Hoofdredactioneel: Lege stoelen
Lege stoelen bij de Barbier, op het podium zitten bij Henk Neven in het Concertgebouw, daags voor een première nog kaarten kunnen krijgen bij De Nederlandse Opera: de zalen raken lang niet zo gemakkelijk meer gevuld. Dat wisten we natuurlijk al een poos, maar dat maakt de vraag naar oplossingen alleen maar prangender.
De drie voorbeelden die ik noemde, zijn duidelijke, actuele illustraties van hoeveel moeilijker het geworden is om kaarten verkocht te krijgen. Internationale Opera Producties toert rond met Il barbiere di Siviglia, een zeer bekend en populair werk. En toch gaapte het lege stoelen bij de voorstelling in Zwolle afgelopen weekend.
Bariton Henk Neven zong een week geleden driemaal een paar aria’s uit Mozart-opera’s met het Nederlands Kamerorkest. Niet alleen geliefd repertoire, maar ook een geliefde solist en een orkest van naam. En toch wist het orkest voor het laatste concert enkel de stoelen op het podium gevuld te krijgen. Een groot doek schermde de volledig lege Concertgebouw-zaal af.
De Nederlandse Opera heeft eveneens moeite om Het Muziektheater iedere voorstelling gevuld te krijgen. Vergeleken met een paar seizoenen geleden is het veel makkelijker om op het laatste moment kaarten te krijgen en de gemiddelde zaalbezetting is fors gedaald. Diverse lezers schreven bijvoorbeeld over het grote aantal lege plekken bij Il turco in Italia. Nota bene een voorstelling met topzangers als Olga Peretyatko en Lawrence Brownlee.
De meest voor de hand liggende verklaring van deze ontwikkeling is natuurlijk dat het een centenkwestie is. Voor een groeiende groep liefhebbers zijn de kaarten simpelweg te duur. Dat lijkt me zelf ook de meest valide uitleg. Maar belangrijker dan dat is mijns inziens de vraag naar een oplossing. Of beter: de vraag of er überhaupt een oplossing is.
Je kunt je kaartprijzen verlagen, maar dat zou je financieel in een lastig parket kunnen brengen. Zeker met de ophanden zijnde bezuinigingen, die gezelschappen in toenemende mate afhankelijk maken van hun eigen inkomsten. Kaartverkoop dus, en sponsoring. Waarbij sponsoring ongetwijfeld weer samenhangt met de kaartverkoop…
Een groots marketingoffensief is wellicht een alternatief: alles op alles zetten om de liefhebbers naar de theaters te laten komen. Maar zelfs de meest wervende affiches kunnen de koopkracht van operabezoekers niet vergroten.
Het lijkt soms wel alsof gezelschappen niet eens zo gek veel kunnen doen om meer mensen hun zalen in te krijgen. Ze zijn overgeleverd aan de omstandigheden.
Een duidelijke route terug naar gevulde zalen is er in mijn ogen dan ook niet. En dat stemt somber. Wat als een groot deel van de operaliefhebbers zijn hand voorlopig nog op de knip moet houden? Dan speel je zelfs met Traviata’s en Zauberflöte’s niet meer op safe.
De auteur
140Reacties
Lege stoelen hebben m.i. niet alleen met de gestegen kaartprijs te maken (1), maar ook met
2. verzadiging (‘heb ik al meer dan eens gezien’ )
3. overaanbod (zoals in korte tijd meerdere Zauberflöte’s)
4. alternatieven (Met in HD Cinema)
5. afhaken door teleurstellingen (regietheater)
6. onvoldoende aanwas van nieuw publiek.
– Het lastige met de Tatarstanen en Moldaviërs lijkt me vooral dat hun voorstellingen niet of nauwelijks aangekondigd worden buiten de seizoensbrochure van het theater waar ze optreden. Ze doen niet echt (liever nog: echt niet) aan marketing, dus dat die zalen niet vanzelf vollopen, dat lijkt me niet zo gek. Een tweede probleem is dat ze soms een behoorlijke prestatie neer kunnen zetten, maar dat ze even zo vaak een gammel orkest met gammele zangers neerzetten. En ze doen alleen de opera’s die echt scoren – die markt is echt vroeg of laat verzadigd, lijkt me.
– Het Nederlands kamerorkest (en het NedPhil tot op zekere hoogte ook) kampt al jaren met zalen die soms met geen mogelijkheid vol te krijgen vallen. Volgens mij willen ze ook net een avond teveel hetzelfde stuk uitvoeren. Ik denk dat de naam Henk Neven over het algemeen niet zó wijdverbreid bekend is dat er 3x een grote zaal mee valt te vullen. Tien jaar geleden was dat volgens mij echt niet heel anders.
– Ik heb begrepen dat de zalen van Il Turco op de doordeweekse avonden wél goed gevuld zijn (en dat gisteren overigens de pianist in de tweede akte in slaap viel en met pianokruk en al omviel, waardoor de zangers ook niet meer zonder slappe lachbuien verder konden). Het bizarre is dat er vier matineevoorstellingen zijn in deze ronde (en als je voor de grap eens kijkt in hoeverre de zaal a.s. zondag gevuld is val je zelf ook van je stoel… en dan is de matinee van a.s. zondag ook nog eens een voorstelling die in een abonnementenreeks zit!)
Don Carlo daarentegen loopt wel al behoorlijk goed. Het kán dus blijkbaar wel – ook in deze tijd nog.
Ik ben het met Leen eens. Verzadiging, te veel van hetzelfde …..
Al die Toverfluiten achter elkaar, zes Wagners binnen één seizoen – fijn voor de liefhebber van de coloraturen van de Koningin van de Nacht en Wagner fanaten, maar de rest van de liefhebbers kan het schudden.
En ik geloof niet dat het _alleen maar_ aan de centen ligt. Musicals zijn maanden van tevoren uitverkocht, bejaarde Rolling Stones kunnen makkelijk een arena vullen, over voetbal praat ik niet eens. En de kaartjes voor _die_ evenementen zijn vaak nog duurder.
Men wilt waar voor zijn geld en gaat heus niet zijn Kerstavond door een onbekende, moderne opera verpesten.
Maar het hoeven ook niet alleen maar Traviata’s en Boheme’s zijn, integendeel!
Dat verklaart dan meteen de lege stoelen bij Tartastan en zo. Zeker ook omdat het niveau (mee eens Laura)vaak beschamend. Het operarepertoire is groot en er valt veel te kiezen.
Wat mij _wel_ opvalt: in de Munt heb ik nog nooit lege plekken gezien. Ook in Covent Garden niet. Ben twee dagen achter elkaar in Teatro Massimo in Palermo geweest: alle stoelen bezet.
Maar daar doet men heel erg veel aan om de potentiele liefhebbers te kweken: schoolkinderen krijgen er onderwijs in (zie mijn Palermo verhalen elders op de site).
Nee, het is niet _alleen maar_ kwestie van centen.
Mijn ideeen over het teruglopend operabezoek heb ik recentlijk eens geprobeerd te toesten aan de feiten en met name aan de wensen van het publiek. Wat blijkt uit een onderzoekje bij een aantal theaters in het land (NL in dit geval) is dat het publiek geen band (meer)voelt met de voorstellingen en dat komt , althans dat is wat veel bezoekers naar voren brengen, ondermeer door het feit dat er te veel producties zijn die in de ogen van een vaak toch wat traditioneel publiek, te modern zijn (Salome DNO) of om andere reden geen identificatie bieden. Het enorme succes van de Met HD voorstellingen is een bewijs dat men weldegelijk naar hedendaagse producties komt als er maar een gevoel van herkenbaarheid is of, zoals in de Met, het niveau van de solisten uitzonderlijk is. Bij Nixon in China zat de zaal in Tuschinksi bomvol, bij de zondagochtend (11 uur) voorstelling van Satyhagra waren er honderden bezoekers. Voor La Traviata in dezelfde regie als bij DNO, was er geen stoel meer te krijgen. Laagdrempelige opera van het hoogste niveau is echt mogelijk! Een ander punt is dat het publiek zangers die ze goed vonden in het vorig seizoen graag terug zien en daar een “band” mee opbouwen..Karin Strobos die als Octavian bij DNO de voorstellingen redt en bij Opera Zuid elke keer als ze een rol zingt inmiddels echt haar eigen publiek trekt, keert bij DNO terug in de piepkleine rol van Flora in La Traviata..dat is geen klantenbinding. Eva Maria Westbroek zingt de komende 4 jaar niet bij DNO (en voorzover ik weet heeft ze er alles aan gedaan om een rol te krijgen, maar wie weet lukte het niet voor DNO iets geschikts te vinden in een periode tussen nu en 2018 waarin Eva Maria vrij is). Maar als ze het telefoonboek zou zingen zou ze nog volle zalen trekken dus je zou als DNO ook kunnen zeggen:”wat wil je de komende jaren bij ons zingen, dan zorgen we ervoor dat je elk jaar bij ons een hoofdrol zingt”) maar dat is mijn idee.
De al door anderen genoemde herhalingen van voorstellingen helpt ook niet en voor de tweede garniteur buitenlandse sterren rent het publiek niet naar de theaters, want hoe goed die zangers ook zijn, het “grote” publiek kent ze niet. Als ze dan, zoals bij Il turco in Italia de sterren van de hemel zingen maar de meningen over de productie (WEER) op zijn zachts gezegd niet erg positief zijn, werft dat ook geen publiek.Het klinkt misschien wat simplistisch maar het publiek ziet liever een goede nederlandse “eigen ” ster in hoofdrollen dan een net zo goede maar net zo bekende of onbekende buitenlandse zanger of zangeres.Bij Opera Zuid lukt dat, bij de Nationale Reisopera al in veel mindere mate en bij DNO is het aantal nederlanders in hoofdrollen(!) ver te zoeken behalve als alle buitenlanders ziek worden zoals bij Vespri of Der Rosenkavalier. Er zijn zoveel nederlandse zangers die in het buitenland schitteren maar in eigen land niet of nauwelijks te horen zijn en uit onderzoek blijkt dat het publiek zich verbonden voelt met nederlandse sterren en dat heeft niets met “eigen volk eerst” te maken maar met plaatsvervangende trots. Helaas haalt een nederlandse ster de krant pas als ze in het buitenland onder het decor van Tosca terecht komt (Annemarie Kremer) en niet omdat ze in Nederland een prachtige rol zingt! Het publiek heeft de keuze om 70 euro of meer uit te geven maar maakt die keuze steeds meer en meer op basis van het gebodene..Met alle respect voor al het moois wat er ook geboden wordt, moet er meer geluisterd worden naar de wensen van het publiek zonder een soort van middelmaat en weg van de minste weerstand te volgen. Moderne producties KUNNEN wel delgelijk aansprekend zijn maar het terug brengen van bijvoorbeeld de meest verguisde productie van de laatste jaren (Don Giovanni DNO) getuigt van minachting voor het publiek en dat publiek gebruikt zijn machtsmiddel: geen kaartjes meer kopen. Natuurlijk spelen de entree prijzen ook een belangrijke rol, maar voor Soldaat van Oranje zijn de kaarten niet aan te slepen, dus voor hoge kwaliteit, uitzonderlijke voorstellingen, voorstellingen waar het publiek een band mee voelt, geeft men graag geld uit.
En dan als laatste wil ik nog zeggen dat met het betrekken van het publiek door goede, duidelijke publiciteit, je publiek nog naar de zalen kunt krijgen. Actief naar buiten treden, communiceren dat opera ook entertainment is en niet bang zijn te luisteren naar je publiek is noodzakelijk om de mooiste kunstvorm die er in mijn ogen is, levend te houden.
zo, dat lucht op….Bo van der Meulen
QUO USQUE TANDEM….
Inderdaad, hoe lang nog….. De wansmaak (Salome) en onzinnigheid (Don Giovanni) die DNO haar publiek jaar in jaar uit voorschotelt, daar noet natuurlijk eens een eind aan komen! Het voorbeeld dat Bo van der Meulen aanhaalt, spreekt boekdelen: hoe intens moet je je publiek minachten om die Don Giovanni bagger weer over ons uit te storten? Hoe arrogant moet je zijn om in het Verdi-jaar 2013 zegge en schrijve 1 Verdi-opera, een reprise, te programmeren? En deze absurditeit te onderbouwen met het kul-argument “we hebben nu eenmaal een Duitse chef-dirigent”? Het lijkt erop dat de bezoekers er genoeg van hebben om de vermeend avantgardistische Kleren van de Keizer te financieren. Het publiek past er voor om de “toonaangevende positie in de internationale operawereld” uit eigen portemonnee te betalen om daar ook nog eens dubbel voor gestraft te worden met het aanschouwen van de ziekelijke frustraties van de Konwitschny’s van deze wereld. Wordt het niet gewoon eens tijd dat Audi bedankt wordt voor bewezen diensten? In de frase “Je wordt bedankt!” kan vriend en vijand zich toch vinden?
Wat de Nederlandse Opera betreft weet ik het wel; de centen.
We zijn naar een hoger btw-tarief gegaan; maar staat dat in verhouding tot de prijsverhoging die de Nederlandse Opera heeft doorgevoerd? Ik betaal voor mijn kaartje dit jaar gemiddeld 100% meer! Vorig jaar 45 euro nu doorgaans 100 euro Dan heb ik het wel over een kaartje waarbij je de boventiteling niet kunt lezen.
De uitvoeringen van de Reisopera die ik laatst heb gehoord en gezien (Siegfried in Enschede en La nozze de Figaro in de Stadsschouwburg van Amsterdam) waren goed bezet, voor zover ik kon zien. Daarnaast veel betaalbaarder en de kwaliteit…fantastisch! Ik wil natuurlijk niet vervelend doen, maar in de voorgaande seizoenen heb ik bij de Nederlandse opera La nozze de Figaro gezien en Don Giovanni. De eerste was al niet best, maar Don Giovanni was een regelrechte aanfluiting!
Het stuk van Bo van der Meulen is erg interessant en ik ben het er grotendeels mee eens. Ik merk ook in mijn eigen omgeving dat de recensies en verhalen van kennissen die naar een voorstelling gegaan zijn toch steeds meer afgewacht worden alvorens er kaartjes gekocht worden. Zo zat de Nachtegaal behoorlijk vol na de goede recensies op alle vlakken, il Turco na matige recensies over de regie niet.
Wat betreft de Nederlandse zangers: ik vind het echt jammer dat we Barbara Haveman en Karin Strobos nog niet in hoofdrollen terug hebben gezien bij DNO. En Eva Maria Westbroek is ook een groot gemis in de programmering. Als DNO haar een groot en belangrijk roldebuut zou kunnen laten maken hier, dan zouden operaliefhebbers van heinde en verre komen kijken (ook uit het buitenland, denk ik zo). En ik heb het roldebuut van Annemarie Kremer als Norma moeten missen, maar alles wat ik lees (ook over haar Norma in Engeland) lijkt mij meer dan voldoende aanleiding om haar bij DNO een grote rol te geven. De afwezigheid van deze dames bij DNO ervaar ik toch wel als een gemis, zeker omdat deze zangeressen zich toch allemaal elders inmiddels wel bewezen hebben.
EIGEN ZANGERS EERST?
Van der Meulen stelt “(…) het publiek ziet liever een goede nederlandse “eigen” ster in hoofdrollen dan een net zo goede maar net zo bekende of onbekende buitenlandse zanger of zangeres.”
Is dat door onderzoek aangetoond of is het een veronderstelling? En wat maakt het paspoort van de solisten eigenlijk uit? Zouden er echt mensen zijn die wél gaan als Piet Pieterse op het affiche staat, maar wegblijven als Pietro Petrielli zijn opwachting komt maken? Het zou kunnen, maar het heeft wel iets treurigs. Het zou voor mij in ieder geval geen overweging zijn. Ik ben heel erg voor Nederland als we tegen de Duitsers voetballen, maar als ik naar een opera luister, gaat het me alleen om de kwaliteit, niet om de nationaliteit.
