Toen Händel 21 was, reisde hij voor een paar jaar naar Italië, waar hij zijn eerste meesterwerken schreef. Julia Lezhneva reist hem achterna. Het Russische toptalent (niet veel ouder dan Händel destijds) zingt op haar tweede solo-cd een bonte mix van vocale werken uit die periode.

De cd van Lezhneva bevat aria’s uit Händels eerste twee Italiaanse opera’s, Rodrigo en Agrippina, een flink aantal fragmenten uit twee oratoria die hij voor Rome schreef en verder twee Latijnse werken uit de rooms-katholieke liturgie en een aria uit de cantate Apollo e Dafne.

Het is een geslaagde combinatie van religieus en theatraal sentiment. Goed voor een afwisselende en verrassende luisterervaring, die eerst en vooral getuigt hoe geniaal Händel al in zijn jonge jaren was. De muziek fonkelt van zijn fantasie en inventieve scheppingskracht.

Julia Lezhneva liet de afgelopen tijd tweemaal van zich horen in het Concertgebouw in Amsterdam, waar haar vocale acrobatiek op veel enthousiaste reacties kon rekenen. De cd brengt haar talent ‘up-close’. Alsof je naast haar op het podium zit en tot in detail hoort hoe ze haar instrument door de muziek van Händel stuurt.

Voor mij is het opnieuw een verrassende ervaring, al heb ik de Russische zangeres inmiddels ettelijke malen gehoord. Het blijft simpelweg spectaculair om naar haar te luisteren. En dan heb ik het niet enkel over haar ongekende virtuositeit, maar over heel haar stembeheersing, die de grenzen van het mogelijke verlegt.

Lezhneva is begiftigd met een sopraangeluid met engelachtige helderheid. Dat zuivere, pure instrument buigt, rekt en strekt ze met exceptionele flexibiliteit. Ze demonstreert adembenemend lange legatofrases naast ragfijne, vurige coloraturen – om de twee uitersten te noemen – en is daarmee tegen iedere zanglijn opgewassen, hoe complex en veeleisend ook.

In het openingsnummer op de cd, ‘Disserratevi, o porte d’Averno’ uit het oratorium La Resurrezione, barst ze uit in een razend appèl aan de “poorten van de hel”. Een stevige binnenkomer.

Direct daarna, in de aria ‘Per dar pregio all’amor mio’ uit Rodrigo, toont Lezhneva haar introverte, verstilde kant. Ze zingt schier oneindige frases, tot op het punt dat je je begint af te vragen of haar ademhappen zijn weggeknipt.

Ook in deel één van het Salve Regina spreidt Lezhneva deze kwaliteit volop tentoon. Met lange, klagende zinnen brengt ze de tranen en zuchten uit de tekst tot klinken. Haar egale, vrijwel vibratoloze geluid komt hier, in het religieuze genre, in mijn ogen het beste tot zijn recht. Haar stem klikt met de sacrale sfeer van tekst en muziek.

In de theatralere fragmenten weet Lezhneva mijns inziens niet altijd de juiste expressie te vinden. Haar Agrippina vind ik bijvoorbeeld te soft. Het harde, felle karakter van Nero’s moeder komt onvoldoende in haar zang uit de verf.

Hierbij speelt haar dictie haar ook parten. Ze verkiest meestal klankschoonheid boven verstaanbaarheid. Dat is weliswaar plezant voor het oor, maar houdt de dramatische essentie van de tekst op afstand. Juist wanneer ze de woorden scherper articuleert, zoals (bij vlagen) in ‘Lascia la spina’ uit Il Trionfo del Tempo e del Disinganno, komt haar persoonlijkheid achter alle fraaie klanken tevoorschijn en beginnen de emoties te gloeien.

Het slotnummer, ‘Tu del ciel ministro eletto’ uit Il Trionfo del Tempo, is wel weer geheel toegesneden op de bekoorlijkheid van Lezhneva’s stemgeluid. Subliem hoe ze Händels prachtmelodie vertolkt, toepasselijk genoeg gecomponeerd voor de rol van Bellezza (schoonheid). Schoon is het. Ongelofelijk schoon.

Il Giardino Armonico ondersteunt de aria met tedere streken. Een ontroerend slotakkoord van een geweldig optreden. Onder leiding van Giovanni Antonini blaast het ensemble ieder stuk fris leven in. Alle mogelijke emoties komen aan bod, verklankt met een rijk kleurenpalet en uitmuntend gearticuleerd. Als Julia Lezhneva niet al genoeg reden is om het album aan te schaffen, dan is Il Giardino Armonico dat wel. Hulde!

Hieronder de trailer van het album: