De kop is eraf voor Operadagen Rotterdam. De tiende editie begint officieel weliswaar pas op 22 mei, maar bij de kick-off in de Rotterdamse Schouwburg klonk woensdagmiddag al muziek en was er beeld. Meer dan honderd voorstellingen stelde festivaldirecteur Guy Coolen voor aan de eerste bezoekers en de pers. Het thema: gelijkheid.

Ze zouden niet matchen, Rotterdam en opera, zo kregen de initiatiefnemers van Operadagen Rotterdam bij het begin te horen. Guy Coolen keek afgelopen woensdag in de Rotterdamse Schouwburg kort terug op het eerste decennium van zijn festival en concludeerde dat het omgekeerde waar is gebleken.

“Het was en is juist een festival vanuit de stad, dat weliswaar steeds minder aan het beeld voldoet van een klassiek operaevenement en steeds meer avontuur en vernieuwing laat zien”, zei de directeur. “We vragen van ons publiek om met ons dat avontuur aan te gaan. We geven jong talent veel ruimte en van nogal wat voorstellingen weten we nu ook nog niet hoe ze zullen vallen bij het publiek. Dat is eigen aan ons festival.”

Erkenning voor Operadagen Rotterdam is er genoeg, stelde Coolen vast. Uit binnen- en buitenland. Eén van de coproducties van het komende festival is al op voorhand bekroond met de Fedora Prize, een aanmoedigingsprijs voor jonge makers, geselecteerd door een jury van gerenommeerde operaprofessionals als Pierre Audi, Bernard Foccroulle en Kasper Holten.

Verder maakt het festival kans om eind april een International Opera Award in de categorie ‘beste festival’ te winnen. Concurrenten zijn onder meer het Glimmerglass Festival en het Rossini Festival in Pesaro.

“We zijn fier dat we vooral als een niet-dogmatisch festival worden beschouwd”, aldus Coolen. “Grote klassieke operaproducties brengen is allang niet meer onze ambitie. We nemen risico en investeren in jong talent.”

Het programmaboek is deze week verschenen, de website staat vol en de kaartverkoop is begonnen voor het tweede lustrum van Operadagen Rotterdam, dat van 22 t/m 31 mei overal in de stad is mee te maken. Hieronder een greep uit de honderd voorstellingen.

In de huiskamer en onder de Van Brienenoordbrug

Operadagen Thuis brengt opera tot letterlijk in de huiskamer. Een groep zangers van het Nieuwe Stemmen-project, dat Operadagen heeft geïnitieerd, treedt op verzoek op in de huiskamer van Rotterdammers, in de periode van 19 t/m 26 mei. De jonge talenten worden in de voorbereiding van hun miniconcerten gecoacht door Timothy Nelson. In het team van de Nieuwe Stemmen zitten onder anderen in Nederland al bekende namen als Drew Santini, Marine Fribourg en Channa Malkin.

De theatermakers van het collectief Tijdelijke Samenscholing trokken afgelopen jaar naar New Orleans, bakermat van de jazz maar ook de stad die werd getroffen door orkaan Katrina. In The Big Easy verwerken ze hun ervaringen in een locatievoorstelling die onder één van de toegangswegen van de stad, de Van Brienenoordbrug, wordt gespeeld.

Figaro op het plein en Semele in het beton

Figaro (“een briljante ode aan de opera”) is een voorstelling op een tekst van toneelschrijver Beaumarchais, wiens achttiende-eeuwse teksten de basis vormden voor de Figaro-opera’s van Mozart en Rossini. Comp.Marius, een toneelgezelschap uit 1991 dat gespecialiseerd is in voorstellingen in de openlucht, speelt de voorstelling op het plein voor de Rotterdamse Schouwburg.

Voorstellingen op ongebruikelijke locaties zijn kenmerkend voor Operadagen Rotterdam. Semele van Händel, met onder anderen Claron McFadden en Roberta Alexander, wordt gespeeld in LP2. Met meer dan 1200 vierkante meter is het voormalige werkplaatsengebouw van de Holland-Amerikalijn een grote, betonnen ruimte, die in 1953 ontworpen werd door het architectenduo Van den Broek en Bakema. Regisseur Sjaron Minailo en muzikaal leider Richard Egarr creëren met de vocalisten en met het Residentie Orkest de voorstelling, die op twee avonden op de Wilhelminapier uitgevoerd wordt.

Sopraan Claron McFadden treedt ook op als vocal coach van studenten van de afdelingen muziektheater, dans, circus, pop, jazz, klassiek en wereldmuziek van Codarts Rotterdam. Onder regie van Dick Hauser gaan zij aan de slag met een bewerking van de opera Armadigi van Händel, onder de titel Armadigi Remixed.

