ZaterdagMatinee vergeet belcanto niet
Waar de NTR ZaterdagMatinee voorheen uitblonk in het programmeren van belcanto-opera’s, ontbreekt dat genre in het onlangs gepresenteerde programma voor seizoen 2014/2015. Maar niet zonder reden, legt programmeur Kees Vlaardingerbroek uit. “Het gaat om uitstel, niet om afstel.”
Het nieuwe seizoen van de NTR ZaterdagMatinee heeft als thema ‘Italia mia!’ en telt tien opera’s, waaronder een paar hedendaagse werken, een paar barokwerken, een Mozart-titel en als ‘blockbuster’ Rigoletto van Verdi. Op deze website werd na de presentatie door diverse lezers met teleurstelling gereageerd over de afwezigheid van belcanto-opera’s.
“Wij hebben dit repertoire zo veel gedaan, dat het steeds moeilijker wordt om nog echte ontdekkingen te presenteren”, zegt Kees Vlaardingerbroek in een reactie. “En in het verlengde daarvan: waarom de minder sterke werken van Donizetti of bijvoorbeeld de opera’s van Pacini op het programma zetten, terwijl er in de zeventiende, achttiende en twintigste eeuw nog zo veel echte meesterwerken op herontdekking wachten?”
Ter illustratie noemt Vlaardingerbroek de componisten Alessandro Scarlatti en Jean-Philippe Rameau – “grootmeesters van de opera” volgens hem – die nog steeds “schandelijk worden verwaarloosd”.
De programmeur wijst ook op het verdwijnen van de Radio Kamer Filharmonie, dat wegbezuinigd werd. “De Radio Kamer Filharmonie was wat omvang betreft een ideaal orkest voor dit repertoire.”
“Ik ben ervan overtuigd dat het vroeg-negentiende-eeuwse belcantorepertoire vaak veel te luid en te grof wordt uitgevoerd”, zegt Vlaardingerbroek. “Hopelijk komen er meer gespecialiseerde orkesten die op het juiste historische instrumentarium spelen en zich op dit repertoire toeleggen. Dat zal ook een heilzame invloed hebben op de manier van zingen die dit repertoire vereist en dirigenten inspireren tot andere tempi en minder decibellen.”
“Met andere woorden: het gaat om uitstel, niet om afstel. Zodra wij dit repertoire op echt overtuigende en minder traditionele wijze kunnen brengen, zullen wij dat ook weer doen. Misschien al in seizoen 2015/2016 of 2016/2017.”
Vlaardingerbroek is ondanks dat langetermijnbeeld ervan overtuigd dat ook seizoen 2014/2015 een “ruim” en “schitterend” opera-aanbod heeft.
De auteur
9Reacties
Wat is dit nu toch weer voor een vreemd verhaal om het komende operaseizoen van de Zaterdagmatinee een positief zetje te geven.
Meneer Vlaardingerbroek is er ineens van overtuigd, dat het vroeg-negentiende-eeuwse belcantorepertoire vaak veel te luid en te grof wordt uitgevoerd. Dat was dan bij de samenstelling van het lopende seizoen kennelijk nog helemaal geen probleem met Trovatore, de alleszins geslaagde Caligula, Wagner/Petra Lang en de nog komende Fidelio en Rusalka. Voornamelijk 19e eeuws dus!
Natuurlijk was Il Trovatore een gevaarlijke onderneming, omdat iedereen weet wat Caruso over dit werk heeft gezegd. Waarom niet gekozen voor Verdi’s Giovanna D´Arco, I Masnadieri of Il Corsaro die bij mijn weten nooit eerder in de Matinee zijn gegaan. Bovendien vragen juist deze vroege belcanto opera´s om een concertante uitvoering.
Ik schreef al eerder, dat ik tot de generatie behoor, die alle opera’s en concerten met Olivero nog heb meegemaakt en dat ik sinds de zestiger jaren van de vorige eeuw geen enkele opera in de Matinee (en bij DNO) heb gemist. In het Concertgebouw met z’n fantastische akoestiek heb ik nooit last gehad van het gevoel, dat het te luid of te grof werd uitgevoerd. Na iedere geslaagde uitvoering staat het publiek op de stoelen te joelen en dat is wel omdat er genoten is van een opwindende operamiddag en dat het er dan soms een beetje hard aantoe gaat, dat nemen we voor lief. Het gebouw aan de van Baerlestraat beschikt nou eenmaal niet over een orkestbak.
De argumentatie van meneer Vlaardingerbroek met betrekking tot het juiste historische instrumentarium zou ik niet graag aan de liefhebbers van opera voorleggen, want de meeste liefhebbers rillen al bij de gedachte aan authentieke instrumenten.
Natuurlijk is Rigoletto een prachtig meesterwerk, maarja wie zit daar nou op te wachten.
Drie keer Adriana Lecouvreur van Cilea, heerlijk, maar geen l´Arlesiana. Wel Tosca en Boheme, mooi hoor, maar geen Le Villi, Edgar of Il Trittico.
Wel twee keer Andrea Chenier, maar geen Fedora.
