Ruim een week geleden zouden ze allebei op het toneel van het Wilminktheater staan in de première van Bruid te koop! bij de Nederlandse Reisopera. Het mocht niet zo zijn. Sopraan Martina Prins en tenor Jacques de Faber vertellen over de impact van de annulering. ‘Ik heb de auto stilgezet, want mijn telefoon explodeerde van alle berichten die binnenkwamen.’

Martina Prins stond op het affiche als Ludmila en Jacques de Faber als Mr. Zuster in de nieuwe Nederlandse hertaling van Smetana’s opera. Sinds eind januari hadden ze in Enschede toegewerkt naar de première op 14 maart. Twee dagen voor dat moment suprême, op de dag van de voorpremière, kondigde de regering een verbod op alle bijeenkomsten met meer dan honderd mensen af.

‘Ik was al onderweg, ik was zo’n 20 kilometer voor de afslag Enschede’, vertelt Jacques de Faber. ‘Ik was zo vroeg omdat ik als eerste in de grime moest plaatsnemen. In de voorstelling krijg ik een kaalkop en daar dan een pruik overheen, zodat ik na de pauze gelijk kaal ben. Ik wilde bovendien nog wat aan mijn toi-toi-toi’tjes doen, de premièrecadeautjes.’

‘In de auto luisterde ik naar de persconferentie’, vervolgt Jacques. ‘Bij de zangers was het al een tijdje onrustig over de steeds dichterbij komende ramp. Maar alle landen om ons heen gaven een verbod op groepen van meer dan duizend man en daar zouden we toch niet zo snel aan komen. Toen minister-president Rutte de restrictie van honderd man aankondigde, wist ik het: einde oefening. Geen generale, geen première. En ook Groningen, Utrecht en Maastricht afgelast.’

‘Ik kon het niet geloven en staarde voor mij uit terwijl ik steeds dichter bij Enschede kwam’, vertelt Jacques, die zijn auto op een gegeven moment langs de kant van de weg parkeerde, ‘want mijn telefoon explodeerde van alle berichten die binnenkwamen’, zegt hij. ‘Na een minuut of vijf kwam het berichtje dat iedereen kon omkeren.’

Olifant

Martina Prins zat nog thuis. ‘Ik zat tv te kijken – op dagen van generales en premières doe ik bijna niets, om krachten te sparen. Na de aankondiging van de regering belde ik onmiddellijk directeur Josef Fuchs, die op dat moment een e-mail aan ons allen maakte om de generale, de première en de eerste drie voorstellingen af te gelasten.’

‘We hadden het allemaal aan zien komen, maar toch waren we allemaal in shock. Natuurlijk omdat je je inkomen voor de komende maanden in rook ziet opgaan, maar meer nog omdat we allemaal klaar stonden om te spelen en alles te geven op de première, en dus geweldig teleurgesteld waren. En omdat plotseling niemand elkaar meer zou zien!’

Martina vertelt dat het in de weken voorafgaand aan de maatregelen al onrustig begon te worden. ‘Het aantal berichten over corona groeide. Er was eerst onrust, maar op een gegeven moment hebben we het onderwerp tijdens repetities afgesloten, zodat we ons op het stuk konden concentreren. Tegelijkertijd was iedereen alert. Er was toch een soort olifant in de coulisse.’

Epidemie

Jacques de Faber dacht op de weg naar huis al aan de gevolgen voor zijn contract. ‘Wij zangers worden betaald per uitvoering en niet per repetitie. Vanaf 23 januari stond ik zes dagen per week klaar om naar Enschede te gaan. Ik heb veel kosten gemaakt met het op en neer rijden, omdat ik graag thuis sliep – mijn vrouw en ik hebben ruim een halfjaar geleden een baby gekregen; zo kon ik hem in bed leggen en ook helpen in de nacht. Onderweg naar huis liet ik mijn vrouw nog een keer mijn contract voorlezen, vooral punt 8b. Het klopt, een epidemie leidt tot een overmachtssituatie…’

Martina beaamt wat Jacques beschrijft en noemt de afgelasting een ‘gigantische financiële aderlating’. Dat je voor je voorbereidingen wordt betaald, is iets wat jaren geleden wegbezuinigd werd, vertelt ze. ‘De factuur gaat ná de voorstellingen de deur uit. Volgens mij realiseren veel mensen zich niet hoe ongelooflijk weinig sociale bescherming wij hebben. Eigenlijk nul. Het is meer zoals een circus vroeger functioneerde, of afwassen in een restaurant: eerst doen, daarna uitbetaald krijgen. Ben je ziek? Dan krijgt je invallende collega jouw gage.’

Dochter

Inmiddels zit er weinig anders op dan thuis blijven. En dat zal nog wel even duren, nu de regering de theaters en schouwburgen tot 1 juni gesloten houdt. Hoe komen Martina en Jacques de tijd door?

‘Gelukkig ben ik ook mama’, zegt Martina. ‘Mijn dochter is nu thuis, dus ik ben ook speelkameraad, scheidsrechter, schema-indeler, kok, wasserette, kapper, stylist, schooljuf en sportinstructrice. Ik ben als zelfstandige gewend aan thuis werken, maar ik moet nu wel heel erg schakelen om werk- en kinddingen goed te verdelen. Maar vooral is het mentaal zwaar om van anderhalve maand repeteren, in zo’n muziekfamilie, thuis te komen naar een soort oorlogssituatie waarin je met je kind opgesloten zit in huis. Bizar. Gelukkig is zij geweldig gezelschap, ik mag niet klagen!’

Martina voegt eraan toe hoe erg ze de tijd met het team en de cast van Bruid te koop! mist. ‘Het zingen en spelen, de kameraadschap op tournee, de gezelligheid achter de schermen, mijn collega’s, Ed Spanjaards fantastische muzikaliteit en Spielfreude, dat prachtige orkest… Het zou zo’n waanzinnig vrolijke, luchtige, kleurige klucht geworden zijn!’

Jacques’ vrouw werkt in de zorg en draait meer uren om de lege plekken van zieke collega’s op te vullen. Hij zit vooral thuis met hun baby. ‘Studeren of nieuwe rollen bekijken is er nog niet van gekomen. Ik ben letterlijk en figuurlijk van zingen en dansen over de lente en rokjesdag in één klap in de diarree terechtgekomen…’

De Nederlandse Reisopera maakte op 25 maart bekend dat de tournee van Bruid te koop! naar oktober en november verplaatst is.