Om de opera toekomst te geven, nodigde het Opera Forward Festival zes talenten uit. Geen individuen, maar teams uit diverse kunstopleidingen in Nederland. Zij vulden eind vorige week drie avonden lang Nationale Opera & Ballet in Amsterdam met operaatjes van een kwartier.

Instrumentalisten, dansers, vormgevers, zangers, technici, dirigenten, componisten en tekstschrijvers: een bonte veelheid aan jonge talenten, in totaal zo’n 350 personen, werkte mee aan het project om nieuwe opera te maken. Geen avondvullende stukken, maar kwartiertjes opera. De vertoningen vonden plaats op allerlei plekken die andere functies dienen dan schouwplaats voor muziektheater, zoals het Noodtrappenhuis.

In de langwerpige witte ruimte ontvouwde zich een gedanst en gezongen minidrama getiteld Oceanisch Verlangen. Het verlangen concentreerde zich op twee mannen (tenor Maurice Rommers en bariton Fabian Homburg), die in een oplopend conflict geraakten over een vrouw (sopraan Nienke Gilissen). Geen onbekend gegeven in operaland. Maar in de gestileerde vertelling van tekstschrijver Amro Kasr werd het een spannend gebeuren, met een koor in een ophitsende rol, met teksten als: “Hey, wordt het niet tijd voor een echte man.”

In een rituele dans met veel erotische kronkelfiguren trok de processie langzaam voorwaarts. De mannen daagden elkaar in heftige zang uit, maar de vrouw gaf geen krimp. “Je woorden zijn prachtig, maar ze zijn niet voor mij”, zong ze met hoge stem.

In zo’n twintig minuten vond componist Melle Heij genoeg ruimte voor een uitgebreide partituur voor een orkest met enkelvoudige strijkersbezetting, klarinet, piano en een stevige portie slagwerk. Beweeglijke muziek klonk er, met lyrische lijnen voor zowel de stemmen als de klarinet, dramatische kracht en inhoudelijke samenhang. Hier openbaarde zich talent voor muziekdrama in een originele vormgeving van regisseur Adrian Linz dat naar meer smaakte.

Twijfel

Deels onder een wit tentdoek bood een gezelschap uit Tilburg (Fontys Conservatorium) in de Boekmanzaal een nogal abstracte fantasie onder de titel Aporia. Een woord uit de antieke Griekse filosofie dat duidt op twijfel, verwarring in de geest.

“Twijfel is de oorlog tussen hart en hoofd. Kan het hart het hoofd vertrouwen geven, of is het een gevecht dat altijd zal blijven sluimeren?” Deze programmatoelichting bood te weinig houvast om het spel van een sopraan (Anouk van Laske) en een mezzosopraan (Emilie Wijers) te vatten binnen een gevecht met muurgrote schildersdoeken waar emmertjes verf tegenaan werden gesmeten.

Het koor vormde een grote kring, maakte heftige bewegingen en zong woordloos of onverstaanbaar in dynamische gradaties tussen gezoemd en heftig. “De wegen eindeloos”, zo klonk het, terwijl alle uitvoerenden zich tussen het publiek opstelden.

Met drie strijkers en wat slagwerk zorgde componist Amarante Nat voor een vloeiende instrumentale onderstroom bij de solo- en koorpartijen op tekst van Douwe Nagelmaker.

Schurende blazers

Een derde keuze uit het geboden programma, uitgevoerd in de bovenste foyer, viel op een Engels gezongen stuk over het thema angst en vertrouwen met de titel Seconds of Fear, gezet voor twee sopranen, klein koor en een koperensemble van trompet, trombone en bastrombone, aangevuld met slagwerk. Componist Kaori Fornós had voor de blazers heftig schurende muziek geschreven, waarin de sopraansolisten hun hoge, schelle zanglijnen moesten plaatsen, wat de verstaanbaarheid (tekst Jessie Tiemeijer) ernstig belemmerde.

Met in totaal zes nieuwe talenten in een carrousel van uitvoeringen ontstond een onderdeel in het festival dat in volgende edities herhaling verdient. Maar dan zonder de chaotische taferelen van dringend publiek dat per voorstelling een gratis kaartje moest bemachtigen.