Een intrigerende opera in een al even intrigerende productie. Zo zou ik de Staatsoper-productie van The Gambler van Sergei Prokofiev samenvatten. De cast is uitstekend, de regie treffend en de muziek onvermoeibaar intens en levendig.

The Gambler van Sergei Prokofiev (1891-1953) is niet bepaald een bekende opera. Maar het verhaal van de Russische literaire grootheid Fjodor Dostojevski waar het op gebaseerd is, geniet meer bekendheid.

Het verhaal gaat over de verwoestende werking van geld/gokken op een groep mensen. Het speelt zich af in een hotel en een casino in een luxe vakantieverblijf. Hoofdrolspelers zijn de jonge Aleksey en de stiefdochter van een oude generaal, Polina. Aleksey is verliefd op Polina, maar verliest haar uiteindelijk doordat hij zichzelf verliest in geldzucht. Net als vele anderen in het gezelschap.

In de productie van de Berlijnse Staatsoper Unter den Linden uit maart 2008 heeft regisseur Dmitri Tcherniakov het hotel van Prokofiev geüpdate naar onze tijd, maar dat strookt prima met het libretto. Daarbij weet Tcherniakov de personages zeer treffend neer te zetten. Alleen al de kostuums geven hun een heel eigen gezicht. En door de houding en gebaren die Tcherniakov hen aanmeet, krijgen ze veel diepte.

Het resultaat is dat de opera – die in feite bestaat uit ruim twee uur dialoog (en amper handeling) – een heel intrigerende werking heeft. De personages ontwikkelen voortdurend.

De muziek heeft uiteraard een groot aandeel in deze intrigerende werking. De partituur van Prokofiev is ongekend levendig, en wordt hier ook zeer levendig gespeeld door de Staatskapelle Berlin onder leiding van Daniel Barenboim. Iedere maat barst van de energie.

In het begin vond ik het wat lastig om naar te luisteren – de muziek kan erg grillig en vermoeiend overkomen – maar gaandeweg het stuk begon ik steeds meer waardering te krijgen voor de manier waarop Prokofiev de onderliggende emoties in de dialogen weet te verklanken. De noten spreken boekdelen.

De vele rollen van de opera zijn sterk bezet. Misha Didyk is een overtuigende Aleksey. Met zijn puberale acteerwerk en agressieve stem zet hij een duidelijk karakter neer. Soms vind ik hem wel erg ‘snerend’ zingen en ontbreekt het hem aan nuance, maar dat zijn details.

Tenor Stephan Rügamer staat als de Marquis mooi in contrast met Aleksey. Hij zingt veel lichter en lyrischer en speelt leuk een ongeïnteresseerd, verwend figuur.

Kristine Opolais zet een kille, ondoorgrondelijke Polina neer, die in de slotscène helder en groots blijkt te kunnen zingen. Haar stiefvader de generaal (Vladimir Ognovenko) is precies wat je je bij een oude Russische bas zou voorstellen: diep, zwaar, autoritair.

Verder is het optreden van Stefania Toczyska als tante Babulenka zeker het vermelden waard. Haar zang heeft precies dat pinnige en onomstotelijke dat haar rol vereist. Ze eist dan ook direct alle aandacht op als ze verschijnt.

Deze Berlijnse productie laat The Gambler zien als een intrigerende opera waarin de psychologische diepgang van Dostojevski hand in hand gaat met de niet te stuiten muzikale drift van Prokofiev. Klinkt interessant, nietwaar?

The Gambler is zowel op dvd als Blu-Ray uitgebracht. Zie voor meer details de website van C&S Entertainment of de ‘etalage’ van nieuwe uitgaven van C Major op de homepage van Place de l’Opera.