Gisteren precies 50 jaar geleden werd de Doelen door koningin Juliana geopend. Sinds 18 mei 1966 klonk er in de concertzaal van Rotterdam vooral symfonische en kamermuziek, maar klassiek-vocaal heeft altijd deel uitgemaakt van de programmering. Met een breed muziekprogramma voor vaste klanten en andere gasten vierde de Doelen zijn verjaardag.

Al tijdens het openingsfestival in het voorjaar van 1966 stonden beroemde dirigenten met hun orkesten op het podium van de Grote Zaal van de Doelen. Haitink met de Amsterdammers, Von Karajan met de Berliners en het eigen Rotterdams Philharmonisch Orkest onder Franz-Paul Decker.

In de vijftig jaren die volgden, traden veel grote namen uit de wereld van opera en lied in de concertzaal op. Tenor Peter Pears zong in het openingsjaar en een paar maanden later vermeldt de agenda een optreden van Elly Ameling bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder Bruno Maderna.

De afgelopen tijd zette de Doelen de complete concertagenda van de afgelopen vijf decennia online in het Doelengeheugen . Zo is terug te vinden dat sopraan Gré van Swol-Brouwenstijn en tenor Giuseppe di Stefano op 24 januari 1968 een operaconcert gaven. In datzelfde jaar trad Aafje Heynis op en niet lang daarna gaf de legendarische Heintje Davids haar zoveelste afscheidsconcert. In december dat jaar wordt een optreden van Elisabeth Schwarzkopf vermeld. Het Doelengeheugen weet ook nog dat Cristina Deutekom in de Grote Zaal zong, net als Anna Moffo en Jessye Norman.

Er was volop oratorium in die vijftig jaar, evenals koorconcerten en avonden gewijd aan het lied. de Doelen heeft een eigen programmering met klassieke en moderne vocale muziek. Neil Wallace, hoofd programmering, vertelde erover in een recent interview met Place de l’Opera.

Onder meer dankzij het Gergiev Festival waren er de laatste jaren bijzondere producties van opera’s in concertante vorm, zoals de Nederlandse première van Sadko van Nikolaj Rimski-Korsakov en Tristan und Isolde onder Gergiev in 2007. Reizende gezelschappen als het Orkest van de Achttiende Eeuw deden met hun Mozart-opera’s de Doelen aan en ook een bijzondere productie als La Giuditta van OPERA2DAY was er te zien.

Jubileumconcert

Het zaalprogramma van het jubileumconcert, dat gisteren zowel ’s middags als ’s avonds werd gegeven, had verwijzingen naar het verleden en naar heden en toekomst. Met subtiel op de achtergrond het meest Rotterdamse geluid voor de naoorlogse generatie – het gestamp van heipalen – stroomde de zaal vol.

Een bijzonder moment was de terugkeer van Edo de Waart op de bok voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Kort na de opening in 1967 maakte hij zijn debuut als dirigent in Rotterdam. Later, tijdens een groot deel van de jaren zeventig, was hij chef van het orkest.

Met de suite uit Der Rosenkavalier van Strauss werd teruggekeken op een historisch moment: de opname van de eerste complete opera in Nederland. De Holland Festival-productie van Der Rosenkavalier door De Nederlandse Opera kwam naar Rotterdam en werd daar in de zomer van 1976 opgenomen. Evelyn Lear en Frederica von Stade zongen de hoofdrollen, José Carreras werd ingevlogen voor de rol van de Sänger. Net als nu stond De Waart voor het orkest.

Het tweede deel van het Grote Zaal-programma werd gepresenteerd door Mike Boddé, die de geest van Bach liet zweven boven de bijeenkomst. Het DoelenEnsemble speelde Zappa, Mike Boddé zong het Rotterdamse volkslied en jong talent Yannick Hiwat nam eigenhandig, met steun van zijn ensemble van strijkers, blazers en twee dj’s, de hele zaal onder de arm en liet het publiek muzikale vergezichten horen met een adembenemende impact. De jonge musicus krijgt komend seizoen een eigen serie in de Doelen en dat is uiterst veelbelovend.

Toen alle medewerkende musici aan het slot de Kaapverdische zangeres Dina Medina begeleidden in een Portugees lied vol ‘tristeza’ en ‘saudade’, kregen al die nuchtere ‘Rotterdammerts’ een brok in de keel. In de Grote Zaal van hun eigen Doelen, al 50 jaar het kloppende muzikale hart van de stad.

Bij het jubileum is een gedenkboek verschenen met als titel 50 jaar de Doelen. Hart van Rotterdam.