Maar dat het publiek een band wil opbouwen met bepaalde solisten, hetgeen de zaalbezetting ten goed komt, lijkt me wél aannemelijk. Er zijn genoeg voorbeelden van, het nog steeds goede huwelijk tussen Amsterdam en Nelly Miricioiu om er maar een te noemen, maar daar speelt de Nederlandse nationaliteit nou net weer geen rol.
Als Nederlandse zangers zo belangrijk zijn, moeten we misschien terug naar de tijden van Cristina Deutecom en Pieter van der Berg e tutti quanti. Want wat waar is, is waar: tijdens het Stadsschouwburgtijdperk waren de warme gevoelens voor “onze” solisten tegen het kookpunt aan.
Kortom, een beetje idee uit de oude doos, maar dat kan als tegengif tegen het huidige klimaat misschien helemaal geen kwaad. Laat ik dan ook een duit in het zakje doen: wat dachten we van een Nederlandse intendant?
Sorry,sorry, sorry: DeuteKom natuurlijk…..
of toch http://www.cristinadeute.com ?
Ik weet nog niet zo of het wel allemaal een geldkwestie is. Vorige week had ik de tijd van mijn leven in Praag, waar ik Turandot zag in de Staats Opera en, twee dagen nadien, Tosca in het Nationaal Theater, in een regie die met alle kleine vernieuwingen toch voor iedereen begrijpelijk was. Barstensvol zaten die schitterend uitgemonsterde zalen, met marmeren balkons en roodfluwelen loges tot 40,- euro, in een land dat gezien de prijzen qua koopkracht zo’n 15% op Nederland achter zal liggen. En niet allemaal 50+-ers zoals hier, maar volop jonge mensen. En dan praat ik nog niet eens over al die concertzalen en jazzcafés die de stad Praag telt.
Vier jaar geleden zag ik in het Operaház van Boedapest hetzelfde, maar nu met hele gezinnen inclusief kleuters, in een land waarvan veel mensen de laatste week van de maand eigenlijk geen geld meer hebben voor te eten. Laat staan dat ze geld voor vacanties hebben. Maar maanden sparen voor de opera, dat blijkbaar wel, zoals een concierge op de burcht mij liet weten.
Nu zou je kunnen stellen dat de bezoekers doorgaans nieuwe rijken zijn, die overal ter wereld dankzij privatiseringen het voormalige gemeenschapsgeld naar zich toe kunnen trekken. Maar een gesprekje links en rechts leerde dat de doorsneebezoeker helemaal niet superrijk was, maar gewoon kwam omdat hij zich vergroeid voelde met een oud cultureel erfgoed uit die later zo vervloekte Habsburgse tijd.
Datzelfde constateerde ik bij een ander soort publiek in die net zo elegante koffiehuizen, waar jong en oud bij het beste gebak weer net zo rustig over boeken, muziek en politiek overleggen als honderd jaar geleden. Niks geen kouwe drukte of ‘ben ik in beeld’, wat je bij Nederlanders en Amerikanen zo vaak aantreft.
Mijn conclusie: cultuur en geschiedenis, die zitten in je ziel en in je opvoeding, thuis en op school. Niet meer en niet minder. En kom me niet aanzetten met decadentie.
Bovendien sluit ik me graag aan bij Olivier Keegel, Basia Jaworski en Laura, die terecht mopperen over ’teveel van het hetzelfde’. Als de programmasamenstellers in Nederland ook maar een beetje van de moed hadden van iemand als Paolo Arrivabeni in Luik, dan zouden we tenminste niet jaar na jaar worden opgezadeld met alwéér Il Trovatore, La Traviata, Aida, Die Zauberflöte en andere veronderstelde kaskrakers.
Waarom van Bellini niet een keer La Straniera i.p.v. Norma, of van Donizetti Lucrezia Borgia, Gemma di Vergy, Maria de Rudenz of de dolkomische Campanello?
Als er iets is dat het grote publiek kan afstoten is dat fantasieloosheid, en dat spreekt in Nederland niet alleen uit de programmakeuze maar ook uit de aankleding, die doorgaans kaal, of aggressief grillig en contrasterend is – wat door de bezoeker dan weer als ‘vernieuwing’ moet worden geslikt. In de Nederlandse budgetteringscultuur is opera het verplichte ‘kilootje ketuur’, en straalt er aan alle kanten vanaf óók.
Alwéér een reden dus voor onze bestuurders, om in Praag en Boedapest de kunst af te kijken.
Helemaal mee eens.Heb n.l ook genoten van diverse uitvoeringen in Praag o.a een schitterende Nabucco, Turandot.
En vele Mozarts in Nationaal Theater..Alles constant vol.
Ben het eens met Basia Jaworski, Olivier Keegel,Laura en Steven
Surdel,te veel hetzelfde zaubeflotes Traviata sInderdaad wanneer eens een Lucrezia Borgia, zit daar met smart op te wachten.Ja straks in Brussel.Inderdaad het wordt tijd dat mijnheer audi eens bedankt wordt voor gedane zaken,wegwezen per direct.
En waarom geen intendant uit eigen land?
Kijk maar eens komt er een Walkure maar geen Eva Maria Westbroek die overal triomfen haalt met Sieglinde en geen Frank van Aken.
Ga zo maar door geen Annemarie Kremer in NOrma of Tosca..
Geen Karin Strobos in belangrijke rol ja Flora Traviata nee daar wachten we niet op zijn genoeg Flora s hier.
Kijk nu eens naar een Wiebe Pier Cnossen, wie zegt U ????
Ja een pracht bariton hele warme stem en als deze goed gecoached gaat worden een 2de Jan Derksen,hou in de gaten.
Ben ghelaas niet capabel genoeg om deze man te steunen maar ach ach doe er iets mee!!!!!!!!!!!!.
Waarom altijd volle zalen met Deutekom eerst ook afgekraakt,en later heldin , een Adriaan van Limpt, een Cora canne meyer,
mimi Aarden een mooiere Eboli is er nooit geweest op de hele wereld.
Gre brouwenstijn is alweer verder terug, maar goed waarom nu niet zijn er genoeg kom zo snel als mogelijk met Eva maria Westbroek anders .
Waarom geen Eva in Meistersinger met Barbara Haveman,deze rol overal gezongen maar niet in Nederland,waarom waarom .
Zoek het toch dichterbij en de zalen stromen vol.
Triest voor Nederland en voor zijn opera artiesten!!!!!!!!
Wie kan mij zeggen waarom er zo weinig nederlandse zangers worden gewaardeerd ja als het maar Pavarotti is maar een adrian van Limpt 10x beter o nee dat moet men niet.
Geen opnames van deze man en er is zoveel moois een lucia met Deut of met Sutherland er is een prschtige uitvoering geweest van hem met Sutherland en Jan derksen o.a Lucia of de Norma van die 2.
Er is zoveel waar blijft dat?
kom op zeg doe iets
In het land van de opera zag ik in december 2007 (Rome, Teatro dell’Opera) op een zaterdagavond Mosè in Egitto. De zaal was voor nog geen tweederde gevuld. Misschien doen lege zalen zich elders ook wel meer voor dan wij weten.
Inmiddels heb Ik zowel van DNO als KCO bericht ontvangen dat zij helaas nog geen bestelling voor een abonnement van mij hebben ontvangen…
Klopt het wat ik zojuist op Wikipedia las, namelijk dat Pierre Audi al sinds 1988 artistiek leider van De Nederlandse Opera is? Dat zou maar liefst 24 jaar zijn – geen wonder dat we steeds meer van hetzelfde krijgen. Hier is absoluut frisse lucht nodig.
Ja dat zou nbest wel kunnemn mkloppen ,Audi is hier al een hele tijd.
Dacht ook gelezen te hebben dat hij per 2013 weg zou gaan .
Gaat zeker niet door.
Zijn Ring zou het laatste zijn in 2013.
Hoop dat hert waar is.
!!!!!
Ik vind Pierre Audi een van de allerbeste opera regisseurs. De Monteverdi cycles, De Ring, La Boheme, Les Troyens, Castor & Pollux behoren tot het mooiste dat ik ooit heb gezien. Ook als artistiek leider heeft hij grote verdiensten. Dat het niet altijd (meer) even gelukkig uitpakt heeft niet uitsluitend met zijn artistieke beoordelingsvermogen te maken maar ook met andere factoren. Voorbeeld : Martin Kusej heeft een zinderende Lady Macbeth van Mtsensk geregisseerd. Logisch dat hij wordt teruggevraagd. Dat Kusej’s volgende regie’s minder goed uitpakken kan Pierre Audi ook niet worden verweten. En over het repertoire keuze: niemand kan ooit helemaal tevreden worden gesteld. Dat er veel aandacht voor Wagner is en de Ring wordt hernomen lijkt mij gezien het Wagner herdenkingsjaar niet meer dan logisch. Ik ga er vanuit dat er in het seizoen 2013/14 ook nog veel aandacht voor Verdi zal zijn. En Benjamin Britten wordt ook herdacht met een Death in Venice.
Ik heb weliswaar geen abonnement besteld maar ben van plan weer veel te gaan zien. Ik vind het nu eenmaal prettiger om zelf mijn stoel en datum van voorstelling uit te zoeken. Hoef ik ook niet in een keer met een vermogen over de brug te komen. Ik denk dat een afdeling Marketing meer op dit soort wensen zou kunnen inspelen. Denk bijvoorbeeld ook eens aan een flexibel abonnement, en ook met eigen stoelkeuze, zoals De Doelen die bijvoorbeeld aanbiedt.
Ondertussen verheug ik mij op Don Carlo en Parsifal.
Ongeacht het talent van Pierre Audi, vraag ik mij toch af, of je aan een functie als die van artistiek leider niet beter een maximumtijd van 6 tot 8 jaar kunt verbinden. Het kan waar nodig een soort ‘inteelt’ voorkomen en biedt bovendien meer kans aan veelbelovende talenten die soms jarenlang in de wachtrij moeten staan. Datzelfde lijkt mij trouwens ook gepast voor museumdirecteuren, om te voorkomen dat zij na een aantal jaren hun publieke tentoonstellingsruimte als een soort privé-galerie gaan beschouwen – zoals Pierre Janssen ooit terecht stelde.
MAN EN VROUW, ZINGEN BROER EN ZUS IN DE METROPOLITAN IN NEW YORK
Zaterdagavond geluisterd naar BBC III naar Wagners Walküre met onze eigen Eva Maria Westbroek als Sieglinde én Frank van Aken, haar echtgenoot in de rol van Siegmund.
Van Aken maakte hiermee zijn onverwachte debut in de Met omdat er ‘iets’ was met Jonas Kaufmann. Er werd flink gejuichd door de New Yorkers. Ik zat stikjaloers maar trots naar de radio te luisteren en dacht: Zij wél, daar aan de andere kant van de oceaan.
Natuurlijk Catherine Naglestad en Christopher Ventris die hier in 2013 de rollen komen vertolken in Die Walküre zijn ook eersteklas zangers, maar je maakt mij niet wijs, dat daar een hond op af komt en ik weet zeker, dat met een kleine aankondiging in de media, dat twee grandioze Hollanders de hoofdrollen zingen bij DNO ook de zoveelste reprise van Die Walküre gladjes volloopt.
Maarja, die profeten in eiogen land hè.
Ik kom tot de volgende conclusie:
– Het Muziektheater moeten we afbreken en opnieuw opbouwen – zaal deugt niet
– zo veel mogelijk zangers waar wij ons mee kunnen identificeren, liefst Nederlandse -zangers deugen niet
– Pierre Audi moet zijn biezen pakken – artistiek leider deugt niet
– nog meer subsidie want de prijzen zijn te hoog – prijzenbeleid deugt niet
– een landelijke opera-repertoire coördinator – repertoire deugt niet
Kunnen we hier nog iets aan toevoegen?
Geweldig het debut van Frank in de MET!
Ik ben ontzettend trots!
Als iemand die met Frank van kinds (lees bachkoor & conservatorium) af aan ongeveer alle partijen, van Don Ottavio/Donna Anna tot Ariadne/Bacchus tot Turandot/Kalaf via Holländer/Senta&Eric, Tosca/Cavaradossi, Leonore/Floristan etc., heeft gezongen, wil ik even zeggen dat ik het helemaal geweldig vind voor hem en ook voor Eva! Het dedain waarmee, vooral Frank, behandeld werd en wordt hier in NL is mij helaas niet vreemd. Toen wij met onze grote rollen furore maakten in DLD deed men hier alsof wij ergens in de rimboe ‘altijd is kortjakje ziek’ liepen te zingen…… Overigens zong Frank een paar jaar geleden al een fantastische Tannhäuser in Bayreuth, lees goed: TANNHÄUSER himself, in Bayreuth! Dat was toen al helemaal geweldig! Ik heb heel veel moeite gedaan om dit toen in de NL kranten & media vermeld te krijgen, maar helaas vond men het niet interessant genoeg. Een Tannhäuser overigens waar John Keyes die ‘m daarna bij DNO zong nog wel 10 puntjes aan kon zuigen….
Overigens, meneer Roetman, de Abigaille in de Nabucco die U zag in de Staatsopera Praag, was ik waarschijnlijk…..:))
Excuus…de laatste zin was voor dhr. Horsmeier bedoeld..:)
Groet,
Wiebke
Ja dat klopt helemaal was inderdaad met jou.
Geweldig echt waar zag er ook mooi uit qua decor en kostuums.
Hekle fijne avond voor nog geen 30.00 euro.
Ja waarom niet hiet STOM zooitje.
Heb je ook hehoord in I lombardi concertant met U. S O..
Wanneer en waar is je volgende=
Overigens was ik in het Nationaal Theater van Praag (z. hierboven) zeer gecharmeerd van Roemeense sopraan Anda-Louise Bogza, die de partij van Tosca vertolkte. Haar repertoire valt vooral op door het zware werk van Verdi en Puccini. Kent iemand haar? Een Engelse webzitter vond haar hoge bereik wat onzeker, maar daar was in Praag niets van te merken. Goed acteren kan ze beslist.
Ja heb haar gezien in Praag in de Turandot.
Inderdaad zware stem maar haar hoogtes waren niet altijd even fraai dat was wel het geval in haar Tosca vertolking.
Maar haar donna anna was niet om aan te horen .
Zeer wisselvallig.
Ja prachtig voor Nabucco helaas niet van haar gehoord .
Komt misschien nog wel.
Ga kijken of ik haar cd s kan bemachtigen .
Laat ze maar eens naar amsterdam komen
Anda-Louise Bogza is een bekende sopraan…
Hoorde haar als Tosca op de avond dat ik net geengageerd was als Abigaille, prachtig…., ze zong er ook Aida en andere rollen. Turandot wist ik niet. Intussen zingt ze wel elders in Europa, alleen in NL niet..
Mij waren ook 6 voorstellingen Turandot beloofd, maar die zijn nooit afgekomen. Jaren later achter gekomen dat dit kwam omdat ik zoooo/te enthousiast had gereageerd toen ik mijn Abigaille contact kreeg dat dit weer in het verkeerde keelgat was geschoten…in de trend van “mevrouw komt hier haar rollen uit proberen, en gaat er dan veel geld mee verdienen, ze gebruikt ons alleen maar”.. Te absurd voor worden, en helemaal zelf zo negatief ingevuld… Maar helaas, in dit wereldje gebeuren (te) veel absurde dingen, en wordt helaas liever afgegaan op onware geruchten en leugens dan zelf de waarheid even te checken en een egen mening te vormen…..
Groet,
Wiebke
@Heer Horsmeier:
Binnenkort zing ik de Fremde Fürstin in Rusalka,in het Westerpark Amsterdam. Datum 27 mei, aanvang 20.30
Gratis in de openlucht, kadootje van het Stadsdeel.
O wat mooi, wist ik niet.
Is het de complete rusalka? omdat het zo laat begint.
Welnu, dan stel ik voor dat we het probleem van de lege stoelen deels oplossen door de in ons land nog niet gehoorde Anda-Louise Bogza zo gauw als het kan uit te nodigen – alleen liever niet in de stem- en oorverwoestende rol van Turandot. Met haar nogal diepe stem doet ze me heel in de verte denken aan Anita Cerquetti, ook wat betreft die onderkoelde zeggingskracht.