Mauricio Fernández weet dat er al jaren tevergeefs gesmeekt wordt om Meyerbeer, maar met het huidige beleid zit dat er denk ik niet in.
Dit zijn een paar voorbeelden van componisten en werken uit de negentiende eeuw, die helaas moeten wijken voor oude en nieuwe muziek. Jammer en verdrietig.
“De argumentatie van meneer Vlaardingerbroek met betrekking tot het juiste historische instrumentarium zou ik niet graag aan de liefhebbers van opera voorleggen, want de meeste liefhebbers rillen al bij de gedachte aan authentieke instrumenten”.
Ja, Hans….brrrrrrrrrrrrrrr….
Zullen we zelf De Prophète maar weer gaan doen?
Groet,
Wiebke
‘De minder sterke werken van Donizetti of bijvoorbeeld de opera’s van Pacini’: ik veronderstel dat de heer Vlaardingerbroek niet graag de uitgaven van Opera Rara beluistert. Als hij dat wel zou doen, dan zou hij minstens een half dozijn ‘minder sterke werken’ van Donizetti willen presenteren (Rosmonda of L’assedio di Calais voorop). Het zijn werken waaraan in dramatisch opzicht best wat aan kan schorten (dat geldt ook voor Meyerbeer), maar die wel kunnen zorgen voor een middag waarover nog lang wordt nagepraat – mits de bezetting goed is.
Nou ja, het is al bijna 2015, wie weet wat we dan te horen krijgen… Hoe dan ook: de programmeur mag helemaal zijn gang gaan en voor zijn argumenten is vast ook wel wat te zeggen, maar je kunt natuurlijk op je vingers natellen dat je dan commentaar gaat krijgen als je ‘Italia mia’ als paraplu gaat gebruiken.
Ik heb mijn kritiek op de operaserie van de ZaterdagMatinee al elders op deze site gespuid. Wat de heer Vlaardingerbroek nu verkoopt valt voor mij onder het hoofd “praatjes voor de vaak”.
“Wij hebben dit repertoire zo veel gedaan, dat het steeds moeilijker wordt om nog echte ontdekkingen te presenteren”, zegt Kees Vlaardingerbroek in een reactie.
Hoe moet ik de zoektocht van de heer Vlaardingerbroek naar ontdekkingen rijmen met een programma met opera’s als Rigoletto, Bohème, Tosca, Rusalka, Fidelio, Parsifal en ga zo maar door???
Nee, dit is praten voor eigen parochie: wel de ontdekkingen willen presenteren die de heer V. zelf graag hoort en niet de miskende werken waar het trouwe belcanto (en veristisch) minnend matinee publiek echt op zit te wachten. Zoals Hans al schreef: alle opera’s van Meyerbeer en nog een paar ongespeelde Verdi’s, maar daar kunnen we nog een heel lijstje aan toe voegen:
Wat dacht u van een Sakuntala van Alfano, of een Guarany of Fosca van Gomes. Sigurd van Reyer, of de Giuramento van Mercadante. Zelf hoor ik ook graag de Piccolo Marat of Parisina van Mascagni. Of de Cena della Beffe van Giordano. Of wat dacht u van een de Nonne Sagliante van Gounod? Maar bovenal is het ook zeker tijd voor de Medea van Cherubini, Mayer en die van Pacini. In één seizoen. dat lijkt me magisch!
Of La Boheme , Zaza en I Medici van Leoncavallo, L’Amico Fritz en Iris van Mascagni, Fervaal van d’Indy, Le Roi Arthus van Chausson (wordt nu wel in Parijs gegeven), Guercoeur van Magnard, Madame sans Gène van Giordano, Cavalleria Rusticana van Monleone, Penelope van Fauré, Violanta, Das Wunder der Heliane en Die Kathrin van Korngold en als ik nog wat denk vind ik nog wel wat tittels… Of Vanessa van Barber of de opera’s van Menotti. Apropos, blij dat toch nog iemand Sakuntala van Alfano kent, ook via de live opname met Anna de Cavalieri, zeker?
Stefan: Iris, Heliane en Vanessa hebben we gehad.
Van Sakuntala heb ik een opname op Tryphon, met Casapietra.
Ik bedoelde in het algemeen, voor alle operahuizen, in Belgie, in (bv) parijs. In de Munt komen af en toe wel zeldzamere werken: Oedipe van Enesco, Les Huguenots, Hamlet van Thomas…
Ja Lennaert en Stefan, zo’n lijst met heerlijkhden had ik ook wel willen melden, maar mijn verhaal had al een onbescheiden lengte, dus ben ik maar gestopt.
Van de ongeveer 67 Donizetti opera’s hebben we er welgeteld 8 mogen horen in de Zaterdagmatinee en de rest wordt afgedaan als minder sterk.
Natuurlijk zitten er stoplappen bij, maar om die gigantische
Bel Canto nalatenschap van Donizetti en tijdgenoten als Mercadante en Pacini, zo aan de kant te schuiven, dat geeft toch te denken.
We zullen moeten leven met de ‘Kennis en de Keus van Kees’