijn populariteit stond, in het Italië van de achttiende eeuw, werden jaarlijks zo’n 4000 jongetjes van hun mannelijkheid ontdaan. Vaak jongetjes uit grote, arme gezinnen, waarvan de ouders hoopten dat een carrière van hun kind als castraat hun levenssituatie zou kunnen verbeteren.

Door de castratie bleef de stem van de jongens jong en hoog, terwijl hun lijf mannelijke vormen begon aan te nemen. Die combinatie leverde een unieke, krachtige stem op met veel virtuositeit en een groot bereik.

Sommigen haalden inderdaad de top, zoals de bekende voorbeelden Farinelli en Caffarelli. Farinelli was zelfs de populairste en best betaalde zanger van Europa in de achttiende eeuw. Over hem is ook een film gemaakt (Farinelli: il castrato), waarin Bartoli zijn optredens heeft ingezongen.

De jongens die niet de top haalden, verging het heel wat minder. „Zij konden natuurlijk niet trouwen en werden verschoppelingen”, vertelt Bartoli in een interview met Corriere della Sera. Veel castraten belanden aan de rand van de samenleving, of zelfs helemaal geïsoleerd daarvan. En het valt te betwijfelen of degene die wél roem vergaarden zich nu zoveel gelukkiger voelden.

Bartoli ziet een parallel met vandaag de dag, waar mensen soms ook veel over hebben voor roem. „Ik denk dan aan plastische chirurgie: zeker vrouwen, maar ook mannen, verminken zichzelf en blijven soms misvormd achter. Botox, liposuctie, dat is allemaal ook een ‘sacrificium’.”

Begaan met de verhalen over de castratenpraktijken, besloot Bartoli een album aan hen toe te wijden. Sacrificium heet het en het komt op 2 oktober wereldwijd uit. Op het album zingt ze zeldzame castratenaria’s, waaronder elf wereldpremières op cd.

Het repertoire op de cd gaat van knetterende ‘showpieces’ vol coloraturen tot langzame, gevoelige aria’s. De stukken zijn van onder meer Händel en Nicola Porpora, wiens topschool voor castraten in Napels als inspiratie diende voor Bartoli.

Il Giardino Armonico met dirigent Giovanni Antonini begeleiden Bartoli op de cd. Zij werkten eerder samen met The Vivaldi Album, dat een Grammy Award won.

De zangeres gaat ook een Europese tournee maken om haar album te promoten. Daarbij doet ze ook Amsterdam aan, op 10 november.

Veel informatie over het album, een trailer en enkele luistervoorbeelden zijn te vinden op www.ceciliabartolionline.com.