Vanavond (17 mei) begint Operadagen Rotterdam, het festival met opera en muziektheater in de meest brede betekenis van die woorden. Er zijn al voorstellingen uitverkocht, maar wie op avontuur wil, vindt vaak nog wel een plaats in de zaal. Of in de galerie, de kerk, het voormalige ziekenhuis of de buitenlucht, tijdens het meezingfeest Van smartlap tot opera.

Operadagen Rotterdam is overal. Vrijwel dagelijks in het festivalcentrum de TR Schouwburg, en op de tweede festivaldag letterlijk door de hele centrum van stad met het project Orfeo & Majnun. Het Europese liefdesverhaal van Orpheus en Eurydice wordt daarin gemengd met het Arabisch verhaal van Layla en Majnun. Achter het project zitten instituties als de Munt in Brussel, het Krakow Festival en het Festival d’Aix-en-Provence.

Als Orfeo & Majnun op het Schouwburgplein van start gaat, is één van de zaalproducties op de openingsavond al achter de rug. Het festival biedt weinig klassieke opera op traditionele grondslag, maar schuwt bewerkingen – of parodieën – niet. Zoiets valt te verwachten op vrijdagavond, als de ‘zangeressen’ van Reading Salomé in een performance een veelvuldig opgevoerde en opgenomen opera opnieuw tot leven brengen: Salome van Richard Strauss. “Deze productie biedt een nieuwe kijk op vrouwelijke kracht en hoe mannen daarmee omgaan. Een gewaagde voorstelling, waarin de live zangers vervangen worden door lip syncende drag performers”, staat in het festivalprogramma.

‘Sterke vrouwen’ is een thema dat in de festivalprogrammering onder meer terugkomt in de voorstelling Fantastic Women van Bauwien van der Meer. “Kun jij vrouwelijke componisten noemen van wie een borstbeeld verkocht wordt?” vroeg de maakster in het interview met Place de l’Opera. Het decor van haar productie wordt gevormd door de bustes van 21 componisten. Mannen. “In de voorstelling staan ze voortdurend in de weg als ik probeer ruimte te maken voor de vrouwen”, zegt de zangeres. Daartegenover staan tien liederen van vrouwelijke componisten die Van der Meer in haar voorstelling zingt.

Zelf geproduceerd en zelf gezongen is UNLOST van sopraan Florien Hilgenkamp. Wie om 12.00 uur op zondag 19 mei in de Rotterdamse TR Schouwburg is, krijgt het hele pakket, met een programma van liederen vooraf en het filmische concert daarna. Het is een “symbiose tussen klassieke liederen en film, waarin beide genres elkaar becommentariëren en versterken”. Hilgenkamp zette de productie op vanuit het zelf opgerichte Liedhuis. Ze treedt op met pianist Roberto Guijarro en in het tweede deel met de door filmmaakster Luciënne Venner geregisseerde film.

De geplande première van Mancha, Mancha!, op muziek van Patrick van Deurzen, gaat niet door, want het stuk is nog niet af. Wel af, al sinds 1870, is de opera Die Walküre van Wagner. In De Doelen zingen Lise Davidsen en Torsten Kerl het liefdesduo Siegmund en Sieglinde in de eerste akte van de opera. Het Antwerp Symphony Orchestra staat onder leiding van Edo de Waart. Die is in Rotterdam op vertrouwd terrein; sinds 1967 staat De Waart op de bok van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en hij was er in de jaren zeventig artistiek directeur.

Ook in De Doelen spelen de vaste gasten van de laatste jaren, de musici van Cappella Mediterranea, onder leiding van Leonardo García Alarcón. Op het programma staat dit jaar Falvetti’s Il diluvio universale, gebaseerd op het Bijbelverhaal over de zondvloed. Regisseur Sjaron Minailo zorgt voor het beeld in De Doelen, met medewerking van een aantal bijzondere koppels.

Einstein on the Beach, een opera van Philip Glass, ging in 1976 in wereldpremière op het festival van Avignon en was kort daarna in Rotterdam te zien. 43 jaar later keert het stuk terug, in De Doelen, in een uitvoering door het hedendaagse muziekensemble Ictus, Collegium Vocale Gent en Suzanne Vega (alt-popzangeres, onder meer bekend van haar hit ‘Luka’).

Nu al een succes is de productie in het oude deel van het Erasmus Medisch Centrum, het voormalige Dijkzigt Ziekenhuis. Het publiek zal dwalen door het te slopen gebouw en verhalen horen van mensen die er herinneringen aan hebben. Vaarwel Dijkzigt heet het programma dat door Krystian Lada wordt geregisseerd. De tientallen voorstellingen zijn volledig uitverkocht.

Operadagen Rotterdam brengt ook een ode aan Louis Andriessen, die in juni 80 jaar wordt. Regisseur Jorinde Keesmaat brengt twee werken van Andriessen samen in één voorstelling: het zelden uitgevoerde Odysseus’ Women (1995) en het beroemde Anaïs Nin (2010). Bauwien van der Meer is één van de solisten in die productie.

Beroemde vrouwen als Harriet Tubman en Sylvia Plath worden in verschillende festivalproducties geportretteerd. Sopraan Claron McFadden zingt in Harriet, een productie die al eerder in Nederland te zien was en grote waardering kreeg. Manoj Kamps leidt de voorstelling muzikaal, Jean Lacornerie deed de regie en de scenografie. De Belgische An Pierlé speelt de centrale rol in de voorstelling over het leven van de Amerikaanse dichteres Sylvia Plath.

Meezingen kan doorgaans niet tijdens de voorstellingen van Operadagen Rotterdam, maar is juist zeer gewenst op het traditionele zangfeest op de Koeweide in Kralingen. Met medewerking van onder anderen de Hoekse Tranentrekkers, het Rotterdams Operakoor, sopraan Florien Hilgenkamp en bariton Ago Verdonschot kan er worden meegedaan. Het programma op zondag 26 mei belooft de triomfmars uit Aida, een Queen Medley, ‘Bloed, zweet en tranen’, het slavenkoor uit Nabucco en veel meer.

Zie voor het complete programma van het festival de website van Operadagen Rotterdam.