Vorige week werden de uitkomsten gepresenteerd van het oordeel dat het Fonds Podiumkunsten velde over de subsidieaanvragen. De krimp, volgend jaar van 60 naar 43 miljoen, heeft grote gevolgen voor de gezelschappen die aanvragen deden voor meerjarige activiteitensubsidie. De politiek én het publiek zijn aan zet.

Er vielen bij het verdelen van de meerjarige activiteitensubsidies voor podiumkunsten harde klappen voor bijvoorbeeld Holland Opera in Amersfoort, het in Dordrecht gevestigde Hollands Diep, Opera per Tutti! in Amsterdam en Vrije Val, gevestigd in Purmerend.

Frank Groothof is de centrale figuur bij Vrije Val. Hij verzint, creëert, schrijft, speelt en zingt producties die vaak zijn gebaseerd op opera’s. Maar hij doet volgens de beoordelaars van het Fonds niet goed wat hij ook moet doen: ondernemer zijn. Artistiek is het voldoende, zakelijk gezien ontbreekt ‘doelftreffende marketing’, de website is ‘ouderwets’ en de commissie van het Fonds, modern als zij is, constateert geschrokken: ‘social media worden zelfs niet genoemd in de aanvraag’.

Tegenover het wat zure oordeel van de commissie die de subsidieaanvraag moest beoordelen staat het bruisende enthousiasme van de maker, Frank Groothof. Wat mij echt raakte in zijn verhaal, dat ik onlangs voor Place de l’Opera opnam, was zijn vermogen kinderen te interesseren voor klassieke muziek, opera, verhalen. Er is heus niks tegen dat veel kinderen playbackend Justin Bieber nadoen en dat voor veel jongeren Gusttavo Lima met Balada de soundtrack van hun zomer zingt, maar wat is het mooi dat ze daarnaast dankzij Frank ook de kans hebben kennis te maken met Carmen, Don Giovanni, met Idomeneo en Boris Godoenov.

Het is niet veel anders voor Hollands Diep. Het Fonds vindt Cilia Hogerzeil een ‘bevlogen artistiek leider’ en beoordeelt de artistieke kwaliteit als ‘voldoende’. Hogerzeil bouwde producties als ‘De Waterman’ en ‘Lege Wieg’ vanaf nul op, met componisten, musici en zangers waarbij de keuzes nooit voor de hand liggend waren. Toch zegt het Fonds hard en onvoorwaardelijk ‘nee’ tegen de aanvraag.

Daarbij moet niet vergeten worden dat de beoordelaars zich baseren op wat de gezelschappen gedaan hebben (er werden veel voorstellingen van de aanvragers bezocht) maar dat subsidie verstrekt wordt op basis van ingediende plannen. Het is vast niet het leukste onderdeel van het werk van kunstenaars, maar goed onderbouwde, geïnspireerde plannen maken, dat is een onvermijdelijke voorwaarde voor subsidie. En terecht. Subsidie is gemeenschapsgeld dat zo goed mogelijk besteed moet worden.

De politiek heeft door de vakantie nog weinig laten horen over de keuzes van het Fonds. Eind deze maand zullen de campagnes starten en daarin zal hopelijk ook aandacht zijn voor het belang van miljoenen voor cultuur in relatie tot de miljarden voor de economie.

Op de website van de belangenvereniging van het culturele publiek in Nederland, www.publiek.nl is het al weken oorverdovend stil. De gezelschappen melden, meestal alleen nog op Facebook, hun reacties op de subsidietoekenning. OT Rotterdam laat op de website weten bezig te zijn met een doorstart in afgeslankte vorm.

Als u als bezoeker, musicus, maker of medewerker van opera en muziektheater moeite heeft met de bezuinigingen kunt u van alles doen. Binnenkort valt de stemkaart voor de Tweede Kamerverkiezingen op 12 september in uw brievenbus. Raadpleeg de stemwijzers, lees de programma’s over het cultuurbeleid en bepaal dan uw stem.

Maar er is veel meer. U kunt lid worden van de vriendenvereniging van operagezelschappen, theaters en ensembles. Vraag uw ondernemingsraad initiatief te nemen tot sponsoring van podiumkunst door uw bedrijf. Dat initiatiefrecht is een wettelijke bevoegdheid.

De meest effectieve stemkaart koopt u aan de kassa van het theater. Bezoek voorstellingen, reis af naar Spanga, ga in september kijken in Dordrecht bij Hollands Diep. Mocht u een hele opera te veel van het goede vinden, ga dan naar Opera per Tutti!, daar serveren ze opera in plakjes.
Laat u meeslepen door bekend repertoire, laat u verrassen door avontuurlijke voorstellingen. Ga kijken naar wat de gezelschappen die nu zo worden beperkt in hun mogelijkheden hopelijk toch blijven maken.

Uw entreekaart wordt zo een stemkaart. Hardgroen. Vóór.