Discografie: Verdi’s Siciliaanse vespers
De Nederlandse Opera trapt op 10 september haar seizoen af met Verdi’s weinig opgevoerde Franse opera Les vêpres siciliennes. Als voorproefje zet Basia Jaworski de nodige opnamen van het werk, en van de Italiaanse bewerking die Verdi later maakte, op een rij.
Les vêpres siciliennes was Verdi’s eerste Franse ‘grande opéra’, die hij, na lang aandringen door de Parijse Opera, componeerde op een libretto van Eugene Scribe en Charles Duyverier. Het is één van zijn langste opera geworden, wat onder meer te danken is aan het, voor het Parijs van toen, verplichte lange ballet in de derde akte (maar liefst een half uur!).
Het verhaal speelt zich af in Palermo in 1282, tijdens de Franse bezetting van Sicilië. De jonge Siciliaan Henri is verliefd op Hélène, een jonge Oostenrijkse hertogin, gevangen gehouden door Guy de Montfort, de Franse gouverneur van Sicilië. Als blijkt dat Montfort de vader van Henri is, zijn de verwikkelingen niet te overzien, en aan het eind is zowat iedereen dood.
De première in 1855 was een fiasco en een paar jaar later bewerkte Verdi het werk tot het Italiaanse I vespri Siciliani, waarmee hij veel meer succes boekte. Een echte kaskraker werd de opera echter nooit.
Franse versie
Les vêpres siciliennes was de derde uitgave in de serie ‘originele versies’ van Opera Rara, na eerdere uitgaven van Macbeth en Simon Boccanegra. Het werd al in mei 1969 live opgenomen in The Camden Theatre in Londen en in februari 1970 door de BBC uitgezonden, maar de cd-uitgave kwam pas in 2004 op de markt.
In juni 2002 heeft onze onvolprezen ZaterdagMatinee op Vrije Zaterdag Les vêpres siciliennes concertante op de planken gebracht. Het is bijzonder spijtig dat de opname ervan nooit op cd’s is verschenen, want de uitvoering (met onder andere Nelly Miricioiu, Francisco Casanova en Zeljko Lucic) was niet te versmaden.
Italiaanse versie: cd’s
Als u de Italiaanse versie van de opera wil hebben, dan is de keuze iets groter, maar om te zeggen dat de markt ermee is overvoerd?
Voor de rest moeten we het (toegegeven, in de meeste gevallen op zijn minst zeer interessante) piratenopnames hebben. Zeer aan te bevelen is een opname met Montserrat Caballé en Plácido Domingo uit Barcelona 1974 (SRO 837-2). Fantastisch is ook de versie met Renata Scotto, Gianni en Ruggiero Raimondi uit La Scala 1970 (Myto MCD.905.24). En vergeet ook La Divina (met onder andere Boris Christoff) niet, opgenomen in 1951 tijdens het Maggio Musicale Fiorentino (Testament SBT 21416).
Let op: de meeste opnames zijn (sterk) ingekort. Check ook voor alle zekerheid het internet, want piratenlabels komen en gaan en het verschil in prijs kan enorm zijn.
Italiaanse versie: dvd
In de jaren tachtig was de Amerikaanse Susan Dunn immens populair. Men zag in haar de ultieme Verdi-sopraan. In haar ‘Bologna-jaren’ werd ze de lievelingszangeres en protégee van Riccardo Chailly, destijds de chef-dirigent aldaar. Met hem maakte zij heel wat cd-opnamen. Behalve Verdi ook Mahler, Schönberg en Beethoven, en er werden ook operavoorstellingen voor de video opgenomen.
De productie van Luca Ronconi is behoorlijk traditioneel. De decors zijn natuurgetrouw. Men waant zich als het ware tussen de cactussen op het broeierige Sicilië. Ook de kostuums laten niets te wensen over, maar de hele voorstelling is behoorlijk statisch.
Het publiek vindt het enig, en dat laten ze weten ook. Het ene open doekje volgt het andere en de zangers nemen ze dankbaar aan. Ook al zijn de protagonisten geen van allen echt grote acteurs – wat wellicht ook op het conto van de regisseur geschreven kan worden – gezongen wordt er op zeer hoog niveau. En er is ook een verrassing: Anna Caterina Antonacci in de kleine rol van Ninetta.
