Sopraan Siobhan Stagg moest letterlijk van ver komen: van het Australische platteland. Maar ze vond haar weg naar de wereld van de opera en is nu, slechts een paar jaar na haar afstuderen, een erkende naam. Vrijdag 13 januari debuteert ze bij De Nationale Opera als Blonde in Die Entführung aus dem Serail. Een portret van een innemende zangeres.

Haar ouders zullen er niet bij stilgestaan hebben, maar Siobhan is niet de makkelijkste artiestennaam. Je spreekt het uit als sje-vôôn, waarbij de laatste lettergreep klinkt als de ‘au’ in Vaughan-Williams. De naam heeft een Iers-Gaelische oorsprong, maar dat was niet de reden dat haar ouders haar zo noemden. Al heeft de familie wel wortels in Europa.

Siobhan groeide op in het plaatsje Mildura in de staat Victoria, zo’n zes auto-uren verwijderd van Melbourne. Klassieke muziek was er niet echt een ding, maar er werd wel veel gezongen. Zeker door Siobhan, die voortdurend bij de tv en de radio stond mee te zingen.

Toen ze als tiener bij de begrafenis van haar opa ‘Amazing grace’ zong, merkte een ver familielid haar talent op. Na afloop stopte ze honderd dollar in haar hand met daarbij een briefje: dit is voor je eerste zangles, nodig me uit als je in het Sydney Opera House zingt. “Afgelopen jaar kon ik dat waarmaken”, vertelt Siobhan opgetogen. “Ik trad als onderdeel van Robert Alagna’s tournee in Australië voor het eerst op in het Sydney Opera House. Natuurlijk hebben we ons familielid uitgenodigd.”

Opera, jazz en Disney

Siobhan vertrok op haar achttiende naar Melbourne om muziek te studeren. Daar hoorde ze voor het eerst in haar leven een symfonieorkest. “Een nieuwe wereld ging voor me open”, beschrijft ze. “Ik probeerde elke avond wel een concert mee te pakken, om zo veel mogelijk repertoire in me op te nemen. Zo maakte ik een snelle inhaalslag.”

Hoewel de muziek haar direct aansprak, had Siobhan niet direct de ambitie operazangeres te worden. Een leraar zette haar na enige tijd echter op het operaspoor en moedigde haar aan om haar zangtechniek verder te ontwikkelen. “Maar ik zing nog altijd graag alle muziekstijlen”, zegt ze. “Dat wil ik ook blijven doen.”

Haar YouTube-kanaal getuigt van haar veelzijdige muzikale interesse. Naast optredens in opera’s van Mozart heeft ze er ook fragmenten geplaatst waarin ze jazz zingt. En er is zelfs een stukje Disney, onder de veelzeggende titel ‘Confessions of an opera singer: “I secretly want to do Disney voice overs!’:

Overzees

Is het voor een muzikaal talent in Australië een must om naar Europa af te reizen? “Eigenlijk wel”, zegt Siobhan. “Ik ben trots om Australisch te zijn, maar Australië ligt wel geïsoleerd van de wereld. Als musicus of zanger moet je overzees verder studeren. Dan krijg je ook een beter begrip van de landen waar de meeste componisten hun muziek creëerden. Vergelijk het met kerst. Wij vieren kerst bij 40 graden, in korte broek en T-shirt, met een koud drankje. Maar we zingen wel alle kerstliedjes, zoals ‘Let it snow’. Pas als je in Europa bent en daar kerst meemaakt, valt alles op z’n plek en snap je waar die liedjes over gaan.”

“Het goede van Australië is dat er heel veel beurzen zijn om de stap overzees te maken”, vervolgt de zangeres. Zelf kreeg ze via verschillende beurzen de kans om studiereizen te maken naar New York, Oostenrijk en Italië en een master te behalen aan de International Academy of Voice in Cardiff. Direct daarna, in de zomer van 2013, werd ze opgenomen in het jongezangersproject van de Salzburger Festspiele en vervolgens nam het talentenprogramma van de Deutsche Oper Berlin haar aan. Berlijn is sindsdien haar thuisbasis.

“Ik ben trots om Australisch te zijn, maar Australië ligt wel geïsoleerd van de wereld”

Tussen de bedrijven door nam de sopraan aan een groot aantal competities deel, waaronder het Belvedere in 2014. Daar won ze de mediaprijs. “Competities zijn vooral goed voor de exposure die je krijgt”, zegt ze. “Je zingt voor veel operadirecteuren en casting directors, zeker bij het Belvedere. Het is alsof je voor tien, twaalf operahuizen tegelijkertijd auditie doet.”

