Haar naam ligt onterecht niet op ieders lippen in operaland. Toch zit ze al ruim twintig  jaar in het vak, waarvan dertien vast geëngageerd in Hannover en de laatste jaren in Bayreuth als soliste. Nu keert de Limburgse sopraan Kelly God terug naar de Nederlandse Reisopera. Na in het buitenland grote rollen als Isolde en Sieglinde te hebben gezongen, zingt ze in Enschede voor het eerst de titelrol van Fidelio, de enige opera van Ludwig van Beethoven Na de generale repetitie ontmoette ik Kelly in de artiestenfoyer van het Wilmink Theater. Hoe ging de generale?

Kelly Gold: ‘Het ging eigenlijk heel goed. Ik was best tevreden. Natuurlijk komt er voor de première altijd nog wel wat bij, maar ik had een heel goed gevoel. Het is heel fijn om weer terug te zijn in Enschede. Ik zong hier Amelia in Un Ballo in Maschera en Sieglinde in Die Walküre. Er waren plannen om hier ook Isolde te doen maar die zijn mede door Corona gestrand, maar nu dus mijn eerste Leonore in Fidelio.

Ik heb een tijd flinke medische problemen gehad, maar gelukkig was ik op tijd weer fit genoeg en werd hier zeer hartelijk en warm ontvangen. Het is ook fijn om in Nederland te zingen. Tijdens de zes weken repeteren kon ik af en toe ook lekker naar huis in Limburg om bij mijn dochter te zijn. Dat is in de zomers in Bayreuth, waar ik de laatste twee jaren steeds 3 maanden was, minder makkelijk. ‘

Kan je wat vertellen over je eerste Leonore in Fidelio? Hoe zie je deze vrouw?

‘ Ze lijkt denk ik wel op mij. Een sterke, onafhankelijke vrouw die alles voor haar dierbaren over heeft. Ze gaat bijna letterlijk door het vuur voor haar geliefde. Toch zie ik haar ook als een heel gevoelige vrouw. Ze is zich heel erg bewust van de kwetsbaarheid van de jonge Marzelline, die overduidelijk verliefd is op de ‘man’ Fidelio. Vanaf het begin maakt ze haar gevoelens duidelijk. Fidelio moet voor haar plan om haar man Florestan te redden meegaan in het spel, maar moet toch ook Marzelline letterlijk bijna en figuurlijk van zich afhouden. Ze wil Marzelline niet kwetsen, maar weet dat ze haar zal moeten afwijzen omdat ze als vrouw Leonore een man heeft waar ze voor door het vuur moet gaan. Ze is zich denk ik heel goed bewust van het feit hoe kwetsbaar een jonge vrouw is als ze wordt afgewezen, maar ze heeft geen keuze. Ze moet tot op zekere hoogte het spelletje spelen om niet door de mand te vallen, maar ik speel haar bewust als een vrouw die niet wil kwetsen.

Onze productie is al eerder gegaan in Kopenhagen en Warschau. Het is een hedendaagse productie, maar ook tijdloos. We doen de opera zonder dialogen en er is één recitatief uit Leonore (de eerdere versie van dit werk BvM) genomen dat we voor de het tweede kwartet zingen omdat het verhaal dan toch wel duidelijker wordt. En we hebben twee scenes omgegooid, ook om het verhaal iets duidelijker te vertellen.’

De productie betekent voor jou je roldebuut als Leonore. Hoe benader je een nieuwe rol?

‘Eigenlijk doe ik dat altijd door eerst echt een paar keer de hele opera goed te beluisteren. Ik heb in dit geval naar opnames van Christa Ludwig en Nina Stemme, waar ik heel erg veel van houd, geluisterd. En daarna ga ik aan de slag. Voor mij is het eigenlijk altijd steeds muziek en tekst samen, maar de muziek blijft voor mij als musicus eerder hangen, maar na 13 jaar in Duitsland denk ik vaak toch ook al in het Duits, dus ging het leren van de tekst ook wel goed.

Het klinkt misschien raar, maar ik benader eigenlijk alle opera’s als lange liederen. Vanaf mijn studietijd heb ik altijd heel graag liederen gezongen, ook omdat mijn lerares Mia Besselink dat met we wilde doen. De grote aria van Leonore (‘Abscheulicher…..Komm Hoffnung’) zing ik ook echt meer als een lied dan dat ik het zo zing van…kijk mij een een grote opera aria zingen. Ik vertel het verhaal als in een lang lied.

Toen ik een paar jaar geleden in het Muziekgebouw aan ‘IJ een recital gaf met Paolo Giacometti zei iedereen na afloop: ‘Waarom kennen we haar niet als liedzangeres?’. Het is altijd zo dat als je grote dramatische rollen zingt zoals ik, men niet verwacht dat je ook heel goed liedrecitals kunt geven.’

Je moet je steeds opnieuw bewijzen lijkt het wel.

‘Ja, in Nederland moet je eerst naar het buitenland om je te bewijzen voordat je teruggevraagd wordt in eigen land voor grote rollen. Dat is nu eenmaal zo en ik ben er helemaal niet mee bezig. Ik heb ook nooit gedacht. ‘Waarom zing zij die rollen daar wel en ik niet’, dat soort vragen heb ik nooit gehad. En zeker sinds ik een dochter heb kijk ik echt heel anders naar mijn carrière. Ik ben alles echt gaan relativeren. Moeder zijn, een kind hebben is veel belangrijker voor mij dan mijn carrière.