De auteur
5Reacties
Ik kan de leuke tip voor deze opera ten volle toejuichen, al was het maar omdat Maria Callas er een van haar vroege klassiekers van maakte. Toch leert een blik op de website http://www.operadis-opera-discography.org.uk, dat er, te beginnen met deze eersteling uit 1951, maar liefst 38 opnamen bekend zijn, waarvan de laatste 15 uit de CD-tijd stammen, zogezegd (v.a. begin jaren ’80). En vermits de nodige oudjes toch ook nog wel op CD zijn uitgegeven, is de keuze – zeker voor de snuffelaar op de tweedehandsmarkt – toch niet zo heel beperkt.
Behalve de Vespri met Callas uit 1951 bezit ik zelf ook de opname met Anita Cerquetti uit 1955 (Replica LP en Claque CD, beide met prima geluid, maar ook nu de plaat toch weer iets helderder). Een waar genoegen om deze dames te vergelijken, beste mensen, want ze zijn elk binnen hun eigen stembereik subliem! En dat kan dan ook nog bij Un Ballo in Maschera, La Forza del Destino, Norma, Aida, La Gioconda…..
……….en dan mogen we natuurlijk ook de opnamen met Gencer en Deutekom niet vergeten, want beide prima donna’s zongen de rol vele malen en Christina Deutekom deed dat o.a. bij onze eigen Nederlandse Opera in de produktie die een paar jaar geleden in de New Yorkse Met gewoon nog in gebruik is.
Leyla Gencer zong in 1964 samen met o.a. Gian Giacomo Guelfi, Nicola Rossi Lemeni, Gastone Limarilli en de opera van Rome o.l.v. Gianandrea Gavazzeni een formidabele Elena.
In december 1971 deed Gencer het nog een keer in de Scala met Gianni- en Ruggero Raimondi (geen familie)en Pierro Cappuccilli onder Gavazzeni.
Onze eigen formidabele Cristina Deutekom zong de Elena in 1974 in New York met de zojuist overleden Franco Tagliavini, Cornell McNeil en Paul Plishka onder James Levine en in dat zelfde jaar nog een keer, maar dan in Parijs met Franco Bonisolli, Peter Glossop en Ruggero Raimondi o.l.v. Nello Santi.
Het is natuurlijk een beetje zoeken op de (illegale) markt op het Internet, maar de opnamen bestaan echt, want ze staan bij mij in de kast.
Voor wat betreft de Franse versie, kom ik ook niet verder dan de onvolprezen Matinee opname met Miricioiù en Casanova in het Amsterdamse Concertgebouw.
Daar komt dus binnenkort de Radio- en TV opname bij vanuit het Muziektheater in Amsterdam.
Wij mogen niet klagen!!
Hans van Verseveld
Warempel, gisteren vond ik op de rommelmarkt ook nog een (Italiaanse) Vespri met Montserrat Caballé, opgenomen in het Teatro al Liceo in Barcelona in 1974, op het Amerikaanse piratenlabel van Ed Rosen, nl. Legato SRO (wat staat voor Standing Room Only, Ned. ‘alleen nog staanplaatsen’).
Van zo’n aankoop krijg je nooit spijt, maar toch ontbreekt er iets. Ofschoon Caballé in haar beroemde Lucrezia Borgia (New York, Carnegie Hall, 1965) liet horen dat ze wel degelijk woede in haar stem kon leggen, klinkt ze hier toch te ‘lief’ om haar personage Elena recht te doen – wat ik trouwens ook vind van Susan Dunn op de hierboven genoemde DVD. En nu ken ik de meeste Vespri’s natuurlijk niet, maar bij de vier die ik bezit schiet alleen Maria Callas raak als het erop aankomt om de Franse troepen te tracteren op die welbekende, vermomde banvloek vol nauwelijks verhulde haat, in de cruciale passage ‘Il vostro fato è in vostro man…’ – wie heeft er geen koude rillingen bij gevoeld! Maar in de zng. brindisi ‘Merce, dilette amici’ in de laatste akte is Cerquetti toch weer minstens haar gelijke!
En net als Basia Jaworski in haar commentaar op Rusalka, moet ook ik mij excuseren: de brindisi van I Vespri Siciliani dient gespeld te worden als ‘Merce, dilette amiche’.
Want zondigen tegen zo’n mooie taal als het Italiaans – dat doe je niet. En al helemáál niet op een deftige wèpsèht (Haags) als de onderhavige.
Van de uitvoering van Deutekom in New York in de Vespri (samen met Domingo, Milnes en Pliskha) is een prachtige stereo-opname beschikbaar. Te vinden op http://www.deutekom.info/muziek