Sinds enkele weken heeft Schiedam met de nieuwe bioscoop Euroscoop een exclusief opera-aanbod met voorstellingen uit Parijs, Wenen en Barcelona. Voor operaliefhebbers is de programmering een mooie aanvulling op het bestaande aanbod, voor nieuwe geïnteresseerden is de drempel laag. Wagners Der fliegende Holländer is op 9 november de volgende titel.

Euroscoop is een Belgische bioscoopketen die eerder vestigingen in Maastricht en Tilburg opende. Hoewel er om het nieuwe filmtheater in Schiedam nog volop gebouwd wordt, is binnen alles klaar voor een aangename operaervaring.

“We gaan voor de persoonlijke benadering”, vertelde manager Beau Schrooten aan de pers bij de opening van het complex, begin oktober. “Wij zijn weliswaar een groot bedrijf, maar bij ons is niemand een nummer. De klant is altijd koning.”

Comfort

Euroscoop investeert zo’n 30 miljoen euro in het complex in Schiedam, dat zowel per auto als met het openbaar vervoer goed te bereiken is. Het station Schiedam is op enkele minuten lopen, met verbindingen voor trein, tram, bus en metro naar Rotterdam en de rest van de Randstad.

Bij de eerste operavoorstelling, afgelopen week, konden de bezoekers voor het eerst de kwaliteit van de zaal testen. De bioscoop belooft veel beenruimte en dubbele armleuningen, en maakt die belofte waar. De livevertoning van Verdi’s Don Carlos vanuit de Opéra Bastille in Parijs verliep technisch vlekkeloos. De gesprekken voor aanvang en in de pauzes van presentator Alain Duault met regisseur Krzysztof Warlikowski en tenor Jonas Kaufmann hadden diepgang. Ze waren vooraf opgenomen en daardoor kon een Engelse ondertiteling worden meegestuurd. Ook de voorstelling werd Engels ondertiteld.

Euroscoop wisselt livevertoningen en opnames af in de programmering. De eerstvolgende vertoning is op donderdag 9 november: een opname uit 2015 in het Theater an der Wien, waar onder leiding van Marc Minkowski en in een regie van Olivier Py de niet vaak uitgevoerde ‘Schotse’ versie van Der fliegende Holländer van Wagner werd gespeeld.

Schotse versie

Wagner componeerde Der fliegende Holländer in zijn Parijse periode, rond 1840. Het werk is volgens de statistieken van operabase.com de meest uitgevoerde Wagner-opera. De componist schreef zelf het libretto, dat hij baseerde op een tekst van Heinrich Heine, die een oude sage navertelde.

Wagner kwam op het idee voor de opera door een rampzalig verlopen zeereis. Hij probeerde samen met zijn vrouw Minna per schip te ontkomen aan schuldeisers die hem in Riga, waar Wagner operadirigent was, op de hielen zaten. Een lange tocht bracht de Wagners via Londen naar Parijs.

Voor een opvoering van Der fliegende Holländer was in Parijs bij de Opéra geen interesse. Het werk ging pas enkele jaren later in première, tijdens de periode in Dresden, toen Wagner daar Kapellmeister was. Op 2 januari 1843 dirigeerde de componist zelf de eerste uitvoering.

Georg en Donald

De productie van het Theater an der Wien is gebaseerd op de eerste, ‘Schotse’ versie van Der fliegende Holländer. Daar speelde het verhaal van de opera zich oorspronkelijk af. Erik, de jager die verliefd is op de dochter van de zeevaarder, heet in deze versie Georg. Die zeevaarder, bekend als Daland, werd in Wagners eerste versie Donald genoemd.

Volgens Wagner-biograaf Barry Millington veranderde Wagner korte tijd voor de première in Dresden de setting van Schotland naar Noorwegen om het verhaal een meer autobiografisch karakter te geven en afstand te nemen van de sage die Heinrich Heine beschreef.

In Der fliegende Holländer draait het om verlossing, een thema dat in het latere werk van Wagner een centrale rol speelt. In de regie door Olivier Py wordt dat benadrukt door Senta, de dochter van de zeevaarder, die tijdens de ouverture het woord ‘Erlösung’ (verlossing) op de wand van het schip schrijft.

Een recensent vond in 2015 dat alle rollen in de productie “vocaal uitstekend gecast” waren, met bas-bariton Samuel Youn – die onder Pierre Boulez en Christian Thielemann zong in Bayreuth – als overtuigende Donald en sopraan Ingela Brimberg als een krachtige Senta.

Bezoekers in Schiedam worden op donderdag 9 november vanaf 19.00 uur verwacht. Kijk op de website van Euroscoop voor meer informatie over de kaartverkoop. De voorstelling is ook te zien in de Euroscoop in Tilburg en Maastricht en in de vestigingen in Genk, Sint-Niklaas, Namur en Louvain-la-Neuve.