Maar Ernani in plaats van de zoveelste Aida, dat zie ik met haar wel zitten. En voor de kostuums en de decorstukken vragen we wat specialisten van de Praagse Staats Opera.
Goed idee meneer Surdèl!
@ja Chris, de hele Rusalka, met een paar kleine coupures..
De volgende dag gaat hij nog een keer, in het Erasmuspark om 14 uur. Dan zing ik zelf niet, want heb mijn rol gegeven aan een jonge zangeres (Sandra van Vliet) voor wie deze rol ook veel waarde op het CV heeft en die de ‘wereld’ nog in moet….
Zoals je wellicht wel weet, ben ik altijd bezig om eea. voor de nieuwe generatie iets makkelijker te maken en ze te helpen om hun kansen te verbeteren op de (internationale) operamarkt. Binnenkort is ons projekt,de opera Les Dialogues des Carmelites van Poulenc, voltooid en gaan we met verschillende uitvoeringen het land in. Ik heb ‘m geregisseerd en de kostuums gemaakt en de rollen worden gezongen door jong (niet altijd in leeftijd maar wel in ervaring) nederlands talent. We hebben intussen ook de Zauberflöte, Hänsel und Gretel en Amahl and the Nightvisitors. Kijk op de website van http://www.hojotohozangstudio.nl voor meer info.
Groet,
Wiebke
ja prima ERNANI is een van mijn lievelings opera s van Verdi.
!x gezien door de Nationale Reisopera wat jaren terug. en 1 x concertant in utrecht door het U.S.O..Kpom op Hderen van de opoera zet je er voor in.
Regiseur Karel Nemec.
Kostuums josef Jelinek, beide van de Nationale Staatsopera Praag,
die hebben daar een schitterende Nabucco gedaan met onze eigen Wiebe Goetjes.
Doen .
FRISSE WIND NODIG
We dwalen af. Er begon zich net een spontane “AUDI MOET EEN KEER WEG” beweging te vormen en dat willen we graag even vasthouden. Stimuleren zelfs! Laat ik eens een ferme druppel olie op het vuur gooien: Audi’s regie van La Bohème in 1993. Wie herinnert zich dit debacle nog? Categorietje eclatante mislukkingen als Noord-Zuidlijn, Seedorf-penalty’s, Konwitschny’s Salome en LPF-Tweedekamerfractie. Nog een oliedruppel: wie heeft de goede man ooit op één verstandig woord over operaMUZIEK kunnen betrappen? En mag ik op grond van de Wet Openbaarheid Bestuur dat inburgeringsdiploma eens inzien? Vooral het cijfer voor Nederlands interesseert mij bovenmatig.
Dat is nu precies wat ik hierboven aanstipte: precies om dit soort redenen zouden leidende artistieke functies aan een maximum van 6 tot 8 acht jaar gebonden moeten zijn. Ik ken Pierre Audi enkel van naam en heb de goede man (Libanees in Parijs, formation française) nooit op TV gezien, maar zelfs voor een toptalent zijn 24 jaar op één plaats fnuikend. En het gaat natuurlijk niet alleen om de persoon zelf, maar ook om de kring (of misschien zelfs de pikorde) van mensen om hen heen, met alle risico’s dat er een paar bij zijn die zich als onaantastbare halfgoden gaan gedragen.
Tegelijk zou het geen overbodige luxe zijn als er wat alternatieve namen vallen, bijvoorbeeld uit Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije of Roemenië; dáár is opera immers nog een harmonische en breed levende traditie, in plaats van die vreselijke laboratoriumkunst waar het publiek in Nederland en Duitsland op wordt getrakteerd.
Oostenrijk? Hebben we gehad: Martin Kusej.
Roemenie? Een van de allergrotste “disasters” ever (nota bene opening van DNO!): Falstaff van Verdi. De naam van de regisseur was (als ik mij niet vergis) Liviu Ciulei. Overigens, het hele team was Roemeens.
Warlikowski (Polen) heeft Krol Roger in Bregenz om zeep geholpen.
En ik kan doorgaan!
Wat heeft de afkomst en/of nationaliteit hiermee te maken?
Ook bij DNO hebben we _prachtige_ dingen meegemaakt. En ook geregisseerd door Audi (Sint Franciscus, het Monteverdi cyclus).
Mopperen mag, er is absoluut niets op tegen, doe ik zelf ook, maar graag redelijk blijven.
Ik vond La Boheme van Pierre Audi erg mooi. Ik ben erg benieuwd naar zijn Parsifal! Hij is een van de weinige regisseurs waarvoor ik speciaal een opera zou willen gaan zien. Zijn regie van Orlando gooit hoge ogen in Brussel. Zijn er nog kaarten? http://www.b-rock.org/pdf/20120423DeStandaard.pdf
Beste Mevr. Jaworski,
Ik weet niet wat we in Nederland allemaal al gehad hebben; ik weet alleen dat wat ik (toevallig ja, op dat moment) zag in Praag en Boedapest me veel meer kon bekoren dat wat ik de laatste jaren in Den Haag e.o. zag. Het was allemaal veel natuurlijker, mooier aangekleed en vooral ook waardiger dan die rare voorstellingen die meer over de regisseur zeggen dan over de opera die wordt opgevoerd. Nadat bij ons ook de groep uit Tatarstan door een Nederlandse regie werd bedorven had ik er genoeg van, net als menige operaliefhebber op mijn werk.
Dat geen land heilig is – ook Italië en Frankrijk niet – geloof ik meteen. Maar ik blijf vinden dat er in Nederland heel verkrampte opvattingen over kunst in het algemeen bestaan, met als ergste uitwas dat het mag worden ontdaan van alle sier en luister, omdat het (voor de klant!) vooral ‘gewoon’ en ‘nuttig’ moet zijn. En dat is nu juist wat Grote Kunst per definitie nooit is.
En nu zou ik, net als Olivier Keegel, vooral weer potentiële vervangers voor de heer Audi genoemd willen horen. Mensen vooral die eens wat anders laten zien dan de zoveelste Aida en Traviata.
“Mensen vooral die eens wat anders laten zien dan de zoveelste Aida en Traviata.” Als er nu 1 regisseur is die dat doet dan Pierre Audi: Der Schatzgräber, Written on Skin, Guillaume Tell, Sunken Garden, Death in Venice, Einstein on the Beach. Dat is al de helft van alle operaproducties voor het DNO seizoen 2012-2013. Weinig gangbaar repertoire. Of heb ik iets gemist? (Ik wil ze allemaal gaan zien. Ik ben nieuwsgierig.)
Correctie: Pierre Audi als artistiek directeur. Hij mag van mij nog heel lang blijven.
@Steven – ik reageer alleen maar op je laatste post. Voor alle zekerheid, citeer ik:
“En nu zou ik, net als Olivier Keegel, vooral weer potentiële vervangers voor de heer Audi genoemd willen horen. Mensen vooral die eens wat anders laten zien dan de zoveelste Aida en Traviata.”
HOEVEEL Aida’s hebben we in Amsterdam gehad in de laatste 25 jaar???? Zegge en schrijve: EEN!
Traviata is al _inderdaad_ vaker geweest – maar liefst TWEE keer!
Voor de eerste keer in de jaren tachtig (weet de naam van de regisseur niet meer en dat is goed voor hem), daarna Decker die nu herhaald wordt. Al met al: drie keer in 25 jaar.
Overigens: al het programma voor volgend seizoen bekeken?
Begint met “Der Schatzgräber” van Schreker.
Het spijt me, Mevr. Jaworski, maar ik neem al drie jaar niet meer de moeite om nog te bekijken wat er zal worden uitgevoerd. En ik ben niet de enige, getuige de lege stoelen die hier ter sprake zijn.
Overigens raad ik U aan om mijn Habsburgse landen niet meteen in de ban te doen onder het motto ‘dat hebben we hier al lang gehad’. Alleen al de beide regisseurs van wie ik in Praag Turandot en Tosca zag mogen genoemd worden: Václav Véznik (Tu) en Vladimir Morávek (To). De eerste is meer de man van de verbluffende aankleding, met rijke kostumering en een immense Chinese trap met bordessen terzijde die bij de eerste en derde akte van achteruit heel langzaam het toneel op werden gereden. De tweede is m.i. meer de man van het symbolisme, die de ingenieuze inval had om het toneel van Puccini te reduceren tot een van binnenuit verlichte kijkkast op zo’n drie meter hoogte, terwijl daaronder op het podium zelf een of twee in het wit geklede personages vanuit het hiernamaals in het halfdonker toekeken – heel stil, dus zonder de aandacht van de zangers af te leiden. En na afloop van de derde akte verkeerden Tosca en Cavaradossi ineens in datzelfde wit in de schemerwereld die buiten de kijkkast lag. Je vraagt je af hoe ze dan binnen een paar minuten hun rijke kostuums hebben kunnen wisselen.
Kortom, een schoolvoorbeeld hoe je op een verantwoorde manier als regisseur zelf iets kunt toevoegen en toch de aanwijzingen van de componist in het libretto kunt volgen. Zo gauw mogelijk uitnodigen voor een gastproductie in Nederland, wat mij betreft.
@ Steven SURDÈL
Mag ik u vragen hoe vaak u de afgelopen 25 jaar een productie van DNO heeft bezocht. Ik krijg de indruk dat u niet goed bekend bent met wat de afgelopen jaren is gegaan in het Muziektheater. Wellicht bent u inderdaad beter bekend met wat in de omgeving van Den Haag gaat zoals u zelf stelt.
Het is in reactie op een eerder post ridicuul om een limiet te stellen op het aanblijven van een artistiek directeur. Hoe had anders Walter Felsenstein de Komische Oper tot zulke hoogte kunnen brengen of Wieland Wagner na de oorlog Bayreuth een nieuwe impuls kon geven.
Een tegenvraag. Wie herinnert zich van Bellini uit de laatste 10 jaren bv. La Straniera, of van Donizetti Lucrezia Borgia of Parisina d’Este, of van Verdi Ernani? Ik denk dat je ze tegen de Trovatore’s, de Aida’s en de Traviata’s kunt wegstrepen.
En wat Wagner betreft deel ik de mening van Leo Riemens zaliger: de man kon simpelweg geen opera’s schrijven. Bovendien had hij last van mythologische grootheidswaan. En vermits dat puur een kwestie van smaak is, mag iedereen het daar grondig mee oneens zijn.
Van mijn kant zou ik als beperkte liefhebber van een deskundige dan willen weten of Pierre Audi na 24 jaar artistiek directeur te zijn geweest De Nederlandse Opera tot dezelfde internationaal vermaarde reputatie heeft opgestuwd als de beide grootheden die U noemt.
GANG NAAR CANOSSA
Ik stel voor dat wij burgemeester Van der Laan en mevrouw Deutekom met een bosje bloemen naar Riccardo Muti en zijn vrouw Cristina Mazzavillani (Ravenna Festival) sturen met de nederige vraag of zij de opvolgers willen zijn van onze huidige intendant, die helaas ver over zijn houdbaarheidsdatum heen is. “Maar hoe hebben jullie het in godsnaam zover laten komen,” zullen meneer en mevrouw Muti de Amsterdamse afvaardiging voor de voeten werpen. Daar moeten de burgemeester en mevrouw Deutekom (“weet je nog, Ricardo, onze Attila?”) zich dan uit zien te redden. Wordt even lastig, maar onze dankbaarheid zal groot zijn. We gooien het oude Presidium van het Kremlin aan de Amstel eruit, en geven de Muti’s carte blanche.
Nooit meer lege stoelen.
Mevr.Basia De Traviata die U bedoelde kan zijn die uit 1974 met Sonja Poot Jan Derksen en Vittorio Terranova in de regie van Tito Copobianco onder Edo de Waart.
Was een zeer bevredigende Traviata alleen Edo de Waart absoluut geen Traviata man ,Sonja poot
overweldigend een der mooiste Violetta hier geweest samen met Jan derksen alhoewel het niet zijn lievelingsrol was Germomt.
Of bedoede je die vreselijke uitvoering van 1993.
Met Deborah Riedel helaas te vroeg gestorven en David Kuebler als alfredo in de regie van Alfred Kirchner vreselijk was dat en dan nog zo een slechte dirigent n.l Graeme Jenkins absoluut geen Traviata man tempi lag veel te laag.Hier was Miranda van Kralingen de Flora.
Draai iedere ochtend om wakker te worden het grote duet van Violetta en Germont met Sonja poot en Jan Derksen,
luister eens en je weet wat zingen is.
elke dag weer een feest om op te staan
Wel fijn om het opstaan elke dag als een feest te ervaren, maar het verband met de Lege Stoelen, waar deze discussie over gaat, is niet a priori duidelijk. Of het moet zijn dat ik het opstaan uit mijn stoel in Het Muziektheater ook geregeld als een feest ervaar: we mogen naar huis!
Olivier Keegel noemt hier de ‘houdbaarheidsdatum’; laten we dat eens bezien.
Een Amerikaans onderzoek heeft al in de jaren ’70 uitgewezen dat zelfs de grootste geleerden maar een periode van zo’n acht tot tien jaar doormaken waarin ze werkelijk fundamenteel iets nieuws toevoegen aan de bestaande kennis. Daarna is het vooral consolideren en drijven op reacties van collega’s en studenten. Einstein’s Amerikaanse jaren zijn daarvan een goed voorbeeld, als ik de historici van de natuurkunde mag geloven. En als kunsthistoricus kan ik er met een gerust hart Picasso, Chagall en Corneille aan toevoegen.
Nu zou het mij niets verbazen als dat ook geldt voor de scheppingskracht van een regisseur of een artistiek leider. Los van het talent dat Pierre Audi zonder twijfel bezit, doet dat toch de vraag oprijzen of jonge mensen met een vergelijkbaar talent na 24 jaar niet al eerder bij DNO een kans hadden mogen krijgen – tenzij Dhr. van der Bee mij kan aantonen dat de internationale reputatie van DNO inmiddels dezelfde hoogte heeft bereikt als die onder Wolfgang Wagner in Bayreuth.
@Chris – wij hadden het over DNO :-), dus inderdaad bedoelde ik de vreselijke Traviata uit 1994. Kirschner heeft ook de allervreselijkste Tosca (voor mij zowat de ergste opera ervaring in mijn leven, _naast_ de Amsterdamse Salome) geregisseerd. Gezien in Frankfurt,maar dit terzijde.
In 1974 was ik net in Nederland. Toen wist ik nog niets van opera af, “de Schouwburg jaren” zijn dus aan mij voorbij gegaan
@Steven – in al die “DNO jaren” hebben we _geen één keer_ Trovatore gehad.
Prima, dat wat Trovatore betreft; ik vind het een beetje flauw om dan nu weer te vragen of er van Verdi dan tenminste een reeks minder bekende opera’s zijn opgevoerd. Maar liever was mij van een insider als U een reactie op mijn vorige bericht over de ‘houdbaarheidsdatum’ die door Olivier Keegel werd opgeworpen.
“Snap je dat nou juffrouw Snip? Asjemenou juffrouw Snap”
@Steven Spijtig, Steven, maar een fundamentele, beargumenteerde discussie omtrent de toekomst van DNO schijnt hier moeilijk van de grond te komen. Het blijft bij “en toen zag ik dit, en toen hoorde ik dat, en dit vond ik mooi en dat vond ik niet mooi, en toen was er dit, en toen was er dat (niet)”. Etcetera, etcetera…
Audi kan blij zijn met zulke brave onderdanen.
Kom aan, je kunt Audi bekritiseren omdat hij best meer verismo en bel canto zou mogen programmeren, maar om nou te zeggen dat DNO onder zijn leiding geen internationale reputatie heeft of alleen maar hetzelfde programmeert, dat is simpelweg onjuist.
DNO weet – waarschijnlijk grotendeels dankzij Audi – veel interessante regisseurs te trekken, die soms de plank volkomen mis slaan maar soms ook volkomen raak. Soms is DNO wat laat met het casten van jong (o.a. Nederlands) talent, en dat valt ze wel aan te wrijven, maar over de gehele linie hebben we wel een instituut waar we best trots op mogen zijn.
