Cecilia Bartoli stoft Halévy’s Clari af
Met dank aan Cecilia Bartoli hebben we er een nieuwe herontdekking bij: Clari van Fromental Halévy. Een heerlijk niemendalletje met Bartoli zelf als voortreffelijke Clari en John Osborn als geweldige prins.
Wat je ook van diva’s en divo’s denkt: wij hebben ze nodig. Op de een of andere manier hebben wij allemaal een ‘iets’ in ons leven nodig. Een ‘afgod’ of een ‘idool’ die ons onze dagelijkse zorgen doen vergeten en ons verrijken met dat vleugje… glamour? Dromen die uitkomen? Dromen die kunnen uitkomen? Dromen?
Veel belangrijker nog dan dat is het, zeker voor de minder dromerigeren onder ons, dat wij dankzij de divo’s en de diva’s ook ontzettend veel nieuwe, onbekende en vergeten werken kunnen bewonderen. Dankzij hun status hebben ze het vaak voor het zeggen in de (in dit geval) opera-industrie. Dus speciaal op hun eigen verzoek worden er opera’s geprogrammeerd die je anders nooit van je leven live zou kunnen horen. Laat staan dat het ooit op dvd zou worden uitgebracht.
De herontdekking van Clari, een totaal vergeten opera van Jacques Fromental Halévy, hebben wij op deze manier aan Cecilia Bartoli te danken. Zij heeft de opera opnieuw onder de aandacht gebracht en dankzij haar kwam het tot een productie.
Heel erg verwonderlijk is het niet. De opera was gecomponeerd voor Maria Malibran en aangezien La Bartoli de laatste tijd helemaal ‘in Malibran’ is geweest, was het te verwachten dat ze nog een ‘Malibran-krent’ voor ons in petto had.
Fromental Halévy, nog maar een paar jaar geleden niet meer dan een naam, is inmiddels geen rariteit meer. Zijn La Juive gaat tegenwoordig alle grote operahuizen rond en heeft zelfs Amsterdam aangedaan, in een schitterende productie van Pierre Audi. (Helaas komt het niet terug. Waarom?! Waarom de afschuwelijke Don Giovanni wel en dit niet? Wie neemt zulke idiote beslissingen?).
Maar goed: Clari? Heeft iemand ooit van Clari gehoord? Vergeet de ‘grand-opéra’, want die is mijlenver hiervan verwijderd. Clari beleefde haar première in het Théâtre-Italien in Parijs in 1828 en verdween daarna van het toneel. Het is een niemendalletje. Maar wat een heerlijk niemendalletje!
Clari is een echte opera ‘semi-seria’, dus (een beetje) dramatisch en (een boel) komisch tegelijk. De keuze voor die verhouding is aan de voortreffelijke regisseurs te danken (Moshe Leiser en Patrice Caurier). En we krijgen een happy end.
Als iemand mij vertelde dat het een pas herontdekte onbekende Rossini was, had ik het zo geloofd. Maar ook Cherubini is nergens ver weg.
De enscenering doet mij het meeste aan pop-art denken. En aan de schilderijen van Tom Wesselmann: roze koelkast, blauwe muren, pasteltinten overal… De regisseurs hebben het zelf over ‘Foto-novella’. Daar zit natuurlijk ook wat in, maar het is natuurlijk ook sterk met beide benen in het internettijdperk verankerd.
Waar gaat het over? Een arm maar o zo mooi plattelandsmeisje wordt geschaakt door een prins. Hij belooft met haar te trouwen, maar eenmaal aan zijn hof introduceert hij haar als zijn nicht. Ter ere van haar naamdag wordt er een toneelstuk opgevoerd dat haar met haar verleden confronteert. Zij valt flauw en besluit terug te keren naar haar ouderlijk huis. Haar vader wijst haar de deur, maar de prins reist haar achterna met een huwelijkscontract. Eind goed, al goed.
John Osborn is een werkelijk heerlijke Duca. Zijn stem is soepel en wendbaar. Zijn topnoten doet niemand hem na. En hij kan acteren ook.
Bartoli oogt (het close-up-tijdperk!) een beetje oud voor de naïeve teenager. Haar uitstraling doet ook eerder een vrouw van de wereld dan een plattelandsmeisje vermoeden, maar ach… Ze zingt de bijna drie octaven omvattende rol voortreffelijk, acteert aanstekelijk en is leuk om te zien. Wat willen we dan meer?
Is de opera oorspronkelijk? Nee. Innoverend? Nee. Meesterwerk? Nee. Maar hoe ontzettend LEUK! Zeker in de productie uit Zürich. Zeer aanbevolen.
2Reacties
Wow. Looks like we’ll get Bartoli in IM WEISSEN RÖSSL next. I look forward to her dusting that off too.
Op 5 januari 2009 zond ARTE deze opera van Halévy al uit en ook ik was toen verbijsterd, dat deze miskende componist zomaar ineens in de lift bleek te zitten en natuurlijk moet ik ook eerlijk toegeven, dat we dankzij mevrouw Bartoli de kans krijgen om een ander werk van Halévy te zien. Voor mij was John Osborn de ster van de uitvoering en tot mijn grote vreugde hebben we hem gelukkig enkele malen bij De Nederlandse Opera en de Matinee mogen bewonderen.
Natuurlijk kent iedere operaliefhebber wel een aria of fragment uit Halévy’s La Juive en inmiddels zijn er zowel studio- als liveopnames van het complete werk in omloop en de radiouitzending van La Juive bij De Nederlandse Opera behoort tot mijn favoriete CD’s, maar er is méér van Halevy te krijgen bij diverse Amerikaanse Internet-Opera bedrijven.
Voor een ieder die het avontuur durft aan te gaan:
http://www.houseofopera.com heeft Halevy’s CHARLES VI en L’ECLAIR op de plank liggen.
Laat je verrassen!
Hans van Verseveld