‘Legendary’ Freischütz gedenkt Harnoncourt
Arthaus Musik heeft een opname van Der Freischütz uit 1999 opnieuw uitgebracht, nu in de reeks Legendary Performances. Zo kort na diens overlijden is het een passende herinnering aan Nikolaus Harnoncourt.
De enscenering die Ruth Berghaus voor het Opernhaus Zürich maakte, is sober, op het minimalistische af, hoewel hier en daar wel een paar rekwisieten opduiken. Het Duitse landleven uit de zeventiende eeuw wordt slechts gesuggereerd. De fraaie decors van Hartmut Meyer lijken een voorloper van Jannis Kounellis’ Lohengrin-decors voor De Nationale Opera. Door de vrouwen wordt zo nu en dan met een knipoog geacteerd, de mannen nemen alles uiterst serieus.
Matti Salminen maakt indruk als Kaspar, de booswicht in het verhaal. Hij is een ‘ondode’, iemand die zich verbonden heeft met de duivel, maar dit pact voortdurend moet verversen om zijn aardse bestaan te rekken. In de ‘zwarte romantiek’ wordt zo iemand wel aangeduid als ‘bleiche Mann’. In dat opzicht is Kaspar een collega van de Holländer.
Kaspar heeft ervoor gezorgd dat de jager Max alleen nog maar kan missen, wat hij ook probeert. Door hem wanhopig te maken, is Max een gemakkelijke prooi voor Kaspar geworden. Samiel, de verpersoonlijking van de duivel, eist een nieuw slachtoffer in ruil voor Kaspar, wiens termijn vrijwel verstreken is.
Max wordt in deze productie vertolkt door Peter Seiffert. Degelijk, maar niet echt indrukwekkend. Tegen Kaspar legt hij het af en ook in zijn ontmoetingen met Agathe en de van haar onafscheidelijke Ännchen staat hij in de schaduw.
Ännchen steelt aanvankelijk de show, zoals ook Susanna in Le nozze di Figaro de handeling beheerst totdat de gravin in beeld komt (en dan vaak nog steeds). Hier geeft Malin Hartelius een verrukkelijk optreden in de rol.
Inga Nielsen als Agathe heeft een trage start, maar eenmaal op gang is ze een genot om naar te luisteren. Loepzuiver en zonder enige waarneembare moeite werkt ze zich door haar zware partij. Zelfs het lastige ‘Leise, leise, fromme Weise’ laat ze klinken alsof het gaat om een eenvoudig stukje muziek.
Nikolaus Harnoncourt leidt het orkest van het Opernhaus Zürich met veel aandacht voor de details in de partituur. Zowel de dramatische als de verstilde momenten komen onder zijn directie volledig uit de verf. Ook klein spel van solerende orkestleden krijgt de volledige aandacht.
Een uitstekende bijdrage is er ook van het koor van het operahuis, één van de hoofdrolspelers in Webers grote werk.
Uiteraard zijn er meer recente uitvoeringen van Der Freischütz verkrijgbaar, maar voor bewonderaars van wijlen Harnoncourt is deze uitgave een absolute aanrader.