En het verwijt dat er bij DNO alleen maar aan regietheater gedaan wordt is ook niet helemaal waar. Denk bijvoorbeeld aan producties in de categorie van het sluwe vosje, de Nachtegaal of Billy Budd. En dan hebben we nog de gematigder regisseurs zoals Decker en Audi, die een stuk terug proberen te brengen tot de (tijdloze) kern.
En ja, dan heb je nog de categorie regisseurs die verbanden willen leggen tussen de opera en problematiek uit de moderne tijd (Py met Sebrenica, Herheim met de moderne Russen, Loy met zijn eigenaardige mislukte jaren-50-experiment-met-eigenaardig-ballet). Dat zijn vaak de meer omstreden producties. Maar om nou te zeggen dat DNO alleen maar omstreden regietheater met shock value programmeert, dat klopt gewoon niet.
En de zoveelste Traviata of Aida? Mijn voorgangers die hier al gereageerd hebben hebben het al aangestipt: zo verschrikkelijk veel wordt hier niet herhaald. En er wordt juíst ook buiten het ijzeren repertoire geprogrammeerd. Soms leuk (Kitezh), soms had het niet gehoeven (Deidamia), maar er is in ieder geval variatie.
Jammer Basia heb je toch wel het een en ander gemist.
Deze tijd komt nooit meer terug zeker niet Qua zangers.
Maar ook toen waren er lege stoelen,weet nog een don Carlos met ett ore Babini,Paolo gorin , guus hoekman annie delorie en dacht Gerrie de groot of antoinette Tiemessen ook toen zaten er welgeteld slechts 5 mensen in de zaal,boven was het wat voller.
Zo kan ik er nog wel wat opnoemen en toch behoorlijke zang toen.
Maar onbekend maakt onbemind.
Maar laten we eens eeen enquette houden onder de operaliefhebbers en vraag wat ze willen o.a wie moet er intendant worden.
Moeten we NIET weer terug naar de schouwburg tijd met zeker wel 5 avonden per week en elke zondagmiddag een voorstelling zeer gevarieerde keuzes het WienerStaatsoper idee.
Beste Laura,
Ik vind uw betoog wat slordig. De repliek van Dhr van der Bee op mijn voorstel was dat de internationale reputatie van een operatheater juist gebaat kan zijn bij een lange aanstelling van de artistiek leider. Het gaat er dus niet om of DNO een internationale reputatie HEEFT zoals U vaststelt, maar of die na 24 jaar onder Pierre Audi juist is TOEgenomen tot een topniveau (in het bericht van JvdBee hierboven verwijst hij naar Bayreuth). Als dat niet zo is, kun je je in redelijkheid afvragen of men bij DNO (zeker met een blik op de lege stoelen) op de hoogste post niet eens een frisse wind moet laten waaien, met nieuwe gezichten en andere ideeën over bv. het belcantorepertoire.
Hebben jullie al gereageerd op de internet-enquête van DNO ?
Wat ik in mijn betoog wilde stellen is dat ik het huidige bewind op een paar kritiekpuntjes na prima vind. De koers van Audi blijft wat mij betreft over de gehele linie vruchtbaar en wenselijk. Dus nee, een nieuwe intendant hoeft wat mij betreft niet zo. DNO heeft al jaren een sterke reputatie en heeft die ook behouden, onder andere doordat Audi het podium gegund heeft (en blijft gunnen) aan vers bloed.
En dan nog, ik proef uit de betogen van de tegenstanders van Audi hier vooral een antipathie jegens ‘modern’ theater, waarin ‘Grote kunst’ niet tot zijn recht kan komen en zangers louter schaduwen zijn van hun illustere voorgangers. Sic transit gloria mundi, dat werk.
Toegegeven, er is een probleem met het vullen van stoelen, maar dat probleem speelt niet alleen bij DNO waar Audi de intendant is. Dat speelt ook bij de hierboven zo geprezen Tatarstanen met hun kartonnen decors en zangers die van wisselend niveau zijn. En bij de Royal Opera in Londen waar ze zonder uitzonderlijke bezetting de zaal ook niet volkrijgen.
De hele discussie over de lege stoelen is wat mij betreft (weer eens) verzand in de gebruikelijke invectieven jegens Audi. Waarbij hij dan ook nog eens beticht wordt van het te vaak brengen van Traviata’s, Trovatores en Aida’s…
Lege stoelen doen zich overal voor, niet alleen in Nederland, niet alleen bij opera. Het is de moderne tijd. Niemand komt ergens meer de deur voor uit. Men moet de computers het raam uitgooien!
PIERRE AUDI: “Vaer wel, mijn Aemsterland: verwacht een’ ander heer”
Zover is het helaas nog niet. Maar een intendant die zijn publiek de Konwitschny-bagger,de Herheim-waanzin en tot tweemaal toe (!) de Wieler-Morabito wansmaak voorschotelt en bovendien een duidelijke aversie heeft tegen belcanto en verismo, die mogen we na 24 jaar toch wel een volgende carrièrestap gunnen. De mythe van het “fantastische werk” dat Audi verricht, is hardnekkig en wordt in het papegaaiencircuit met enthousiasme overeind gehouden door de operapers. Er zijn trouwens sterke aanwijzingen dat het Operndirektorat aan de Amstel zich “actief bemoeit” met de onafhankelijk geachte pers. Lees het interessante artikel uit 2009 van Mark Duijnstee:
http://www.operanederland.nl/Columns%20Interviews%20Journalistieke%20Integriteit.htm
Ik zou zeggen: het is mooi geweest – en zelfs dat niet.
Je mening is duidelijk Oliver. Ik zou zeggen – over en sluiten.
Over en sluiten, waarom? Inhoudelijk is er nauwelijks gediscussieerd – ik tel vooral mensen die met hun eigen gelijk tegen elkaar opboksen, in plaats van precies naar elkaar te luisteren.
Beste mede-operaliefhebbers,
Ik wordt toch af en toe wat treurig van deze discussie. Laat ik om te beginnen mijn adhesie betuigen met mw Laura. Ik steun haar betoog van harte. Bovendien houd ik niet zo van het Audi-bashen. Dhr Audi heeft ons prachtige producties geschonken en daar ben ik nog steeds blij mee. Er zullen er ongetwijfeld nog meer volgen.
Dat er af en toe een miskleun zit tussen de uitgenodigde regisseurs is botte pech, maar dat kan gebeuren en gebeurt al heel lang, ook toen het theater nog vol zat. Iemand nog een herinnering aan de vreselijke Simon Boccanegra uit 2006? Niet om aan te zien (als je al wat zag, want het decor bestond vooral uit een kademuur die zo hoog was dat de eerste 6 rijen in de zaal helemaal niks zagen), maar wel een volle zaal. Uiteraard verdient het dan geen aanbeveling om zo’n productie terug te laten komen(de beruchte Don Giovanni). Dat is wel erg onhandig.
Dat iemand na 24 jaar moet vertrekken omdat het dan toch niks meer wordt, lijkt me onzin. De Majesteit is al iets van 30 jaar koningin – moet ze daarom verdwijnen? Moet ik zelf weg omdat ik al 20 jaar mijn vak beoefen? Ik heb plezier in mijn werk en wil het nog lang en goed blijven doen.
Overigens was ik gisteravond bij het ballet Giselle. De zaal was driekwart gevuld (ik had een last minute kaartje, kon doorschuiven en zat voor 22 euro op de eerste rang.) Toch roept daar niemand dat de artistiek leider moet vertrekken. Erg mooie voorstelling trouwens. U kunt er nog heen.
Qua programmering en afstemming met andere gezelschappen is wel verbetering mogelijk. Hopelijk wordt daar werk van gemaakt. En hopelijk komt er nog veel modern werk. Het komende seizoen ziet er wat dat betreft goed uit.
Nee, ik denk dat het dramatisch stijgen van de prijzen vooral de oorzaak is van lege stoelen. Ik zie het in mijn eigen vriendenkring en merk het ook aan mezelf. Dat ik me toch even achter de oren krab of ik nog een keer naar een opera wil gaan die ik al eens gehoord en gezien heb. En dat we voor het komende seizoen wel een abonnement hebben besteld, maar een kleintje. Niet uit ontevredenheid, maar omdat het budgettair realistisch moet blijven.
Het is jammer dat DNO is overgegaan tot zo’n drastische prijsverhoging en niet eerst een oproep heeft gedaan aan haar bezoekers om mee te denken hoe de bezuinigingen op kunst konden/kunnen worden opgevangen. Ik heb tenminste niks gezien. Terwijl we met elkaar toch flink wat denkkracht hebben, dus wie weet wat dat had opgeleverd.
Dat er geen jonge mensen komen is ook niet helemaal waar. Bij Deidamia en Il Turco voelde ik (43) me behoorlijk op leeftijd tussen de mensen die bij mij op de rij zaten – en er was echt geen operaflirt. Aanwas is er dus wel. Maar je moet geluk hebben. Een collega van mij ging voor het eerst naar de opera en koos helaas Salome. Nou ja, ik hoef u niet uit te leggen dat die voorlopig niet meer terug komt. Maar een vriend van mij ging voor het eerst en kwam terecht bij Die Walkure. Die heeft nu een eigen (klein) abonnement. Weer een ander ging onlangs mee naar Deidamia. Goed, ik weet dat de meningen daarover verdeeld zijn, maar zij heeft het er nog over en bestudeert nu met veel animo de seizoensbrochure. Een foute productie kan een operaliefhebber in spé de deur uit jagen of juist laten hongeren naar meer. Voor wie het op dit moment kan betalen natuurlijk- want afhakers om financiele redenen ken ik ook.
Overigens; wilt u leuke reacties op voorstellingen lezen? Ga dan eens naar twitter. Ook te lezen op de website van DNO.
Beste Olivier – het stuk van Mark D. is een en al rancune (ook tegenover de ondergetekende) en gebaseerd _voornamelijk_ op geroddel.
Ik heb mij vaak genoeg kritisch tegenover de voorstellingen bij DNO opgesteld.
Maar ik heb ook best veel mooie producties meegemaakt. De Carmelitessen van Poulenc (regie van Carsen), bijvoorbeeld. Of de “dubbelbil” Blaubaaud en Il Prigioniero. Billy Budd. Peter Grimes (Francesca Zambello: ik wil je terug!). Ercole. FROSCH. Elektra. Jenufa, Katja, Vec Makropoulos en het Sluwe Vosje. Moses en Aaron. Don Carlo, die nu weer terug komt in de werkelijk _fantastische_ bezetting (een kleine herinnering: wie zong de hoofdrol de eerste keer? Hmmmm??).
En er zijn er meer.
Heel veel is een kwestie van contracten: als ze eenmaal getekend zijn kan je je moeilijk terugtrekken en anders kost het een hoop centen. Dat verklaart ook de reprise van de _afschuwelijke_ Mozart “driedaagse”, met als een absolute dieptepunt de “bedden hoppen”.
Nogmaals: kritiek vind ik prima, mopperen ook (doe ik zelf), ik oud ook van discussies, maar roddelen vind uit den boze.
@Laura – helemaal mee eens!
Zullen we nu maar stoppen want we komen er toch niet uit.
EWat ik het leukst vind is die van olivier Keegel om de burgemeester vander Laan met mevr. Deutekom naar Riccardo Muti te sturen .Is hele goede.
Ik zou voor Peter de Caluwe gaan haal deze man terug uit Brussel en zet hem hier weer neer en nu als intendant per direct.
Goedendag mijnheer Audi.
Het gaat u goed en bedankt voor bewezen diensten.
Over en uit.
ONWELGEVALLIG ARTIKEL = RODDEL ?
Ik citeer uit het artikel van Mark Duijnstee (om mysterieuze redenen hierboven aangeduid als “Mark D.”):
“Het hoofd communicatie van DNO, de Syrische Marc N. Chahin, belt, e-mailt en ontbiedt redacteuren als zij te kritisch schrijven. Eén en ander met medeweten (en wellicht in opdracht) van de Libanese artistiek directeur Pierre Audi. Bij aanhoudende kritiek van een journalist wordt uiteindelijk de persuitnodiging op oneigenlijke gronden ingetrokken.”
Ik kan hier met de beste wil van de wereld geen “roddel” in zien. Wel een boude bewering, die, als ze waar is, een van de oorzaken van de collectieve zinsbegoocheling zou kunnen zijn omtrent het “fantastische werk” van Pierre “A.” (ik doe maar even gezellig mee).
“Roddel” impliceert “niet waar” ik zou zeggen: vertel!
Een zijsprongetje, maar niet het eerste. Naar aanleiding van zijn, wekenlang zeer prominent op zijn site “Opera Nederland” geplaatste negatieve kritiek op de regie van Pierre Audi van “Attila” in New York heb ik Marc Duijnstee in overweging gegeven zich wat te matigen teneinde de kans, dat het tussen hem en DNO (en de Nationale Reisopera) ooit weer goed zou komen, niet totaal om zeep te helpen. Hij heeft daarop uitsluitend gereageerd door mijn verzoeken om lezersaanbiedingen te weigeren, omdat ik zijn site kennelijk niet gunstig gezind was. Ik heb meneer Duijnstee daarop laten weten, dat hij kennelijk wel kritiek wil leveren maar daar zelf niet voor openstaat.
Volgend jaar heb ik 11 premieres in mijn abonnement. Dit abonnement is mij voor een bepaald bedrag aangeboden. Dit was echter voor de BTW verlaging van vorige week. Ik ben benieuwd of DNO zijn prijzen aan het dan geldende BTW tarief zal aanpassen of de BTW verlaging in eigen zak zal stoppen zoals veel gezelschappen en theaters al hebben aangekondigd te zullen doen. Wat mij betreft is dit laatste diefstal van het ergste soort. De prijzen worden door de BTW verlaging – mits doorberekend in de prijzen – toch weer lager en weinig reden voor het niet bezoeken van het muziektheater.
@Olivier – jij schrijft:
“Roddel” impliceert “niet waar”
Klopt. Het is niet waar. Zoals jullie allemaal weten heb ik niet alleen maar positief over DNO- producties geschreven, integendeel.
Noch mij, noch Jordi Kooiman is ooit een kaartje geweigerd.
March Chahin was mijn vriend niet en met hem heb ik ook niet echt plezierig kunnen samenwerken, om het zachtjes uit te drukken. Maar hij werkt er al lang niet meer.
En nogmaals: het _expliciete_ vermelden van het land van uitkomst vind ik meer dan onkies.
En ik ga uw (nog ongestelde) vraag meteen beantwoorden: ik ben Joods, geboren in Polen, en ik kom uit Israël.
Vindt u het belangrijk als u mijn recensies leest?
Het is, zoals ik al zei, een zeer villain en rancuneus stukje verdriet, maar ik ga er verder niet op in.
Het is uw goed recht om het te geloven.
Is het eigenlijk iemand opgevallen dat het hoofdartikel van Jordi Kooiman helemaal niet specifiek over Pierre Audi gaat maar over het aanbod in heel Nederland? Het is binnen die context dat we ons moeten afvragen of lege stoelen wellicht toenemen omdat we van de bekende componisten teveel van hetzelfde te zien zouden krijgen. Dat vergt toch meer nuance dan de tegenwerping dat er in Het Muziektheater alléén ook onbekende regisseurs en opera’s aan bod komen.
En Laura, die wederom herhaalt dat DNO onder Audi een hoog niveau HEEFT (wat ik niet bestrijd), krijgt van mij opnieuw de vraag doorgespeeld, of het niveau van DNO juist door de langdurige aanstelling van Pierre Audi zodanig is GESTEGEN, dat je het inmiddels zou kunnen vergelijken met de absolute top op internationaal niveau. Die stelling mag dan weer getoetst worden aan het verhaal van Olivier en mij over de waarde van de zogenaamde ‘houdbaarheidsdatum’.
Het spijt me dat ik zo vasthoudend ben mensen, maar in de wetenschap mag je pas ophouden met zoeken (en twijfelen) achter het laatste gordijn. Alleen zo zijn we er achter gekomen dat de aarde rond de zon draait (of Nederland rond DNO) en niet andersom.
@Steven @Jordi: dus als Pierre Audi vertrekt, stromen de zalen in Nederland weer vol?
