Tot en met zondag 30 september dongen vele zangers van over de hele wereld naar de hoofdprijs van het Internationaal Vocalisten Concours in Den Bosch. Place de l’Opera was op diverse dagen van het vooraanstaande concours aanwezig. In deel vier van een verslag de finale. Met opvallend veel Nederlands talent.

Tien intensieve dagen van het Internationaal Vocalisten Concours in Den Bosch werden zondagmiddag feestelijk afgesloten met de orkestfinale, natuurlijk gevolgd door de prijsuitreiking. Publiek en jury waren het dit keer roerend eens: Nadine Koutcher uit Wit-Rusland ging met de hoogste eer strijken.

Bij deze 49e editie speelde waarschijnlijk meer dan ooit moderne communicatie een rol. De organisatie hield de buitenwacht via Facebook en blogs op de hoogte en een deel van de kandidaten (waaronder de uiteindelijke winnares) had via YouTube of een dvd auditie gedaan.

Bij mijn persoonlijke voorbereiding trof ik ook volop filmpjes en persoonlijke websites van verschillende finalisten. Dit is duidelijk een generatie die weet hoe ze zich via de nieuwe media in de kijker moet spelen!

Op deze beslissende middag hadden ze echter niets aan technische snufjes en kwam het ouderwets aan op vocale overredingskracht. Aan de intimiderende aanwezigheid van de gerenommeerde juryleden waren ze onderhand vast wel gewend, maar nu moesten ze het krappe podium delen met Het Brabants Orkest, kundig geleid door David Parry. Met de stevige koperakkoorden van de ouverture van Verdi’s La forza del destino werd het startschot gegeven voor een spannende finale.

Het vaderlands gehalte onder de finalisten was ditmaal hoog, dankzij tenor Peter Gijsbertsen en mezzosopraan Maria Fiselier. En eigenlijk hoorde de Indonesische sopraan Bernadeta Astari, al jaren in Nederland wonend en winnares van de Dutch Classical Talent Award, daar ook een beetje bij. Zij oogstte groot succes bij het publiek met schalks vertolkte aria’s van Despina en Adele.

Fiselier had bij mij als mezzoliefhebber gelijk al een streepje voor. Met haar weemoedige timbre maakte ze vooral in Mahler indruk. Gijsbertsen verraste me met de gewaagde keuze voor ‘Total Eclipse’ uit Händels Samson: geen ‘lekkere’ melodie om het publiek mee in te pakken, maar sobere declamatorische muziek waarin zijn intensiteit imponeerde.

Ook in een aria uit Haydns Die Jahreszeiten viel Gijsbertsens talent als verteller op. Hij zong echt woorden in plaats van klanken. Zijn liedvertolkingen heb ik helaas niet gehoord, maar ik kan me goed voorstellen waarom hij er met de Liedprijs vandoor is gegaan.

Samen met winnares Nadine Koutcher was hij geselecteerd om het verplichte werk ‘Et Fix Lux’ van Jeppe Moulijn in de orkestversie uit te voeren. De verschillen waren opvallend. Koutcher klonk als een orakelende sibille, raadselachtig en ongenaakbaar, terwijl Gijsbertsen met een meer aardse benadering me de illusie gaf dat ik het complexe werk begreep. Beiden vertolkingen waren echter prachtig en net als de jury kon ik niet kiezen.

Sopraan Gulnara Shafigulina maakte een overrompelende indruk in Verdi’s Giovanna d’Arco met een stem die als een laserstraal door de zaal priemde. Haar vuurrode jurk en opgeheven gebalde vuist versterkte de strijdlustige indruk. In de smeekbede van Liù uit Turandot hoor ik persoonlijk liever een inniger timbre dat meer ontroering kan wekken. Maar puur vocaal was het zeker zo imposant.

Bariton Dashon Burton, een prachtig resonerende ‘natuurstem’, gaf fraaie vertolkingen van Bach- en Händel-klassiekers uit het oratoriumrepertoire. Het kwam op mij soms ietwat onbeheerst over, maar hij zal vast leren zijn machtige geluid beter te doseren.

Collega John Chest heeft eerder dit jaar bij de Reisopera de graaf uit Le nozze di Figaro vertolkt. Die ervaring was duidelijk te horen in ‘Vedrò mentr’io sospiro’ waarin hij elke kans wist te grijpen die de aria biedt. Ook in een Korngold-aria maakte zijn kernachtige bariton indruk, al kan de stem naar mijn idee nog fraaier opbloeien.

Al deze zangers werden door de jury beloond met een onderscheiding en Hannah Bradbury mocht de NTR Mediaprijs in ontvangst nemen. Maar ook Georg Gädker (wellicht nog gehinderd door verkoudheid) en Rabea Kramp (prachtig etherisch timbre, maar helaas een klein foutje in Schumanns ‘Peri’) kunnen zich vast verheugen op een prima toekomst.

Nadine Koutcher ten slotte maakte voor de pauze al grote indruk met een aria uit Rimski’s Tsarenbruid. Ze heeft vermoedelijk veel podiumervaring en wist steeds contact te maken met het publiek. Haar krachtige stem was gaaf in alle registers.

Even vroeg ik me af of Delibes’ klokjesaria niet te delicaat zou zijn voor haar. Ten onrechte, want de technisch veeleisende vocalises stonden als een huis. Ze legde ook opvallend veel emotie in dit toch voornamelijk decoratieve stuk en de stralende slotnoot was loepzuiver.

Deze fantastische performance trok me over de streep om op haar te stemmen voor de publieksprijs, terwijl ik in de pauze nog neigde naar Gijsbertsen. Tijdens de beraadslagingen van de jury mengde de zangers zich onder het publiek voor een praatje.

Na drie kwartier (verrassend snel, volgens vaste bezoekers) verscheen er witte rook in de vorm van een belletje dat ons weer naar onze zitplaatsen uitnodigde. Aan burgemeester Rombouts viel de eer te beurt om de Grand Prix aan de oprecht verbaasde Koutcher uit te reiken.

Vervolgens keek hij vast vooruit naar de jubileumeditie van 2014 en zette de onvermoeibare directeur Annett Andriesen in het zonnetje. De ‘moeder’ van het concours, eerder al verblijd met 49 witte rozen, besloot met een simpel maar welgemeend ‘have a nice evening’ een heerlijke middag van vocaal genot.