OPERA2DAY doet oude tijden herleven in de Haagse Koninklijke Schouwburg. In de negentiende eeuw werden daar avond aan avond Franse opera’s uitgevoerd, nu is Ambroise Thomas’ Hamlet er weer te zien. En de voorstelling mag er zijn.

Componist Ambroise Thomas en zijn librettisten lieten zich voor hun grand opéra uit 1868 inspireren door wellicht het bekendste toneelstuk aller tijden: Shakespeares Hamlet. Hierbij werd het verhaal redelijk trouw naar het operagenre vertaald, op het einde na. In de oorspronkelijke versie haalt Hamlet het einde levend en wel. In de vrees dat het publiek deze versie van zijn opera niet zou accepteren, componeerde Thomas een alternatief einde, waarin Hamlet alsnog sterft. Voor welke versie OPERA2DAY kiest, zal ik niet verklappen.

Een klein gezelschap als OPERA2DAY moet roeien met de beperkte financiële riemen die het heeft. Wie zijn grand opéra het liefst opgediend krijgt in een lange sessie met aanzwellend symfonieorkest en imposante koorscènes, is bij OPERA2DAY aan het verkeerde adres. In de bak zit het kleine New European Ensemble, op het podium neemt een kleine groep zangers de koorpartijen voor zijn rekening en in de opera is rijkelijk gecoupeerd. Toch is het bewonderenswaardig welk een hoge kwaliteit het gezelschap weet te presenteren. Zo ging het overigens ook bij de talrijke gezelschappen die zich in de negentiende eeuw aan Thomas’ opera waagden. In zekere zin herleven oude tijden dus écht.

De productie van Serge van Veggel is simpel, maar sterk. Met dank aan de filmbeelden van cinéaste Margo Onnes wordt precies de juiste atmosfeer geschapen voor dit duistere drama en wordt op momenten zelfs een extra laag toegevoegd. Als Hamlet zijn moeder in haar slaapvertrek bezoekt, zit sopraan Martina Prins wat verontrust achter haar kaptafel. Op de filmprojecties worden echter de uitdagende, erotische rode lippen van de koningin uitgelicht: zo kijkt het publiek tegelijkertijd zowel door de eigen ogen als door die van Hamlet.

Minder geslaagd aan de voorstelling vond ik de voice-over die de muziek regelmatig onderbrak, met nogal stemmig klinkende Hamlet-citaten in het Frans. Ondanks de coupures waren deze passages volstrekt onnodig voor een goed begrip van het verhaal. Het hinderde meer dan dat het iets toevoegde.

Vaste dirigent van OPERA2DAY en het New European Ensemble is Hernán Schvartzman, die zich ook bij eerdere OPERA2DAY-producties verdiepte in de historische uitvoeringspraktijk. Dat betekent in de praktijk vooral dat er voor moderne oren opvallend veel gegleden wordt van de ene naar de andere toon (zogenoemde portamenti).

Dit gebruik van portamenti voegt op sommige momenten juist iets toe aan het drama. Zo zette Martijn Sanders (een uitstekende Claudius) zijn portamenti extra zwaar aan tijdens het feestbanket: de beste man is hoorbaar straalbezopen. Op andere momenten klonk de techniek minder prettig; Jan-Willem Schaafsma (Laërte) leek tijdens zijn afscheid van Hamlet en Ophélie bijna vocaal uit de bocht te glijden.

De zang was over de gehele linie van een hoog niveau, met een groot Nederlands aandeel. Quirijn de Lang (Hamlet) begon de voorstelling nog wat aarzelend, maar ontwikkelde zich in de loop van de avond tot de gedroomde Hamlet, niet alleen vocaal, maar als totaalpakket. Hij was nu eens overtuigend manisch, dan weer voelbaar in zichzelf teruggetrokken, dan weer woest.

De ster van de avond was echter Lucie Chartin (Ophélie). Met verbluffende souplesse bewoog ze zich door de niet geringe muzikale uitdagingen van haar rol: de prachtigste, kristalheldere klanken reeg ze schijnbaar moeiteloos aaneen, met geweldige trillers en coloraturen, en adembenemende hoge noten. Ook haar spel en podiumprésence waren erg overtuigend.

Martina Prins zong en speelde de rol van Gertrude uitstekend: haar wat donkerder gekleurde sopraan contrasteerde mooi met het vederlichte geluid van Chartin. In haar spel bracht ze iets warms, maar tegelijkertijd iets hoerigs. Zo werd de lastige positie van Hamlet tegenover zijn moeder extra goed invoelbaar.

Het New European Ensemble speelde onder leiding van Schvartzman erg levendig en dynamisch, al miste ik tijdens de grootse scènes toch wel de romige, warme klank die uit een groter symfonieorkest zou komen. Aan het einde van de avond rest echter vooral bewondering voor het hoge niveau waarop zo’n klein gezelschap opera weet te brengen.

Hamlet is tot en met 11 april in vele theaters in het land te zien. Zie voor meer informatie de website van OPERA2DAY.