Correctie @Olivier en aanvulling.
Ik citeer graag Jordi: “Een duidelijke route terug naar gevulde zalen is er in mijn ogen dan ook niet.”
Beste Leen, leest U nu toch eens een keer zorgvuldig. Staat er in het hoofdartikel van Jordi Kooiman ook maar ergens de naam van Pierre Audi? (Of bedoelt U in plaats van @Jordi misschien @Olivier?) En heb ik ook maar ergens beweerd dat de zaal automatisch weer vol zou lopen als diezelfde Audi zou vertrekken?
Waar het om gaat is de (in wezen theoretische) suggestie van van der Bee, dat een theater er alleen maar mee gebaat kan zijn door dezelfde artistiek leider lang aan te houden. Hij verwijst daarbij naar de bloei van de Festspiele in Bayreuth onder Wolfgang Wagner. En dan wil ik op mijn beurt weten of de internationale reputatie van DNO in Amsterdam na 24 jaar met Pierre Audi er alleen maar op vooruit is gegaan. Ik vraag dus alles en beweer niks.
VOLLE ZALEN!
Zodra de laatste toon van Audi’s slotaria “Addio fiorito asil” (allen enthousiast meezingen!) heeft geklonken en het intendantenechtpaar Muti het stokje heeft overgenomen en het publiek de nodige voedingssupplementen (merk: Belcanto) heeft verstrekt, zitten we binnen de kortste keren weer op 97%.
Goed, en nu ben ik zelf aan de beurt om gecorrigeerd te worden.
Ten eerste omdat ik het tweede bericht van Leen Roetman niet meteen gelezen heb.
En vervolgens omdat mijn vermoedens bij ’teveel van hetzelfde’ niet noodzakelijkerwijs opgaan. Want een blik op het opera-aanbod van de beide operatheaters die ik recent in een Praag bezocht toont aan dat deze niet bepaald uitblinken in originaliteit. Waarna we weer blijven zitten met de vraag hoe het toch komt dat men (ik chargeer) met ‘plaatjes uit de ouwe doos’ in Praag de zalen niettemin veel voller krijgt dan in Amsterdam en de rest van Nederland.
Voor een antwoord kunnen we misschien terecht bij de nodige Duitsers die in Praag het theater bezochten. Ik sprak er zes, en ze residen allemaal regelmatig de grens over omdat de traditionele decors en de ouderwetse kostuums in Praag voor hen een feest der herkenning waren. Iets wat volgens hen in Duitsland door buitenissige moderne regisseurs steeds vaker om zeep zou worden geholpen. Dat de zangers desondanks prima kunnen zingen kon niet voorkomen dat het plezier en de gezelligheid van het schouwspel voor hen toch weg was. En ze waardeerden het des te meer dat deze dure opmaak ook nog eens werd volgehouden in een land dat er economisch minder goed bijstaat dan menig Westeuropees land.
In de pauze moest ik enigszins aan Kerstmis denken, dat ieder jaar met dezelfde ‘duffe, burgerlijke’ boom en dezelfde glimmende ballen voor de kinderen en het ganse gezin eveneens een feest der herkenning is. Een feest waaraan je je als kind kunt vergapen. Vervang de stal en de vodden van de herders door iets onherkenbaar nieuws en het feest is weg.
Laten we ons allen inzetten voor Olivier Keegel
en gaan voor echtpaar MUTIen samen staande zingen
Addio Fiorito Asil en Audi uitwuiven DoeIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII.
We moeten eens met z n allen stappen ondernemen.
WEG MET AUDI .
Het vinden van een oplossing voor het probleem van de lege stoelen bij operauitvoeringen in ons landje is, zo blijkt wel uit de discussie, niet zo simpel. Nostalgie naar b.v. het tijdperk Hans de Roo zal daarbij niet helpen, maar wat roepen over repertoirekeuze, reprises e.d. ook niet en Pierre Audi als zondebok de woestijn insturen al evenmin. Toegegeven zij, dat ik bij zijn benoeming in, naar ik meen, 1988 als opvolger van Jan van Vlijmen, grote twijfels had over de vraag of hij nu wel de juiste man op de juiste plaats was. Hij had immers geen opera-achtergrond – in een kranteninterview liet hij optekenen, dat hij “Don Giovanni” wel kende – maar dat werd in die tijd door mensen die het voor het zeggen hadden eerder als voor- dan als nadeel beschouwd. Hij heeft, m.n. in de keuze van (regisseurs voor) het Italiaanse repertoire, niet altijd een gelukkige hand gehad, want ik kan me bij DNO in dat segment maar weinig geslaagde en vele mislukte ensceneringen van doorgaans overbekende opera’s herinneren. Tot dusver is er geen enkele chef-dirigent geweest met affiniteit tot het Italiaanse repertoire. Dat zegt waarschijnlijk ook wel wat over Audi’s voorkeuren. Nederlandse vocalisten, zelfs al hebben ze buitenslands een reputatie opgebouwd, komen, evenals bij de Nationale Reisopera, te weinig aan bod (bij Opera Zuid is dat gelukkig heel anders. Hulde!). Internationale sterren horen en zien we doorgaans niet of slechts éénmalig. Maar dat Audi DNO desalniettemin op de kaart gezet heeft lijdt m.i. geen twijfel. De programmering van DNO zal niet ieders kopje thee zijn, maar dat kan ook niet. Het repertoire, dat de Opéra Royal de Wallonie in Luik brengt, sluit b.v. beter aan bij mijn smaak, dat dat van DNO. Wat mij wel van belang lijkt is dat er wat gedaan wordt aan de blijkbaar non-existente coördinatie in de programmering van de Nederlandse operagezelschppen en de Zaterdag Matinee, aangezien te veel Traviata’s en Zauberflötes, al dan niet van DNO, tot oververzadiging leiden. Als sprake zou zijn van een verschuiving in de verkoop van grote naar kleine abonnementen is dat een indicatie, dat de prijzen een rol spelen en daar zal onder de gegeven omstandigheden niet veel aan te doen zijn want tijdens een recessie zullen sponsoren ook niet in de rij staan. DE oplossing voor het probleem heb ook ik niet, maar misschien valt er toch zo hier en daar wat winst te behalen.
Kijk, zo komen we tenminste verder: genuanceerde afwegingen gebaseerd op eigen waarneming. En dat ook nog eens met een practisch voorstel tot verbetering.
Nu alleen nog de vraag waarom relatief ‘armere’ Tsjechen nog altijd massaler de portemonnee trekken dan de Nederlanders. En waarom de nog armere Hongaren zelfs hun kleuters mee naar Donizetti nemen.
OPERATRADITIE
Ik vermoed dat het operabezoek van de Tsjechen, Hongaren e tutti quanti meer geworteld is in een voortlevende operatraditie. In Amsterdam hadden wij ook zo’n traditie, met name in een (toen nog) volksbuurt als De Jordaan. De Jordanezen hadden een gedegen kennis van (Italiaans) repertoire en een uitstekende feeling voor stemmen. Opera was een volkskunst en beleefde als zodanig hoogtijdagen in Carré (voor de oorlog) en de Stadsschouwburg. Met de komst van Het Muziektheater heeft men niet dankbaar gebruikgemaakt van deze operatraditie die voor het oprapen lag, maar heeft men ingezet om DNO “internationaal op de kaart te zetten” ter meerdere glorie van, uiteraard, zichzelf. Dit trok een heel ander publiek, het zgn. “moderne theaterpubliek”, dat net als Pierra Audi bij zijn aanstelling van toeten noch blazen wist als het om opera ging, en slaafs alle regisseurshumbug voor zoete koek slikt om toch maar vooral over te komen als modern, grensverleggend, verrassend, confronterend en noem de hele mantra van het treurige regisseursdieventaaltje maar op. Het oude publiek keerde zich teleurgesteld af – zij hadden nog nooit van een “concept” gehoord en wat ze ervan gezien hadden, deed hen absoluut niet naar meer verlangen.
Maar de boot gaat zolang te water tot hij barst. Op gegeven moment gaat ELK publiek morren als het alleen maar gebruikt wordt voor de internationale aspiraties van Audi c.s. Het gaat morren als het een overdaad aan laboratoriumproducten krijgt voorgeschoteld. Het gaat morren als het op een terechte vraag “Waar blijven de Italiaanse opera’s” hautain wordt afgescheept met de opmerking dat dat er niet in zit omdat “we nu eenmaal een Duitse chefdirigent” hebben.
En daarom wordt het hoog tijd dat Audi zijn biezen pakt. De Kleren van de Keizer moeten na 24 jaar nodig naar de stomerij.
Kijk eens, zo mag ik het graag lezen: de ideale combinatie van een lichte ironie en een onontkoombare argumentatie. Ik hoop van harte dat de periscoopnekken na jaren weer eens onder de waterspiegel kijken om te zien wat hen niet meer automatisch drijvend houdt.
Hallo Olivier: je mening over Pierre Audi is nu wel duidelijk. Het hier als maar door razen over hem is meer dan genoeg. En bovendien gaat dit hele hoofdredactioneel artikel niet over. Gebruik een ander podium!
Wat krijgen we nou? Gaan de bezoekers van deze site elkaar het zwijgen opleggen? Lijkt me geen goed idee. Olivier Keegel is geen Audi-liefhebber, dat is duidelijk, maar hij geeft helder en met een goed onderbouwd betoog aan dat het Audi-tijdperk ten einde is. Bovendien een interessante suggestie: vraag de Muti’s om als intendant-echtpaar de touwtjes in handen te nemen. Ga eens op die suggestie in, dames en heren experts!
Ja dat had ik ook al geschreven.
Doe er iets aan wij allemaal.
had al gevraagd een enquette op te stellen.
Met wat ideetjes welke opera s willen we graag zien.Wie moet er dan de intendant worden had al gezegd Peter de Caluwe.
Beste Leen,
Ik weet dat je graag op niveau mee wilt doen, maar met zomaar weer een ‘vette’ mening ertussen plempen komen we inhoudelijk geen spat verder. Dat zal dan wel weer als elitair of hooghartig worden uitgelegd, maar dat zegt meestal meer over de afgunst van degene die meteen klaar staat om dit te roepen.
Fundamenteel is, dat we dankzij het goed onderbouwde antwoord van Olivier op mijn ervaringen in Praag weten dat lege stoelen niet zozeer het gevolg hoeven zijn van geldgebrek, maar veeleer van het ontbreken van een bij jong en oud levend gehouden muziek/operacultuur. En dankzij het eveneens prima onderbouwde verslag van Pieter K over de ‘houdbaarheidsdatum’ van een artistiek leider krijgen we een prima indruk van de successen EN de mislukkingen onder het bewind van Pierre Audi. En dan hoor ik ook nog eens bijzonder interessante details over pogingen om de onafhankelijkheid van journalisten te beïnvloeden.
Vraag aan de specialisten, en dus ook aan Jordi Kooiman: Wat lijkt jullie op practisch niveau nodig (en vooral haalbaar!) om hier verbetering in aan te brengen? Zelf heb ik geen kinderen, maar zou er met het oog op jonge mensen niet ook binnen het onderwijs een meer veelzijdig overzicht van de muziekgeschiedenis geboden moeten worden?
Nogmaals: ik vraag alles en beweer niks. Maar de ervaring leert dat wat een kind opneemt op latere leeftijd prima vruchten kan afwerpen, al zal het op korte termijn geen wezenlijke oplossing voor de lege stoelen kunnen vormen. Maar misschien dat er, als het al niet bestaat, voor jonge mensen in de concertzalen tegen een lage prijs voorstellingen met uitleg kunnen worden geboden. En dan niet geforceerd op de hurken, maar op de ontspannen en toch erudiete manier waarop Leonard Bernstein dat op televisie ooit deed (vgl. YouTube’).
Let wel: met ‘voorstellingen’ bedoel ik natuurlijk geen complete uitvoeringen, maar een voorbeeld waarbij een (liefst bekende) pianist(e) of violist(e) of dirigent(e) in een mooie zaal aan scholieren uitlegt hoe de grote lijn van een compositie in elkaar zit, en met welke technieken je daarbij accenten kunt leggen, of waarom een oud verhaal in een van Verdi’s opera’s in feite ook vandaag nog actueel is. En dat je in een bepaalde opera bijna voluit mag gillen (alle kinderen giechelen) of juist heel subtiel of heel snel moet zingen.
Kortom: laat scholieren gewoon eens een keertje ruiken aan een repetitie en aan het rode fluweel en de imitatie-marmeren zuilen, zodat ze geen drempelvrees opbouwen als hun ouders thuis vinden dat dat allemaal elitair gedoe van rijke mensen is. En zorg dat de school een gratis stoeltje kan aanbieden als het kind uit een arm gezin komt.
De lege stoelen zullen we er niet meteen mee vol krijgen, maar wie goed zaait zal ook goed oogsten.
En dus mijn vraag aan Pierre Audi of iemand anders die het weten kan of men bij het Muziektheater (of bij het Concertgebouw of welk ander groot theater) wel eens op deze manier scholieren met de opera, of met de klassieke muziek in het algemeen, kennis laat maken. Zo ja: mijn complimenten. Zo nee: kijk naar de recettes en al die grijze haren en maak plaats voor iemand die er wel toe bereid is.
Komen we verder door de discussie te verengen tot Pierre Audi? Komen we verder door om het andere commentaar weer DEZELFDE tirade tegen hem te beginnen?
Komt u wel eens in een ander theater in een andere stad? Lees het artikel van Jordi. Daar je kun je Pierre Audi toch niet voor verantwoordelijk houden? Ook in Rotterdam altijd vele lege stoelen. (Alwaar een opera-productie i.t.t. tot bij DNO slechts 1 keer wordt uitgevoerd.)
In 2008 ondernam DNO het community project Marco Polo in Amsterdam waarbij vele scholieren en studenten waren betrokken http://www.marcopoloinamsterdam.nl/index.php?menu=faq
Ook erg succesvol is Opera Flirt http://www.dno.nl/operaflirt/
En het RphO organiseert nog altijd schoolconcerten https://www.rpho.nl/educatie/jongeren-12-23-jaar/
Ik ben opgegroeid met popmuziek en pas omstreeks mijn 25ste pas naar klassieke muziek en opera gaan luisteren. Gewoon uit mijzelf.
Behalve op Place de l`Opera lees ik Basià Jaworskis mening in Luister, Klassieke Zaken, Odeon en het Vriendenbulletin van DNO
en ik heb haar daarbij nooit op een tegenstrijdige mening o.i.d.
kunnen betrappen. Integendeel, haar onomwonden eerlijke en fris van
de lever aandoende mening staat in schril contrast met de onfrisse
aantijgingen aan haar adres.
En wat de oorzaken van die lege stoelen betreft, die ook in andere
zalen dan operatheaters te vinden zijn, die zijn nogal divers maar een feit is dat mijn vrouw en ik op het einde van nagenoeg ieder
DNO-seizoen concluderen dat het weer een topjaar was, daarbij
uiteraard incalculerend dat on ne peut contenter tout le monde et son père. Punt uit, basiaans gezegd.
Waar slaat dit nu weer op? En wat zijn dan die onfrisse aantijgingen? Dat ik Mevr. Jaworski tegengas geef als zij schrijft dat ik nooit buiten kom omdat ik liever op mijn zolder naar mijn platen luister? Ik woon simpelweg in een hofje en dus kan ik niet alles in mijn woonkamer kwijt, c’est tout.
En wat moeten wij met zo’n vrijblijvende opinie als ‘je kunt het nooit iedereen naar de zin maken’?
Jordi Kooiman stelt aan de orde dat er steeds minder bezoekers komen en dat vinden wij allemaal jammer. Wat we lezen willen zijn goede analyses van de oorzaken plus ideeën om daar iets aan te doen. Dat U persoonlijk ieder jaar tevreden bent is U van ganser harte gegund, maar als Kooiman gelijk heeft zijn er steeds minder mensen die dat ook vinden.
Let wel: we hebben in dit land al een minister die roept dat niemand nog zit te wachten op Keltisch, plus een staatssecretaris die geen geld meer wil steken in het Nederlands Muziek Instituut omdat het vooral een locale uitstraling zou hebben.