Moeder zijn

Ik wilde moeder worden, geen kind hebben en dat is echt een groot verschil. Ik wilde echt heel bewust moeder zijn en dat betekent dus dat ik daar ook tijd voor moet maken. Ik zei al dat 3 maanden in Bayreuth dan best lang zijn en soms verlang ik ernaar om gewoon een zomer thuis te zijn, in de tuin met mijn dochter. Ik heb als alleenstaande moeder een best grote last op mijn schouders. Ik moet de kost verdienen en dat betekent dus dat mijn dochter, van negen inmiddels, vaak door mijn moeder wordt opgevangen. Ik wel echt niet dat ze later zal zeggen dat ze mooie kleren had en alles wat haar hartje begeerde, maar mij als moeder te weinig heeft gezien en door oma is opgevoed. Dat betekent dus dat ik niet alles aanneem en niet te lang van huis wil zijn. Ik moet de juiste balans daarin vinden. Ik zeg tegen mijn dochter:’ Andere mama’s zijn elke dag misschien wel thuis, maar werken overdag. Als ik thuis ben, ben ik er 24 uur per dag voor je.’

Je hebt een mooie carrière, dertien jaar vast in Hannover als prima donna, daarvoor in Erfurth, en de laatste jaren ook in Bayreuth. Je hebt Isolde, Sieglinde, maar ook grote Verdi’s en Mozart gezongen. Hoe zie je je vocale toekomst?

‘ Ik wil heel graag Isolde en Sieglinde in grotere huizen zingen, maar doe ook komende zomer weer Gerhilde in Die Walküre en Derde Norn in Götterdämmdering in Bayreuth. Dat doe ik waarschijnlijk nog wel een paar jaar, want zo gaat dat in Bayreuth. Een Ring cyclus gaat een jaar of vier, vijf. Maar ik zou het niet willen en kunnen om dat nog 10 jaar te doen.. Er is een rol die ik dolgraag wil zingen. Ik zong ooit onder leiding van Jan Stulen de rol van Magda in The Consul van Menotti . Jan en ik zeiden allebei dat het een perfecte opera voor een tournee door het hele land zou zijn. Echt een opera van ‘nu’ . En prachtige muziek! Ik wil echt wel die grote rollen zingen, maar of dat in Bayreuth gaat lukken hangt van zoveel dingen af.

Ik zong Gerhilde in Parijs. Daar waren ze heel tevreden, maar toch kwam er geen vervolg. Agenten, timing, uiterlijk zeker ook want ik maak dat mijn hele carrière al mee dat regisseurs een heel duidelijk plaatje hebben van de zangers die ze willen. Ik werd gevraagd voor een Verdi-rol, maar moest van de regisseur dan wel zwart haar hebben er uit zien als prinses Letizia van Spanje. Als je dat wilt, prima als je haar vindt en ze de rol kan zingen, maar dan moet je mij dus niet vragen.

‘Heb je het gevoel inderdaad dat uiterlijk steeds belangrijker is geworden?

‘ Nee, dat is altijd al zo geweest. Maar het is soms absurd dat je aangesproken wordt op je figuur. Ik ben niet enorm, maar ook niet klein. In Fidelio moet ik natuurlijk als man verkleed zijn en ik heb een soort overall aan. Ik voel me er prima in. Een goede ontwerpen en costumier in een theater kan voor ieder lijf de beste kostuums maken. In Bayreuth hadden we voor de Ring een geweldige. Andy Besuch kon echt voor ons allemaal perfecte kostuums maken. De Walküres zijn nogal uiteenlopend van postuur. Hij vond denk ik mijn benen mooi en maakte een veel korter rokje dan voor de anderen. Ik zei tegen hem: ‘ Als je het rokje nog korter maakt, zien ze straks mijn ondergoed’. Het werd kort maar perfect. De anderen wilden langere rokjes en zo zorgde hij ervoor dat iedereen zich prettig voelde. Dat kan dus, als je een goede ontwerper en goede costumiers hebt en die zijn er in Bayreuth.’

Je lijkt heel ontspannen, een dag voor de première.

‘ Zoals ik al zei kan ik mijn leven als zangeres heel goed relativeren, (lachend) hoewel ik normaal gesproken een dag voor de première liever niet te veel praat!  Het is echt een lange en zware rol. En ik ben van ver gekomen. Ik heb een heel zware periode achter de rug met medische problemen waar door ik dacht dat ik misschien nooit meer zou zingen.  Gelukkig ben ik goed hersteld, maar moest me weer helemaal opbouwen, fysiek en vocaal. Ik met mijn lerares hard gewerkt en nu is alles weer helemaal in orde. De recente begrafenis van een collega was nog veel confronterender en heeft me zeer geraakt. Ik kan afstand van het vak nemen en zien wat de echt belangrijke dingen in het leven zijn.’

Op zaterdag 22 april gaat Fidelio in première. Er volgt een tournee tot en met 25 mei door heel het land.

In de opera zingen en spelen ook de Nederlandse bas-bariton Bastiaan Everink als Don Pizarro, Frederik Bergman als Don Fernando, Yorck Felix Speer als Rocco, Julietta Aleksanyan als Marzelline en Petter Moen als Jacquino. Otto Tausk heeft de muzikale leiding en de regie is van John Fulljames.

Verder lezen, kijken en luisteren

Video over Fidelio van de Nationale Reisopera.

Video van de allereerste Isolde van Kelly God in Hannover in 2018

In 2010 sprak Jordi Kooiman met Kelly God over haar Amelia in Un Ballo in Maschera

en schreef hij over haar Sieglinde in Die Walküre

François van den Anker schreef in 2013 over Kelly God en een Wagner viering