Aan alles was gedacht door De Nationale Opera om de bezoekers aan het eerste concert in de serie Zomerzang veilig te laten genieten van Claron McFadden. De sopraan maakte er met een niet al te zwaar, atypisch programma een prachtig optreden van.

Bij de toegangsdeur een controleur achter plexiglas, een pompje om de handen te desinfecteren en begeleiders die ieder van de dertig bezoekers naar hun plaats brachten en na afloop ook weer ophaalden. Zelfs over de plaatsing van het publiek was nagedacht: de helft aan de rechterkant van de zaal en de andere helft links. In het midden van het blikveld van McFadden slechts lege, roodpluchen stoelen. ‘Allemaal volgens protocol’, vertelt zij een dag later lachend, ‘want het spuug van de zangers mag het publiek niet bereiken.’

Daar stond zij, als een frêle figuur die in haar zwarte robe scherp aftekende tegen het enorme roodglanzende voordoek, op de vloer van de orkestbak die voor de gelegenheid tot iets boven zaalniveau was opgevijzeld. Met een enorm, theatraal ogend plantenarrangement aan de ene kant en de vleugel met Ernst Munneke aan de andere kant was er een zee aan ruimte rond haar.

Oorverdovend stil was het in het theater dat goed is voor 1.633 bezoekers. Geen gezoem en gemurmel vooraf van al die mensen. Neen, de dertig gelukkigen waagden zelfs geen kuchje. Drie maanden lang was het zo stil in dit huis voor opera en ballet. Om dat te onderstrepen hadden McFadden en Munneke het nummer 4’33 van John Cage op het programma gezet. Een werkje uit drie delen met steeds de aanduiding ‘tacet’, oftewel zwijg, wees stil. En dat 4 ½ minuut lang.

Fluisteringen

Ook de andere programmaonderdelen kun je atypisch noemen voor een recital in een operahuis. Allemaal nummers van Amerikaanse afkomst en veel vocalises, zoals het nummer ‘Aria’ van John Cage en ‘Summersounds’ en ‘Death Carol’ van George Crumb. En met heel wat improvisatie erin; de stijl van McFadden, die met haar soepele, helderhoge sopraan prachtige lijntjes trok door de ruimte van het theater.

Een intiem concert, deze fluisteringen van McFadden, met ook een aantal liederen van Aaron Copland en zelfs het beroemde ‘My funny Valentine’ van Richard Rogers. Maar net even anders dan je zou verwachten. Zij begon vrij zingend, soms tekst, soms vocaliserend, met theatrale gebaren erbij. Zij haalde al spoedig een mondkapje tevoorschijn, liep naar de vleugel en stak haar hoofd onder de klep bij de staart van het instrument.

Het was een idee van de pianist om dit bekende lied te begeleiden met grepen in de snaren, zoals hij ook bij de nummers van Crumb en Cage (de zogeheten prepared piano) had gedaan. Dat was echter alleen mogelijk als McFadden zes meter afstand tot de pianist zou houden, terwijl de vleugel drie meter lang is. Maar met een mondkapje mocht het wel! De meeklinkende zangbodem en het dempend mondstuk gaven het sopraangeluid een mysterieuze en wonderschone floers.

Iets frisser

Hoe had de soliste het zelf ervaren? ‘Eigenlijk heel leuk. Ik hoefde niet te worstelen om boven een orkest uit te komen en te projecteren tot achter in de zaal. Er was mij gevraagd om een Amerikaans, niet te zwaar programma samen te stellen. Improvisatie maakt deel uit van mijn achtergrond. We wilden ook aansluiten bij de theatrale sfeer van opera. Ik vond het voorstel van Ernst geweldig om een draai te geven aan ‘My funny Valentine’, wat mooi aansloot bij het laatste nummer van Crumb.’

Twee optredens gaf zij die avond, ieder van ruim drie kwartier. Zat er verschil tussen de twee? ‘De eerste keer was ik een beetje zenuwachtig. Het was mijn eerste echte concert in drie maanden, met een contract en honorarium. Door de verschillende improvisaties hadden de twee optredens ieder een eigen sfeer. Misschien was de eerste keer iets frisser.’

Eigenlijk had McFadden zich vanaf nu moeten voorbereiden op haar rol in de wereldpremière waarmee de Munt het seizoen zou openen: The Time of Our Singing van Kris Defoort. ‘Het is nu uitgesteld tot 2021. Mijn eerstvolgende opera is in het South Bank Theatre in Londen, met Harriet van Hilda Paredes, dat vorig jaar in première ging in Rotterdam. Of de voorstellingen in oktober doorgaan, is nog onzeker. In ieder geval ga ik naar Frankrijk , niet om er te zingen, maar om te acteren in een toneelstuk. In het Frans nog wel!

Betaalde streaming

Zomerzang loopt door tot en met 2 juli. Diverse voorstellingen met slechts dertig bezoekers zijn uitverkocht, zoals het recital van Thomas Oliemans op 26 juni. Maar dat kan thuis gevolgd worden dankzij een betaalde stream. Een kaartje kost 5 euro.

Op 1 en 2 juli met respectievelijk countertenor Maarten Engeltjes en sopraan Lenneke Ruiten zijn honderd bezoekers welkom. De Nationale Opera kon niet over meer avonden in juli beschikken omdat het theater dan dicht is vanwege technische aanpassingen die al lang gepland stonden.

In september opent DNO met een aangepast programma. De eigenlijke opening met Mefistofele van Boito en de daaropvolgende productie van Innocence van Saariaho zijn een jaar opgeschoven.