Met de Deutsche Oper als vertrekpunt heeft Siobhan Stagg de afgelopen jaren steeds meer zalen veroverd. Ze was meermaals te gast bij de Staatsoper in Hamburg en het Grand Théâtre in Genève, debuteerde bij het Royal Opera House in Londen en beleefde in januari 2015 haar grote doorbraak voor de Berliner Philharmoniker, als invalster in een uitvoering van Brahms’ requiem onder Christian Thielemann. Hieronder een fragment.

Blonde

Met Die Entführung aus dem Serail heeft Siobhan veel ervaring. Verrassend genoeg zong ze in haar eerste Entführung-productie de rol van Konstanze, niet die van Blonde. “Meestal is het andersom: je begint met Blonde en zingt later Konstanze. Maar het was een bijzonder geval. Het ging om een kinderproductie in Salzburg, waarvoor de opera sterk ingekort was. Na die eerste productie was het logischer om Blonde te gaan zingen. Blonde heeft weliswaar een groter bereik, van heel laag tot een extreem hoge E, maar Konstanze is veel dramatischer.”

Siobhan zong haar eerste Blonde in Hamburg. Daarna volgde onder meer Berlijn. De reprise van Johan Simons’ productie bij De Nationale Opera in Amsterdam wordt haar zesde Entführung. Ze vindt de enscenering van Simons in vergelijking met de andere heel trouw aan het originele verhaal. Ze is ook blij verrast dat Simons zelf bij de instudering aanwezig is. “In Duitse theaters zou dat bij een reprise niet het geval zijn.”

Simons heeft de productie aangescherpt, vertelt de zangeres. “Er is sinds de eerste speelreeks in 2008 veel veranderd in de wereld. Simons probeert dat in de productie te verwerken. De dialogen zijn ingeperkt en het centrale begrip, vergeving, wordt extra onderstreept. Geen wraak, maar vergeving, daar gaat het om.”

Muzikaal vindt Siobhan de productie heel spannend. “De orkestratie van Mozart is meesterlijk. Je hoort werkelijk alles wat op het toneel gebeurt terug in de muziek. Daarbij haalt onze dirigent Jérémie Rhorer heel veel kleur uit de partituur.”

Horizon

Mozart beheerst momenteel het repertoire van Siobhan Stagg en daar is ze blij om. “Het is gezond voor stem en geest. Mozart biedt zo veel voor jonge zangers als ik. Hij begreep de stem heel goed. En omdat hij altijd romantische avontuurtjes met zijn sopranen had, schreef hij hele vlijende muziek voor hen. Hij haalt het mooiste uit je stem en ziet af van overorkestratie, zodat je op een natuurlijke wijze over het orkest kunt komen.”

Hoewel Siobhan dit jaar vooral Pamina en Blonde zingt, blinkt er al ander repertoire aan de horizon. Haar eerste Verdi heeft ze erop zitten (Gilda in Rigoletto) en op 29 januari treedt ze in de voetsporen van haar fameuze landgenote Joan Sutherland door de uitdagende rol van Marguerite de Valois in Les Huguenots van Meyerbeer op zich te nemen bij de Deutsche Oper Berlin.

“Ik kijk af en toe terug en denk: hoe ben ik hier terechtgekomen?”

Al te ver wil Siobhan echter niet in de toekomst kijken. “Toen ik begon, was ik jong, naïef en ambitieus. Ik wilde álles zingen. Nu heb ik geleerd dat het goed is om je tijd te nemen. Mozart, Händel en Strauss passen op dit moment goed bij me. Over een paar jaar kan ik misschien meer Verdi en Donizetti zingen, maar er is geen haast bij. Ik geniet van het moment.”

Of ze weleens met heimwee terugdenkt aan het leven in Mildura? “Ik kijk zeker af en toe terug en denk dan: hoe ben ik hier terechtgekomen? Ik had een geweldige jeugd in Mildura en in mijn hart ben en blijf ik een ‘country girl’, maar ik zou niet terug willen verhuizen. Ik heb gesmaakt van de wereld van klassieke muziek en theater en wil daar niet meer weg.”

Die Entführung aus dem Serail gaat op 13 januari in première in Nationale Opera & Ballet en wordt zes keer opgevoerd. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera. Lees verder meer over Siobhan Stagg op haar persoonlijke website.