Op 1 november gaat Béla Bartóks opera Hertog Blauwbaards Burcht in première in Maastricht. Voor deze productie heeft Opera Zuid twee Nederlandse zangers geëngageerd die grote carrières hebben opgebouwd. Thomas Oliemans en Deirdre Angenent zullen de rollen van Blauwbaard en diens nieuwe bruid Judith vertolken in een regie van Kenza Koutchoukali. Op dag twee, in het prille begin van het repetitieproces, ontmoette ik de artiesten in Maastricht.

Voor Thomas is het een roldebuut, Deirdre heeft de rol al meerdere malen, met groot succes, vertolkt.

Deirdre:’ Ik heb de rol nu inmiddels zowel in concertvorm als op het toneel gezongen, maar ik kon aan niets merken dat het voor Thomas de eerste keer is. Hij heeft heel duidelijke ideeën over Blauwbaard, zodat het voelt alsof hij het ook al voor de zoveelste keer zingt.’

Thomas: ‘De rol lag al ergens te wachten. Ik ben de laatste tijd meer naar de wat lager liggende partijen aan het kijken en ik zing in concerten en oratoria al vaker de wat meer dramatische partijen, dus het zat er aan te komen. Het is een heel donkere rol, vocaal en ook inhoudelijk, maar er is zoveel meer in deze opera. Het gaat ook om licht, ruimte en lucht.’

Ik was bij de tweede repetitie, maar jullie zijn al zo ver en zo veel in de diepte van het stuk aan het werken. Dat is heel opmerkelijk.

Deirdre: ‘Het waren twee heerlijke dagen. We werken met elkaar en met Kenza in een heel open dialoog. Er is niemand die zegt:’ zo moet het’. Ik heb de rol al vaker gezongen, maar sta open voor alles wat er in de repetities uitgeprobeerd wordt.’

Thomas: ‘Het lijkt, als we er zo over praten, wel op een Tempo Team reclame: ‘Het waren twee heerlijke dagen..’ maar het is echt zo. We konden vanaf het begin de diepte in. Maar als je deze opera gaat doen weet je dat je met collega’s gaat werken die op hetzelfde niveau zitten. We zijn allemaal mensen die al wat kunnen, zal ik maar zeggen. Je begint niet aan deze opera als je het stuk niet helemaal kent. Je weet dat je kunt tellen, hoe het stuk in elkaar zit. Je kunt je dan vanaf het eerste moment op dezelfde manier concentreren en daardoor heel snel de diepte van het stuk in. Dit team heeft een heerlijke manier van werken. Natuurlijk heb je een idee van wie het personage is en wat ik er mee wil, maar ik hou me niet vast aan dat vooringenomen idee.  Er zit altijd iets van jezelf in een rol, maar je moet het gesprek beginnen met elkaar en dat is in deze productie zo ontzettend fijn. We nemen de relaties onder de loep, en ook, voor een deel, je eigen relaties.’

Deirde. ‘ Ik zong mijn eerste Judith toen ik net kinderen had. Nu ben ik jaren verder en is mijn eigen leven voor een deel weer heel anders. Je gaat door deze opera ook je eigen relatie herzien, maar ik zit in een ander traject in mijn leven dan toen ik de rol voor het eerst zong.’

Wat wil Judith, wat verwacht ze van de relatie met Blauwbaard?

D: ‘Judith wil uitbreken uit haar vorige bestaan. Ze is nieuwsgierig, wil meer, ze mist iets in haar leven en denkt dat met Blauwbaard te vinden. Natuurlijk heeft ze alle geruchten over hem gehoord, over alle eerdere vrouwen in zijn leven en wat er met hen gebeurd is, maar ze wil het zelf ontdekken. Ze was in het verhaal al eens eerder verloofd, dus ze is geen onschuldige, onwetende vrouw die naïef aan dit nieuwe avontuur begint.’

T: ‘Het is ook maar de vraag of het fijn is om alles van elkaar te weten. Blauwbaard heeft zijn geheimen, maar je kunt je afvragen wat echte eerlijkheid is. Wat heb je eraan om alles van elkaar te weten? Het bijzondere is dat we ons ook afvragen wat er met ons gebeurt.’