Kwestie van tijd, zou je dan zeggen, voordat er iemand gaat roepen dat niemand nog zit te wachten op opera. En dan zijn onverbloemde discussies op dit mooie internetforum broodnodig om te laten zien dat dat niet zo is. Bestuurders kunnen hardnekkig zijn, maar dat kunnen wij ook.
MAESTRO! AIUTO, AIUTO!
Als meneer Roetman het goed vindt, kom ik nog even terug op Dicks hartenkreet “Ga eens op die suggestie [om de Muti’s aan te trekken] in, dames en heren experts!”
Inderdaad is het oorverdovend stil. De schrik zit er blijkbaar goed in. Misschien nog een kleine poging om enkele waaghalzen over de streep te trekken. Op http://www.opusklassiek.nl schreef Paul Korenhof:
“Riccardo Muti houdt niet van moderne regisseurs. Boze tongen beweren zelfs dat hij helemaal niet van regisseurs houdt en dat samenwerking voor hem alleen mogelijk is als hij geen dolle fratsen ziet die niets met het werk te maken hebben, en vooral: als alle zangers tijdens het zingen hun ogen in zijn richting kunnen houden. Moderne theatermakers houden daar niet van en vooral van de kant van Duitse critici heeft hem dat al menige sneer opgeleverd.”
Geweldige kandidaat om orde op zaken te komen stellen.
Als simpele maar wel grote operaliefhebber probeer ik alles te volgen wat mij over opera onder ogen komt, dus ook het record-aantal
reacties op `Lege stoelen`. Hierbij blijkt mij, argeloze leek in
operapolitiek, heel veel onbekend te zijn en wacht ik mij er dus wel voor mij als outsider in deze discussie te mengen, beste Steven
Surdèl. Wèl vond ik het nodig te reageren op de `rancuneuze`uitlating van M. Duijnstee t.o.v. Basia Jaworski en maakte van de gelegenheid gebruik mijn, inderdaad vrijblijvende,nogal
positieve mening over DNO te ventileren. Maar genoeg nu, ik maak graag ruimte voor een evt. vervolg van Lege stoelen!
Geachte Kersten,
Toelichting begrepen en graag geaccepteerd. En Basia Jaworski was nu eenmaal niet het onderwerp van deze rubriek ‘lege stoelen’. Dat ik haar pose niet altijd sympathiek vind, doet bovendien niets af aan mijn respect voor haar ervaring en haar inzicht in het vak.
Ondertussen beginnen de hoofdoorzaaken van de lege stoelen zich toch een beetje af te tekenen, zeker na de analyses van Pieter K de Haan en Olivier Keegel. Laten we eens kijken of we wat kunnen samenvatten.
1) In tegenstelling tot bij Opera Zuid krijgen veelbelovende Nederlandse zangers bij De Nederlandse Opera veel minder, zo niet veel te weinig kans (de Haan). Dat doet denken aan onze trendy universiteitsbestuurders die op de campus eigenlijk alleen Engels willen horen en meer geïnteresseerd zijn in studenten uit India en Zuid-Korea dan in jonge talenten uit eigen land. Zij verwijzen daarbij naar de rol van het Latijn waarmee in 16e eeuw bijna alle Europese geletterden elkaar konden verstaan.
Máár….
Het niet-geletterde volk dat enkel de volkstaal machtig was, kreeg van de rechter en de stadsomroeper beslissingen te horen die zij vanwege de vele Franse en Latijnse leenwoorden niet of nauwelijks kon verstaan. De kloof die daardoor ontstond leidde tot vele maatschappelijke protesten en -jawel- tot een tegenreactie van geleerden als Coornhert (en Dante) die juist met hun vertalingen van het Latijn in de volkstalen een enorme impuls gaven aan het kennisniveau van het gemiddelde publiek. En ook toen vond de jet-set bij de kerken en de universiteiten dat zo’n onfatsoenlijke aanslag op hun Eigen Gelijk, dat menige geleerde op een allesbehalve gezellige manier aan zijn einde kwam.
2) De smaller wordende portemonnee van de Nederlanders kun je feitelijk wegstrepen tegen de aanzienlijk smallere portemonnee van de Tsjechen en de Hongaren, die zelfs voor hun kinderen naar verhouding grif willen dokken. Olivier Keegel wijst voor de oorzaak eveneens naar De Nederlandse Opera, die volgens haar niet geïnteresseerd was in een gezonde aansluiting bij de levende muziektradities bij de plaatselijke bevolking, maar wel in een abstract idee van een internationale jet-set (mijn woord) met vernieuwende, zoniet experimentele producties waarmee men het traditonele publiek van zich vervreemdde.
3) Van de bekende (let wel: enkel de bekende!) componisten zou teveel van hetzelfde worden vertoond. Ook dat kun je wegstrepen tegen het gemiddelde aanbod in Praag en Boedapest dat bijna clichématig traditioneel mag heten. Maar de spreiding over belcanto, verisme en de Duitse lyriek, gevoegd bij het respect voor de traditionele kostuums en de aanwijzingen van de componist in het libretto zorgen er wel voor dat de producties voor mensen met een gevarieerde smaak een zodanig feest der herkenning zijn, dat menige Duitse bezoeker een paar maal per jaar met liefde naar Praag reist – wat feitelijk ook geldt voor de Koninklijke Opera van Wallonië in Luik.
De geborneerdheid hiervoor bij DNO, waar men zich verweert met de stelling dat je met een Duitstalige dirigent geen Italiaanse opera’s kunt opvoeren, wordt des te belachelijker als je op de site http://www.operaclass.com alleen al naar de overzichten kijkt bij namen als von Karajan, Jochum, Kleiber en Böhm. Dus toen al, mijne heren.
4) Net als ik gaan heel wat kennissen van mij al een paar jaar niet meer naar de opera, en dat vinden wij allemaal bijzonder spijtig. Maar je kunt mensen niet dwingen toch te blijven gaan als zij er steeds minder zin in hebben om iedere keer weer 40,- euro of meer te betalen met een steeds toenemend risico dat je je de hele avond zit te ergeren aan de rare fratsen van een regisseur die zij eigen genie overduidelijk belangrijker vindt dan de componist en het feest van herkenning voor zijn publiek.
5) Jonge mensen hebben de tragische pech dat het onderwijs steeds meer gedwongen wordt om datgene af te stoten waar de economie niet bij gebaat is. Voor veel zakenlieden en bestuurders zijn de humaniora een overbodige hobby van ‘vrij ronddravende luxe-paarden’. Met die neerbuigende benaming haalde staatssecretaris Aad Nuis al in de jaren ’90 de toorn over zich heen van de hooggeleerde columnist Kees Fens zaliger, die hem terecht van populisme beschuldige. En vermits populisten er doorgaans op gebeten zijn al dat ‘elitaire gedoe’ te slopen waar zij zelf nooit aan toegekomen zijn, mogen we bij de huidige populariteit van deze stroming van de bestuurders bij musea en theaters extra alertheid eisen om die trend juist om te keren, door musici aan een jong publiek te laten horen waarom een duet tussen een edelman en Assepoester (Cenerentola) ook vandaag de dag in koninklijke kringen nog een fenomeen blijkt, nog afgezien van de prachtige emoties die Rossini in muziek vertaalde.
Ik heb gezegd.
Ja ja, vroeger was alles beter. Nu worden opera’s alleen maar verpest door regisseurs, kunnen zangers niet meer zingen, leren studenten niets meer op de middelbare school, laat staan op de universiteit, krijgen jonge mensen niets meer aan cultuur binnen en spreekt iedereen maar Engels! O tempora, O mores! O nee, ik bedoel: What times, what customs! – want iemand van mijn leeftijd (25) kan nooit voldoende baggage hebben om Cicero in het Latijn te citeren.
Ondertussen groeit het ledenbestand van de jonge vrienden van DNO explosief, maar laten we dat voor het gemak maar even vergeten.
Maar ach, wat boeit het ook. Ik ga binnenkort lekker met 4 andere twintigers genieten van Don Carlo. Lekker in een moderne enscenering van Willy Decker. Lekker gezongen door stemmen die daar niet geschikt voor zijn. En lekker gedirigeerd door een piepjonge dirigent die niet de ervaring van een Muti heeft. Ik weet zeker dat ik een prachtige avond zal hebben. Het voordeel van jong zijn is dat de verzuring nog niet ingetreden is. Heerlijk!
Dat mag U dan eens uitleggen aan Jordi Kooiman die steeds meer lege stoelen ziet.
En uw vermogen tot nuance is toch alleszins fascinerend.
Oprecht bezorgd = verzuurd
Graag wat minder laboratoriumkunst = vroeger was alles beter
Steeds meer uitdunnen van de geesteswetenschappen = iemand van 25 kan nooit genoeg bag(g)age hebben om Cicero in het Latijn te citeren
Tja.
Nog even terug komend op de scholen, dat ze meer naar de klassieke concerten en opera gaan van schooluoit.
Maar ligt de opvoeding ook niet bij de ouders zelf.
Ik was 6 jaar(inmiddels 60 jaar geleden).dat ik voor het eerst mee ging naar de opera en wel het was Der Zigeunerbaron ,
met o.a gre brouwenstijn en chris reumer.
Mijn 2 de direct erna was de Traviata (Jajaja) met Louise de Vries..
Vanaf die tijd opera gek.
Vanaf mijn 16de al een abonnement van mijn krantenwijk opgespaard.
Nu het afgelopen siezoen voor het eerst dus geen abonnement ,VREEMD,hoe zou dat nu toch komen?.
Ja A>O.W er nu dus financieel.
Kijk welk ouder neemt zijn kind nu mee naar de opera?
Waar ligt de fout.Ja heb zelf geen kinderen dus kan makkelijk oordelen..
Waarom geen speciale school voorstellingen ,dat was vroeger wel.
Allemaal geld kwesties en de =interesse is weg .
Doe hier iets aan.!!!!!!!.
Kijk doe eens gek hoe krijg je een zaal vol……
Doe eens een Fledermaus met in de 2de akte het bal van Orlofsky met Andre Rieu o.a de Kaiserwalzer met koor.
En Paul de Leeuw als Frosch ja idioot natuurlijk maar de zaal zit vol zeker weten.
Maar als de ouders al niet (meer) naar opera gaan, ben je toch aangewezen op schoolconcerten zoals RphO dat organiseert https://www.rpho.nl/educatie/kinderen-4-12-jaar/
Nu wij het over scholen hebben: lees mijn verslag uit Palermo, hoe het _daar _ aan toe gaat:
http://www.operamagazine.nl/buitenland/14038/palermo-1-een-stad-vol-theater/
In reactie op de bijdragen van Laura:
Laura, zou je eens contact willen opnemen met de redactie van het Vriendenbulletin? De contactgegevens zijn te vinden in het Colofon op pagina 2.
Beste Chris,
Ten eerste zijn de ouders van nu op hun beurt vaak kinderen van de hippiegeneratie, die onder het doorgeslagen motto ‘alles van vroeger is rechts en suf en burgerlijk’ heel wat kindjes met het badwater heeft weggegooid. Hoe kun je dan (ik chargeer) mensen kwalijk nemen dat ze alleen cola goed vinden omdat ze nooit geleerd hebben hoe lekker zo’n ‘rechtse’ fles champagne kan smaken? En dat je vroeger uren achter de piano moest zitten om er later sociaal bij te kunnen horen, is natuurlijk ook funest om liefde voor de klassieke muziek aan te kweken.
Maar ongeacht de klaarblijkelijke toename van de DNO-jongeren (had Laura i.v.m. de discussie wel wat eerder mogen zeggen) viel het mij de laatste jaren op dat je bij de opera veel meer ouderen dan jongeren ziet, zeker toen ik het in Praag met de situatie daar kon vergelijken. Ze wekten absoluut niet de indruk dat ze het alleen deden om erbij te horen, al kan ik dat niet zeker weten. Wat ik evenzeer alleen maar kan vermoeden is, dat de theaters in Nederland inmiddels een hele generatie potentiële operaliefhebbers dreigen kwijt te raken, als ze die al niet kwijt zijn. En dan is het des te prangender dat de bestuurlijke en artistieke incrowd eens wat meer de blijk naar buiten richt.
Of Paul de Leeuw daarbij kan helpen? Alsjeblieft niet zeg, want dan ga je om de aantallen binnen te halen een karikatuur van de opera maken, waarbij die ‘elitaire’ champagne nog altijd als cola wordt aangeboden. (Laura explodeert nu, want met het woord champagne alleen al zit ik onmiddellijk in de elitaire hoek.) Tenzij je natuurlijk vindt dat een wijnboer ook het woord ‘bier’ op zijn flessen moet kunnen zetten.
Nee, nee, ik verwijs gewoon weer naar de plaatjes bij ‘Leonard Bernstein explains’ op YouTube. Deskundig, ontspannen, op het niveau van de vakman en toch niet elitair. Gewoon uit liefde om een breed publiek te laten zien hoe geraffineerd Beethoven zelf ooit componeerde, en hoe je daar als orkest op verschillende manieren een vertolking van kunt geven. Als iemand dat op die manier kan, dan ga je bijna vanzelf ademloos toekijken. En dat gun ik onze jonge generatie (en onze scholen) van harte.
Ja, ja, leest a.u.b. allen de prima bijdrage van Mevr. Jaworski over haar bezoek aan Palermo (voordat haar naam in het blokje linksonder bij nieuwe inzendingen verdwijnt). Als dat toch eens in Nederland zou kunnen! En waarom ook niet eigenlijk?
Ik zou graag nogmaals mijn hartelijke steun willen geven aan de bijdragen van mevrouw Laura. Een mooie avond bij Don Carlo gewenst. Ik heb deze een een aantal jaren geleden kunnen meemaken door een gelukkig toeval (als invallende bezoeker voor een zieke).
@Meneer Surdel: Ik begrijp het niet zo goed. Als u al een aantal jeren niet meer naar de opera gaat, hoe kunt u dan weten dat het niks is? Hebt u dit seizoen Elektra niet meegemaakt? De Nachtegaal overgeslagen? Zonde. Het bijwonen van deze voorstellingen zou u vast milder gestemd hebben en een positievere kijk hebben gegeven op wat er in het Muziektheater te zien is en te beleven valt.
Wéér iemand die mij woorden in de mond legt die ik nooit geschreven heb. (Geen wonder dat U Laura goed vindt.) Wijst U mij dan eens aan waar ik beweer ‘dat het [tegenwoordig] niks is’. Alsof ik dat op zo’n enorme schaal zomaar even zou kunnen beoordelen.
(zucht)
Voor mij persoonlijk was de lol er zo’n twee jaar geleden van af, omdat ik mij (persoonlijk, dus alleen namens mijzelf, ja?) steeds vaker zat te ergeren aan een regie die volgens mij (alweer persoonlijk, dus zonder algemene pretentie) geen recht deed aan het libretto. En daar mag iedereen een heel andere mening over hebben.
Doordat bijvoorbeeld de aandacht onnodig van de zangers werd afgeleid door een fotograaf die als bij een roddelblad van links naar rechts en van voor naar achter opnamen van het society-leven van Traviata’s Violetta maakte, waarbij een soort Liza Minelli uit een New Yorkse nachtclub ostentatief rondhupte; of bij namaak-Aziatische toneelknechten die almaar schuivende panelen voortduwden bij de meest intieme duetten van Puccini’s Butterfly; of bij een Medea die vanuit de Griekse Oudheid ineens in 50-er jaren kleding met een Samsonite-koffer (niet razend zoals het hoort maar vrolijk zwaaiend) het podium op kwam wandelen, terwijl haar kinderen op de achtergrond TV keken. Mag in principe allemaal, maar voor mij is de pret er dan af.
En als die mensen voor hun experimenten nu eens moderne opera’s zouden schrijven, waar zo’n moderne regie of opera plus musical experiment ook bij past. Maar dat trekt natuurlijk niet zoveel klanten als de grote en gevestigde namen. Ik zou wel eens willen weten wat Bellini, Donizetti en Puccini ervan zouden vinden dat hun werk zo verhaspeld wordt.
