Het jaarlijkse Festival d’Aix-en-Provence opent op donderdag 30 juni met de opera Così fan tutte. Van 30 juni t/m 21 juli staat de stad in de Franse Provence in het teken van klassieke muziek en opera. Naast Così fan tutte zijn onder meer Pelléas et Mélisande en een concertante opvoering van Zoroastre van Rameau geprogrammeerd.

Het Frankrijk van net na de oorlog was een vruchtbare bodem voor een artistieke ‘wedergeboorte’. In de periode 1945-1950 ontstonden festivals voor respectievelijk film en theater in Cannes en Avignon, en in Aix-en-Provence werd vanaf juli 1948 op de binnenplaats van het aartsbisschoppelijk paleis, in de kathedraal Saint-Sauveur en (sinds 2007) in het Grand Théâtre de Provence een festival voor opera en klassieke muziek gehouden.

Op de geschiedenispagina van het Festival d’Art et lyrique d’Aix-en-Provence is te lezen hoe initiatiefnemer en kunstliefhebber Gabriel Dussurget de hulp inriep van de rijke gravin Lily Pastré, die zich in de hogere kringen van Marseille bewoog. Zij was bereid te helpen en al actief als mecenas voor kunstenaars, maar de suggestie om haar Château de Montredon te gebruiken als festivallocatie werd door Dussurget afgewezen: het was volgens hem ‘het einde van de wereld’.

Uiteindelijk vond men in Aix-en-Provence, en dan met name in het voormalig paleis van de aartsbisschop, de Archevêché, de ideale locatie voor een festival. De eerste opera die werd opgevoerd, was in de decennia daarvoor vrijwel vergeten. Mozarts Così fan tutte was voor het laatst in Frankrijk opgevoerd in 1926, in de Parijse Opéra-Comique. Dit jaar staat het werk van Mozart en librettist Da Ponte weer op de agenda.

Afgelopen week werd bekend dat Pierre Audi in september 2018 zijn directeursfunctie bij De Nationale Opera verruilt voor die van festivaldirecteur in Aix. Maar dit jaar en de komende jaren staat nog de handtekening van Bernard Foccroule, sinds 2007 directeur, onder de programmering. Hij wisselt bekende klassieke opera af met hedendaagse repertoire. Er zijn ook concerten door onder meer het Freiburger Barockorchester en het Ensemble Pygmalion.

In onderstaande opsomming concentreren we ons op de operaproducties. Verschillende daarvan zijn de komende weken op tv en online mee te beleven. Waar dat bekend is, wordt het vermeld.

Programma

Così fan tutte
De openingsvoorstelling op 30 juni is een nieuwe productie van Così fan tutte van Mozart door regisseur Christophe Honoré. Het begeleidende ensemble, het Freiburger Barockorchester, wordt geleid door afwisselend Louis Langrée en Jérémie Rhorer. De Nederlanse sopraan Lenneke Ruiten zingt de rol van Fiordiligi, de Britse Kate Lindsey is Dorabella. Sopraan Sandrine Piau, afgelopen seizoen in Amsterdam te zien in de opera Ariodante, is Despina. In de mannelijke hoofdrollen van Ferrando en Guglielmo zingen respectievelijk Joel Prieto en Nahuel di Pierro. Rod Gilfry is Don Alfonso.
Media: de productie zal op vrijdag 8 juli live worden uitgezonden door de tv-zender Arte.

Pelléas et Mélisande
Claude Debussy componeerde in 1902 op basis van een toneelstuk van Maurice Maeterlinck de opera Pelléas et Mélisande. Het werk krijgt voor dit festival een enscenering door de Britse regisseur Katie Mitchell, die al eerder voor het festival The house taken over en Trauernacht maakte.

De productie wordt muzikaal begeleid door het Philharmonia Orchestra onder leiding van Esa-Pekka Salonen. De titelrollen van Pelléas en Mélisande worden gezongen door Stéphane Degout en Barbara Hannigan. Dégout wordt aan het begin van het komende operaseizoen in Amsterdam verwacht voor de rol van de graaf van Almaviva in Le nozze di Figaro.
Media: op donderdag 7 juli zullen Arte Concert en The Opera Platform een livestream van de productie uitzenden.

Il trionfo del tempo e del Disinganno
Händels tweedelige oratorium Il trionfo del tempo e del Disinganno wordt in Aix geënsceneerd door Krzysztof Warlikowski. De cast bestaat uit onder anderen Sabine Devieilhe (Bellezza), Franco Fagioli (Piacere), Sara Mingardo (Disinganno) en Michael Spyres (Tempo). Het ensemble Le Concert d’Astrée van Emmanuelle Haïm verzorgt de begeleiding.
Media: er is een livestream op 6 juli via Culturebox.fr en Medici, parallel wordt de voorstelling op tv uitgezonden door Mezzo.

Kalîla wa Dimna
In samenwerking met het talentenprogramma van het festival, de Académie du Festival d’Aix, is er op 1 juli een wereldpremière van een nieuwe opera van Moneim Adwan. De componist en zijn librettisten Fady Jomar en Catherine Verlaguet lieten zich inspireren door het klassieke, achtste-eeuwse Arabische boek The Book of Kalila and Dimna, vol dierenfabels. Regisseur Olivier Letellier, die zelf voortkomt uit de Académie, en muzikaal leider Zied Zouari, hebben een cast en een klein muzikaal ensemble voor hun voorstelling. In de hoofdrollen zingen onder anderen Ranine Chaar en Moneim Adwan.
Media: op 10 juli biedt Arte Concert een livestream van de voorstelling.

Œdipus Rex / Symphonie de psaumes
De bestaande productie van de Los Angeles Philharmonic werd voor het komende festival gereviseerd. De regie is van Peter Sellars, het Philharmonia Orchestra staat onder leiding van Esa-Pekka Salonen. In de cast zitten onder anderen Joseph Kaiser, Violeta Urmana en Sir Willard White. De voorstelling is tweemaal te zien in het Grand Théâtre de Provence.
Media: op 17 juli zendt Culturebox.fr een livestream uit.

Zoroastre
Jean-Philippe Rameau componeerde met Zoroastre zijn vierde ‘tragédie en musique’, die in 1749 in Parijs in première ging. De opera wordt concertant opgevoerd onder muzikale leiding van Raphaël Pichon met zijn Ensemble Pygmalion. In de titelrol zingt Reinoud Van Mechelen, andere solisten zijn onder anderen Nicolas Courjal, Emmanuelle de Negri en Katherine Watson.

Zie voor meer informatie over het programma en de kaartverkoop de website van het Festival d’Aix-en-Provence.