Het slotdeel van Der Ring des Nibelungen uit Valencia, Götterdämmerung, is onveranderd spectaculair. De enscenering van La Fura dels Baus zit vol creativiteit, wat de cyclus van Wagner een knap einde bezorgd. Een knap einde van een hoogst originele Ring.

In 2007 begon het splinternieuwe operahuis van Valencia, het Palau de les Arts Reina Sofia, aan een ambitieus project. Theatergezelschap La Fura dels Baus ging de volledige Ring des Nibelungen op het toneel zetten, onder muzikale supervisie van dirigent Zubin Mehta. Het resultaat was een soort ’science fiction’-versie van Wagners meesterwerk.

Het label C Major heeft inmiddels alle delen van deze Ring-productie uitgebracht op dvd en Blu-Ray. Na een fraaie Rheingold, een wat mindere Walküre en een sublieme Siegfried nu dus ook Götterdämmerung.

In het slotdeel van de cylcus gaat La Fura dels Baus onverminderd door met haar spectaculaire, creatieve enscenering. Siegfried maakt op een metalen schuit een imposant uitgebeelde tocht over de Rijn, Waltraute maakt haar entree tegen een megagrote, voorbijtrekkende wolkenlucht en aan het begin van de derde akte vergaap je je aan de mysterieuze onderwaterwereld waar de Rijndochters (alledrie prachtig gezongen) in rondspetteren.

Spektakel kan evenmin het Orquestra de la Comunitat Valenciana ontzegd worden. Onder leiding van Zubin Mehta houdt het vijf uur lang de spanning erin. De muziek zit vol dreiging en je wordt helemaal meegesleept in de spanningsbogen die Mehta tekent. Hoogtepuntje: de doordringende ‘Trauermarsch’.

Qua zang vind ik Götterdämmerung iets minder bijzonder dan bijvoorbeeld het deel hiervoor, Siegfried. Zo kan Lance Ryan (Siegfried) me in de eerste helft van de voorstelling niet overtuigen. Zijn acteerspel is sterk, maar zijn zang vind ik te weinig variatie hebben in klank en expressiviteit om dat spel te versterken.

Niettemin: hij wordt steeds beter. De scène vlak voor zijn dood is hij naar mijn idee op zijn best. Zijn dodelijke verwonding hoor je terug in zijn stem.

Los van dat: voor een zanger die aan zijn voeten opgehangen wordt en dan nog blijft zingen, kun je eigenlijk alleen maar groot respect hebben…

Brünnhilde wordt (wederom) fantastisch vertolkt door Jennifer Wilson. Het is wonderbaarlijk hoe gemakkelijk zij door haar zware solo’s komt; daar kan niemand aan tippen. Ze is klankrijk, lyrisch en verrukkelijk in de hoogte. Met die prachtstem beeldt ze de diverse gemoedstoestanden van haar personage geloofwaardig uit.

Ik moet even wennen aan de manier waarop Matti Salminen Hagen neerzet. Hij kiest soms bewust voor hele ‘kale’ klanken en ‘bijna-dissonanten’. Niet altijd fraai, maar het past wel goed bij zijn rol. Lekker bruut.

De overige rollen, waaronder een menselijke Gunther van Ralf Lukas en een warme Gutrune van Elisabete Matos, zijn prima bezet.

Een grote vuurzee en een groep acrobaten die daar in hangen, brengen de Ring ten einde. Een sterk einde van een naar mijn idee sterke Ring-productie.

Over het geheel genomen vind ik dat het ‘science fiction’-jasje van La Fura dels Baus prima past bij Wagners mythische verhaal. Het houdt de aandacht tijdens die vele uren muziek continu vast en prikkelt voortdurend je nieuwsgierigheid.

Het theatergezelschap heeft als het ware een geheel nieuwe wereld geschapen, die je uurtje bij beetje ontdekt. De diepere betekenis van bepaalde symbolen kun je zelfs aan je voorbij laten gaan, dat maakt de voorstelling niet minder boeiend. Je hebt je handen al vol aan het uitkijken van je ogen.

Daar komt bij dat de vele acrobatiek en de fantastische videobeelden (gemaakt door Franc Aleu, dat mag gezegd worden) dingen zijn die je niet vaak ziet in operaproducties. Dat ongewone maakt deze ‘Valenciaanse Ring’ origineel en fascinerend. Ik ben blij dat die in mijn kast staat.