Dat zoiets gebeurt kun je doorgaans nooit voorzien. En als het steeds vaker voorkomt en je bijna gaat wanhopen dat er ook nog eens een voorstelling zonder die geforceerde en onlogische nieuwigheden zal komen, dan kunt U zich voorstellen (hoewel…) dat ik mijn 45,- euro liever aan een mooie DVD uitgeef van een interessante jonge zanger(-es) over wie ik bv. op webmusic.international een mooie recensie heb gelezen. (Dus van de huidige generatie, Mevr. Jaworski!)
Kunt U nu begrijpen waarom ik en menig ander met spijt besloten ons stoeltje voortaan leeg te laten? En ik zou hier best wel eens reacties willen lezen van oprechte liefhebbers die er ook de buik van vol hebben.
DE KUNST VAN ZUIVER ARGUMENTEREN
Waarom worden mensen hier toch regelmatig beweringen in de schoenen geschoven die zij helemaal niet hebben gedaan? Steven Surdèl heeft bij mijn weten nooit beweerd dat het “niks is” bij DNO. Hij zoekt naar het waarom van de lege stoelen en noemt als een van de mogelijke oorzaken dat je mensen niet kunt “dwingen toch te blijven gaan als zij er steeds minder zin in hebben om iedere keer weer 40,- euro of meer te betalen met een steeds toenemend risico dat je je de hele avond zit te ergeren aan de rare fratsen van een regisseur die zij eigen genie overduidelijk belangrijker vindt dan de componist en het feest van herkenning voor zijn publiek.”
Hij is zelf dus iemand die afgehaakt is om die reden. Ook Mevrouw Laura bedient zich in haar vrolijk stemmende, maar misschien wat simpele “lekker puh” verhaal van de bedenkelijke techniek die in de argumentatieleer bekend staat als “argument van de stro-pop”. Want niemand heeft beweerd dat het vroeger allemaal beter was, en Willy Decker is niet het soort moderne regisseur tegen wie de criticasters van het regisseurstheater zich richten. Bovendien weet Mevrouw Laura al van tevoren, zonder een noot gehoord te hebben, dat zij “een prachtige avond zal hebben”. Daar zijn ze natuurlijk gek op bij het Vriendenbulletin, maar wij noemen zo’n houding gewoonlijk “bevooroordeeld”, een hoedanigheid die een open discussie nogal in de weg staat.
Zelf heb ik ongeveer dezelfde weg als Steven Surdèl bewandeld, ik ben in de loop der jaren van een groot abonnement via een klein abonnement naar incidentele kaartbestellingen “afgegleden”, waarbij het bijwonen van voorstellingen in het buitenland tegelijkertijd toenam. Net als Steven Surdèl heb ook ik een mogelijke oorzaak voor de teruglopende bezoekersaantallen gegeven, namelijk de onder verantwoordelijkheid van Audi tot stand gekomen programmering die niet aansluit bij (eens) bestaande operatradities.
Een derde voorbeeld: Opera Nederland, een site waar Nederlandse zangers veel aandacht krijgen ( http://www.operanederland.nl )
heeft zich ook al helemaal van DNO afgekeerd.
En ten slotte nog een vluchtige gedachte. In het hier ter sprake gebrachte Palermo staat dit seizoen de fantastische opera I Due Foscari gepland. Ik zou mij kunnen voorstellen dat Audi c.s. dit werkje zonder Google niet zo 1,2,3 kunnen thuisbrengen. En dat is symbolisch voor wat er mis is met DNO.
Weet U Olivier: ik denk dat mensen als Laura en Maria heel goed weten dat hun argumentatie niet deugt. En ik denk dat zij bewust een gaatje in onze teksten zoeken waarop ze ons nu net iets meer in de mond kunnen schuiven dan wat we bedoeld hebben, in de hoop dat wij (die deftige elitaire lui die met hun sjieke analyses denken dat ze alles begrijpen) er nog op in gaan óók.
Een soort moderne vorm van belletje trekken, dus. Terwijl ik voor beide dames toch meer waardering had gehad als ze zelf eens met doordachte verklaringen en alternatieven voor de lege stoelen waren gekomen.
Wel, dames?
@Steven: wat een onzin om Laura en Maria van rancune jegens u te beschuldigen. Overigens geeft de heer Keegel weer een valse steek onder water: Pierre Audi zou moeten googelen. Ik ken I Due Foscari ook niet, maar beschouw mijzelf toch als een groot opera liefhebber. Wie kent alle opera’s? Oke, Basia en Paul Korenhof en u kennen ze allemaal.
Ik denk dat wij met ons allen moeten waken voor doorgeslagen negativiteit. DNO heeft veel miskleunen gehad, vooral de laatste jaren, maar heeft mij ook meer dan ruim twee decennia’s voorstellingen van ontroerende schoonheid gegeven.
Dit is het laatste wat ik er over schrijf.
Want zie wat een armoe er heerst al er mensen zijn die niet eens I Due Foscari kennen.Een opera met het mooiste althans een van de mooiste duetten voor sopraan en bariton.Prachtige tenor aria s en koor.Ja wordt ook njooit uitgevoerd,alleen sporadidsch concertant
hartelijk dank Utrechts Opers koor.
Let op straks in november de I Lombardi,ook zo een vergeten opera.
Kan er nog wel xxxxx aantal noemen maar heeft geen zin en slaat ook nergens op dit gaat over de lege stoelen.
Ik hou er mee op ,had ik a;l eerde gezegd.
Er moet iets gedaan worden met ons allen om de zalen weer vol te krijgen.
Maar Leen,
Rancune? Een valse steek onder water? Kan er ook nog wel bij, we zijn toch net bezig om de kunst van het argumenteren uit te leggen.
Welnee, het is gewoon een vorm van puberale Spielerei, die hier misplaatst is omdat ze niets maar dan ook niets bijdraagt aan de discussie over de lege stoelen. En je zult toch moeten toegeven dat het niet erg netjes is om iemand bewust woorden in de mond te leggen die hij nooit gebruikt heeft, zodat je hem net iets makkelijker kunt bestrijden – het argument van de Stropop waarover Olivier Keegel terecht spreekt.
En vind je zelf ook niet dat Pierre Audi op deze site eigenlijk al lang had mogen reageren? Hij mag het met alle liefde grondig met ons oneens zijn (kan ook bijna niet anders) maar voor mijn gevoel is hij dat alleen al aan zijn beleidsfunctie verplicht.
En dan heb ik nog een stelling te verdedigen:
18e en 19e eeuwse opera’s kun je vergelijken met oude wandschilderingen, die in de loop der tijd op diverse manieren zijn gerepareerd, overgeschilderd of onder een pleisterlaag zijn verstopt. Wil je ze in hun oorspronkelijke glorie doen herrijzen, dan kan dat alleen door al het vuil en latere toevoegingen te verwijderen.
En natuurlijk heeft ook deze stelling wel degelijk betrekking op het probleem van de lege stoelen, getuige de enorme populariteit van het Orkest van de Achttiende Eeuw o.l.v. Frans Brüggen, dat met (kopieën van) de oorspronkelijke instrumenten de oude composities weer hun oorspronkelijke kleur heeft teruggegeven.
Meneer Surdèl, DNO huldigt het principe “stilzitten als je geschoren wordt” en heeft blijkbaar geen interesse in de opinies van hun klanten.
Olivier Keegel
Uit de eerste hand weet ik dat ze bij het Vriendenbulletin voornamelijk ‘gek’ zijn op operaliefhebbers die op een boeiende wijze over hun ‘liefde’ kunnen en willen schrijven.
Voorts: dat iemand er zeker van is een mooie avond te zullen hebben is slechts een manier van spreken. En in geval van Don Carlo (de ‘heilige graal’ van de opera) is succes vrijwel verzekerd. Het is een reprise, je weet waar je naartoe gaat, alleen muzikaal kan nog nog mis gaan, ach…
Dit artikel begon met een paar opomerkingen over lege stoelen bij een Barbier. Kort geleden zat ik in het Luxor in Rotterdam bij een Nabucco en ook daar was er nog behoorlijk wat open ruimte. Het niveau van deze vrije producties is sterk wisselend, zo weten wij ‘gevorderden’, dus gaan we er in de regel niet heen. De zalen zullen gevuld moeten worden met ‘gelegenheidsbezoekers’ en dat kan wel eens tegenvallen.
Interessanter is de discussie over de gevestigde instituten zoals DNO en NRO. Goed beschouwd zie ik voor de terugloop bij DNO maar één echte oorzaak: het artistiek beleid. Je kunt nog zo’n hoog niveau hebben, na de eerste 20 jaar kan van een frisse benadering geen sprake meer zijn en raak je verstrikt in je eigen belevingswereld.
Mortier wist indertijd Brussel weer terug te brengen in de belangstelling, ook internationaal. Maar in zijn tijd waren opera’s van Puccini en Strauss taboe. Dat hindert niet, zolang dat maar niet langer dan een jaar of acht duurt. Intendanten en artistiek directeuren behoren met een zekere regelmaat te verkassen, dat voorkomt dat het drukken van een inktstempel verkeert in een uitgehouwen reliëf.
Zelf ga ik ook vaak in het buitenland naar voorstellingen. Ik merk dat de situatie eigenlijk overal verschillend is. Parijs trekt veel publiek in zijn vijf operzalen mede doordat het de toeristenhoofdstad van de wereld is. Berlijn heeft een trouw publiek, naar de opera gaan is daar bijna vergelijkbaar met kerkbezoek: ben je in zo’n nest geboren dan blijf je of je stapt eruit. Je hoeft er niet naar op zoek te gaan. Toch wordt ook hier de vergelijking met Amsterdam bemoeilijkt door het flinke verschil in kostenniveau. Berlijn is veel goedkoper dan Amsterdam, Essen is nog weer veel minder duur. En het niveau is aldaar veelal uitstekend. Een paar weken geleden kocht ik in Berlijn kaarten voor de Ring van DOB (Friedrich) in januari 2014: 360 euro voor een uitstekende plaats op rij 11, midden in de zaal. Dat scheelt behoorlijk!
Terug naar het artistiek beleid.
Er is sprake van een ongewoon grote terughoudendheid waar het gaat om kritiek leveren op ‘het eigen huis’. Dat zie je ook bij de Vrienden van DNO. In mijn beleving heb je echter meer aan een ‘critical friend’ dan aan iemand die alles maar met een blije glimlacht accepteert. Ook bij het Richard Wagner Verband zie je zoiets bij het bestuur: we bemoeien ons niet met het artistiek beleid, dat is aan de Intendanz. Die stelt op haar beurt bij monde van Katharina Wagner, dat ze zich niet wil bemoeien met hetgeen een regisseur uitvoert. Enmaal gecontracteerd krijgt deze de vrije hand. Kijkend naar de keuze voor 2013 houd ik mijn hart vast voor de nieuwe Ring aldaar, maar dit terzijde.
Gelukkig wordt naar verwachting de BTW verhoging op podiumkunsten teruggedraaid, alle beetjes helpen.
Over lege stoelen gesproken.
Gisteren bij Don Carlo zat de zaal bijna vol. De reprise kan niet in de schaduw staan van de legendarische uitvoeringen in 2004 maar was toch zeer de moeite waard. Nézet-Séguin en het Rotterdam Philharmonisch waren de grote winnaars van de avond. Na gisteren ben ik definitief tot de overtuiging gekomen dat Nézet-Séguin tot de meest opwindende dirigenten in het theater behoord die oog en oor heeft voor wat in de bak én op het toneel gebeurd.
Giordano is een vocaal adequate Don Carlo maar de Villazón van 2004 had in de zjn kleine teen meer dramatische zeggingskracht dan Giordano in zijn hele lijf. Zijn spel – overigens gold dit voor iedereen – was slap en slordig in vergelijking met de messcherpe personenregie die Decker in 2004 neerzette. Grote pluspunt ten opzichte van 2004 was de Elisabetta van Nylund.
@Peter Franken:
Dan had ik al aan het begin van deze discussie dus toch niet helemaal ongelijk met mijn voorstel, dat leidende theater- en museumfuncties eigenlijk aan een maximum aantal jaren gebonden zouden moeten zijn. Anders is het risico gewoonweg te groot dat bv. nieuwe aankopen te veel worden bepaald door de persoonlijke voorkeur van de directeur/conservator. Pierre Janssen (op Google en YouTube onder Kunstgrepen) heeft daar in zijn tijd al menigmaal tegen gewaarschuwd.
Zo herinner ik mij uit Limburg dat Alexander van Grevensteijn, directeur van het Provinciaal Bonnefantenmuseum, van kunstenaars uit de regio het verwijt kreeg dat hij niet of nauwelijks aandacht besteedde aan wat er aan talent rondliep in zijn eigen provincie, terwijl hij wel (voor het grote publiek onbegrijpelijke) werken aankocht van kunstenaars die Rudi Fuchs destijds eveneens aankocht voor het Amsterdams Gemeentemuseum.
En ook in Limburg hoorde je toen verhalen over tegenvallende bezoekersaantallen: het nieuwe van het gebouw (meer een fabriekshal volgens velen) was er af en de Duitsers hadden geen zin meer om in Maastricht kunstwerken aan treffen die in eigen land minstens zo goed vertegenwoordigd zijn. En dus kreeg van Grevensteijn het verwijt dat hij zich met zijn ‘bovenregionale’ aankopen vooral wilde inkopen in een internationale jetset die met zijn eigen provincie niets uit te staan had.
Let wel: dat is wat ik mij van destijds uit de pers herinner, voordat iemand het hier weer opportuun vind om mij deze woorden in de mond te schuiven.
schoolmeester spreekt: opportuun vindt
Mijne heren, “Inkopen in een internationale jetset” (Surdèl) en “vestrikt raken in je eigen beleveningswereld” (Franken), dat zijn, nog afgezien van uw inhoudelijke gelijk, stilistische pareltjes. Daar maak ik als neerlandicus een diepe buiging voor. Compliment. Als u geen al te stringent beleid inzake auteursrechten voert, zou ik deze uitdrukkingen graag aan mijn anti-humbug wapenarsenaal toevoegen… Zoveel mogelijk met bronvermelding, dat spreekt!
Dank voor het compliment, Olivier, maar ik meen dit pareltje toch echt in de Limburgse ‘gazet’ gelezen te hebben. Maar voor de rest van mijn omschrijvingen heb ik liever een pintje en een goed stuk vlaai (bijna onvindbaar in de Randstad) dan een geldbedrag.
Frappant is gewoon, dat elk publiek het op een gegeven moment intuitief in de gaten heeft of een museum/theater er voor hen is, dan wel andersom. En dáár ligt volgens mij ook de hoofdoorzaak van de lege stoelen, met op de tweede plaats het gebrek aan voorkennis omdat er thuis en in het onderwijs te weinig of te eenzijdig aandacht voor is.
Interessant is trouwens ook het voorbeeld van Rudi Fuchs, die in het Gemeentemuseum van Amsterdam als een soort kunstenaar-directeur de kunstwerken opstelde zoals hij dat mooi vond. Esthetisch gezien lijkt mij dat nog net toelaatbaar, maar voor minder erudiete bezoekers was het wel desorienterend. En vaak kostten zijn artistieke ambities aanzienlijk meer geld dan er in kas was, zowel in Amsterdam als daarvoor in Eindhoven bij het Van Abbemuseum. Publiek geld, dus.
(klop, klop)
Nog altijd geen reactie van Pierre Audi – of andere theaterdirecteuren. Jammer hoor.
Ooit was ik lid van een vereniging waar het bestuur dezelfde tactiek toepaste. Niet echt bewegen bij kritiek, in de wandelgangen suggesties vragen, een commissie benoemen, suggesties twee jaar in de la en vervolgens doen of je het zelf bedacht hebt. Dat mag ik in dit geval warempel nog hopen óók.