Jazz en Schubert

Gitarist Bram Stadhouders, die al eens op het North Sea Jazz Festival stond met leden van het Nederlands Kamerkoor, speelt de voorstelling Cantata, samen met tenor Sebastian Brouwer. Stadhouders belooft “een mystiek verhaal waarin eeuwen muziekdrama op geheimzinnige wijze samenspannen”.

Op dezelfde avond treedt Håkon Kornstad op. Hij is begonnen als tenorsaxofonist en breidde zijn muzikale spectrum met een opmerkelijke stap uit. Op 32-jarige leeftijd, net na het verschijnen van zijn tweede album als saxofonist, begon hij met klassieke zang. Hieronder zingt hij ‘Marechiare’ van Tosti, voorafgegaan door een solo op de saxofoon.

Parallel aan Operadagen Rotterdam geven bariton Henk Neven en pianist Hans Eijsackers een driedaagse masterclass over de liederen van Schubert. Vier professionele liedduo’s nemen deel aan het programma, dat eindigt met optredens van de deelnemers, gevolgd door een uitvoering van Schuberts Winterreise door de masters zelf.

In bed met Schumann en Mozart

Eén van de grote theaternamen waar het festival trots op is, is Christoph Marthaler. Hij komt naar Rotterdam met King Size, door de Zwitserse kranten geroemd om de “verbinding van humor, melancholie en poëzie in het handschrift van theatermaker Marthaler”. In King Size vindt een stel dat zich verloren voelt in een enorm bed troost in het zingen van liederen uit allerlei genres. Dat kan een Goethelied van Schumann zijn, een hit van The Kinks of een lied van John Dowland.

In het oude Luxor Theater, in het centrum van Rotterdam, bundelen de acteurs van toneelensemble Wunderbaum de krachten met het Vlaamse B’Rock. Vocaal middelpunt van de voorstelling In bed with Mozart is sopraan Sophie Karthäuser. Het thema is ‘ontrouw’, de tekst komt van de Vlaamse schrijfster Annelies Verbeke en de muziek van Mozart. De productie wordt in enkele dagen gecreëerd, met in de marge een programma speciaal voor jonge talenten. De voorstelling is eenmalig te zien in het oude Luxor.

Theater (ook) voor kinderen

Operdagen Rotterdam denkt ook aan de jonge doelgroep. In het programma Zingende honden blaffen niet, gericht op bezoekers van 6 jaar en ouder, maken kinderen op een speelse manier kennis met klassieke muziek. Mezzosopraan Marjolein Niels en bariton Willem de vries, begeleid door pianist Jan-Paul Grijpink, delen het podium met poppenspeler Jitka Lejdarova.

Bekende Nederlandse ensembles als Silbersee en Bl!ndman spelen onder regie van Wouter van Looy van Muziektheater Transparant de voorstelling De Koningin zonder Land. Geschikt voor alle leeftijden, vanaf tien jaar, zegt de organisatie.

Hieronder de trailer:

Silbersee en Anonymous4

Ook in Daral Shaga zijn leden van Silbersee te horen. Onder regie van Fabrice Murgia en met muziek van Kris Defoort spelen ze een voorstelling die geïnspireerd is op de lotgevallen van immigranten en vluchtelingen op grensplaatsen als Tijuana en Lampedusa.

Speciale gast op de tiende editie van Operadagen Rotterdam is de Amerikaanse componist David Lang, wiens werk de laatste tijd sterk in de belangstelling staat. Hij componeerde voor de vier zangeressen van Anonymous4 het stuk love fail.

Nieuwe opera en nieuwste opera

Inmiddels een vaste waarde in de programmering van het festival is het videomakerscollectief 33 1/3. Voor deze editie geven ze de opera Private View vorm. Componiste Annelies van Parys baseerde zich op het werk van filmmaker Alfred Hitchcock. De voorstelling, die nu al bekroond is met een Fedora, een prijs voor jonge makers van grensverleggende producties, wordt gezongen door de Neue Vocalsolisten Stuttgart en begeleid door Asko|Schönberg.

Hieronder de trailer:

Wie het begin van de toekomst wil meemaken, kan terecht op A different night at the opera. De festivalbrochure zegt: “The future starts now.” In het cultureel centrum Gouvernestraat zijn onder meer de punkband Machinery te zien, beatboxer Maask en danseres Charlotte Goesaerts. Het Geluid Maastricht belooft een “mad performance” op een avond waarvan de line-up nog verder zal worden bekendgemaakt.

Tussen de opening, met een speech van Pierre Audi, directeur van De Nationale Opera, en de slotdag, met de traditionele meezingmiddag ‘Van smartlap tot opera’ op de Koeweide in Crooswijk, brengt Operadagen Rotterdam meer dan honderd voorstellingen. De kaartverkoop voor alle evenementen is inmiddels begonnen. Zie voor meer informatie de website van Operadagen Rotterdam.