Een veertien uur durende opera verspreid over vier voorstellingen: dat is Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner. Het is zijn meesterwerk, tevens een meesterwerk in de operageschiedenis. In Weimar krijgen liefhebbers de kans de hele cyclus te zien.

NAV EEN 8-DAAGSE BUSREIS NAAR WEIMAR (7 T/M 14 APRIL 2009)

De stad: Weimar
Op cultureel gebied hoeft Weimar zich niet te schamen. Wieland, Goethe, Schiller, Bach, Liszt, Nietzsche: het zijn zomaar wat namen van ijkpersonen in de cultuurgeschiedenis die tijd doorbrachten in de hoofdstad van de deelstaat Thüringen. De kunstenaarskring rondom Johann Wolfgang von Goethe werd zelfs ‘Weimarer Klassik’ genoemd.

Weimar steekt haar voorname komaf niet onder stoelen of banken. Onder de hoede van UNESCO (de stad is werelderfgoed) doet het haar best om de traditie van beeldende kunst, muziek, literatuur, architectuur en filosofie te behouden.

Het was Weimar waar Richard Wagner eens Franz Liszt ontmoette – met wiens dochter (Cosima) Wagner overigens zou trouwen. Liszt was in 1848 na zijn carrière als pianovirtuoos in Weimar gaan wonen met zijn minnares Carolyne von Sayn-Wittgenstein, om zich te richten op het componeren.

Wagner was uit Dresden weggevlucht omdat zijn betrokkenheid bij een oproer hem narigheid had opgeleverd. Hij bleef slechts drie dagen in Weimar, waarna hij verder vluchtte naar Parijs en Londen. Uiteindelijk streek hij neer in Zürich.

Wagner en Liszt spraken in die dagen – uiteraard – over muziek. Liszt dirigeerde zelfs een uitvoering van de Tannhäuser. De twee jaar jongere Wagner was er erg enthousiast over. Hij stelde voor om in Weimar zijn nieuwe Festspielhaus neer te zetten – een idee dat uiteindelijk in Bayreuth tot uitvoering kwam.

Ook stelde de componist voor om een nieuwe opera te maken, gebaseerd op het leven van Jezus. Liszt en Caroyline vonden dat echter een slecht idee. Eigenlijk begint daar al een klein beetje de voorgeschiedenis van Der Ring des Nibelungen. Nadat Wagner het idee van een Jezus-opera uit zijn hoofd had gezet – samen met wat andere verhaalideeën – begon hij te werken aan het libretto voor een heldenopera, waar later de ringcyclus uit voortkwam.

De opera: Der Ring des Nibelungen
Der Ring des Nibelungen bestaat uit Das Rheingold, Die Walküre, Siegfried en Götterdämmerung. Wagner schreef het tussen 1854 en 1874 en noemde het ‘ein Bühnenfestspiel für drei Tage und einen Vorabend’.

Heel kort samengevat gaat de ringcyclus over oppergod Wotan, die de macht over de wereld probeert te behouden. Wagner baseerde het verhaal op het middeleeuwse Nibelungenlied, al trok hij wel zijn eigen lijn.

Tijdens de reis van Hannick Reizen naar Weimar is de gehele cyclus te zien en te horen in het Nationaal Theater van de stad, uitgevoerd door de Staatskapelle Weimar onder leiding van Martin Hoff. Rondom de uitvoeringen ontleedt een deskundige reisleider de historische en psychologische achtergronden van deze monumentale opera.

Voor meer informatie: Hannick Reizen.