Kaufmann ontroert in persoonlijke Mahler
De Duitse tenor Jonas Kaufmann was een paar maanden afwezig door ziekte, maar hij is weer terug op de operatonelen en concertpodia, zoals het Amsterdamse publiek afgelopen zondag kon meemaken, en zet zijn comeback luister bij met een opname van Das Lied von der Erde.
Gustav Mahler componeerde de symfonische liederencyclus Das Lied von der Erde in 1908 en 1909, in een tragische fase in zijn leven. Eerst verloor hij zijn 4-jarige dochtertje Maria Anna aan roodvonk en difterie, vervolgens ontdekten artsen een ernstig hartprobleem bij hem. Terneergeslagen door zo veel leed zocht hij zijn toevlucht in Zuid-Tirol, waar hij gegrepen werd door een bundel vrije Duitse vertalingen van antieke Chinese poëzie, draaiend om de vergankelijkheid van het menselijk leven en de onvergankelijke cyclus van de natuur.
Mahlers partituur is een fascinerende blend van oriëntaalse tinten en klassiek-symfonische klanken. De Wiener Philharmoniker beweegt zich er onder leiding van Jonathan Nott met grote verbeeldingskracht doorheen. De natuurbeschrijvingen en taferelen uit de gedichten zijn te horen, te zien en te ruiken; levensecht.
Waar de zes liederen eigenlijk altijd door twee solisten gezongen worden (drie door tenor, drie door alt of bariton), zingt Kaufmann ze allemaal zelf – een unicum. Zijn robuuste tenor kan het goed aan. De voor hem ongewone laagte beperkt hem soms wat in zijn expressie, maar niettemin geeft hij iedere dichtregel passend kleur.
In de twee uitbundige drinkliederen priemt hij met heroïsche kracht door het orkestlijf, in de andere liederen brengt hij zijn instrument terug tot intieme, gevoelige proporties. Een geïnspireerde en contrastrijke vertolking.
3Reacties
In deze tijd waarin alles moet kunnen worden tradities steeds vaker met voeten getreden. En waarom ook niet? Vrijheid blijheid. Toch? Sopranen zingen Nessun dorma en de ook door mij bewonderde tenor Jonas Kaufmann zingt Das Lied von der Erde in zijn eentje. Een frisse wind? Op papier misschien, maar de realiteit is anders. Wanneer je tenorstem een baritonaal timbre heeft, ben je nog geen bariton. Ik sta dus niet te trappelen bij dit curieuze uitstapje van Kaufmann. Maar er is meer dat me niet bevalt. Wat ik daarmee op het oog heb? Dat heb ik aangegeven in de recensie die 9 juni in de loop van de dag online komt (dg.nl/luister-mee).
Sorry: 10 juni.
In dit geval ben ik het geheel oneens met de recensie. Wat mij betreft had deze opname achterwege kunnen blijven, ik vind dat Kaufmann het werk van Mahler geen dienst bewijst met deze uitvoering.
Ik sluit me aan bij Maarten-Jan Dongelmans en bij Basia Jaworski. Zij schreef ook al over deze opname
https://basiaconfuoco.wordpress.com/2017/05/22/das-lied-von-der-erde-door-jonas-kaufmann/