Naar mijn gevoel zijn zo langzamerhand wel alle mogelijke oorzaken van de “lege stoelen” de revue gepasseerd. Aan sommige, zoals de landelijke coördinatie van de programmering ten behoeve van diversiteit, vermijden van doublures en daaruit voortvloeiende verzadiging, kan gemakkelijk wat worden gedaan, aan andere, zoals de toegangsprijzen, waarschijnlijk niet. Ik verwacht niet, dat Pierre Audi n.a.v. wat er te berde is gebracht zal opstappen. Of hij er zich veel aan gelegen zal laten liggen en bv. wat andere accenten in de programmering zal leggen, wat minder controversiële gastregisseurs zal aantrekken en wat meer Nederlandse artiesten zal inzetten, waag ik te betwijfelen. Op e.e.a. reageren is waarschijnlijk zelfs te veel gevraagd. Tenslotte heeft hij er destijds m.b.t. de kritische open brief van Paul Korenhof n.a.v. de Konwitschny-Salome ook het zwijgen toe gedaan. Al met al moet dus worden gevreesd, dat er bij DNO voorlopig, d.w.z. zolang Pierre Audi daar de artistieke leiding heeft, weinig zal veranderen.
“Voor zichzelf ziet Audi een vertrek naderen in 2013, het tweehonderdste geboortejaar van Wagner”.
Ik ben geneigd het met u eens te zijn, meneer De Haan. Ook ik vrees dat er geen enkele reactie zal komen van Audi of zelfs maar van de afdeling Publiciteit. Wij zijn immers slechts de betalende “klanten”, zoals Dick het terecht uitdrukt, die slechts een zijdelingse factor zijn bij het zich “inkopen in de internationale jetset”(copyright Surdèl/Limburgse Gazet).
Ik hoop dat de zich opdringende kwalificatie van dergelijk gedrag -“ongeïnterresseerd”? “hautain”? “laf?”- snel geloochenstraft wordt door een uitgebreid commentaar van onze intendant op de hier gevoerde discussie. Hij kan dan meteen uitsluitsel geven of hij inderdaad in 2013 opstapt (zie kopje boven deze bijdrage. Bron: interview met Roland de Beer voor het tijdschrift ‘Hollands Diep’ van mei / juni 2008, pagina 77; aangehaald in column van Mark Duijnstee “2013 een operajaar om naar uit te kijken” op operawereld.nl)
Beste Pieter en Olivier,
Ik denk dat U beiden gelijk heeft. Toch is er nog één mogelijkheid open, nl. dat Pierre Audi’s herkomst uit de Franse school een nauwkeurige repliek in het Nederlands in de weg staat.
En nu wil ik geen aansteller zijn, maar ik ga het nog één keer proberen, “op toonhoogte” zoals de Fransen zeggen, en dan stop ik ermee.
(A Pierre Audi)
Monsieur,
Sans doute, on vous a mis au courant des discussions ci-devant. Il s’agit d’une échange de vue sincère et spontanée des amateurs de l’opéra, qui se sont inquiétés d’un problème actuel: celui des chaises vides – un problème qui, apparemment, n’est pas éphémère, mais qui ne cesse pas à se présenter, malgré le succès très récent du Don Carlo au DNO(succès que je vous souhaite de tout coeur).
Soyez sur, Monsieur, qu’il n’y a aucun désir de notre part de se mettre en colère avec vous, convaincus comme nous le sont de la mérite de vos efforts dans les années passées. Jusqu’à maintenant, vous vous êtes abstiné de toute participation dans notre discussion. Tout de même, étant donné votre nomination publique, il ne me semble pas inconvenant d’insister d’un certain droit, disons, que nous avons d’apprendre votre avis sur ce sujet. Ne pensez-vous pas, comme nous, qu’une seule réponse ne pourrait que contribuer à l’estime que nous tenons pour l’opéra néerlandais ici à Amsterdam?
Veuillez agréer, Monsieur, à l’expression de mes sentiments bien sincères.
(vert.:)
Ongetwijfeld heeft men U op de hoogte gebracht van de bovenstaande discussie. Het betreft een oprechte en spontane gedachtenwisseling van liefhebbers van de opera, die zich ongerust maken over een actueel probleem, nl. dat van de lege stoelen; een probleem dat klaarblijkelijk niet van korte duur is, maar dat zich blijft herhalen, ondanks het recente succes van Don Carlos bij de Nederlandse Opera (een succes dat ik U van harte gun).
U kunt er zeker van zijn dat wij niet op ruzie met U uit zijn. overtuigd als wij zij van uw verdienste in de afgelopen jaren. Tot dusver hebt zich verre gehouden van elke deelname in onze discussie. Toch meen ik, gegeven uw publieke aanstelling, op een zeker recht te mogen staan, zogezegd, om geinformeerd te worden over uw visie op dit onderwerp. Bent U niet net als wij van mening dat een enkel antwoord alleen maar zou kunnen bijdragen tot de waardering die wij hebben voor de Nederlandse Opera hier in Amsterdam?
etc.
Lijkt me verstandig van DNO en Pierre Audi niet te reageren. Ga ik ook niet meer doen.
Begrijp ik nu goed dat zelfs de trouwe Audi-fans niet meer nieuwsgierig zijn naar de reactie van hun idool? Dat is bepaald geen blijk van vertrouwen!
Ben je gek, Dik – de druiven zijn gewoon een beetje zuur.
De heer Kooiman is, afgaande op de inhoud van zijn nieuwe hoofdartikel “lege hoofden”, een beetje geschrokken van de reacties op zijn eerdere hoofdartikel “lege stoelen”. Ik stel daarom voor de gedachtenwisseling te verplaatsen van de stoelen naar de hoofden.
schoolmeester spreekt:
comme nous le sommes ipv sont
étant donnée ipv donné (nomination is vrwl.)
insister sur ipv de
que nous ayons ipv avons
Nooit te haastig inzenden, dus.
Tsja, meneer Surdèl, over het gebruik van vreemde talen op dit forum hebben wij al eens de degens gekruist…..Overigens, Pierre Audi, die ik nog nooit in het Frans maar vrijwel altijd in het Engels heb horen spreken, begrijpt en spreekt, naar verluidt, wel degelijk Nederlands.
Voor hem des te meer een reden, lijkt mij, om even netjes te reageren.
Maar ervaring op mijn werk heeft me wel geleerd dat je van een Fransman veel vlugger antwoord krijgt wanneer je hem met alle toeters en bellen van de retoriek in zijn eigen taal aanschrijft, dan met een zakelijk memo’tje in het Engels. Dat wij dat in Nederland doorgaans onzin vinden, schijnt onze handelsportefeuille overigens miljoenen euro’s per jaar minder op te leveren.
Maar goed, ook mijn laatste poging helpt de discussie (en onze hoop op Pierre Audi) niet verder. Dus stop ik er maar mee, door net als U over te stappen naar de lege hoofden.
Volkomen eens met Leen, te duur, meermalen hetzelfde, oververzadiging, zwakke regie, maar vooral geen nieuw publiek. Soms worden tientallen kaarten opgekocht door fabrikanten of bankiers, die dan die kaarten cadeau geven aan hun klanten, die niet eens interesse hebben voor opera en dan heb je natuurlijk 10tallen lege plaatsen. Maar het zal de organisatoren worst wezen, de kaarten zijn de deur uit en dat alleen is voor hen van tel. Zo krijg je natuurlijk geen nieuw publiek.
Hier in Brugge kregen we vroeger een vijftal opvoeringen per jaar door ‘ Internationale Opera Productie’s dat rond toerde door Nederland en Belgie. In Brugge kwam nog amper 100 a 200 man opdagen met resultaat “EXIT opera en ballet.
Nu heeft Brugge nog 2 opera-opvoeringen, in klassieke uitvoering, per jaar op privé initiatief door een bekende Bruggeling. Steeds 700 a 1000 toeschouwers. Nog steeds succesvol. Maar hoelang nog…
Volgende week zondagavond (1e pinksterdag) 20.30 GRATIS de hele Rusalka van Dvorak door getalenteerde nederlandse zangers, koor en orkest o.l.v. Tjalling Wijnstra (opera Zuid). Semi-geensceneerd.
Lokatie: vijver bij het Stadsdeelkantoor Westerpark
En voor onze kinderen nog een keer op maandag (2e pinksterdag) overdag om 14 uur in het Erasmuspark bij het meertje. Wederom GRATIS.
Kadootje van het stadsdeel West…..
Overigens moet ik toch even vermelden dat dhr. M.Duijnstee zich bedient van dezelfde dingen die hij anderen verwijt. Als je als NL zanger vermeld bent op zijn site en een keer iets doet (of iets gebeurt buiten je aktieve schuld om) wat meneer niet zint wordt je verder doodgezwegen alsof je niet bestaat en van de site gehaald. In mijn geval ging het om een voorpagina en interview met mij dat 2 jaar geleden in het internationale operatijdschrift Orpheus stond.
Toen Jordi Kooijman sneller was met het plaatsen op zijn site Opera Magazine, – en ik onwetend was van het feit dat ik kennelijk als vanzelfsprekend een soort van alleenrecht aan Dhr.Duijnstee had gegeven vanwege het staan op zijn site -, ben ik door http://www.operanederland.nl in de ban gedaan en word sindsdien doodgezwegen….
Dit even ter info…
Geachte mevrouw Göetjes, ik heb soortgelijke ervaringen met de heer Duijnstee (zie mijn commentaar dd. 3 mei jl.).
Wij zijn niet de enigen meneer de Haan.
De boemerang komt altijd weer terug, ook bij Dhr. Duijnstee, hij graaft zijn eigen graf. Jammer…
Nee. Jullie zijn de enigen niet.
Haat, nijd en rancune zijn nooit de goede raadgevers.
ieuw… operanederland.nl is echt een niet-zo-mooie website
Als jonge en nieuwe operaliefhebber stoor ik mij het meest aan die “moderne versies”. Wie dat heeft verzonnen, heeft het totaal niet begrepen. De kwaliteit van de zang en het orkest van het handjevol opera’s die ik tot nu toe gezien heb, valt niets op aan te merken. Maar die moderne uitvoeringen bederven het voor mij dusdanig dat ik nu heel selectief ben met de operavoorstellingen die ik bezoek.
Het maakt namelijk dat het verhaal moeilijk (eigenlijk vrijwel niet) te volgen is. Ik heb er in ieder geval grote moeite mee alle informatie uit de boventiteling te halen. Globaal weet ik wel waar de opera over gaat, maar tijdens de voorstelling vraag ik mij toch regelmatig af waar ik in hemelsnaam naar zit te kijken. Kennissen van mij gaan om deze reden helemaal niet meer naar operavoorstellingen toe, dus ik ben zeker niet de enige die zich hieraan stoort.
Wat is er mis mee om het verhaal uit te beelden? Ik zit niet op moderne toestanden te wachten, eerlijk gezegd. Opera’s zijn eeuwenoud en dat is toch geen schande dat koste wat het kost verdoezeld moet worden? De uitvoering van Rigoletto van de Staatsopera van Tatarstan was een lust voor het oog en oor en wat mij betreft mogen er veel meer van dit soort producties opgevoerd worden.
Wellicht kan iemand hier iets mee.
Helemaal mee eens, hier hoeft geen woord aan toegevoegd te worden. Ook ik zag Rigoletto uitgevoerd door de groep uit Tatarstan, en wel in de schouwburg van Gouda. Een prachtige avond, en dat voor alleszins redelijke toegangsprijs.
Mijn advies: bij al dat spijkergoed en leren jassen gewoon thuisblijven, dan moeten ze er vanzelf mee ophouden.
@Birgitte en @Operix: jullie slaan de spijker op z’n kop. Prima geformuleerd! Mooi, zo’n verstandig en vooral hoopgevend geluid van een jonge en nieuwe operaliefhebber. Als je het geduld ervoor over hebt, moet je het sublieme artikel van Heather Mac Donald eens lezen. De complete ontmaskering van alle idiotie die er op het operatoneel te zien is, en van degenen die er slaafs achter aan hollen.
http://www.city-journal.org/html/17_3_urbanities-regietheater.html
Ben het met vele eerdere reactie eens: veel te hoge prijzen, fantasieloze, kale en ijskoude aankleding en dito decors.
Dat trekt mij en vele anderen niet. Oude verhalen vol vuur en passie steek je niet in recht-toe-recht-aan-decors.
De verhalen vragen om fantasievolle rijk-gedecoreerde flamboyante, bij de periode waarin het verhaal speelt passende kostuums en omlijsting, te weten: roccoco, barok, klassiek, vaak sierlijk en elegant. Haal de voorbeelden maar uit het buitenland en bij buitenlandse gezelschappen.
Waarom kan een Toer van Schaik wel zich uit leven in verweggistan èn ook dààr gevraagd zijn.Is wellicht voor opera ook mogelijk.
Ik geef mij goede geld niet uit aan shockeffecten die niet in oude verhalen passen. Juist van mensen die werkzaam zijn in dit genre verwacht ik meer decorum. We komen niet alleen om te luisteren, het oog wil ook wat, zeker in deze tijd. Het zou een totaalbeleving kunnen worden. Ik ben meer dan oog en oor.
Met betrekking tot opera is het hier te lande op een hongerdieet overleven, hoofdgerecht: staatsopera van Tatarstan, Pathé en JT.
Prachtig maar behelpen want echt is een andere beleving!
Eea bij gebrek aan eigen goede NL-gezelschappen,
Meer dan de helft goedkoper (igv Tatarstan) en misschien ook niet zo zwaar gesubsidieerd door belastingbetalers die ook nog eens dure kaarten voorgeschoteld krijgen.
En waarom is destijds onze Hoofdstadoperette afgeserveerd/de subsidies afgenomen?
Sonneveld zei het al: “Dat is goed, dat mot eruit!’
Hear hear! De oude discussie op voortreffelijke wijze nieuw leven ingeblazen. Sofia: naast STIOP ( http://www.stiop.nl ) biedt ook Luik ( http://www.operaliege.be ) soelaas aan de liefhebber van librettogetrouwe opera.
En de moord op de Hoofdstadoperette is uitgevoerd door sociaaldemocraat Rick v.d. Ploeg, indertijd belast met de portefeuille Culturele Volksverheffing.
Zelfde reden die Sofia op geeft, daarom ben ik overgelopen naar
” Opera in de cinema”. Prachtige klassieke opvoeringen, decors, luxueuze zitplaatsen, veel goedkoper in een beter zicht op het geheel. De perfecte avond voor ons.
Alhoewel… ook hier begint de lege plaatsenziekte. Alles uitverkocht en wanneer je dan een ticket koopt in de eerste rij, merk je dan bij de vertoning tientallen lege plaatsen.
Adrie zei:
Voor het merendeel ben ik het eens met wat andere operabezoekers vinden
omtrent de aankleding(decors en kostuums)van operavoorstellingen. Voeg
daarbij de eigenwijze intrepretatie van de operaverhalen door de regisseurs
en je zit de hele avond tenenkrommend naar mooie muziek te luisteren die op
geen enkele wijze tot zijn recht komt. Ik zal eens enkele krasse staaltjes
aanstippen: Hebt u wel eens een Il Trovatore gezien, waarbij de soldaten
van graaf Luna met machinegeweren rondlopen op een oud olieplatform dat eenkasteel moet voorstellen en dat een naakte man(moest dat nou zo nodig?) van de trap van een soort flatgebouw in een achterstandswijk komt aanlopen, zijnde de beul in Salome, de put voorstellend waarin Jh.de Doper zal worden onthoofd. En dan in Wagners Siegfried, die meer lijkt op een marktkoopman dan een held, gaat gehuld in soort jute zak door een berg die door vlammen is omhuld, teneinde Brunehilde uit haar slaap te verlossen.
We aanschouwen een vrijwel leeg toneel met hier en daar een paar zielige
kaarsjes, die de vuurgloed moeten voorstellen. Tsjonge, jonge,…wat een
afgang bij zulke grootse muziek! Het enige waar de regie zich doorgaans
wel houdt is de tekst van de libretto s en dat zouden ze juist wel moeten
veranderen. Dat doen ze bij verfilmde opera s en sommige toneelstukken ook.
die zijn nogal gezwollen en verouderd, negentiende eeuws. Laat de zangers
deze teksten maar letterlijk zingen vanwege zangtechnische eisen, maar laat ons duidelijke aangepaste teksten lezen in de boventiteling die op
hetzelfde neerkomen