Kasarova woest expressief in Muziekgebouw
Op haar eigen manier, opera-achtig en woest expressief, zonder een lyrisch verhaal, zong de Bulgaarse mezzosopraan Vesselina Kasarova dinsdagavond in het Muziekgebouw aan ’t IJ de Wesendonck-Lieder van Wagner en Les nuits d’été van Berlioz. Hansjörg Albrecht begeleidde uitstekend op de piano.
Vesselina Kasarova is een mezzosopraan met een flinke staat van dienst. De Bulgaarse zangeres begon haar loopbaan in Zürich. In eerste instantie specialiseerde ze zich in Mozart-opera’s, waaronder La Clemenza di Tito, en later ging ze over op het belcantowerk van onder anderen Bellini en Rossini. Haar grootste triomfen vierde ze met opera’s van onder anderen Händel, Berlioz en Wagner.
De combinatie van haar krachtige stem en haar ongekende expressie maakt haar populair bij het operapubliek. Ze heeft daarbij een groot bereik: bijna met een baritontimbre haalt ze de lage registers en ook met de hoge noten heeft ze totaal geen moeite. Eveneens geroemd is haar dramatisch acteren.
Maar als je zo geëxalteerd zingt, kun je dan wel liederen zingen? Daar valt over te discussiëren. Overduidelijk was voor mij dat Kasarova de twee liederenreeksen die centraal stonden in haar optreden in de Serie Grote Zangers, de Wesendonck-Lieder en Les nuits d’été, wel wat minder gepassioneerd had kunnen aanpakken.
Zangtechnisch vond ik de Wesendonck-Lieder matig. Deze liederen op gedichten van Mathilde Wesendonck, de muze van Wagner, zijn opera-achtig en staan bol van de gezwollen taal. Ze passen goed bij een stem en persoonlijkheid als die van Kasarova. Maar het was haar uitspraak die stoorde.
Kasarova woont in Zwitserland. Het Zwitserse publiek, dat een eigen Duitse taal met accenten heeft, zal wellicht niet vallen over haar uitspraak. Maar tijdens dit concert had ze hoorbaar moeite met de ‘e-woorden’, die ze uitspraak als ‘ai’. In het lied ‘Im Treibhaus’ ging ze zelfs vreselijk in de fout. De woorden ‘Säuselnd Weben’ zong ze als ‘Suuselnd Waiben’.
Verkrampt, in het begin met valse lucht, met een hoop armgezwaai en een lichte hysterie in haar ogen zong ze het laatste Wesendonck-lied, ‘Träume’. Maar goed, in dit vreemde lied met zijn wollige woorden en nietszeggende filosofische uitspraken kun je nu eenmaal weinig betekenis leggen. Het was haar aan te zien.
In de pauze fluisterden sommigen dat ze hoopten dat haar Franse uitspraak in Les nuits d’été beter zou zijn en dat ze minder weerbarstig zou gaan zingen. Gelukkig was dat het geval. Het was minder geforceerd en ze ging losser met de tekst om. Maar een verademing was het niet.
Het gebrek aan het meeslepende gevoel dat je hoort te krijgen in deze lichtvoetige en melancholische liederen was de grootste spelbreker. Als er iets van emotionele betrokkenheid was, dan kwam dat door de verdienstelijke prestaties van pianist Hansjörg Albrecht, die met mooi afgewogen spel de liederen inleidde.
Kasarova liet in het lied ‘Le spectre de la rose’ wel een mooi voorbeeld zien van stembeheersing. Prachtig geïntoneerd en zonder enige moeite dook ze het lage register in, met een keelklank als het geluid van een kerk. En in ‘Absence’ legde ze aan het begin een flinke klemtoon op de woorden ‘reviens, reviens’, om later die de nadruk wat terug te nemen. Het zorgde voor een frisse en originele interpretatie.
De mezzo zong twee Händel-opera-aria’s als toegift. Het bekende en lyriscyhe ‘Ombra mai fu’ sprak het publiek het meest aan. Sommige passages zong ze met een stevig trilling. Bijzonder. En eventjes ontroerend.
Het volgende concert in de Serie Grote Zangers vindt plaats op 31 januari 2015. Dan zingt Nathalie Stutzmann onder begeleiding van Inger Södergren Schuberts Winterreise. Zie voor meer informatie de website van het Muziekgebouw aan ’t IJ.
4Reacties
Ik hoorde Kasarova op zon 16 nov in Brussel in ‘La mort de Cléopatre’ van Berlioz (helaas in de plaats van Elina Garanca, waar ik naar uitkeek…) En inderdaad ‘woest expressief’ was ook hier de exacte omschrijving. De stem klonk bij momenten prachtig, maar de hele vertolking was soms ietwat karikaturaal. Maar goed, misschien beter wat teveel inlevingsvermogen dan te weinig… En haar diepte klonk soms wat ‘raar’. En haar frans was totaal onverstaanbaar. Gemengde gevoelens erbij dus… Maar in datzelfde concert niets dan lof voor een werkelijk adembenemend mooi klinkend Concertgebouworkest olv Robin Ticciati (in stukken van Fauré, Ravel en Debussy). Ik had echt de indruk in een ‘klankbad’ te zitten. Prachtig!
Ergens kan ik mij wel vinden in de recensie en toch vond ik het een indrukwekkende avond. In mijn beleving was het een soort drietrapsraket. De Wagner liederen klonken wat vreemd en soms ongemakkelijk, mede door het bij vlagen onverstaanbare Duits. De Berlioz liederen waren beter te verstaan en kwamen ook inhoudelijk veel beter over ook al ademt zij soms op onverwachte plaatsen, wat merkwaardig klinkt (“ma bie – n’aimée”) De twee toegiften van Händel waren ronduit schitterend, dat was helemaal de wereld van Kasarova, ik had de hele avond wel haar Händel willen horen. Wat op mij grote indruk heeft gemaakt is de 100% inleving van deze zangeres, de puurheid en eerlijkheid die zij uitstraalt, het volkomen opgaan in de muziek. Mag je iemand die zich zo geeft wel verwijten te gepassioneerd te zingen? Liever zo dan stijf, routineus of bestudeerd.
Dat is zo, zolang het niet té karikaturaal wordt. Wat men dan natuurlijk ook Cecilia Bartoli kan verwijten, waar ik dan weer niets op tegen heb, omdat dat nu eenmaal bij haar past…
Wij zagen het programma op donderdagavond in Utrecht. Helaas vond ik het absoluut geen indrukwekkende avond. In de recensie is hierover al het een en ander geschreven. Ik miste ook contact met het publiek, de zangeres oogde gespannen en pas in de toegiften kwam hier voor mij enige verandering in. Wat echter nog veel meer verbaasde was het programma. Zonder enige toelichting van TivoliVredenburg was hier een flink deel uit verwijderd vergeleken met hetgeen erop stond toen wij de kaarten kochten. Daardoor kwam de pauze al na twintig minuten en stonden we weer vroeg buiten. Maar wel voor de volle prijs……