D:’ We worden ook een deel van elkaar. Er zit Blauwbaard in Judith en visa versa. Het is zo’n gelaagd stuk, er zitten aan beide personages zoveel kanten en ik denk dat er heel veel herkenbaarheid is. Het stuk is een intensivering van alles dat jezelf hebt meegemaakt. Judith voelt in deze nieuwe relatie dat ze leeft. Ze doet soms dingen irrationeel, maar soms is ze ook wijzer dan de ander en in deze productie ontdekken we al die lagen. Daardoor voel ik zelf ook dat ik leef!’

Heel grappig is dat in dit gesprek Deirdre en Thomas elkaar veel aanvullen en soms zelfs dingen voor elkaar invullen.

D:’ Ja, we zijn inderdaad heel erg met elkaar bezig. In het stuk is dat natuurlijk zo. De personages Blauwbaard en Judith proberen uit te vinden wat de ander denkt, wat de ander voelt en dat is ook wat er met ons, Thomas en mij, gebeurt.’

Deze regie plaatst Judith en Blauwbaard in een huiskamer en niet in een grote burcht.

T: ‘ Dat helpt bij die herkenbaarheid. Het gaat in deze opera niet zozeer om het ‘verhaaltje’, maar het zijn fases in een relatie. Door het in deze setting te doen wordt het menselijker en minder een sprookje. Er zijn geen grote deuren, hoewel er met lichteffecten wel wat gesuggereerd gaat worden, maar ik denk dat we het dichter bij het publiek gaan brengen. Daarbij komt het enorme orkest achter ons te zitten op het podium. Wij zijn dan dichter bij de musici en dat geeft een veel intiemer contact.  De orkestpartijen geven zoveel extra kleuren die je, als ze dicht bij je op het podium zullen staan, heel anders ervaart als wanneer het orkest in de bak zit.’

D: ‘Daardoor komen we denk ik ook dichter bij het publiek; er zit immers geen orkestbak tussen ons en de luisteraars, en ik denk dat het publiek het stuk ook heel anders gaat zien en beleven.’

Er komt na de repetities met ‘alleen maar’ een piano straks ook een orkest van 95 mensen bij. Deirdre weet wat dat is, maar voor jou Thomas, is dat iets waar je nog angstig voor bent, de hoeveel geluid die er straks over jullie heen komt?

T: ‘ Nee, helemaal niet. Inmiddels weet ik wel wat me te wachten staat en hoe ik daar mee om moet gaan. Hoewel het een enorm orkest is, zijn er zoveel lichtere momenten, zoveel kleuren, zoveel dingen in de instrumentatie waar je wat mee kunt.  Het geeft juist steun en helpt je bij het vinden van je eigen kleuren in je stem.’

Wat staat er na Blauwbaard voor de zangers op hun verlanglijsten?

T: ‘ Er zitten nieuwe dingen aan te komen en ik denk dat ik klaar ben voor Wagner. Wolfram en Amfortas.’          Deirde: ‘Ik ben toe aan mijn eerste Kundry (in Parsifal) en Fricka (in Wagners Der Ring des Nibelungen) denk ik. Maar ook Santuzza (Cavalleria rusticana) en Amneris (in Aida), en vergeet Ariane in Ariane et Barbe-Bleue niet; dat is een grote wens van mij!’

Casting directeuren, u weet het nu. Deze twee Nederlandse zangers zijn er klaar voor.

Nog ruim twee weken repeteren en dan de tournee met Blauwbaards Burcht, die begint in het Theater aan het Vrijthof in Maastricht op 1 november. De muzikale leiding is in handen van Duncan Ward. PhilZuid zit, dit keer letterlijk, op het podium.

De voorstelling is na de premiere nog te zien op 3 november in ’s Hertogenbosch, op 5 november in Keulen, op 7 november in Eindhoven en de laatste voorstelling in deze korte tournee is op 10 november in Den Haag.

Verder lezen

Al in 2013 maakte Deirdre Angenent grote indruk als Judith op Peter Franken

Vorig jaar maakte Thomas Oliemans zijn debuut aan de Met in New York.