Martin Wright, van 2006-2012 artistiek leider van het Koor van De Nederlandse Opera, startte deze zomer in zijn nieuwe functie als Chorus Master bij de prestigieuze Lyric Opera of Chicago. Op 6 oktober debuteerde hij met een productie van Elektra. Vanuit Chicago vertelt hij over zijn ervaringen rond de overstap van Amsterdam naar Chicago.

Martin Wright is net verhuisd van zijn tijdelijke naar zijn vaste woonplek, beide in een woontoren die uitzicht biedt op de 100 etages hoge wolkenkrabber van het Hancock Center en op Lake Michigan. De internetaansluiting is sinds een dag geregeld en zo kunnen we via Skype zijn eerste indrukken in Chicago bespreken.

,,Chicago is een fantastische stad. Het is opwindend om hier te zijn en het is echt een grote verandering na Amsterdam. Je voelt hier de energie en de mensen zijn open en vriendelijk. Het is een hele overgang: ik keek uit op de Lijnbaansgracht, dan is dit wel even wat anders. Maar ik kan nog steeds naar mijn werk lopen, het is zo’n anderhalve mijl naar het operahuis.”

,,De eerste voorstelling waarin ik het koor leidde, was Elektra van Strauss. De ironie wil dat het koor daarin maar een betrekkelijk klein aandeel heeft, en dat wordt ook nog offstage gezongen. We deelden ook niet in het applaus. Dat wordt in de volgende productie beter, dan doen we Simon Boccanegra met Thomas Hampson en Krassimira Stoyanova.”

De opening van het seizoen voor de Lyric Opera werd door de pers uitstekend ontvangen (‘a daring choice’ / ‘a bloody good show’). Een opera uit de twintigste eeuw is op het programma van de Lyric Opera eerder uitzondering dan regel. De kern van de programmering wordt gevormd door bekende opera’s uit de negentiende eeuw.

,,In Chicago bestaat een lange traditie, ze zien zichzelf als ‘old school’. Het seizoen draait hier om La Bohème en Rigoletto. Men ziet zulke bekende werken graag en je verkoopt hier kaarten met grote namen als Renée Fleming (die ook artistiek adviseur is), Thomas Hampson en Anna Netrebko. Chicago heeft als tweede stad soms wat last van een minderwaardigheidscomplex ten opzichte van New York en daarom willen ze graag laten zien dat hier dezelfde grote namen optreden als in de Metropolitan Opera.”

Wright was onder de indruk van de grandeur bij de opening van het nieuwe seizoen. De openingsvoorstelling begon extra vroeg, om alle tijd te maken voor het grote sponsorbal dat aansluitend plaatsvond in het Radisson Blu Aqua Hotel.

,,Hier komt het grootste deel van het geld voor opera van private sponsoring. De opening van het seizoen draait naast Elektra toch vooral om hét evenement, het Opera Ball. Zoiets heb ik elders nog nooit meegemaakt. De sterren van de opera – en de choreograaf en ik werden daar ook toe gerekend – maakten onder letterlijk klaroengeschal hun entree op het feest.”

,,De 650 belangrijkste sponsors kregen een luxe diner-dansant aangeboden. De financiers die de opera steunen, worden met veel aandacht behandeld en dat maakt het voor hen heel erg leuk om geld te doneren. Ik sprak die avond met veel supporters die vaak veel van opera weten, maar ook met sommigen die nog wel wat ‘opvoeding’ op dat punt konden gebruiken.”

,,Als koordirigent word ik hier aangesproken met ‘maestro’. Dat zouden ze in Amsterdam nooit doen, hooguit ironisch. Ik merk dat ze benieuwd zijn naar mijn ervaringen in Europa, ik ondervind veel respect. In Amsterdam namen Pierre Audi en de staf me ook heel serieus, maar het ging er daar wat minder formeel aan toe.”

Enigszins berucht in de VS is, vergeleken met Nederland, de macht van de vakbonden. Voor elke beroepsgroep, zoals zangers en musici, zijn er eigen vakbonden.

,,Vakbonden van zangers en musici zijn bij alles betrokken. Ze letten streng op het naleven van de regels. Chicago doet ieder jaar een klassieke musical, dit seizoen is dat Oklahoma. We worden door de cao verplicht daarin eigen zangers in te zetten, terwijl er echt andere muzikale eisen aan het zingen van musical zijn verbonden. Dat maakt de casting lastig. Ik voel me verder niet heel erg beperkt door de regels, ze zijn een realiteit. En het is ook een kans: we moeten onze mensen nu extra trainen voor Oklahoma en dat is positief.”

Gevraagd naar wat hij als eerste is gaan aanpakken bij het koor van de Lyric Opera, vertelt hij: ,,Ik wilde het geluid van de Franse, Italiaanse en Duitse opera’s helderder maken. Het koor heeft een mooie klank, maar hij is wat aan de donkere kant. De ervaring die ik hiermee opdeed in Amsterdam kon ik goed gebruiken. Ik heb het gewenste geluid in mijn oren en het koor – en dat is wel Amerikaans – reageerde snel op mijn aanwijzingen.”

Een belangrijke reden om naar Chicago te gaan, was de mogelijkheid dichter bij zijn familie te zijn. Dat verschil in nabijheid heeft hij al ervaren. ,,Er zijn al vrienden en familie hier geweest. Ze zo dichtbij hebben is een groot voordeel. Ik kan ze vaker zien en ik voel me hier nu al thuis. Al zal ik Amsterdam wel missen. Het seizoen loopt hier tot april. In het voorjaar zal ik terug naar Amsterdam komen om een paar producties te doen met het Groot Omroepkoor en het koor van de Bayerische Rundfunk.”

,,Ik heb in Amsterdam heel veel kunnen leren, in de zes jaar bij De Nederlandse Opera en in mijn jaren als chef-dirigent van het Groot Omroepkoor. Wat ik daar leerde, werpt hier nu zijn vruchten af. Nu ben ik – als Amerikaan uit het kleine Murtaugh, Idaho – aangekomen in de top van mijn professie.”

De premières van de Lyric Opera of Chicago worden door het radiostation WFMT rechtstreeks uitgezonden. Op maandagnacht, 15 oktober, is dat de eerste voorstelling van Simon Boccanegra van Verdi. WFMT is ook online te beluisteren.