Wat rond 1600 in Italië begon, is inmiddels een mondiaal fenomeen. Opera, je vindt het bijna overal. In een tamelijk roekeloze trip over de wereld worden veertig willekeurige operahuizen uitgelicht, met een kiekje en een praatje. In deel 9 de Lietuvos Nacionalinis Operos.

Het gebouw
De eerste opera’s in Litouwen werden gehouden in de landhuizen van edelen. Vanaf eind achttiende eeuw werden de eerste publieke theaters geopend, maar omdat het land voortdurend bezet werd door andere landen (Polen, Duitsland, Rusland), droegen die theaters eigenlijk nooit de Litouwse nationaliteit.

In 1918 werd Litouwen een onafhankelijke staat, maar hoofdstad Vilnius en het omliggende gebied werd al snel geannexeerd door Polen, zodat het eerste echte Litouwse theater in de tijdelijke hoofdstad Kaunas kwam te staan. De eerste thuisbasis van de Litouwse Nationale Opera (Lietuvos Nacionalinis Operos).

In 1948, toen Litouwen opgeslokt was door de Sovjet-Unie, verhuisde het operagezelschap naar Vilnius, dat weer als hoofdstad was hersteld. In 1974 nam het gezelschap het huidige gebouw in gebruik, ontworpen door Elena Bučiūtė.

Het operahuis heeft twee zalen: een hoofdzaal met 984 plaatsen en een kleine zaal met 250 plaatsen. In de architectuur, met veel glas en staal, is het Sovjet-verleden terug te zien. De foyers worden onder meer gesierd door grootse lampen en beelden van operasterren.

Het gezelschap
Litouwen was er vroeg bij op het gebied van opera. Minder dan 40 jaar nadat het genre in Italië uitgevonden was, werd in Vilnius al de eerste opera opgevoerd: Il ratto di Helena. Dat gebeurde in 1636, in het hoftheater van een hertog.

Dat de eerste Litouwse opera (Birute) pas in 1904 werd opgevoerd, geeft wel aan hoe bewogen de geschiedenis van het land was, met vele overheersers die ieder hun eigen stempel op het culturele leven van Litouwen drukten. En zelfs na 1904 duurde het nog lang voordat Litouwen geheel haar eigen artistieke koers kon varen, vanwege de decennialange overheersing van de Sovjet-Unie.

De opening van het theater in Kaunas in 1920 legde de basis voor de huidige Litouwse Nationale Opera. Tot aan de jaren negentig controleerde de Sovjet-machthebber het reilen en zeilen van het operahuis. Niettemin groeide het toneel in Vilnius uit tot één van de prominentse in de Sovjet-Unie. Zo traden grote namen als Edda Moser, Grace Bumbry en Nicola Rossi-Lemeni er op.

Na de val van de Sovjet-Unie begon het operahuis veel repertoire te programmeren dat al die decennia verboden was geweest, waarmee het de kunstvorm nieuw leven in blies.

Heden ten dage voert het operahuis zo’n negentien producties per jaar op, waarvan vier nieuwe producties en vijftien titels uit het repertoire. Daarnaast maakt het veelvuldig tournees in andere landen en treedt het regelmatig op bij internationale festivals.

Seizoen 2010/2011
In het komende seizoen speelt de Litouwse Nationale Opera een enorme reeks populaire opera’s: Le nozze di Figaro, La Traviata, Carmen, Wiener Blut, Rigoletto, L’elisir d’amore, Madama Butterfly, La Juive, Die Walküre, Die Lustige Witwe, The Tiny Lingonberry van Tamulionis, La Forza del Destino (met Violeta Urmana), Otello, Der Fliegende Holländer, The Little Prince van Portman en Schoppenvrouw. Het gezelschap is een repertoirehuis, wat betekent dat de titels vaak over vele maanden verspreid te zien zijn.

Naast haar eigen producties heeft het operahuis ook enkele gasten uitgenodigd. Zo is er een concert van de New York Philharmonic, een recital van pianist Evgeny Kissin en een galaconcert met Violeta Urmana.

Zie voor meer informatie www.opera.lt.

De reis tot nu toe
Amsterdam
Hamburg
Kopenhagen
Oslo
Stockholm
Helsinki
Tallinn
Riga