Lady Macbeth van Mtsensk van Dmitri Shostakovich is een rauwe opera. Niet mooie, geromantiseerde mensen, maar bloed, zweet en lust maken het verhaal. Wat dat betreft valt een nieuwe productie uit Florence tegen. Van het orkest spat het ruwe leven wel af, maar de zangers zijn matig.

In 2008 maakte het Teatro del Maggio Musicale Fiorentino een productie van Lady Macbeth van Mtsensk, de tweede opera van Dmitri Shostakovich. Arthaus Musik zette de productie op dvd en bracht hem onlangs uit in Nederland.

De muziek is fantastisch. Zowel wat Shostakovich op papier heeft gezet (al is dat natuurlijk smaakgebonden) als de manier waarop het orkest het uitvoert onder leiding van maestro James Conlon. Hij weet de talloze sfeertekeningen uit de opera heel goed op te pakken en levend te maken, en laat het orkest gepassioneerd en scherp gearticuleerd spelen. Instrumentaal weet de productie zeker de volle 170 minuten te boeien.

Helaas geldt dat niet voor de cast. Zo irriteer ik me mateloos aan Jeanne-Michèle Charbonnet als Katerina. Haar vibrato neemt soms werkelijk loeiproporties aan, waarbij je het liefst je vingers in je oren steekt. Het verpest de dramatiek van de orkestmuziek onder haar partij en verpest haar eigen klank, die bij meer ingetogen gedeelten best karaktervol blijkt te zijn.

Ze krijgt er bovendien continu iets schreeuwerigs door. Soms past dat bij de heftige gevoelens van haar personage, maar vaker is het nietszeggend en saai. Heel vocaal doordacht is het daardoor niet.

Datzelfde probleem heeft Sergej Kunaev. Hij zingt zijn hele partij op ruwe, bijna geforceerde wijze. Gelet op zijn karakter is met die ruwheid weinig mis, maar er zit geen overtuigende expressie achter. Zijn melodieën zitten vol kelige uithalen. Echt vlees en bloed is in zijn zang niet te horen.

Iemand die wel overtuigt, is Vladimir Vaneev als Boris (een rol die hij in 2006 ook bij De Nederlandse Opera zong). Hij laat zien hoe je met een ruwe, ‘Russische’ stem wel wat fraais van je partij kan maken. Zo is zijn lome zang vlak voor zijn sterven prachtig. Fantastisch is ook zijn acteerwerk.

Verder zijn er leuke bijrollen voor bijvoorbeeld de priester en de politie-inspecteur, die een vrolijke noot aan het naargeestige stuk toevoegen. En Vaneev komt later in het stuk nog eens terug als oude dwangarbeider, een partij die hij wederom glansrijk vertolkt.

In het geheel genomen haalt de cast echter niet uit het werk wat erin zit. De impact die de twee hoofdpersonen Katerina en Sergei zouden kunnen maken, wordt niet gemaakt.

De regie van Lev Dodin is niet heel erg spannend – misschien dat het daar ook deels aan ligt. Het decor schildert de juiste sfeer en is goed te gebruiken, maar is op een gegeven moment een beetje uitgewerkt. Bovendien besteedt Dodin soms erg weinig aandacht aan de onderlinge relaties op het toneel. Er wordt nu en dan compleet langs elkaar heen geacteerd.

Voor het orkest is deze dvd dus beslist de moeite waard. Maar voor de rest zijn er veel mindere kanten. Wat dat betreft kan ik helemaal instemmen met de reactie van het publiek: een lauw applausje voor de cast, een enthousiast onthaal voor dirigent en orkest.

Details van de dvd en een besteloptie zijn te vinden op de website van C&S Entertainment. Zie ook de ‘etalage’ van Arthaus Musik en TDK op de homepage van Place de l’Opera.